REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Agata Orłowska
Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.
Polubownie taniej – nowe zasady dotyczące kosztów postępowania mediacyjnego od 2016 r.
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o wspieraniu polubownych metod rozwiązywania sporów, która wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r., przewiduje dla stron szereg korzyści, skłaniających do skorzystania z postępowania mediacyjnego, poprzez m.in. znaczną redukcję kosztów sądowych.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Podpisana przez prezydenta 24 września br. regulacja jest wynikiem długofalowych działań prawników związanych ze środowiskiem ADR w Polsce i ma w założeniu zrewolucjonizować instytucję mediacji w ramach procedury cywilnej. Zmianami objęty zostanie m.in. kształt postępowania mediacyjnego, obowiązki informacyjne sądu w tym zakresie, proponowane przepisy wpłyną także na obsługę mediacji w sądach poprzez stworzenie dwóch nowych instytucji: stałych mediatorów oraz koordynatorów do spraw mediacji, funkcjonujących przy sądach okręgowych.

Bez wątpienia celem ustawy jest zwiększenie popularności tej alternatywnej metody rozwiązywania sporów wśród stron, szczególnie wśród przedsiębiorców. Przewiduje szereg „marchewek” dla stron, ale także ich pełnomocników. Jednym z głównych założeń jest znaczna redukcja kosztów postępowania mediacyjnego oraz gratyfikacja pełnomocników oferujących stronom usługi w zakresie alternatywnych metod rozwiązywania sporów, m.in. w postaci możliwości żądania wyższej kwoty tytułem zastępstwa procesowego.

Mediacja i arbitraż jako formy rozwiązywania konfliktów między przedsiębiorcami

Dzięki temu nagradzane staje się także samo dążenie do polubownego zakończenia sprawy. Sąd orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu weźmie pod uwagę działanie pełnomocnika, podjęte jeszcze przed wszczęciem postępowania, które mogło doprowadzić do rezygnacji ze skierowania sprawy na drogę sądową, nawet pomimo jego  niepowodzenia. Wysokość przyznanej kwoty odzwierciedli zatem zaangażowanie pełnomocnika profesjonalnego w samodzielne zakończenie sporu przez strony.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mediacja jako pełnoprawny element procedury

REKLAMA

Należy zauważyć, że obecnie postępowanie mediacyjne w sprawach cywilnych może toczyć się na dwa sposoby: jako efekt zawartej między stronami umowy o mediację oraz na skutek skierowania przez sąd. Z oczywistych względów zmiany dotyczyć będą głównie kosztów związanych z mediacją na skutek skierowania sądu, choć i korzystający z mediacji umownej mogą liczyć na ulgi.

Przede wszystkim, jeżeli stronom sporu uda się osiągnąć porozumienie bez wyroku sądu, sąd z urzędu zwróci im uiszczoną opłatę w zależności od etapu, na którym ugoda zostanie wypracowana. W świetle nowych przepisów sąd może skierować strony do mediacji na każdym etapie postępowania, nawet kilkukrotnie. Jeżeli jego zabiegi przyniosą pozytywny skutek przed rozpoczęciem rozprawy przed sądem I instancji, sąd z urzędu zwróci stronie całą uiszczoną przy wnoszeniu pozwu opłatę. Jeżeli do porozumienia doszło w trakcie postępowania, sąd zwróci trzy czwarte opłaty, a jeżeli postępowanie zakończyło się ugodą sądową – połowę kwoty. Na zwrot połowy kwoty może liczyć także strona już na etapie II instancji, o ile postępowanie zakończy się ugodą sądową.

Unijna przejrzystość a poufność arbitrażu inwestycyjnego

Kluczowe staje się zaliczenie kosztów mediacji skierowanej przez sąd w poczet wydatków w rozumieniu ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, dzięki czemu strona w trudnej sytuacji finansowej będzie mogła zostać zwolniona z obowiązku ich ponoszenia. 

Także, gdy strony porozumieją się nie w drodze skierowania sądu, ale na podstawie zawartej umowy o mediację, mogą liczyć na spore ulgi. Przede wszystkim nie będzie już konieczne uiszczanie opłaty stałej od wniosku o sądowe zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem. Czynność taka jest niezbędna, jeżeli porozumienie ma nadawać się do wykonania w drodze egzekucji.

