REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia

Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia
Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia

REKLAMA

REKLAMA

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Stopy procentowe NBP obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Na posiedzeniu w dniu 6 kwietnia 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła (ze skutkiem od 7 kwietnia 2022 r.) stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego na następującym poziomie:

REKLAMA

Autopromocja

- stopa referencyjna 4,50% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy referencyjnej określa oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez NBP;
- stopa lombardowa 5,00% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy lombardowej określa oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych - „kredytu lombardowego”,
- stopa depozytowa 4,00% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy depozytowej określa oprocentowanie lokaty terminowej przyjmowanej od banków przez NBP,
- stopa redyskontowa weksli 4,55% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - stopa redyskontowa weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP,
- stopa dyskontowa weksli 4,60% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - stopa dyskontowa weksli przyjmowanych od banków do dyskonta przez NBP.

Ważne!
Punkt procentowy ("pkt proc." albo "p.p."), to jednostka różnicy między wartościami jednej wielkości a drugiej wielkości, podanymi w procentach. 
Punkt bazowy (‱; "p.b.), to jedna setna punktu procentowego.

REKLAMA

Od wysokości stopy referencyjnej NBP zależy m.in. wysokość:
- odsetek ustawowych (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym,
- odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych - określonych w ustawie z  8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zaś od wysokości stopy lombardowej NBP zależy wysokość:
- odsetek od zaległości podatkowych - określonych w Ordynacji podatkowej;
- odsetek od niepłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne - też określonych w Ordynacji podatkowej (na mocy odesłania z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Odsetki ustawowe (kapitałowe) obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Odsetki ustawowe (kapitałowe), należne na podstawie art. 359 § 2 kodeksu cywilnego - 8,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 7,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
6,25% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
5,75% w skali roku od 5 stycznia
2022 r.,
5,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
4,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
4,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
3,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
4% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
4,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
5% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek ustawowych (kapitałowych), na podstawie art. 359 § 21 kodeksu cywilnego - 16,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 14,00% w skali roku od 9 marca
2022 r.,
12,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
11,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
9,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
8,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
7,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
8% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
9% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
10% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Zgodnie z art. 359 kodeksu cywilnego odsetki kapitałowe (czyli odsetki od sumy pieniężnej) należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej (np. z umowy) albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek kapitałowych nie jest w inny sposób określona (np. w umowie, czy ustawie), należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy polskiego kodeksu cywilnego.

Kalkulator odsetek ustawowych (kapitałowych)

Odsetki ustawowe (za opóźnienie) obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Odsetki za opóźnienie należne, na podstawie art. 481 § 2 kodeksu cywilnego - 10,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 9,00% w skali roku od 9 marca
2022 r.,
8,25% w skali roku od 9 lutego
2022 r.,
7,75% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
7,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
6,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
6,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
5,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
6% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
6,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
7% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek za opóźnienie, na podstawie art. 481 § 21 kodeksu cywilnego - 20,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 18,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
16,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
15,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
14,50% w skali roku od
9 grudnia 2021 r.,
13,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
12,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
11,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
12% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
13% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
14% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

W myśl art. 481 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona (np. w umowie), wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.
Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Ale maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Minister Sprawiedliwości ma obowiązek ogłosić obwieszczeniami publikowanymi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie. W ten sposób Minister Sprawiedliwości tylko potwierdza (najczęściej z pewnym opóźnieniem w stosunku do uchwały NBP) wysokość odsetek, bo nową wysokość odsetek stosuje się od dnia wejścia w życie uchwały NBP ustalającej nową wysokość stopy referencyjnej NBP.

Kalkulator odsetek ustawowych za opóźnienie

Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych - zmiana od 1 stycznia 2022 r., bez zmian od 7 kwietnia

Na podstawie art. 4 pkt 3 lit. a i b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych są:
a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i ośmiu punktów procentowych,
b) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i dziesięciu punktów procentowych.

Przy czym do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu:
1) 1 stycznia – do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
2) 1 lipca – do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia.

Styczeń - czerwiec 2022 r.

Zatem od 1 stycznia 2022 roku (z uwagi na fakt, że tego dnia stopa referencyjna NBP wynosiła jeszcze 1,75% w skali rocznej) odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych wynoszą (do 30 czerwca 2022 roku):

9,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie art. 4 pkt 3 lit. a ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

11,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie z art. 4 pkt 3 lit. b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Lipiec - grudzień 2022 r.

Natomiast do obliczenia odsetek należnych za okres od 1 lipca 2022 r. - do 31 grudnia 2022 r. stosować się będzie stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 lipca 2022 r. Mało prawdopodobne, by do tego czasu stopa ta nie uległa zmianie. Ale jeżeli Rada Polityki Pieniężnej nie zmieni do tego czasu obecnej stopy referencyjnej (4,50%), to w drugiej połowie 2022 roku będą obowiązywać następujące stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych:
12,50% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym,
14,50% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

W transakcjach handlowych wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych (chyba że strony uzgodniły w umowie wyższe odsetki), za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Przy czym ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (art. 7 i art. 8) określa maksymalne terminy zapłaty jakie mogą być zapisane w umowach.

Warto wspomnieć, że zgodnie z art. 6 ww. ustawy, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty.

Kalkulator odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych

Paweł Huczko

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowa era regulacji krypto – CASP zastępuje VASP. Co to oznacza dla firm?

W UE wchodzi w życie nowa era regulacji krypto – licencja CASP stanie się obowiązkowa dla wszystkich firm działających w tym sektorze. Dotychczasowi posiadacze licencji VASP mają czas na dostosowanie się do końca czerwca 2025 r., a z odpowiednim wnioskiem – do września. Jakie zmiany czekają rynek i co to oznacza dla przedsiębiorców?

Outsourcing pojedynczych procesów księgowych, czy zatrudnienie dodatkowej osoby w dziale księgowości - co się bardziej opłaca?

W stale zmieniającym się otoczeniu biznesowym przedsiębiorcy coraz częściej stają przed dylematem: czy zatrudnić dodatkową osobę do działu księgowego, czy może zdecydować się na outsourcing wybranych procesów księgowych? Analiza kosztów i korzyści pokazuje, że delegowanie pojedynczych zadań księgowych na zewnątrz może być znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem niż rozbudowa wewnętrznego zespołu.

Kto ma prawo odliczyć ulgę na dziecko? Po rozwodzie rodziców dziecko mieszka z matką a ojciec płaci alimenty i widuje się z dzieckiem

Na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podatnik ma prawo do odliczenia kwoty ulgi prorodzinnej w zależności od tego z kim jego dziecko mieszka i kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 14 stycznia 2025 r. wyjaśnił, kto może odliczyć ulgę na dziecko, gdy rodzice są rozwiedzeni, dziecko mieszka z matką na stałe, a ojciec płaci alimenty i co jakiś czas widuje się z dzieckiem.

Odpowiedzialność członków zarządów spółek – co zmienia wyrok TSUE w sprawie Adjak?

W dniu 27 lutego 2025 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał przełomowy wyrok w sprawie C-277/24 (Adjak), w którym zakwestionował przyjęty w Polsce model solidarnej odpowiedzialności członków zarządu za zaległości podatkowe spółki. W opinii TSUE obecne przepisy naruszają prawo unijne, ponieważ uniemożliwiają kwestionowanie decyzji wymiarowych organów podatkowych, zapadłych w sprawie przeciwko spółce w trakcie postępowania przeciwko członkom zarządu – tym samym godząc w podstawowe zasady ochrony praw jednostki. Orzeczenie to może wymusić istotne zmiany w polskim systemie prawnym oraz wpłynąć na dotychczasową praktykę organów administracji skarbowej wobec członków zarządów spółek.

REKLAMA

Można już zapłacić podatek PIT kartą płatniczą w e-Urzędzie Skarbowym

Od 20 marca 2025 r. podatnicy mogą opłacać podatek PIT w serwisie e-Urząd Skarbowy (e-US) i usłudze Twój e-PIT za pomocą karty płatniczej. Dotychczas użytkownicy e-Urzędu Skarbowego mogli zapłacić podatek online przelewem bankowym lub BLIK-iem.

E-księgowość z biurem rachunkowym: jak przedsiębiorca może zoptymalizować obowiązki księgowe i podatkowe oraz rozliczenia w biznesie

Biura rachunkowe coraz częściej oferują swoim klientom usługi z zakresu e-księgowości do zarządzania finansami firmy online. Z perspektywy biura rachunkowego, wprowadzenie klienta w świat systemów zautomatyzowanych może być wyzwaniem.

Prof. Witold Modzelewski: nienależny zwrot VAT to prawdopodobnie 40-50 mld zł rocznie

Prof. Witold Modzelewski szacuje, że nienależne zwroty VAT w Polsce mogą wynosić nawet 40-50 miliardów złotych rocznie. W 2024 roku wykryto blisko 292 tys. fikcyjnych faktur na łączną kwotę 8,7 miliarda złotych, co oznacza wzrost o ponad 130% w porównaniu do roku poprzedniego. Choć efektywność kontroli skarbowych rośnie, eksperci wskazują, że skala oszustw wciąż jest ogromna, a same kontrole mogą nie wystarczyć do rozwiązania problemu.

Czy zegarek od szefa jest bez PIT? Skarbówka: To nie przychód, ale może być darowizna

Czy upominki na jubileusz pracy i dla odchodzących na emeryturę podlegają opodatkowaniu? Skarbówka potwierdza – nie trzeba płacić podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT). W grę może jednak wchodzić podatek od spadków i darowizn.

REKLAMA

VAT 2025: Kto może rozliczać się kwartalnie

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

Skarbówka zabrała, sądy oddały: Przedsiębiorcy odzyskali 2,8 mld zł w sprawach o faktury

Tysiące firm niesłusznie oskarżonych o udział w oszustwach VAT w końcu wygrało walkę z fiskusem. W ciągu trzech lat sądy i organy odwoławcze uchyliły decyzje skarbówki na astronomiczną kwotę 2,8 mld zł! Czy to początek końca urzędniczej samowoli wobec przedsiębiorców?

REKLAMA