REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sergiusz Felbur
Prawnik, specjalista ds. produktów prawnych
 LexOmni.pl
usługi prawne on line
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

REKLAMA

REKLAMA

Uchwałą z dnia 30 września 2014 r. (sygn. akt I KZP) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno - pomiarowych (tzw. fotoradarów) posiada uprawnienia oskarżyciela publicznego w stosunku do właściciela pojazdu, który nie wskazał osoby kierującej w momencie popełnienia wykroczenia.

Do dnia wydania przedmiotowej uchwały nierozstrzygnięta pozostawała kwestia odpowiedzialności właściciela pojazdu za ujawnienie wykroczenia drogowego za pomocą tzw. fotoradaru.

REKLAMA

Uprawnienia funkcjonariuszy straży gminnej

REKLAMA

Osią sporu przedstawicieli doktryny był katalog uprawnień funkcjonariuszy straży gminnej,  ujęty w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (dalej „u.s.g.”) oraz ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (dalej „Prdrg”). W odniesieniu do kontroli ruchu drogowego ściśle wynikają one z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych., który stanowi, iż do zadań straży miejskiej należy czuwanie nad porządkiem i kontrolą ruchu drogowego w zakresie wskazanym przez przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prdrg.

Na podstawie art. 129b ust. 2 pkt 1 i 2 Prdrg strażnicy gminni uprawnieni są do wykonywania kontroli ruchu drogowego tylko wobec kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego, naruszającego określone przepisy ruchu drogowego, natomiast nie mają uprawnień kontrolnych w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli wykazano brak sprawstwa w tym zakresie.

W dniu 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III KK 431/13) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno-pomiarowych (tzw. fotoradarów), posiada uprawnienia kontrolne w zakresie ruchu drogowego wyłącznie w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli jego sprawstwo w tym zakresie nie zostało wykazane.

Inaczej niż w powyższych ustaleniach orzekł Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2014 r. (sygn. akt V KK 378/13). Skład sędziowski w swoim rozstrzygnięciu odwołał się do intencji ustawodawczych analizowanego przepisu, podkreślając, iż celem nowelizacji przepisów Prdrg, ze względu na kompleksowość i treść zmian, było nadanie uprawnień oskarżycielskich wobec właścicieli pojazdów za niewskazanie sprawcy wykroczenia. Jednakże, mając na uwadze hierarchię orzeczeń Sądu Najwyższego, nie należy uznawać komentowanego postanowienia za akt wyższej rangi niż wyrok z dnia 12 grudnia 2013 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kary za brak OC w 2015 roku

REKLAMA

Przedmiotowy spór rozstrzygnęła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. (sygn. I KZP 16/2014). Stwierdzono bowiem, iż „straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń”. Wskazując podstawę rozstrzygnięcia, skład sędziowski zastosował wykładnię celowościową i uznał, że pomimo braków przepisów ustawowych, niewątpliwie intencją ustawodawcy było wyposażenie straży gminnej (miejskiej) w uprawnienia do występowania w sądzie jako oskarżyciel publiczny. Powyższa uchwała, podjęta w pełnym składzie Sądu Najwyższego, ma moc zasady prawnej, innymi słowy sądy powszechne podczas wyrokowania w sprawach o czyn z art. 96 § 3 k.w. powinny kierować się wskazanymi w orzeczeniu dyrektywami wykładni.

Wobec powyższego, w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego, straż gminna uzyskała uprawnienia do występowania w sądzie przeciwko właścicielowi pojazdu jako oskarżyciel publiczny, jeżeli nie zostało wykazane jego sprawstwo. Jednakże, uchwała z dnia 30 września 2014 r. nie przyznała funkcjonariuszom straży gminnej uprawnień do ukarania grzywną w drodze mandatu karnego właściciela pojazdu w postępowaniu mandatowym.

Nie ulega bowiem wątpliwości, iż zgodnie z art. 17 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej „k.p.w.”) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia straż gminna (miejska) może uzyskać status oskarżyciela publicznego tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniła wykroczenie i wystąpiła z związku z tym z wnioskiem o ukaranie.

Innymi słowy, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. nie odnosiła się do uprawnień straży gminnej (miejskiej) w postępowaniu mandatowym, co wskazuje na brak możliwości ukarania właściciela pojazdu w tym trybie, z uwagi na zakres czynności w ustawie o strażach gminnych oraz Prdrg, omówionymi na wcześniejszym etapie niniejszych rozważań.

Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015

O przesłankach nałożenia grzywny w drodze mandatu stanowi art. 97 § 1 k.p.w. W świetle ww. przepisu, w postępowaniu mandatowym (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej) funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć, m.in., gdy stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.

W praktyce straż gminna (a także Główny Inspektorat Transportu Drogowego, o którym w dalszej części artykułu), prowadząc postępowanie wyjaśniające doręcza właścicielowi pojazdu druki trzech oświadczeń, wymagając jednocześnie, aby jeden z nich został wypełniony zgodnie ze stanem faktycznym:

  1. oświadczenie, część A – kierujący pojazdem,
  2. oświadczenie, część B – kierujący lub posiadacz, jeżeli pojazd został powierzony do kierowania lub użytkowania ,
  3. oświadczenie C – właściciel lub posiadacz, w przypadku niewskazania osoby kierującej

Powyższe wynika z konstrukcji przepisów k.p.w (art. 97 § 1 pkt 3 k.p.w.). oraz ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (dalej: „k.w.”). Podstawą materialno-prawną ukarania sprawcy wykroczenia jest przede wszystkim art. 5 k.w., w myśl którego, wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, chyba że ustawa przewiduje odpowiedzialność tylko za wykroczenie umyślne.

Brak możliwości przypisania winy wyklucza możliwość ukarania właściciela lub kierującego autem za niewskazanie sprawcy, tj. o czyn z art. 96 § 3 k.w.

Kwestią bezsporną jest, iż przedmiotowe wykroczenie można popełnić wyłącznie umyślnie (M. Bojarski, W. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz., Warszawa 2013, Legalis). Nie sposób zatem ukarać właściciela pojazdu za niewskazanie sprawcy, jeżeli z uwagi na upływ czasu, stało się to niemożliwe. Co więcej, błędna informacja zwrotna w tym zakresie może przyczynić się do powstania odpowiedzialności karnej za fałszywe oskarżenie, tj. o czyn z art. 234 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.

Szczególnie istotnym orzeczeniem dotyczącym prowadzonego postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 54 § 1 zd. 1 k.p.w. był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 2014 r. (sygn. akt P 27/13). Skład sędziowski zauważył, iż „nie ma podstaw prawnych adresowanie do właściciela lub posiadacza pojazdu przez uprawniony organ alternatywnego żądania wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania
w oznaczonym czasie albo przyjęcia mandatu karnego za popełnione wykroczenie drogowe
”. Innymi słowy, organ prowadzący postępowanie w sprawie ustalenia i ukarania sprawcy wykroczenia drogowego nie może jednocześnie podejmować czynności zmierzających w kierunku ujawnienia innego sprawcy tego wykroczenia.

Kasy fiskalne 2015 / 2016 – zwolnienia

Wątpliwości natury prawnej budzi również kwestia doręczenia właścicielowi pojazdu zdjęcia z fotoradaru zawierającego wizerunek sprawcy wykroczenia. Jednakże, obecnie w związku z uchylonym § 7 ust. 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2000 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, uprawniony organ nie posiada  uprawnień do wysyłania zarejestrowanego obrazu, ujawniającego wizerunek sprawcy wykroczenia drogowego. Nie wyklucza to jednak możliwości, aby osoba podejrzana o popełnienie czynu zabronionego mogła uzyskać wgląd do akt sprawy również na etapie postępowania wyjaśniającego.

Mianowicie, wyrokiem z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt K 19/11) Trybunał Konstytucyjny uznał art. 38 § 1 k.p.w. za niezgodny z konstytucyjną zasadą domniemania niewinności i prawem do obrony, w zakresie, w jakim nie przewiduje na etapie czynności wyjaśniających prawa dostępu do akt sprawy dla osoby, wobec której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie.


Wspomnieć należy również, iż na każdym etapie postępowania w sprawach o wykroczenia obwinionemu przysługuje uprawnienie do odmowy składania wyjaśnień oraz dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 20 § 3 k.p.w. w zw. z art. 74 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego). Ponadto, wskazywany w korespondencji, skierowanej do właściciela pojazdu, obowiązek stawiennictwa we właściwej komendzie straży gminnej w oznaczonym terminie nie ma charakteru ustawowego i nie wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Częstokroć pojawiają się także wątpliwości co do charakteru wezwania. W rezultacie organ prowadzący postępowanie wzywa właściciela pojazdu lub osobę wskazaną w oświadczeniu (A, B albo C) również w charakterze świadka, pouczając przy tym o karach porządkowych za brak stawiennictwa.

Niniejsze ustalenia w równym stopniu dotyczą również postępowania prowadzonego przez Generalny Inspektorat Transportu Drogowego (dalej „GITD”). Podobnie jak w przypadku straży gminnej, uprawnienia GITD ograniczone zostały w postępowaniu mandatowym do prowadzenia postępowania przeciwko kierującemu lub posiadaczowi pojazdu (art. 129 ust. 2 pkt 2 w zw. z ust. 1 Prdrg). Pomimo braku stosownej wzmianki w uchwale Sądu Najwyższego, wydaje się również, że z uwagi na uprawnienia w zakresie ruchu drogowego obydwu organów, GITD może zostać uznany za oskarżyciela publicznego na zasadach k.p.w.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy zawód księgowego powinien być certyfikowany? Ministerstwo Finansów analizuje możliwe zmiany

Od 2014 roku w Polsce nie można już uzyskać certyfikatu księgowego wydanego przez Ministra Finansów. W wyniku przeprowadzonej wówczas deregulacji zawód księgowego został formalnie otwarty – obecnie nie wymaga żadnych licencji ani zezwoleń państwowych. Choć miało to na celu ułatwienie dostępu do zawodu, skutki tej zmiany do dziś budzą mieszane opinie w branży. Temat ten nie jest również obojętny dla Ministerstwa Finansów.

Kto i kiedy może ponieść odpowiedzialność karną za niezłożenie wniosku o upadłość spółki handlowej (np. sp. z o.o.)

Złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki handlowej to obowiązek, który spoczywa na barkach między innymi członków zarządu i likwidatorów. Niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości spółki pomimo powstania warunków uzasadniających upadłość spółki jest przestępstwem, które zostało uregulowane nie w Kodeksie karnym, a w Kodeksie spółek handlowych.

Komunikat ZUS: 2 czerwca 2025 r. mija ważny termin dla przedsiębiorców. Chodzi o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina przedsiębiorcom, że do 2 czerwca 2025 r. należy zweryfikować i odesłać przez PUE/eZUS wniosek o zwrot nadpłaconej składki zdrowotnej.

ZUS odbiera zasiłki za błędy dotyczące składek sprzed 2022 roku – Rzecznik MŚP interweniuje

Do Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców wpływa coraz więcej dramatycznych spraw dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, w których organ odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, wskazując, że przedsiębiorcy nie podlegają ubezpieczeniu chorobowemu za okres sprzed 2022 roku.

REKLAMA

Podatnik zapłacił zaległy podatek ale nie zatrzymało to egzekucji. Urząd skarbowy wykorzystał pomyłkę w przelewie. Winą obarczył podatnika i automatyzację systemu

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

PKWiU 2025 - nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług jeszcze w 2025 roku

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015. Od kiedy?

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te dla osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

REKLAMA

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

REKLAMA