Ochrona strony zaangażowanej czy rezygnacja z zasady dobrowolności?

Nowe przepisy stworzą także parasol ochronny nad stroną, która aktywnie zaangażuje się w dążenie do polubownego rozwiązywania sporu, nie znajdując odpowiedzi u przeciwnika. Na podobieństwo instytucji stosowanej w ramach zawezwania do próby ugodowej, karana będzie bierność stron w zakresie uczestnictwa w spotkaniu informacyjnym dotyczącym mediacji oraz obecności na posiedzeniu niejawnym, mającym na celu ocenę przesłanek zastosowania w konkretnej sprawie postępowania mediacyjnego, na które zostały wezwane przez sąd. W takiej sytuacji możliwe będzie nałożenie na stronę nieobecną (bez stosownego usprawiedliwienia) kosztów poniesionych przez stronę przeciwną.

Duże zastrzeżenie (zwłaszcza środowisk biznesowych) budzi regulacja dotycząca odmowy przystąpienia do mediacji. Do tej pory istniała możliwość ukarania strony, która pierwotnie wyrażając zgodę na wszczęcie procedury mediacyjnej, w konsekwencji bez stosownego usprawiedliwienia do niej nie przystąpiła. Sąd miał możliwość nałożenia na nią kosztów, wywołanych jej oczywiście niewłaściwym i niesumiennym zachowaniem. Od nowego roku przesłanki stosowania przepisu art. 103 zostaną rozszerzone.

W świetle nowej regulacji sąd będzie mógł nałożyć koszty na każdego, kto bez uzasadnienia (według oceny sądu) nie wyrazi zgody na mediację. Przepis ten, kwestionowany już w czasie prac senackich (ostatecznie nie wprowadzono do niego poprawek innych niż redakcyjne) budzi poważne zastrzeżenia w zakresie zgodności z koronną zasadą metod polubownych czyli zasadą dobrowolności (pisaliśmy o tym w artykule Nieodpowiedzialny zapłaci za mediację Dziennik Gazeta Prawna | e-wydanie numer 153/2015 z 10.08.2015 [dodatek: Gazeta Prawna, str. 6]).  Bardzo niejasna i szeroka przesłanka oczywistego nieuzasadnienia odmowy może budzić obawę przymuszania strony do poddania się mediacji.

Czas to pieniądz

Nie bez znaczenia, szczególnie w przypadku mediacji gospodarczej, jest szybkość postępowania. Dążenie do skrócenia procedury sądowej widać już na etapie składania pozwu, w którym musi się znaleźć informacja, czy zostały podjęte kroki polubowne w celu zakończenia sporu, a jeśli nie to z jakiej przyczyny. Pozwoli to na szybszą ocenę sądu w zakresie zdatności mediacji w konkretnej sprawie, jaką winien on przeprowadzić w ramach każdego postępowania.

Wątpliwości może budzić wprowadzenie obowiązku informowania przez sąd o mediacji, także poprzez organizację spotkania informacyjnego dla stron lub wezwanie ich na posiedzenie niejawne, w ramach którego rozstrzygnie czy sprawa powinna „dojrzeć” w mediacji. Jednak wydłużenie struktury postępowania poprzez dodanie nowego elementu jest jedynie pozorne. Spotkanie takie odbywać się będzie pomiędzy wniesieniem pozwu a pierwszą rozprawą, kiedy strony i tak czekają na wyznaczenie jej terminu. 

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Także na dalszym etapie sprawny przebieg postępowania mediacyjnego będzie miał wpływ na wysokość wynagrodzenia mediatora, co ma skłonić go do trzymania w ryzach całego procesu między stronami, nie dopuszczając do jego rozwleczenia poprzez efektywne moderowanie.

Znaczenie proponowanych zmian Kodeksu postępowania cywilnego, Prawa o ustroju sądów powszechnych oraz ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i innych ustaw dla popularyzacji mediacji i arbitrażu jest nie do przecenienia i staje się małą rewolucją w zakresie ich pojmowania w ramach całego systemu rozwiązywania sporów. Kładąc duży nacisk na gratyfikację finansową stron, ustawodawca podjął decyzję, która z pewnością przyniesie skutek w postaci zwrócenia uwagi przedsiębiorców na instytucję mediacji gospodarczej i płynące z niej korzyści.

Autor: Agata Orłowska

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA