REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o.

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o. /Fotolia
Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o. /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Każdemu wspólnikowi spółki z o.o. przysługuje prawo zbycia posiadanych udziałów w spółce. Jest to zasada, która wynika bezpośrednio z przepisów kodeksu spółek handlowych. Przy czym, wspólnicy mogą swobodnie rozporządzać swoimi udziałami tylko wtedy, gdy w tej materii nie postanowiono inaczej w umowie spółki.

Zgodnie bowiem z art. 182 § 1 kodeksu spółek handlowych (ksh) zbycie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Czy na tej podstawie wspólnicy mogą całkowicie zakazać udziałowcom sprzedaży ich udziałów?

REKLAMA

REKLAMA

Można, ale nie wszystko

Bez wątpienia przed planowanym zbyciem udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o. należy zapoznać się z umową spółki. Przepis art. 182 § 1 ksh daje wspólnikom duże możliwości w zakresie regulacji ograniczających swobodne dysponowanie udziałami. Najczęściej spotykanymi zapisami są postanowienia przyznające wspólnikom prawo pierwszeństwa albo prawo pierwokupu udziałów, wymagające uzyskania zgody wszystkich wspólników na zbycie udziałów, lub uzależniające możliwość zbycia udziałów od ziszczenia się określonego warunku. Wspólnicy nie mogą jednak wpisać w umowie spółki dowolnych ograniczeń w zbywaniu udziałów.

REKLAMA

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z treści art. 180 § 1 ksh wynika, iż posiadanie udziałów w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest co do zasady prawem zbywalnym. Zgodnie z art. 57 § 1 kc – jeżeli według ustawy prawo jest zbywalne, to nie można przez czynność prawną (np. w drodze umowy) wyłączyć możliwości jego przeniesienia. Ma to istotne znaczenie w kontekście zamiaru zawarcia w umowie spółki z o.o. np. zapisów zakazujących zbywania wspólnikom posiadanych przez nich udziałów. Wprowadzone ograniczenia, jakiekolwiek by one nie były, nie mogą zmierzać do zablokowania możliwości rozporządzenia udziałami.

Członek zarządu spółki z o.o. – jak uniknąć osobistej odpowiedzialności za długi spółki?

Sąd Najwyższy słusznie zwrócił uwagę, iż art. 182 § 1 ksh dopuszcza jedynie ograniczenie zbywalności udziałów, a nie jej wyłączenie. Dlatego sprzeczne z ustawą będą regulacje umowne bezpośrednio bądź pośrednio wyłączające zbywalność udziałów. Nie chodzi zatem tylko o wyłączenie zbywalności wprost, ale również o takie ograniczenie zbywalności udziałów, które czyni zbycie nadmiernie utrudnionym (wyrok SN z dnia 1 grudnia 2011 roku, I CSK 123/11).

A jeśli mimo wszystko w umowie spółki widnieje bezwzględny zakaz zbywania udziałów? Zapis taki pozostanie bez wpływu na skuteczność rozporządzenia udziałem przez wspólnika, a sama transakcja będzie ważna. Czy zatem spółka jest na przegranej pozycji? Nie do końca. Co prawda spółka nie może przeciwdziałać dokonanemu zbyciu udziałów, jednak może wystąpić przeciwko byłemu wspólnikowi z roszczeniem odszkodowawczym z tytułu naruszenia zakazu. Spółka będzie musiała wówczas wykazać, że działanie wspólnika doprowadziło do powstania po stronie spółki szkody oraz, że między tymi okolicznościami istniał adekwatny związek przyczynowy.

Zbycie udziałów w spółce z o.o. – obowiązki informacyjne i rejestrowe

Wspólnik może zrezygnować

Nawet jeżeli spółkę tworzą wspólnicy posiadający wyjątkowe i niepowtarzalne umiejętności, lub wiedzę i spółka w innym składzie osobowym nie miałaby racji bytu, to nie jest to wystarczający powód, by uczynić ze wspólnika „więźnia” i skutecznie zakazać mu na zawsze zbycia udziałów. Każdy ze wspólników posiada wolność w decydowaniu, czy uczestniczy kapitałowo w danym przedsięwzięciu gospodarczym i może się z niego wycofać zachowując odpowiednie procedury.

Polecamy: Jak rejestrować i aktualizować dane firmy po zmianach w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej


Ograniczenia ustawowe

Brak w umowie spółki modyfikacji ustawowej zasady zbywalności udziałów nie oznacza całkowitej dowolności wspólnika w rozporządzaniu udziałami. Udziałowcy zawsze muszą liczyć się z zasadami określonymi w przepisach powszechnie obowiązującego prawa.

Podstawowe ograniczenie dotyczy formy czynności prawnej zbycia udziałów. Umowę taką należy zawrzeć w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, pod rygorem nieważności (art. 73 § 2 kc). Od dnia 1 kwietnia 2016 roku nieco większe możliwości posiadają wspólnicy spółek zawiązanych przy wykorzystaniu wzorca umownego, a zatem zarejestrowanych za pośrednictwem systemu S24. Mogą oni dokonać zbycia udziałów również on-line z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie S24. Rozwiązanie to stanowi jedno z uprawnień wspólników spółki z o.o. zarejestrowanej w trybie S24, a zatem mogą oni dokonać zbycia udziałów również w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać zbycia udziałów w formie aktu notarialnego – i to niezależnie od tego czy spółka z o.o. była rejestrowana w formie tradycyjnej, czy za pośrednictwem systemu S24. Wyższa forma czynności prawnej konsumuje niższą formę czynności prawnej. Jeśli zatem zastrzeżono dla danej czynności prawnej zwykłą formę pisemną, to dokonanie tej czynności w formie szczególnej, np. w formie aktu notarialnego, jest równoznaczne z dochowaniem formy zastrzeżonej dla określonej czynności.

Sposoby likwidacji spółki z o.o.

Niezależnie od zachowanej formy czynności prawnej zbycia udziałów rozporządzanie udziałem i tak będzie niedopuszczalne w określonych ustawowo przypadkach. Zgodnie z art. 16 ksh nieważne jest zbycie udziałów dokonane przed wpisem spółki do rejestru, albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego. Wspólnik planujący zbycie udziałów, nawet jeśli nie jest związany ograniczeniami w tym zakresie ustanowionymi w umowie spółki, albo spełnił wszystkie wymogi umowne, musi zawsze przestrzegać zasad ustanowionych w kodeksie spółek handlowych. W przeciwnym razie rozporządzenie jego udziałami będzie obarczone nieważnością.

Autor: Piotr Kalina – radca prawny, wpisany na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w ochronie danych osobowych, prawie gospodarczym oraz prawie spółek handlowych. Ukończył z wynikiem bardzo dobrym studia podyplomowe z zakresu ochrony danych osobowych w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie „Wykonywanie funkcji administratora bezpieczeństwa informacji”.

Stillwell Polska Sp. z o.o.
Stillwell Polska Sp. z o.o. jest nowoczesną firmą prawniczą zajmującą się obsługą prawną przedsiębiorstw a także sprzedażą gotowych spółek.
Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Paradoks: Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły. Co będzie dalej?

Rentowność obligacji skarbowych spadała w minionym tygodniu, a ich ceny rosły, na przekór narracji płynącej z rynku złota i innych metali szlachetnych, których rajd miałby być wyrazem spadającego zaufania do dolara, obligacji i całego systemu fiducjarnego. Czy można pogodzić dwa trendy o przeciwnym charakterze? Na to pytanie, w cotygodniowym komentarzu Catalyst odpowiada Emil Szweda (Obligacje.pl).

Skarbówka wchodzi na nasze konta i sprawdza transakcje bez nakazu jak się fiskusowi tylko podoba: STIR, DAC7 – warto wiedzieć, co to jest i jak działa

Fiskus ma prawo do prowadzenia kontroli kont bankowych. Dotyczy to osób prywatnych oraz przedsiębiorców i firm. Dla sprawdzenia historii transakcji na koncie bankowym nie musi być prowadzone przeciwko nam żadne postępowanie ani wszczęta kontrola. Skarbówce wystarczy samo podejrzenie popełnienia wykroczenia lub przestępstwa skarbowego, aby sięgnąć do banku po informacje o dokonywanych przez nas transakcjach. Poza tym zautomatyzowane systemy same badają na bieżąco historię bankową naszych kont i wyłapują transakcje podejrzane.

Firmowe to firmowe. Dlaczego warto oddzielić finanse prywatne od firmowych. Cztery konta, które dają przedsiębiorcy spokój

Właściciele małych firm często powtarzają: „to przecież wszystko moje pieniądze”. I rzeczywiście – formalnie tak jest. Ale kiedy pieniądze są wspólne, problemy finansowe też robią się wspólne. Dopóki na koncie jest płynność, granica między finansami firmowymi a prywatnymi wydaje się niewidoczna. Ale wystarczy większy wydatek, spadek sprzedaży albo poślizg w płatnościach od klientów – i zaczyna się chaos. Nie w dokumentach – w codziennym zarządzaniu.

