REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sergiusz Felbur
Prawnik, specjalista ds. produktów prawnych
 LexOmni.pl
usługi prawne on line
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar
Odpowiedzialność kierowcy w wykroczeniu ujawnionym przez fotoradar

REKLAMA

REKLAMA

Uchwałą z dnia 30 września 2014 r. (sygn. akt I KZP) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno - pomiarowych (tzw. fotoradarów) posiada uprawnienia oskarżyciela publicznego w stosunku do właściciela pojazdu, który nie wskazał osoby kierującej w momencie popełnienia wykroczenia.

Do dnia wydania przedmiotowej uchwały nierozstrzygnięta pozostawała kwestia odpowiedzialności właściciela pojazdu za ujawnienie wykroczenia drogowego za pomocą tzw. fotoradaru.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Uprawnienia funkcjonariuszy straży gminnej

Osią sporu przedstawicieli doktryny był katalog uprawnień funkcjonariuszy straży gminnej,  ujęty w przepisach ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych (dalej „u.s.g.”) oraz ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (dalej „Prdrg”). W odniesieniu do kontroli ruchu drogowego ściśle wynikają one z art. 11 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o strażach gminnych., który stanowi, iż do zadań straży miejskiej należy czuwanie nad porządkiem i kontrolą ruchu drogowego w zakresie wskazanym przez przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prdrg.

Na podstawie art. 129b ust. 2 pkt 1 i 2 Prdrg strażnicy gminni uprawnieni są do wykonywania kontroli ruchu drogowego tylko wobec kierującego pojazdem oraz uczestnika ruchu drogowego, naruszającego określone przepisy ruchu drogowego, natomiast nie mają uprawnień kontrolnych w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli wykazano brak sprawstwa w tym zakresie.

W dniu 12 grudnia 2013 r. (sygn. akt III KK 431/13) Sąd Najwyższy uznał, iż straż gminna, będąc zarządcą urządzeń kontrolno-pomiarowych (tzw. fotoradarów), posiada uprawnienia kontrolne w zakresie ruchu drogowego wyłącznie w stosunku do właściciela pojazdu, jeżeli jego sprawstwo w tym zakresie nie zostało wykazane.

REKLAMA

Inaczej niż w powyższych ustaleniach orzekł Sąd Najwyższy postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2014 r. (sygn. akt V KK 378/13). Skład sędziowski w swoim rozstrzygnięciu odwołał się do intencji ustawodawczych analizowanego przepisu, podkreślając, iż celem nowelizacji przepisów Prdrg, ze względu na kompleksowość i treść zmian, było nadanie uprawnień oskarżycielskich wobec właścicieli pojazdów za niewskazanie sprawcy wykroczenia. Jednakże, mając na uwadze hierarchię orzeczeń Sądu Najwyższego, nie należy uznawać komentowanego postanowienia za akt wyższej rangi niż wyrok z dnia 12 grudnia 2013 r.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kary za brak OC w 2015 roku

Przedmiotowy spór rozstrzygnęła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. (sygn. I KZP 16/2014). Stwierdzono bowiem, iż „straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenia z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń”. Wskazując podstawę rozstrzygnięcia, skład sędziowski zastosował wykładnię celowościową i uznał, że pomimo braków przepisów ustawowych, niewątpliwie intencją ustawodawcy było wyposażenie straży gminnej (miejskiej) w uprawnienia do występowania w sądzie jako oskarżyciel publiczny. Powyższa uchwała, podjęta w pełnym składzie Sądu Najwyższego, ma moc zasady prawnej, innymi słowy sądy powszechne podczas wyrokowania w sprawach o czyn z art. 96 § 3 k.w. powinny kierować się wskazanymi w orzeczeniu dyrektywami wykładni.

Wobec powyższego, w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego, straż gminna uzyskała uprawnienia do występowania w sądzie przeciwko właścicielowi pojazdu jako oskarżyciel publiczny, jeżeli nie zostało wykazane jego sprawstwo. Jednakże, uchwała z dnia 30 września 2014 r. nie przyznała funkcjonariuszom straży gminnej uprawnień do ukarania grzywną w drodze mandatu karnego właściciela pojazdu w postępowaniu mandatowym.

Nie ulega bowiem wątpliwości, iż zgodnie z art. 17 § 3 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (dalej „k.p.w.”) w postępowaniu w sprawach o wykroczenia straż gminna (miejska) może uzyskać status oskarżyciela publicznego tylko wówczas, gdy w zakresie swego działania ujawniła wykroczenie i wystąpiła z związku z tym z wnioskiem o ukaranie.

Innymi słowy, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2014 r. nie odnosiła się do uprawnień straży gminnej (miejskiej) w postępowaniu mandatowym, co wskazuje na brak możliwości ukarania właściciela pojazdu w tym trybie, z uwagi na zakres czynności w ustawie o strażach gminnych oraz Prdrg, omówionymi na wcześniejszym etapie niniejszych rozważań.

Limity ulg i odliczeń w PIT 2014 / 2015

O przesłankach nałożenia grzywny w drodze mandatu stanowi art. 97 § 1 k.p.w. W świetle ww. przepisu, w postępowaniu mandatowym (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej) funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć, m.in., gdy stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.

