Wpłaty na PFRON będą niższe po zatrudnieniu osób z niepełnosprawnością. Jak to obliczyć?

• Obowiązek wpłat na PFRON dla przedsiębiorstw zatrudniających osoby niepełnosprawne
• Przykład z biznesu (case study): Zatrudnienie osób niepełnosprawnych a obniżenie wpłat na PFRON
• Wysokość wpłaty na PFRON a przeciętne wynagrodzenie
• Koszty związane z wpłatami na PFRON a optymalizacja finansowa
• Korzyści wynikające ze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla przedsiębiorstwa

Obowiązek wpłat na PFRON dla przedsiębiorstw zatrudniających osoby niepełnosprawne

W Polsce istnieje obowiązek wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) dla przedsiębiorstw zatrudniających co najmniej 25 pracowników etatowych. Podstawa prawna tego obowiązku znajduje się w Ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Zgodnie z tą ustawą, przedsiębiorcy mają obowiązek comiesięcznych wpłat na PFRON, których wysokość zależy od liczby zatrudnionych osób.

W przypadku braku wpłat na PFRON, przewidziane są sankcje. Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 29 września 2021 r. określa wzory deklaracji składanych przez pracodawców do Zarządu PFRON oraz przewiduje kary za niedotrzymanie tego obowiązku. Wysokość kar jest uzależniona od liczby dni opóźnienia w dokonaniu wpłaty oraz od wysokości przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale podawanego przez GUS. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorcy byli świadomi obowiązku wpłat na PFRON i terminowo dokonywali tych wpłat, aby uniknąć niepotrzebnych kar i sankcji.

Przykład z biznesu (case study): Zatrudnienie osób niepełnosprawnych a obniżenie wpłat na PFRON

Podczas zawierania umów z klientami, często rekomendujemy przeprowadzenie audytu finansowego, którego celem jest zidentyfikowanie kosztów możliwych do optymalizacji lub eliminacji. Jednym z kluczowych obszarów, na który zwracamy uwagę w ramach rachunkowości zarządczej, jest weryfikacja, czy klient ponosi koszty związane z obowiązkową wpłatą na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON). 

Jednym z przykładów, który pokazuje wpływ zatrudnienia osób niepełnosprawnych na obniżenie wpłat na PFRON, jest klient z branży e-commerce. Przedsiębiorstwo to dynamicznie rozwija swoją działalność i niedawno zwiększyło liczbę pracowników, przekraczając limit 25 etatów. 

Po przeprowadzeniu analizy okazało się, że wcześniej firma zatrudniała kilka osób na podstawie umów zlecenia. Jednak wraz ze wzrostem działalności, zdecydowano się na zatrudnienie tych pracowników w pełnym wymiarze godzin, co spowodowało przekroczenie limitu 25 etatów. W rezultacie przedsiębiorca stał się zobowiązany do comiesięcznych wpłat na PFRON.

Aby dokładnie obliczyć wysokość wpłaty, przeprowadziliśmy kalkulację wskaźnika wpłat (W), który zależy od liczby zatrudnionych osób niepełnosprawnych i pełnoetatowych. W przypadku tego klienta, który nie zatrudniał dotychczas osób niepełnosprawnych, wskaźnik W wynosi 0.

Sytuacja naszego klienta  była dość klarowna i przedstawiała się następująco:

• W dniu 15 lipca stan zatrudnienia zmienił się z 24 pracowników na 36 pełnoetatowych (ZOG - stan zatrudnienia ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy)
• Nasz klient do tej pory nie zatrudniał osób niepełnosprawnych (ZON - stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy)

Aby wyliczyć wskaźnik W należy podzielić ZON przez ZOG

W = ZON / ZOG
gdzie: 
ZON = 0   - brak zatrudnionych osób niepełnosprawnych 
ZOG = [(14 dni x 24 etaty) + (17 dni x 36 etatów)] / 31 dni = 30,58 etatu

Wyliczając współczynnik W z podanego wyżej wzoru, zauważyliśmy że nasz klient przekroczył limit 25 etatów o 5,58 etatu i w związku z czym wystąpił obowiązek dokonania wpłaty na PFRON.

Wysokość wpłaty na PFRON a przeciętne wynagrodzenie

Sama wpłata na PRFON oprócz zależności wynikającej z ilości posiadanych etatów również powiązana z wysokością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w poprzednim kwartale podawaną przez GUS. Dla miesiąca lipca 2024 roku wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wynosiła 8147,38 zł Aby obliczyć kwotę wpłaty na PFRON dla tego klienta, musimy skorzystać ze stosowanego wzoru.

Kwota wpłaty (KW) jest równa przeciętnemu wynagrodzeniu (PW) pomnożonemu przez 40,65% i różnicę między iloczynem liczby zatrudnionych osób w pełnym wymiarze godzin (ZOG) i wskaźnika zatrudnionych osób niepełnosprawnych (ZON).

KW = PW x 40,65 % x (ZOG x 6% -ZON)

Koszty związane z wpłatami na PFRON a optymalizacja finansowa

Obowiązek wpłat na PFRON może stanowić znaczący koszt dla firm, zwłaszcza dla tych, które dynamicznie rozwijają swoją działalność i zwiększają liczbę pracowników. Kwota wpłaty jest uzależniona od liczby zatrudnionych osób w pełnym wymiarze godzin oraz od przeciętnego wynagrodzenia. Dlatego istnieje potrzeba poszukiwania sposobów optymalizacji tych kosztów.

Warto pamiętać, że im więcej pracowników etatowych w firmie, tym wyższa staje się kwota wpłaty na PFRON. Na przykład, firma zatrudniająca 50 pracowników musi płacić ponad 120 tysięcy złotych rocznie, a przedsiębiorstwo z zespołem liczącym 100 osób przekracza już 200 tysięcy złotych rocznych opłat. 

Jednym ze sposobów optymalizacji kosztów związanych z wpłatami na PFRON jest zatrudnienie osób niepełnosprawnych. W omawianym przykładzie nasz klient musiałby zatrudnić przynajmniej 1,83 etatu osób z orzeczeniem o niepełnosprawności. Jednakże istnieją wyjątki – nie zawsze jest konieczne zatrudnienie dwóch pełnoetatowych pracowników. Czasami wystarczy jedna osoba, nawet w niepełnym wymiarze godzin, w zależności od rodzaju i stopnia niepełnosprawności.

Naszym celem było wsparcie klienta w znalezieniu najlepszego rozwiązania, pozwalającego na optymalizację kosztów. Po konsultacjach klient zdecydował się na zatrudnienie jednej osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności, posiadającej odpowiednie kwalifikacje. Nowy pracownik będzie odpowiedzialny za opracowywanie nowych procedur i pozyskiwanie klientów, wspierając rozwój firmy.

Dzięki zatrudnieniu osoby z niepełnosprawnością, nasz klient nie tylko wyeliminował obowiązkową wpłatę na PFRON, ale również zyskał cennego pracownika oraz wzmocnił pozytywny wizerunek społeczny, związany z zatrudnieniem osoby z niepełnosprawnością. 

Korzyści wynikające ze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dla przedsiębiorstwa

Zatrudnienie osób niepełnosprawnych może przynieść wiele korzyści dla przedsiębiorstwa. Po pierwsze, takie działanie może przyczynić się do zwiększenia różnorodności i inkluzji w miejscu pracy. Osoby niepełnosprawne posiadają unikalne umiejętności i perspektywy, które mogą wnieść nowe spojrzenie na problemy i wyzwania biznesowe. Dzięki temu firma może zyskać nowe pomysły i innowacyjne rozwiązania, które przyczynią się do jej rozwoju.

Ponadto, zatrudnienie osób niepełnosprawnych może wzmocnić pozytywny wizerunek społeczny firmy. Przedsiębiorstwa, które angażują się w integrację osób niepełnosprawnych na rynku pracy, są postrzegane jako odpowiedzialne społecznie i dbające o dobro wspólne. To może przyciągnąć nowych klientów, inwestorów i partnerów biznesowych, którzy cenią sobie wartości takie jak równość szans i inkluzja.

Warto również zauważyć, że zatrudnienie osób niepełnosprawnych przygotowuje firmę na przyszłe wymogi raportowania ESG (Environmental, Social and Governance). W ramach tych wymogów, przedsiębiorstwa muszą raportować nie tylko wyniki finansowe, ale także wskaźniki niefinansowe, takie jak zatrudnienie osób z niepełnosprawnościami. Dlatego inwestowanie w integrację osób niepełnosprawnych może być strategicznym posunięciem dla firm, które chcą być liderami w zakresie zrównoważonego rozwoju i społecznej odpowiedzialności biznesu. 

Podstawa prawna: 
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
- Rozporządzenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 29 września 2021 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (Dz. U. z 2021 r. poz. 1939).

Komunikaty Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski", w sprawie przeciętnego wynagrodzenia, na podstawie art. 20 pkt 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Rafał Rybczyk, HR Quality