Zmiany w prawie upadłościowym i naprawczym – restrukturyzacja zamiast likwidacji

Z tegoż aktu prawnego usunięte zostanie postępowanie:

Autopromocja

- układowe,

- naprawcze,

- likwidacyjne z możliwością zawarcia układu.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Pozostanie postępowanie wyłącznie likwidacyjne. Postępowanie restrukturyzacyjne zastąpi je i umożliwi odformalizowanie, przyspieszenie postępowań sądowych jednocześnie zapobiegając likwidacji przedsiębiorstwa. Organy restrukturyzacyjne (sędzia-komisarz, nadzorca sądowy, zarządca) będą uprawnieni do porozumiewania się w sposób mniej sformalizowany, np. poczty elektronicznej, telefonu, co znacząco usprawni przebieg postępowania.

Pomoc publiczna w celu ratowania lub restrukturyzacji przedsiębiorców

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Stworzenie dwóch autonomicznych regulacji umożliwi usunięcie zjawiska stygmatyzacji postępowania, z którym obecnie kojarzy się przedsiębiorcom ogłoszenie upadłości - z likwidacją przedsiębiorstwa. Zostanie również wprowadzona zasada subsydiarności postępowania likwidacyjnego wobec ewentualnego niepowodzenia restrukturyzacji. Zasada ta przyznaje pierwszeństwo otwarciu restrukturyzacji w przypadku kolizji z wnioskiem o ogłoszenie upadłości. Ustawa zakłada również utworzenie Centralnego Rejestru Restrukturyzacji i Upadłości, w którym umieszczane będą wszystkie postanowienia, zmniejszając przy tym koszty postępowania (dotychczas ogłoszenia były publikowane odpłatnie w MSiG) oraz gwarantując szybki dostęp wierzycieli do informacji o stanie majątkowym swego dłużnika. Zostaną wprowadzone terminy instrukcyjne dla sądu i organów egzekucyjnych mające za zadanie przyspieszenie postępowania.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Zdolność restrukturyzacyjną będzie posiadał:

- dłużnik niewypłacalny,

- dłużnik zagrożony niewypłacalnością.

Dłużnicy podatkowi trafią do rejestru Ministerstwa Finansów

Projekt zawiera domniemanie niewypłacalności, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące. W obowiązującej ustawie prawo upadłościowe i naprawcze termin był znacznie krótszy i wynosił tylko2 tygodnie.

Możliwość złożenia wniosku wyłączona jest w przypadku, gdy postępowanie zmierzałoby do pokrzywdzenia wierzycieli. Zasadą jest wszczęcie postępowania na wniosek dłużnika. Zawarty z wierzycielami układ obejmie wierzytelności osobiste powstałe przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Nowością jest usunięcie obowiązku odrębnego uzasadniania poszczególnych propozycji układowych. Sądem właściwym do złożenia wniosku jest miejsce położenia głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika.

Organy postępowania

Sądem restrukturyzacyjnym jest sąd rejonowy - wydział gospodarczy, orzekający w składzie jednego sędziego. Organami pozasądowymi postępowania są:

a) zarządca,

b) nadzorca (nadzorca układu albo nadzorca sądowy).

Polecamy produkt: Samochód w firmie 2015 - multipakiet

Nadzorca występuje w postępowaniu sanacyjnym. Do jego obowiązków należy wykonywanie zarządu nad majątkiem dłużnika. Do zadań nadzorcy układu należy zatem nadzorowanie działań dłużnika w postępowaniu o zatwierdzenie układu składające się na wspieraniu dłużnika w przeprowadzeniu restrukturyzacji, przygotowaniu propozycji układowych oraz przeprowadzenia nad nim głosowania. Dłużnik w powyższym postępowaniu nie jest pozbawiony zarządu nad swoim majątkiem. W przyspieszonym postępowaniu układowym i postępowaniu układowym nadzór pełni nadzorca sądowy. W wymienionych postępowaniach dłużnik zobowiązany jest uzyskać jego zgodę na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd (chyba, że ustawa wymaga zgody rady wierzycieli).

Powyższe cele zostaną osiągnięte poprzez stworzenie nowych instytucji prawnych których zadaniem będzie ochrona przedsiębiorstw przed upadkiem, pracowników przed utratą miejsc pracy, nie zapominając przy tym o zapewnieniu wierzycielom maksymalnej ochrony. Kolejnym istotnym założeniem nowelizacji jest przyznanie  prymatu zbiorowemu interesowi wierzycieli kosztem indywidualnego.  Priorytetem jest  przeprowadzenie restrukturyzacji zobowiązań,  zmiana sposobu zarządzania majątkiem i  przedsiębiorstwem oraz redukcja zatrudnienia. Ustawodawca dokonuje zrównania wierzytelności Skarbu Państwa z wierzytelnościami innych wierzycieli, wobec czego traci on pozycję uprzywilejowaną.

Restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika może się odbyć w jednym z 4 postępowań restrukturyzacyjnych:

1. postępowanie o zatwierdzenie układu,

2. przyspieszone postępowanie układowe,

3. postępowanie układowe,

4. postępowanie sanacyjne.

Prawo działalności gospodarczej – co znajdziemy w nowej „konstytucji dla firm”

Postępowanie o zatwierdzenie układu oraz przyspieszone postępowanie układowe mogą być przeprowadzone kiedy suma spornych wierzytelności uprawniających do głosowania nad układem nie przekracza 15 % sumy wierzytelności. Cechą charakterystyczną tych postępowań jest uproszczona procedura tworzenia spisu wierzytelności. Znacząco zostanie ograniczona rola sądu na rzecz upadłego posiadającego uprawnienie do samodzielnego prowadzenia postępowania przy udziale nadzorcy sądowego.  Nowością jest możliwość ustalenia spisu wierzytelności  wyłącznie na podstawie dokumentów dłużnika bez zgłaszania ich.  W przypadku niepowodzenia przyspieszonego postępowania układowego  lub postępowania układowego poprzez, np. nieprzyjęcie propozycji układowych  lub pogorszenie się sytuacji finansowej dłużnika nowelizacja przewiduje możliwość złożenia uproszczonego wniosku o otwarcie postępowania sanacyjnego. Powyższe rozwiązanie zapewni ciągłość zabezpieczenia majątku dłużnika.

Postępowanie układowe jest przeznaczone dla podmiotów, które posiadają ponad 15 % spornych wierzytelności. Warunkiem otwarcia postępowania układowego i sanacyjnego, w przeciwieństwie do dwóch pierwszych jest zdolność dłużnika do bieżącego zaspokajania nie tylko kosztów postępowania, ale również  zobowiązań powstałych po jego otwarciu.

Postępowanie sanacyjne dotyczy przedsiębiorstw o najtrudniejszej sytuacji finansowej. Nie są one w stanie zawrzeć układu z wierzycielami w ramach wyżej wymienionych postępowań. W stosunku do pozostałych trwa najdłużej przez co daje bezcenny czas do pomyślnego zakończenia restrukturyzacji. Umożliwia oprócz zawarcia układu podjęcie zaawansowanych działań restrukturyzacyjnych przy wykorzystaniu takich narzędzi jak, np. szybka redukcja zatrudnienia, odstąpienia od umów wzajemnych.

Pomoc publiczna

W prawodawstwie UE możliwość uzyskania pomocy publicznej jest uzależniona od zbadania czy jej udzielenie nie zaburzy zasady gospodarki wolnorynkowej ( pomoc de minimis). W przypadku, kiedy układ zawiera możliwość udzielenia pomocy publicznej (przed przeprowadzeniem głosowania nad układem)konieczne będzie zatwierdzenie przez właściwy organ jej udzielenia, chyba że zostanie wykazane, iż nie jest ona wymagana. Należy zwrócić uwagę, że pomoc publiczna może mieć dwojaką postać:

- pomoc publiczna,

- pomoc publiczna przekraczająca próg pomocy de minimis.

• w postępowaniu sanacyjnym dopuszczalne jest udzielenie pomocy przekraczającej pomoc de minimis.

Udział wierzycieli

Nowelizacja przewiduje uaktywnienie wierzycieli oraz uregulowanie instytucji znacząco zwiększających ich możliwości wpływania na przebieg postępowania. Zostanie im przyznane prawo wyboruwespół z dłużnikiem, osoby nadzorcy sądowego albo zarządcy w przypadku posiadania 30 % wierzytelności. Rada wierzycieli będzie mogła dokonać zmiany powyżej wybranych organów pozasądowych. Celem uniknięcia blokowaniaprzez biernych wierzycieli zatwierdzenia układu projekt przewiduje zmiany dot. wymaganej większości do jego zatwierdzenia.Zasadą ma być przyjęcie układu przez zgromadzenie wierzycieli, jeżeli wypowie się za nią większość głosujących wierzycieli, którzy oddali głos, mających łącznie co najmniej połowę sumy wierzytelności przysługujących glosującym wierzycielom. Ponadto nowelizacja w przeciwieństwie do obowiązującej regulacji, nie przewiduje jakichkolwiek wymagań co do formy oddania głosu.

Układ częściowy

Nie zawsze jest konieczne zawieranie układu ze wszystkimi wierzycielami. Często zdarza się, że objęcie układem wierzycieli posiadających największe wierzytelności jest wystarczające do oddłużenia dłużnika, np. wierzyciele hipoteczni, którzy udzielili mu kredytów. Ustawodawca rozwiązał powyższą sytuację poprzez dopuszczenie zawarcia układu częściowego. Dobrym skutkiem powyższego rozwiązania jest szybsze zawarcie układu.

Uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości

W przypadku niepowodzenia postępowania restrukturyzacyjnego (jego umorzenia lub odmowy zatwierdzenia układu) wniosek będzie miał prawo złożyć każdy podmiot, który jest uprawniony do złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Termin na jego przedłożenie sądowi jest tożsamy ze złożeniem zażalenia na postanowienie w przedmiocie umorzenia postępowania restrukturyzacyjnego albo postanowienia o odmowie zatwierdzenia układu.

W przypadku wystąpienia wątpliwości, bądź problemów prawnych w bardziej złożonych sytuacjach faktycznych prosimy o skontaktowanie się z naszą kancelarią.

Źródła:

1. Projekt ustawy prawo restrukturyzacyjne,

2. Uzasadnienie do projektu ustawy Prawo restrukturyzacyjne.

Katarzyna Kujawska, Aplikantka radcowska

Podyskutuj o tym na naszym FORUM