W praktyce straż gminna (a także Główny Inspektorat Transportu Drogowego, o którym w dalszej części artykułu), prowadząc postępowanie wyjaśniające doręcza właścicielowi pojazdu druki trzech oświadczeń, wymagając jednocześnie, aby jeden z nich został wypełniony zgodnie ze stanem faktycznym:

  1. oświadczenie, część A – kierujący pojazdem,
  2. oświadczenie, część B – kierujący lub posiadacz, jeżeli pojazd został powierzony do kierowania lub użytkowania ,
  3. oświadczenie C – właściciel lub posiadacz, w przypadku niewskazania osoby kierującej

Powyższe wynika z konstrukcji przepisów k.p.w (art. 97 § 1 pkt 3 k.p.w.). oraz ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (dalej: „k.w.”). Podstawą materialno-prawną ukarania sprawcy wykroczenia jest przede wszystkim art. 5 k.w., w myśl którego, wykroczenie można popełnić zarówno umyślnie, jak i nieumyślnie, chyba że ustawa przewiduje odpowiedzialność tylko za wykroczenie umyślne.

Brak możliwości przypisania winy wyklucza możliwość ukarania właściciela lub kierującego autem za niewskazanie sprawcy, tj. o czyn z art. 96 § 3 k.w.

Kwestią bezsporną jest, iż przedmiotowe wykroczenie można popełnić wyłącznie umyślnie (M. Bojarski, W. Radecki, Kodeks wykroczeń. Komentarz., Warszawa 2013, Legalis). Nie sposób zatem ukarać właściciela pojazdu za niewskazanie sprawcy, jeżeli z uwagi na upływ czasu, stało się to niemożliwe. Co więcej, błędna informacja zwrotna w tym zakresie może przyczynić się do powstania odpowiedzialności karnej za fałszywe oskarżenie, tj. o czyn z art. 234 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny.

Szczególnie istotnym orzeczeniem dotyczącym prowadzonego postępowania wyjaśniającego na podstawie art. 54 § 1 zd. 1 k.p.w. był wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 marca 2014 r. (sygn. akt P 27/13). Skład sędziowski zauważył, iż „nie ma podstaw prawnych adresowanie do właściciela lub posiadacza pojazdu przez uprawniony organ alternatywnego żądania wskazania, komu został powierzony pojazd do kierowania lub używania
w oznaczonym czasie albo przyjęcia mandatu karnego za popełnione wykroczenie drogowe
”. Innymi słowy, organ prowadzący postępowanie w sprawie ustalenia i ukarania sprawcy wykroczenia drogowego nie może jednocześnie podejmować czynności zmierzających w kierunku ujawnienia innego sprawcy tego wykroczenia.

Kasy fiskalne 2015 / 2016 – zwolnienia

Wątpliwości natury prawnej budzi również kwestia doręczenia właścicielowi pojazdu zdjęcia z fotoradaru zawierającego wizerunek sprawcy wykroczenia. Jednakże, obecnie w związku z uchylonym § 7 ust. 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 lutego 2000 r. w sprawie nakładania grzywien w drodze mandatu karnego, uprawniony organ nie posiada  uprawnień do wysyłania zarejestrowanego obrazu, ujawniającego wizerunek sprawcy wykroczenia drogowego. Nie wyklucza to jednak możliwości, aby osoba podejrzana o popełnienie czynu zabronionego mogła uzyskać wgląd do akt sprawy również na etapie postępowania wyjaśniającego.

Mianowicie, wyrokiem z dnia 3 czerwca 2014 r. (sygn. akt K 19/11) Trybunał Konstytucyjny uznał art. 38 § 1 k.p.w. za niezgodny z konstytucyjną zasadą domniemania niewinności i prawem do obrony, w zakresie, w jakim nie przewiduje na etapie czynności wyjaśniających prawa dostępu do akt sprawy dla osoby, wobec której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie.


Wspomnieć należy również, iż na każdym etapie postępowania w sprawach o wykroczenia obwinionemu przysługuje uprawnienie do odmowy składania wyjaśnień oraz dostarczania dowodów na swoją niekorzyść (art. 20 § 3 k.p.w. w zw. z art. 74 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego). Ponadto, wskazywany w korespondencji, skierowanej do właściciela pojazdu, obowiązek stawiennictwa we właściwej komendzie straży gminnej w oznaczonym terminie nie ma charakteru ustawowego i nie wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Częstokroć pojawiają się także wątpliwości co do charakteru wezwania. W rezultacie organ prowadzący postępowanie wzywa właściciela pojazdu lub osobę wskazaną w oświadczeniu (A, B albo C) również w charakterze świadka, pouczając przy tym o karach porządkowych za brak stawiennictwa.

Niniejsze ustalenia w równym stopniu dotyczą również postępowania prowadzonego przez Generalny Inspektorat Transportu Drogowego (dalej „GITD”). Podobnie jak w przypadku straży gminnej, uprawnienia GITD ograniczone zostały w postępowaniu mandatowym do prowadzenia postępowania przeciwko kierującemu lub posiadaczowi pojazdu (art. 129 ust. 2 pkt 2 w zw. z ust. 1 Prdrg). Pomimo braku stosownej wzmianki w uchwale Sądu Najwyższego, wydaje się również, że z uwagi na uprawnienia w zakresie ruchu drogowego obydwu organów, GITD może zostać uznany za oskarżyciela publicznego na zasadach k.p.w.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA