REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia
Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 7 kwietnia

REKLAMA

REKLAMA

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Stopy procentowe NBP obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Na posiedzeniu w dniu 6 kwietnia 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła (ze skutkiem od 7 kwietnia 2022 r.) stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego na następującym poziomie:

REKLAMA

REKLAMA

- stopa referencyjna 4,50% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy referencyjnej określa oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez NBP;
- stopa lombardowa 5,00% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy lombardowej określa oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych - „kredytu lombardowego”,
- stopa depozytowa 4,00% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - wysokość stopy depozytowej określa oprocentowanie lokaty terminowej przyjmowanej od banków przez NBP,
- stopa redyskontowa weksli 4,55% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - stopa redyskontowa weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP,
- stopa dyskontowa weksli 4,60% w skali rocznej (podwyżka o 1 pkt proc.) - stopa dyskontowa weksli przyjmowanych od banków do dyskonta przez NBP.

Ważne!
Punkt procentowy ("pkt proc." albo "p.p."), to jednostka różnicy między wartościami jednej wielkości a drugiej wielkości, podanymi w procentach. 
Punkt bazowy (‱; "p.b.), to jedna setna punktu procentowego.

REKLAMA

Od wysokości stopy referencyjnej NBP zależy m.in. wysokość:
- odsetek ustawowych (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym,
- odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych - określonych w ustawie z  8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zaś od wysokości stopy lombardowej NBP zależy wysokość:
- odsetek od zaległości podatkowych - określonych w Ordynacji podatkowej;
- odsetek od niepłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne - też określonych w Ordynacji podatkowej (na mocy odesłania z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Odsetki ustawowe (kapitałowe) obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Odsetki ustawowe (kapitałowe), należne na podstawie art. 359 § 2 kodeksu cywilnego - 8,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 7,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
6,25% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
5,75% w skali roku od 5 stycznia
2022 r.,
5,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
4,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
4,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
3,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
4% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
4,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
5% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek ustawowych (kapitałowych), na podstawie art. 359 § 21 kodeksu cywilnego - 16,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 14,00% w skali roku od 9 marca
2022 r.,
12,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
11,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
9,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
8,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
7,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
8% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
9% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
10% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Zgodnie z art. 359 kodeksu cywilnego odsetki kapitałowe (czyli odsetki od sumy pieniężnej) należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej (np. z umowy) albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek kapitałowych nie jest w inny sposób określona (np. w umowie, czy ustawie), należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy polskiego kodeksu cywilnego.

Kalkulator odsetek ustawowych (kapitałowych)

Odsetki ustawowe (za opóźnienie) obowiązujące od 7 kwietnia 2022 r.

Odsetki za opóźnienie należne, na podstawie art. 481 § 2 kodeksu cywilnego - 10,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 9,00% w skali roku od 9 marca
2022 r.,
8,25% w skali roku od 9 lutego
2022 r.,
7,75% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
7,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
6,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
6,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
5,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
6% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
6,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
7% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek za opóźnienie, na podstawie art. 481 § 21 kodeksu cywilnego - 20,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
(poprzednio: 18,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
16,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
15,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
14,50% w skali roku od
9 grudnia 2021 r.,
13,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
12,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
11,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
12% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
13% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
14% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

W myśl art. 481 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona (np. w umowie), wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.
Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Ale maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Minister Sprawiedliwości ma obowiązek ogłosić obwieszczeniami publikowanymi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie. W ten sposób Minister Sprawiedliwości tylko potwierdza (najczęściej z pewnym opóźnieniem w stosunku do uchwały NBP) wysokość odsetek, bo nową wysokość odsetek stosuje się od dnia wejścia w życie uchwały NBP ustalającej nową wysokość stopy referencyjnej NBP.

Kalkulator odsetek ustawowych za opóźnienie

Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych - zmiana od 1 stycznia 2022 r., bez zmian od 7 kwietnia

Na podstawie art. 4 pkt 3 lit. a i b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych są:
a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i ośmiu punktów procentowych,
b) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i dziesięciu punktów procentowych.

Przy czym do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu:
1) 1 stycznia – do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
2) 1 lipca – do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia.

Styczeń - czerwiec 2022 r.

Zatem od 1 stycznia 2022 roku (z uwagi na fakt, że tego dnia stopa referencyjna NBP wynosiła jeszcze 1,75% w skali rocznej) odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych wynoszą (do 30 czerwca 2022 roku):

9,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie art. 4 pkt 3 lit. a ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

11,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie z art. 4 pkt 3 lit. b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Lipiec - grudzień 2022 r.

Natomiast do obliczenia odsetek należnych za okres od 1 lipca 2022 r. - do 31 grudnia 2022 r. stosować się będzie stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 lipca 2022 r. Mało prawdopodobne, by do tego czasu stopa ta nie uległa zmianie. Ale jeżeli Rada Polityki Pieniężnej nie zmieni do tego czasu obecnej stopy referencyjnej (4,50%), to w drugiej połowie 2022 roku będą obowiązywać następujące stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych:
12,50% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym,
14,50% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

W transakcjach handlowych wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych (chyba że strony uzgodniły w umowie wyższe odsetki), za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Przy czym ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (art. 7 i art. 8) określa maksymalne terminy zapłaty jakie mogą być zapisane w umowach.

Warto wspomnieć, że zgodnie z art. 6 ww. ustawy, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty.

Kalkulator odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych

Paweł Huczko

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA