REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o.

Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o. /Fotolia
Co może ograniczać możliwość zbycia udziałów w spółce z o.o. /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Każdemu wspólnikowi spółki z o.o. przysługuje prawo zbycia posiadanych udziałów w spółce. Jest to zasada, która wynika bezpośrednio z przepisów kodeksu spółek handlowych. Przy czym, wspólnicy mogą swobodnie rozporządzać swoimi udziałami tylko wtedy, gdy w tej materii nie postanowiono inaczej w umowie spółki.

Zgodnie bowiem z art. 182 § 1 kodeksu spółek handlowych (ksh) zbycie udziału umowa spółki może uzależnić od zgody spółki albo w inny sposób ograniczyć. Czy na tej podstawie wspólnicy mogą całkowicie zakazać udziałowcom sprzedaży ich udziałów?

REKLAMA

Autopromocja

Można, ale nie wszystko

Bez wątpienia przed planowanym zbyciem udziałów w kapitale zakładowym spółki z o.o. należy zapoznać się z umową spółki. Przepis art. 182 § 1 ksh daje wspólnikom duże możliwości w zakresie regulacji ograniczających swobodne dysponowanie udziałami. Najczęściej spotykanymi zapisami są postanowienia przyznające wspólnikom prawo pierwszeństwa albo prawo pierwokupu udziałów, wymagające uzyskania zgody wszystkich wspólników na zbycie udziałów, lub uzależniające możliwość zbycia udziałów od ziszczenia się określonego warunku. Wspólnicy nie mogą jednak wpisać w umowie spółki dowolnych ograniczeń w zbywaniu udziałów.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Z treści art. 180 § 1 ksh wynika, iż posiadanie udziałów w kapitale zakładowym spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest co do zasady prawem zbywalnym. Zgodnie z art. 57 § 1 kc – jeżeli według ustawy prawo jest zbywalne, to nie można przez czynność prawną (np. w drodze umowy) wyłączyć możliwości jego przeniesienia. Ma to istotne znaczenie w kontekście zamiaru zawarcia w umowie spółki z o.o. np. zapisów zakazujących zbywania wspólnikom posiadanych przez nich udziałów. Wprowadzone ograniczenia, jakiekolwiek by one nie były, nie mogą zmierzać do zablokowania możliwości rozporządzenia udziałami.

Członek zarządu spółki z o.o. – jak uniknąć osobistej odpowiedzialności za długi spółki?

Sąd Najwyższy słusznie zwrócił uwagę, iż art. 182 § 1 ksh dopuszcza jedynie ograniczenie zbywalności udziałów, a nie jej wyłączenie. Dlatego sprzeczne z ustawą będą regulacje umowne bezpośrednio bądź pośrednio wyłączające zbywalność udziałów. Nie chodzi zatem tylko o wyłączenie zbywalności wprost, ale również o takie ograniczenie zbywalności udziałów, które czyni zbycie nadmiernie utrudnionym (wyrok SN z dnia 1 grudnia 2011 roku, I CSK 123/11).

A jeśli mimo wszystko w umowie spółki widnieje bezwzględny zakaz zbywania udziałów? Zapis taki pozostanie bez wpływu na skuteczność rozporządzenia udziałem przez wspólnika, a sama transakcja będzie ważna. Czy zatem spółka jest na przegranej pozycji? Nie do końca. Co prawda spółka nie może przeciwdziałać dokonanemu zbyciu udziałów, jednak może wystąpić przeciwko byłemu wspólnikowi z roszczeniem odszkodowawczym z tytułu naruszenia zakazu. Spółka będzie musiała wówczas wykazać, że działanie wspólnika doprowadziło do powstania po stronie spółki szkody oraz, że między tymi okolicznościami istniał adekwatny związek przyczynowy.

Zbycie udziałów w spółce z o.o. – obowiązki informacyjne i rejestrowe

Wspólnik może zrezygnować

Nawet jeżeli spółkę tworzą wspólnicy posiadający wyjątkowe i niepowtarzalne umiejętności, lub wiedzę i spółka w innym składzie osobowym nie miałaby racji bytu, to nie jest to wystarczający powód, by uczynić ze wspólnika „więźnia” i skutecznie zakazać mu na zawsze zbycia udziałów. Każdy ze wspólników posiada wolność w decydowaniu, czy uczestniczy kapitałowo w danym przedsięwzięciu gospodarczym i może się z niego wycofać zachowując odpowiednie procedury.

Polecamy: Jak rejestrować i aktualizować dane firmy po zmianach w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej


Ograniczenia ustawowe

Brak w umowie spółki modyfikacji ustawowej zasady zbywalności udziałów nie oznacza całkowitej dowolności wspólnika w rozporządzaniu udziałami. Udziałowcy zawsze muszą liczyć się z zasadami określonymi w przepisach powszechnie obowiązującego prawa.

Podstawowe ograniczenie dotyczy formy czynności prawnej zbycia udziałów. Umowę taką należy zawrzeć w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, pod rygorem nieważności (art. 73 § 2 kc). Od dnia 1 kwietnia 2016 roku nieco większe możliwości posiadają wspólnicy spółek zawiązanych przy wykorzystaniu wzorca umownego, a zatem zarejestrowanych za pośrednictwem systemu S24. Mogą oni dokonać zbycia udziałów również on-line z wykorzystaniem wzorca udostępnionego w systemie S24. Rozwiązanie to stanowi jedno z uprawnień wspólników spółki z o.o. zarejestrowanej w trybie S24, a zatem mogą oni dokonać zbycia udziałów również w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby dokonać zbycia udziałów w formie aktu notarialnego – i to niezależnie od tego czy spółka z o.o. była rejestrowana w formie tradycyjnej, czy za pośrednictwem systemu S24. Wyższa forma czynności prawnej konsumuje niższą formę czynności prawnej. Jeśli zatem zastrzeżono dla danej czynności prawnej zwykłą formę pisemną, to dokonanie tej czynności w formie szczególnej, np. w formie aktu notarialnego, jest równoznaczne z dochowaniem formy zastrzeżonej dla określonej czynności.

Sposoby likwidacji spółki z o.o.

Niezależnie od zachowanej formy czynności prawnej zbycia udziałów rozporządzanie udziałem i tak będzie niedopuszczalne w określonych ustawowo przypadkach. Zgodnie z art. 16 ksh nieważne jest zbycie udziałów dokonane przed wpisem spółki do rejestru, albo przed zarejestrowaniem podwyższenia kapitału zakładowego. Wspólnik planujący zbycie udziałów, nawet jeśli nie jest związany ograniczeniami w tym zakresie ustanowionymi w umowie spółki, albo spełnił wszystkie wymogi umowne, musi zawsze przestrzegać zasad ustanowionych w kodeksie spółek handlowych. W przeciwnym razie rozporządzenie jego udziałami będzie obarczone nieważnością.

Autor: Piotr Kalina – radca prawny, wpisany na listę Okręgowej Izby Radców Prawnych w Poznaniu, absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Specjalizuje się w ochronie danych osobowych, prawie gospodarczym oraz prawie spółek handlowych. Ukończył z wynikiem bardzo dobrym studia podyplomowe z zakresu ochrony danych osobowych w Polskiej Akademii Nauk w Warszawie „Wykonywanie funkcji administratora bezpieczeństwa informacji”.

Autopromocja
Stillwell Polska Sp. z o.o.
Stillwell Polska Sp. z o.o. jest nowoczesną firmą prawniczą zajmującą się obsługą prawną przedsiębiorstw a także sprzedażą gotowych spółek.

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA