REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Orłowska
Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.
Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów, która wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r., przewiduje dla stron szereg korzyści, skłaniających do skorzystania z postępowania mediacyjnego, poprzez m.in. znaczną redukcję kosztów sądowych.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Podpisana przez prezydenta 24 września br. regulacja jest wynikiem długofalowych działań prawników związanych ze środowiskiem ADR w Polsce i ma w założeniu zrewolucjonizować instytucję mediacji w ramach procedury cywilnej. Zmianami objęty zostanie m.in. kształt postępowania mediacyjnego, obowiązki informacyjne sądu w tym zakresie, proponowane przepisy wpłyną także na obsługę mediacji w sądach poprzez stworzenie dwóch nowych instytucji: stałych mediatorów oraz koordynatorów do spraw mediacji, funkcjonujących przy sądach okręgowych.

Bez wątpienia celem ustawy jest zwiększenie popularności tej alternatywnej metody rozwiązywania sporów wśród stron, szczególnie wśród przedsiębiorców. Przewiduje szereg „marchewek” dla stron, ale także ich pełnomocników. Jednym z głównych założeń jest znaczna redukcja kosztów postępowania mediacyjnego oraz gratyfikacja pełnomocników oferujących stronom usługi w zakresie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, m.in. w postaci możliwości żądania wyższej kwoty tytułem zastępstwa procesowego.

Mediacja i arbitraż jako formy rozwiązywania konfliktów między przedsiębiorcami

Dzięki temu nagradzane staje się także samo dążenie do polubownego zakończenia sprawy. Sąd orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu weźmie pod uwagę działanie pełnomocnika, podjęte jeszcze przed wszczęciem postępowania, które mogło doprowadzić do rezygnacji ze skierowania sprawy na drogę sądową, nawet pomimo jego  niepowodzenia. Wysokość przyznanej kwoty odzwierciedli zatem zaangażowanie pełnomocnika profesjonalnego w samodzielne zakończenie sporu przez strony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mediacja jako pełnoprawny element procedury

REKLAMA

Należy zauważyć, że obecnie postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych może toczyć się na dwa sposoby: jako efekt zawartej między stronami umowy o mediację oraz na skutek skierowania przez sąd. Z oczywistych względów zmiany dotyczyć będą głównie kosztów związanych z mediacją na skutek skierowania sądu, choć i korzystający z mediacji umownej mogą liczyć na ulgi.

Przede wszystkim, jeżeli stronom sporu uda się osiągnąć porozumienie bez wyroku sądu, sąd z urzędu zwróci im uiszczoną opłatę w zależności od etapu, na którym ugoda zostanie wypracowana. W świetle nowych przepisów sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania, nawet kilkukrotnie. Jeżeli jego zabiegi przyniosą pozytywny skutek przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem I instancji, sąd z urzędu zwróci stronie całą uiszczoną przy wnoszeniu pozwu opłatę. Jeżeli do porozumienia doszło w trakcie postępowania, sąd zwróci trzy czwarte opłaty, a jeżeli postępowanie zakończyło się ugodą sądową – połowę kwoty. Na zwrot połowy kwoty może liczyć także strona już na etapie II instancji, o ile postępowanie zakończy się ugodą sądową.

Unijna przejrzystość a poufność arbitrażu inwestycyjnego

Kluczowe staje się zaliczenie kosztów mediacji skierowanej przez sąd w poczet wydatków w rozumieniu ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, dzięki czemu strona w trudnej sytuacji finansowej będzie mogła zostać zwolniona z obowiązku ich ponoszenia. 

Także, gdy strony porozumieją się nie w drodze skierowania sądu, ale na podstawie zawartej umowy o mediację, mogą liczyć na spore ulgi. Przede wszystkim nie będzie już konieczne uiszczanie opłaty stałej od wniosku o sądowe zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. Czynność taka jest niezbędna, jeżeli porozumienie ma nadawać się do wykonania w drodze egzekucji.

Ochrona strony zaangażowanej czy rezygnacja z zasady dobrowolności?

Nowe przepisy stworzą także parasol ochronny nad stroną, która aktywnie zaangażuje się w dążenie do polubownego rozwiązywania sporu, nie znajdując odpowiedzi u przeciwnika. Na podobieństwo instytucji stosowanej w ramach zawezwania do próby ugodowej, karana będzie bierność stron w zakresie uczestnictwa w spotkaniu informacyjnym dotyczącym mediacji oraz obecności na posiedzeniu niejawnym, mającym na celu ocenę przesłanek zastosowania w konkretnej sprawie postępowania mediacyjnego, na które zostały wezwane przez sąd. W takiej sytuacji możliwe będzie nałożenie na stronę nieobecną (bez stosownego usprawiedliwienia) kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.

Duże zastrzeżenie (zwłaszcza środowisk biznesowych) budzi regulacja dotycząca odmowy przystąpienia do mediacji. Do tej pory istniała możliwość ukarania strony, która pierwotnie wyrażając zgodę na wszczęcie procedury mediacyjnej, w konsekwencji bez stosownego usprawiedliwienia do niej nie przystąpiła. Sąd miał możliwość nałożenia na nią kosztów, wywołanych jej oczywiście niewłaściwym i niesumiennym zachowaniem. Od nowego roku przesłanki stosowania przepisu art. 103 zostaną rozszerzone.

W świetle nowej regulacji sąd będzie mógł nałożyć koszty na każdego, kto bez uzasadnienia (według oceny sądu) nie wyrazi zgody na mediację. Przepis ten, kwestionowany już w czasie prac senackich (ostatecznie nie wprowadzono do niego poprawek innych niż redakcyjne) budzi poważne zastrzeżenia w zakresie zgodności z koronną zasadą metod polubownych czyli zasadą dobrowolności (pisaliśmy o tym w artykule Nieodpowiedzialny zapłaci za mediację Dziennik Gazeta Prawna | e-wydanie numer 153/2015 z 10.08.2015 [dodatek: Gazeta Prawna, str. 6]).  Bardzo niejasna i szeroka przesłanka oczywistego nieuzasadnienia odmowy może budzić obawę przymuszania strony do poddania się mediacji.

Czas to pieniądz

Nie bez znaczenia, szczególnie w przypadku mediacji gospodarczej, jest szybkość postępowania. Dążenie do skrócenia procedury sądowej widać już na etapie składania pozwu, w którym musi się znaleźć informacja, czy zostały podjęte kroki polubowne w celu zakończenia sporu, a jeśli nie to z jakiej przyczyny. Pozwoli to na szybszą ocenę sądu w zakresie zdatności mediacji w konkretnej sprawie, jaką winien on przeprowadzić w ramach każdego postępowania.

Wątpliwości może budzić wprowadzenie obowiązku informowania przez sąd o mediacji, także poprzez organizację spotkania informacyjnego dla stron lub wezwanie ich na posiedzenie niejawne, w ramach którego rozstrzygnie czy sprawa powinna „dojrzeć” w mediacji. Jednak wydłużenie struktury postępowania poprzez dodanie nowego elementu jest jedynie pozorne. Spotkanie takie odbywać się będzie pomiędzy wniesieniem pozwu a pierwszą rozprawą, kiedy strony i tak czekają na wyznaczenie jej terminu. 

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Także na dalszym etapie sprawny przebieg postępowania mediacyjnego będzie miał wpływ na wysokość wynagrodzenia mediatora, co ma skłonić go do trzymania w ryzach całego procesu między stronami, nie dopuszczając do jego rozwleczenia poprzez efektywne moderowanie.

Znaczenie proponowanych zmian Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i innych ustaw dla popularyzacji mediacji i arbitrażu jest nie do przecenienia i staje się małą rewolucją w zakresie ich pojmowania w ramach całego systemu rozwiązywania sporów. Kładąc duży nacisk na gratyfikację finansową stron, ustawodawca podjął decyzję, która z pewnością przyniesie skutek w postaci zwrócenia uwagi przedsiębiorców na instytucję mediacji gospodarczej i płynące z niej korzyści.

Autor: Agata Orłowska

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
PKWiU 2025 - będzie nowa klasyfikacja statystyczna wyrobów i usług

W wykazie prac legislacyjnych rządu opublikowano niedawno Projekt rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Nowa PKWiU 2025 zastąpi obecnie obowiązującą PKWiU 2015.

Bezpłatny webinar: Rozliczanie branży budowlanej i deweloperskiej. Jak uniknąć najczęstszych błędów?

Branża budowlana i deweloperska to sektory, w których każdy szczegół w rozliczeniach finansowych ma znaczenie, a konsekwencje popełnianych błędów mogą być daleko idące. Zarówno w księgach rachunkowych, jak i w rozliczeniach podatkowych precyzyjna klasyfikacja realizowanych prac jest kluczowa.

Usługi dietetyczne są zwolnione z VAT. Ale nie te świadczone na rzecz osób zdrowych. Dlaczego?

Usługi dietetyczne, które nie korzystają ze zwolnienia przedmiotowego (związanego z celem medycznym), w szeregu przypadków nie mogą również korzystać ze zwolnienia podmiotowego (limit obrotów do 200 000 zł rocznie). Oznacza to, że dietetycy świadczący usługi doradztwa w zakresie dietetyki (konsultacji indywidualnych) opodatkowane VAT muszą zarejestrować się jako czynni podatnicy VAT, niezależnie od wysokości swoich obrotów i doliczać do ceny swoich usług netto podatek VAT w stawce 23%. Problem w tym, że wiele usług dietetyków ma charakter złożony (szkolenia z zakresu diet, podawanie w internecie pakietów diet dla osób zaliczanych do określonych kategorii wiekowych itp). Dlaczego usługi dietetyków świadczone na rzecz osób zdrowych nie korzystają ze zwolnienia z VAT wyjaśnił WSA w Gliwicach w wyroku z 29 stycznia 2025 r.

Niższe grzywny za niektóre przestępstwa skarbowe od 2026 roku. Nowelizacja Kks i Ordynacji podatkowej przyjęta przez rząd

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

REKLAMA

JPK_KR_PD już nadchodzi – nowy obowiązek dla podatników CIT. Czy Twoja firma jest gotowa?

Nowy plik JPK_KR_PD to nie tylko kolejne wymaganie fiskusa, ale prawdziwa rewolucja w raportowaniu księgowym. Od 2025 roku obowiązek ten obejmie duże firmy, od 2026 – podmioty zobowiązane do przesyłania ewidencji JPK VAT, a od kolejnego roku – pozostałych podatników CIT. Zmiany w planie kont, nowe struktury danych, testy, audyty – przygotowań jest sporo, a czasu coraz mniej. Zobacz, co musisz zrobić, by nie obudzić się z ręką w księgowym chaosie.

Kiedy członek rodziny współpracujący przy rodzinnym biznesie musi być zgłoszony do ZUS?

Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada obowiązek zgłoszenia do ZUS i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność i z szeroko rozumianymi zleceniobiorcami. Podobnie czyni ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego. Analizy wymaga zatem, kto spełnia definicję takiej osoby współpracującej i czy jej sytuacja uzależniona jest od formy tej współpracy - umownej bądź bezumownej. Spory z ZUS w przedmiocie obowiązku objęcia osób współpracujących ubezpieczeniami społecznymi trafiają aż do Sądu Najwyższego, warto więc wziąć pod uwagę również aktualne orzecznictwo w tej materii.

Francuska Administracja Celna wprowadza nowy system Obligatoryjnej Koperty Logistycznej (ELO). Co muszą wiedzieć przewoźnicy? Uproszczenie procedur dla kierowców

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Stracił rodzinę w wypadku i miał zapłacić zaległy podatek. WSA kontra skarbówka

Mimo że jako dziecko stracił całą rodzinę w tragicznym wypadku, a wypłacone mu po latach odszkodowanie miało choć częściowo złagodzić tę krzywdę, organy skarbowe domagały się od Huberta zapłaty blisko 150 tys. zł podatku od odsetek. Sprawa trafiła aż do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który uznał stanowisko fiskusa za niesprawiedliwe. Teraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie przyznał rację Rzecznikowi Praw Obywatelskich i uchylił decyzje skarbówki — choć wyrok wciąż nie jest prawomocny.

REKLAMA

Opłata skarbowa od pełnomocnictwa - zmiany od 2025 roku

Krajowa Informacja Skarbowa przypomniała w komunikacie, że od 1 stycznia 2025 r. zmianie uległy przepisy regulujące zasady wnoszenia opłaty skarbowej od pełnomocnictw składanych w formie elektronicznej za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.

Jak Ministerstwo Finansów liczy lukę VAT? Metodą odgórną (top – down)

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 22 maja 2025 r., że metoda liczenia luki VAT od lat pozostaje niezmienna a jej opis jest opublikowany na stronie resortu. Luka VAT liczona jest względem VAT w ujęciu rachunków narodowych publikowanych przez GUS, tj. w ujęciu memoriałowym, w którym dochody ujmowane są za okres od lutego do stycznia kolejnego roku. Szacunki luki VAT dla lat 2022-2023, pomimo uwzględnienia wpływu istotnych zmian systemowych (m.in. tarcze antyinflacyjne, rekompensaty energetyczne) wskazują na znaczący wzrost luki względem poprzedzających ich lat. W 2023 roku luka VAT wynosiła 13,5%. Obecne szacunki wskazują na zmniejszenie się luki VAT w Polsce w 2024 r. do 6,9%.

REKLAMA