Dwie ważne nowości w podatku od spadków i darowizn. Przywrócenie terminu do zwolnienia i zmiana przepisów dot. obowiązku podatkowego i złożenia zeznania

W dniu 14 października 2025 r. Rada Ministrów przyjęła i przesłała do Sejmu RP projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który przewiduje w szczególności ochronę spadkobierców przed utratą zwolnień podatkowych. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów, nowe przepisy przewidują możliwość przywrócenia terminu, który będzie miał zastosowanie do wszystkich tytułów nabycia majątku podlegającego podatkowi od spadków i darowizn. Ponadto przywrócenie terminu dotyczyć będzie poza zwolnieniem dla najbliższej rodziny, także zwolnienia nabycia przedsiębiorstw zmarłej osoby fizycznej, gdzie warunkiem zwolnienia jest również konieczność terminowego złożenia zgłoszenia. Dodatkowo nowe przepisy doprecyzują moment powstania obowiązku podatkowego przy nabyciu spadku i obowiązku złożenia zeznania podatkowego. Jest możliwe, że zmiany przepisów wejdą w życie jeszcze w 2025 roku.

REKLAMA

API KSeF 2.0 - Ministerstwo Finansów udostępniło demo interfejsu programistycznego

W dniu 15 października 2025 r. Ministerstwo Finansów udostępniło środowisko przedprodukcyjne (Demo) interfejsu programistycznego API KSeF 2.0.Środowisko daje możliwość sprawdzenia systemów finansowo-księgowych z wykorzystaniem rzeczywistych metod uwierzytelniania. Resort finansów zapewnia wsparcie techniczne dla użytkowników środowiska przedprodukcyjnego (Demo) pod adresem: podatki.gov.pl/formularz. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że integracja ze środowiskiem API KSeF 2.0 jest konieczna, aby zapewnić kompatybilność systemów finansowo-księgowych z obligatoryjną wersją systemu KSeF 2.0.

Od 2026 r. zmiany w księgowości podatników PIT. Nowe pliki JPK i rozporządzenia Ministra Finansów i Gospodarki

Ministerstwo Finansów poinformowało w komunikacie z 16 października 2025 r., że od 2026 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą i rozliczających się w ramach podatku PIT. Podmioty prowadzące działalność gospodarczą podlegające podatkowi PIT, które co miesiąc przekazują ewidencję JPK_V7M, będą zobowiązane do prowadzenia przy użyciu programów komputerowych ksiąg rachunkowych, podatkowej księgi przychodów i rozchodów lub ewidencji przychodów. Ministerstwo Finansów udostępni bezpłatne narzędzia pozwalające na realizację obowiązków w zakresie przesyłania nowych obligatoryjnych plików JPK.

Rachunki nie będą trafiały do KSeF. Czy to oznacza, że wrócą do łask?

Już od 2026 roku podatnicy będą zobowiązani do wystawiania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). System obejmie faktury ustrukturyzowane, natomiast nie dotyczy innych dokumentów, takich jak rachunki. Oznacza to, że przedsiębiorcy dokumentujący sprzedaż zwolnioną z VAT mogą wystawiać rachunki poza KSeF.

Darowizna samochodu żonie po wycofaniu z firmy. Czy to na pewno bezpieczne podatkowo? Skarbówka rozwiewa wątpliwości

Czy przekazanie żonie samochodu wycofanego z działalności gospodarczej może sprowadzić na przedsiębiorcę problemy z fiskusem? Najnowsza interpretacja skarbówki rozwiewa te wątpliwości. Urząd jasno wskazał, że darowizna auta po wycofaniu z firmy nie powoduje powstania przychodu w PIT, o ile spełnione są określone warunki. To ważna wiadomość dla przedsiębiorców, którzy zastanawiają się, jak bezpiecznie przekazać majątek firmowy do majątku prywatnego.

REKLAMA

Opodatkowanie donejtów dla twórców internetowych (PIT, VAT). Czy to naprawdę darowizna?

Przez lata środowisko twórców internetowych – streamerów, youtuberów czy użytkowników Patronite – żyło w przekonaniu, że donate’y (czyli dobrowolne wpłaty od widzów) to darowizny, a więc – do określonego limitu – nieopodatkowane. Takie podejście miało swoje źródło w języku – słowo „donate” pochodzi przecież od angielskiego „donation”, czyli darowizna.

KSeF 2.0. Co ważniejsze – prawo podatkowe, czy podręczniki Ministerstwa Finansów? Faktura ustrukturyzowana istnieje tylko wirtualnie

Opublikowany przez resort finansów, liczący kilkaset stron (!) dokument pod nazwą „Podręcznik KSeF 2.0.” (w 4. częściach), jest w wielu miejscach nie tylko sprzeczny z projektowanymi przepisami, lecz również z uchwaloną już nowelizacją ustawy o VAT – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA