REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zbycie udziałów w spółce z o.o. – obowiązki informacyjne i rejestrowe

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Góralski&Goss Legal
Góralski&Goss Legal to butikowa kancelaria prawna, specjalizująca się w doradztwie transakcyjnym i procesowym na rzecz dużych podmiotów gospodarczych, w szczególności firm z sektora ubezpieczeniowego.
Zbycie udziałów w spółce z o.o. – obowiązki informacyjne i rejestrowe /Fot. Fotolia
Zbycie udziałów w spółce z o.o. – obowiązki informacyjne i rejestrowe /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy polskiego prawa nakładają na strony umowy zbycia udziałów w spółce z o.o. szereg obowiązków. Mogą to być obowiązki natury korporacyjnej, co może przejawiać się np. koniecznością uzyskania zgody zgromadzenia wspólników na zbycie udziałów, w przypadku gdy umowa spółki tak stanowi.

W niektórych przypadkach wymagane będzie uzyskanie zgody Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w przypadku, gdy w wyniku transakcji nabycia udziałów dojdzie do przejęcia kontroli w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. nr 50, poz. 331, z późniejszymi zmianami) i gdy zostaną przekroczone progi określone w tej ustawie. W sytuacji, gdy nabywcą udziałów w spółce z o.o. jest podmiot zagraniczny może także pojawić się obowiązek uzyskania zezwolenia ministra właściwego do spraw wewnętrznych w przypadku spełnienia przesłanek, o których mowa w ustawie z dnia 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz.U. nr 31, poz. 178, z późniejszymi zmianami).

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Niezależnie od pozostałych obowiązków związanych ze zbyciem udziałów, przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późniejszymi zmianami) nakładają na strony transakcji zbycia udziałów pewne obowiązki informacyjne i rejestrowe.

Obowiązki informacyjne

Po pierwsze zgodnie z art. 187 § 1 tej ustawy o przejściu udziału na inną osobę zainteresowani zawiadamiają spółkę, zaś przejście udziału jest skuteczne wobec spółki od chwili, gdy spółka otrzyma od jednego z zainteresowanych zawiadomienie o tym wraz z dowodem dokonania tej czynności. Zawiadomienie takie nie wymaga szczególnej formy, istotne jest żeby otrzymał je zarząd spółki. Może być dokonane przez zbywcę lub nabywcę udziałów, a do zawiadomienia powinien być dołączony dowód zbycia udziałów (np. umowa sprzedaży udziałów).

Do chwili otrzymania powyższego zawiadomienia zbywca nadal jest traktowany przez spółkę jako wspólnik i może wykonywać przysługujące mu uprawnienia majątkowe i korporacyjne w spółce tak, jakby przejście udziału nie miało miejsca. Od momentu otrzymania zawiadomienia przez spółkę, nabywca uzyskuje możliwość wykonywania praw (takich jak prawo do dywidendy, prawo do udziału w zgromadzeniach wspólników czy prawo kontroli) jak i obowiązków związanych z nabytymi udziałami (np. obowiązku wniesienia dopłat czy spełnienia innych świadczeń należnych spółce).

REKLAMA

Warto także zauważyć, że od momentu zawiadomienia liczy się także 3-letni termin przedawnienia roszczeń spółki do zbywcy z tytułu niespełnionych świadczeń przysługujących spółce ze zbytego udziału, czyli świadczeń z tytułu dopłat oraz powtarzających się świadczeń niepieniężnych. Chodzi tutaj o świadczenia, które stały się wymagalne nie później niż przed zawiadomieniem spółki o zbyciu udziału.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Odpowiedzialność nowych członków zarządu w spółce z o.o.

Dodatkowe obowiązki informacyjne zostały uregulowane w art. 6 ksh i związane są one z powstaniem lub ustaniem stosunku dominacji na skutek przejścia udziałów na nowego wspólnika. Zgodnie z art. 6 § 1 ksh spółka dominująca (a więc dysponująca większością głosów na zgromadzeniu wspólników spółki zależnej, uprawiona do powoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej takiej spółki, itp.) ma obowiązek zawiadomić spółkę zależną o powstaniu stosunku dominacji w terminie dwóch tygodni. Konsekwencją braku zawiadomienia jest zawieszenie wykonywania prawa głosu z udziałów spółki dominującej reprezentujących więcej niż 33% kapitału zakładowego spółki zależnej. Ten sam obowiązek spoczywa zgodnie z art. 6 § 6 ksh na spółce, która przestała być spółką dominującą.


Obowiązki rejestrowe

Zawiadomienie, o którym mowa w art. 187 § 1 ksh daje zarządowi spółki podstawę do dokonania odpowiednich zmian w księdze udziałów, tj. wykreślenia dotychczasowego oraz wpisania nowego wspólnika, który to obowiązek nakłada na zarząd art. 188 § 1 ksh, a także podstawę do sporządzenia nowej, aktualnej listy wspólników. Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 188 § 3 ksh, po każdym wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału.

Istnieją rozbieżności zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie Sądu Najwyższego, co do tego czy dołączona do wniosku o wpis do rejestru lista wspólników jest wystarczającym dokumentem do dokonania wpisu, czy też wymagany jest także dokument stanowiący o przejściu udziałów z dotychczasowego wspólnika na inną osobę.

Za poglądem o braku obowiązku przedstawiania sądowi rejestrowemu umów, na podstawie których nastąpiła zmiana w składzie osobowym wspólników opowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 22 września 1993 r. (III CZP 118/93). Jednocześnie wskazał, że sąd rejestrowy może dokonywać kontroli zgodności danych wynikających z listy wspólników ze stanem rzeczywistym  w sytuacji, gdy poweźmie w przedmiotowej kwestii wątpliwości co do prawdziwości przedstawionych danych. W konsekwencji Sąd Najwyższy przyjął, że sąd rejestrowy może odmówić przyjęcia do rejestru nowej listy wspólników, jeżeli zgłoszona w tym przedmiocie zmiana opiera się na nieważnej umowie zbycia udziałów. Podobne stanowisko już na gruncie Kodeksu spółek handlowych zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 stycznia 2009 r. (III CSK 271/08).

Skutki umorzenie udziałów w spółce z o.o.

W jednym z nowszych orzeczeń z dnia 6 czerwca 2012 r. (III CZP 22/12) Sąd Najwyższy uznał, że dopuszczenie możliwości dokonania w rejestrze przedsiębiorców KRS zmiany danych wspólników posiadających więcej niż 10% udziałów w kapitale zakładowym na podstawie listy wspólników, nie pozbawia sądu rejestrowego prawa żądania przedłożenia przez wnioskodawcę dalszych dokumentów, w tym zwłaszcza umowy zbycia udziałów w spółce, w celu zbadania zgodności wskazanych w liście wspólników danych z rzeczywistym stanem rzeczy. Zgodnie bowiem z art. 23 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym z dnia 20 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 121, poz. 769 z późniejszymi zmianami) sąd rejestrowy w ramach swojej kognicji jest uprawniony do badania zgodności danych wskazanych we wniosku ze stanem rzeczywistym, jeżeli w tej kwestii poweźmie uzasadnione wątpliwości.

Pomimo więc, że przepisy prawa nie nakładają na wnioskodawcę wprost obowiązku załączenia do wniosku o wpis do rejestru zmiany wspólnika umowy zbycia udziałów, nie można wykluczyć sytuacji, w której sąd rejestrowy zażąda przedłożenia przez spółkę takiej umowy. Ze względu na tajemnicę handlową a także z uwagi na to, że umowy takie regulują zazwyczaj także inne zobowiązania stron, np. dotyczące okresu „po transakcji”, często w obrocie spotykane są (i załączane do głównej umowy) dokumenty, stanowiące niejako skróconą wersję umowy zbycia udziałów, zawierające te postanowienia, które dotyczą przeniesienia praw udziałowych. W ten sposób strony dysponują dokumentem, który bez ujawniania szczegółowych postanowień biznesowych objętych główną umową, może wraz z listą wspólników zostać złożony w sądzie rejestrowym.

Autorem komentarza jest Adam Michalczyk, Senior Associate w kancelarii Góralski&Goss Legal w Warszawie.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

Rezerwa na zaległe urlopy pracowników - koszt, który może zaskoczyć na zamknięciu roku

Zaległe dni urlopowe stanowią realne i narastające ryzyko finansowe dla firm — szczególnie w sektorze MŚP. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie często brakuje dedykowanych działów HR czy zespołów płacowych, łatwiej o kumulację niewykorzystanych dni. Z mojego doświadczenia jako CFO na godziny wynika, że problem jest niedoszacowany. Firmy często nie uświadamiają sobie skali zobowiązania. - tłumaczy Marta Kobińska, CEO Create the Flow, dyrektor finansowa, CFO na godziny.

Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

Ruszyły masowe kontrole kart lunchowych. Co sprawdza ZUS?

Karty lunchowe od kilku lat są jednym z najczęściej wybieranych pozapłacowych benefitów pracowniczych. Do września 2023 r. karty mogły być wykorzystywane wyłącznie w restauracjach i innych punktach gastronomicznych. Od tego momentu ich popularność dodatkowo wzrosła – z uwagi na możliwość korzystania z nich również w sklepach spożywczych i supermarketach. Ta zmiana, choć dla pracowników korzystna, wywołała lawinę kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który coraz uważniej przygląda się temu, w jaki sposób firmy stosują zwolnienie ze składek.

REKLAMA

30.09.2025: ważny dzień dla KSeF - Krajowego Systemu eFaktur. Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję systemu

30 września Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF 2.0). To sygnał dla firm, że czas intensywnych przygotowań właśnie się rozpoczął. Jak ten czas na testowanie należy optymalnie wykorzystać?

Rewolucja nie mniej ważna niż KSeF. Nowy obowiązek dla firm sektora MŚP

Cyfryzacja rozliczeń podatkowych w Polsce wchodzi w kolejny etap. Podczas gdy uwaga przedsiębiorców skupia się dziś na KSeF, równie istotna zmiana dotknie ich jeszcze wcześniej. Od 1 stycznia 2026 roku prowadzenie KPiR możliwe będzie wyłącznie w formie cyfrowej. MF przekonuje, że to krok w stronę uproszczenia, automatyzacji oraz zwiększenia transparentności biznesu. Dla sektora MŚP oznacza on również nowe formalności, konieczność inwestycji w systemy IT oraz kary za nieterminowe raporty.

Samochód w JDG – zakup, leasing, VAT, koszty (100%, 75%, czy 50%), sprzedaż. To przedsiębiorca musi wiedzieć koniecznie

Mobilność to często klucz do efektywnego działania przedsiębiorcy, zwłaszcza w usługach, handlu czy transporcie. Prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) mogą skorzystać z licznych udogodnień podatkowych, które umożliwiają nie tylko częściowe odliczenie kosztów zakupu pojazdu, ale także rozliczanie wydatków związanych z jego użytkowaniem i eksploatacją. Bierzemy pod lupę najpopularniejsze ulgi i odliczenia samochodowe przysługujące od momentu zakupu, poprzez jego użytkowanie aż po sprzedaż.

KSeF zmienia zasady gry. Jak biura rachunkowe mogą zabezpieczyć siebie i klientów?

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zautomatyzuje obieg dokumentów, ale jednocześnie zrodzi fundamentalne pytanie o odpowiedzialność za kwalifikację kosztów. Obowiązek ten spoczywa na przedsiębiorcy, jednak w praktyce to biura rachunkowe znajdą się na pierwszej linii jeśli idzie o nowe wyzwanie. Niewdrożenie odpowiednich procedur może prowadzić do chaosu komunikacyjnego, sporów z klientami, a nawet do procesów sądowych.

REKLAMA

Gigantyczny deficyt i nowe podatki. Rząd ogłasza budżet na 2026 rok - co to oznacza dla naszych portfeli?

Rząd przyjął projekt ustawy budżetowej na 2026 rok, który zakłada rekordowe wydatki na bezpieczeństwo, zdrowie i programy społeczne, ale też gigantyczny deficyt na poziomie 271,7 mld zł. W planie znalazły się podwyżki podatków i akcyzy, a także nowe rozwiązania fiskalne, które mają zasilić budżet. Co to oznacza dla Polaków i jak wpłynie na ich portfele?

VAT 2026: 25 istotnych zmian (dodatkowo oprócz KSeF). Ministerstwo Finansów opublikowało założenia projektu nowelizacji ustawy

W dniu 23 września 2025 r. opublikowano założenia projektu nowelizacji ustawy podatku od towarów i usług oraz ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników. Nowelizacja ta ma dokonać co najmniej 25 większych i mniejszych zmian w różnych przepisach ustawy o VAT. Będą to kolejne zmiany w zasadach rozliczania VAT w 2026 roku oprócz zmiany zasad fakturowania i wprowadzenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Poniżej lista tych zmian z krótkim omówieniem.

REKLAMA