Utrwalona praktyka interpretacyjna – nowa instytucja prawna

Prawo przedsiębiorców

Ministerstwo Rozwoju 13 lutego br. skierowało do uzgodnień i konsultacji projekt ustawy Prawo przedsiębiorców, która stanowi główny element tzw. pakietu Konstytucji Biznesu. Nowa ustawa zastąpi obowiązującą obecnie ustawę o swobodzie działalności gospodarczej i będzie głównym aktem prawnym określającym warunki prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce.

Autopromocja

Zakres regulacji ustawy Prawo przedsiębiorców (podmiotowy i przedmiotowy) został wskazany w art. 1 ustawy, zgodnie z którym określa ona ramy prawne dotyczące „podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym prawa i obowiązki przedsiębiorców, oraz zadania organów władzy publicznej w tym zakresie”.

Ustawa w dużej części powiela uregulowania zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Istotnym nowym elementem jest określenie zasad (wynikających bezpośrednio lub pośrednio z przepisów Konstytucji RP), które urzędnicy będą musieli brać pod uwagę przy rozpatrywaniu spraw przedsiębiorców, m.in. zasada wolności działalności gospodarczej i równości przedsiębiorców, zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”, zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy, zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy czy zasada pewności prawa.

Autopromocja

Szkolenie: CIT estoński
warsztat dla księgowych

Sprawdź

Zasady te, jak wskazuje ustawodawca, zostały przystosowane treściowo do stosunków związanych z podejmowaniem, wykonywaniem i zakończeniem działalności gospodarczej, tj. zostały dostosowane merytorycznie do specyfiki spraw związanych z działalnością gospodarczą.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Utrwalona praktyka interpretacyjna

Ustawa Prawo przedsiębiorców przewiduje także wprowadzenie nowej instytucji prawnej w postaci utrwalonej praktyki interpretacyjnej, która odnosi się do wspomnianej wcześnie zasady pewności prawa, zgodnie z którą „organ bez uzasadnionej przyczyny nie odstępuje od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym”. Zasada pewności prawa, jak wyjaśnia ustawodawca, oznacza nie tyle stabilność przepisów prawa – którą na dłuższą metę trudno jest przecież osiągnąć, zwłaszcza w tak dynamicznym obszarze, jak działalność gospodarcza – co raczej możliwość przewidywania działań organów państwa i związanych z nimi zachowań obywateli.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

W świetle ustawy pod pojęciem „utrwalonej praktyki interpretacyjnej” należy rozumieć „wyjaśnienia co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny lub opłaty publicznej, w tym składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, dominujące w wydawanych w takich samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego – interpretacjach indywidualnych”.

Dodatkowo, w określonych przypadkach w pojęciu „utrwalonej praktyki interpretacyjnej” mieszczą się także wyjaśnienia co do zakresu i sposobu stosowania przepisów z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny lub opłaty publicznej, w tym składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, wynikające z „objaśnień prawnych”.

Zobacz: Objaśnienia prawne, czyli ułatwienia dla przedsiębiorców

A zatem w pojęciu „utrwalonej praktyki interpretacyjnej” mieszczą się zarówno określone – spełniające wskazane przesłanki – interpretacje indywidualne, jak też spełniające stosowne przesłanki objaśnienia prawne.

Zasadniczym celem wprowadzenia nowej instytucji, jak wskazuje ustawodawca, ma być wzmocnienie pewności prawa oraz zwiększenie bezpieczeństwa prawnego przedsiębiorców. Ma to następować w ten sposób, że przedsiębiorca nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające z tej utrwalonej praktyki interpretacyjnej.

Chcąc zatem skorzystać z instytucji utrwalonej praktyki interpretacyjnej przedsiębiorca będzie musiał najpierw sprawdzić treść wydawanych w takich samych stanach faktycznych oraz takim samym stanie prawnym – w trakcie danego okresu rozliczeniowego oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem okresu rozliczeniowego – interpretacji indywidualnych, wydanych przez dany właściwy organ administracji publicznej lub państwową jednostkę organizacyjną, a także treść objaśnień prawnych, które mają zastosowanie w odniesieniu do takiego samego zagadnienia.

Jeżeli następnie przedsiębiorca zastosuje się do treści interpretacji indywidualnej, która przeważa (tzn. występuje w większości) spośród tych wspomnianych wyżej interpretacji indywidualnych lub zastosuje się do wspomnianych objaśnień prawnych, wówczas przedsiębiorca ten nie może być obciążony sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do opisanej wyżej utrwalonej praktyki interpretacyjnej ani daninami w wysokości wyższej niż wynikające ze wspomnianej utrwalonej praktyki interpretacyjnej.

Zobacz także: Moja firma