Jakie są konsekwencje prawne śmierci wspólnika w spółce cywilnej

RADA
W zależności od tego, czy przyjmą Państwo spadek wprost, czy z dobrodziejstwem inwentarza, będą Państwo ponosić odpowiedzialność za długi spadkowe całym swoim majątkiem lub tylko do wysokości wartości spadku. Od 1 stycznia 2007 r. spadki i darowizny przekazywane w ramach najbliższej rodziny (tzn. małżonka, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, pasierbów, ojczyma, macochy i rodzeństwa) są zwolnione od podatku w całości. Jedyny podatek, jaki ewentualnie będą Państwo zmuszeni uiścić, to VAT. Szczegóły - w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Powołanie do spadku wynika z ustawy albo z testamentu. Ponieważ małżonka nie zostawiła testamentu, konieczne jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. W tym celu należy złożyć wniosek do sądu. Sądem właściwym jest sąd rejonowy ostatniego miejsca zamieszkania zmarłej. Od wniosku o stwierdzenie nabycia spadku pobierana jest stała opłata sądowa w wysokości 50 zł.
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci oraz małżonek. Dziedziczą Państwo w równych częściach (3 x 1/3). Część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Odpowiedzialność za długi spadkowe do chwili przyjęcia spadku
Do chwili przyjęcia spadku ponoszą Państwo odpowiedzialność za długi spadkowe (zobacz słownik) tylko ze spadku. Oznacza to, że spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. A zatem do czasu przyjęcia spadku egzekucja na zaspokojenie długu spadku dopuszczalna jest tylko ze spadku.
Forma przyjęcia spadku
W opisanej sytuacji mogą Państwo przyjąć spadek wprost (przyjęcie proste), bądź z dobrodziejstwem inwentarza (zobacz słownik).Trzecią opcją jest odrzucenie spadku, ale to zapewne w Państwa przypadku nie wchodzi w rachubę. Wyboru formy przyjęcia spadku powinni Państwo dokonać w oparciu o swoją znajomość stanu majątku zmarłej.
W celu przyjęcia spadku powinni Państwo złożyć oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku w ciągu sześciu miesięcy od dnia śmierci małżonki. Brak takiego oświadczenia w powyższym terminie jest jednoznaczne z prostym przyjęciem spadku.
Od chwili przyjęcia spadku będą Państwo, niezależnie od treści oświadczenia o przyjęciu spadku (przyjęcie proste lub z dobrodziejstwem inwentarza), ponosić odpowiedzialność za długi spadkowe z całego swego majątku, zatem nie tylko ze spadku, ale i z majątku własnego. W razie prostego przyjęcia spadku spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe bez ograniczenia. Od tej zasady istnieje wyjątek: odpowiedzialność spadkobiercy z tytułu zapisów i poleceń nie sięga nigdy ponad wartość stanu czynnego spadku. W razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku (zobacz słownik). Innymi słowy - w najgorszym przypadku długi pochłoną równowartość majątku spadkowego.
Do chwili działu spadku (zobacz słownik) ponoszą Państwo solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.
Od chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe w stosunku do wielkości udziałów. Z chwilą dokonania działu spadku ustają związki współspadkobierców z tytułu wspólności majątku spadkowego i przestaje istnieć uzasadnienie dla solidarnej odpowiedzialności za długi spadkowe (zobacz słownik). Zobowiązania podzielne należy dzielić pomiędzy współspadkobierców w stosunku do wielkości przypadających im udziałów spadkowych. Jeżeli jednak świadczenie należne wierzycielowi spadkowemu jest niepodzielne, współspadkobiercy, także po dziale spadku, będą odpowiadać tak, jak dłużnicy solidarni.
Dziedziczenie majątku spółki cywilnej
Jeżeli Państwa spółka cywilna była dwuosobowa, to wraz ze śmiercią małżonka przestała po prostu istnieć. Ogromną rolę odgrywają tu zapisy umowy spółki, które mogą przewidywać wejście spadkobierców na miejsce zmarłego wspólnika. W umowie spółki cywilnej można zastrzec, iż spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W takim przypadku spółka nie ulega rozwiązaniu lecz kontynuuje swoją działalność posługując się nadanym jej wcześniej numerem NIP. Spółka jest zobowiązana złożyć jedynie aktualizację NIP-D oraz aktualizację NIP-2.
Prawa i obowiązki wspólnika spółki cywilnej przechodzą na jego spadkobierców (testamentowych lub ustawowych) tylko wtedy, gdy możliwość taka została przewidziana w umowie spółki. Powinni oni wówczas wskazać spółce jedną osobę (niekoniecznie musi to być któryś ze spadkobierców), która wykonywałaby ich prawa. Do tego czasu pozostali wspólnicy mogą sami podejmować wszelkie czynności w zakresie prowadzenia spraw spółki.
Istnieje też możliwość braku zastrzeżenia w umowie spółki, że spadkobiercy wspólnika wejdą do spółki na jego miejsce. W takim przypadku pozostali wspólnicy powinni rozliczyć się ze spadkobiercami legitymującymi się prawomocnym postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku na zasadach takich jak w przypadku rozliczenia z występującym wspólnikiem.
Gdy spadkobiercy małżonka nie wstępują w jego prawa w spółce, dotychczasowa spółka dwuosobowa ulega rozwiązaniu. Z majątku pozostałego po zapłaceniu długów spółki należy zwrócić wspólnikom ich wkłady, stosując odpowiednie przepisy o zwrocie wkładów w razie wystąpienia wspólnika. Pozostałą nadwyżkę wspólnego majątku należy podzielić między wspólników (i ich spadkobierców) w takim stosunku, w jakim uczestniczyli w zyskach spółki. Zatem gdy ustanie członkostwa nastąpiło na skutek śmierci wspólnika, wartość wkładu i udział w zysku przechodzi w drodze dziedziczenia (ustawowego lub testamentowego) na jego spadkobierców, chyba że w umowie spółki zastrzeżono, iż wstępują oni na miejsce zmarłego.
Skutki w VAT
W przypadku likwidacji spółki cywilnej zachodzi konieczność naliczenia VAT od wszystkich towarów, które po nabyciu nie zostały odsprzedane i w stosunku do których przysługiwało podatnikowi prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Dotyczy to nie tylko towarów, które stanowią tzw. środki obrotowe, lecz także towarów zaliczonych przez podatnika do środków trwałych. W takim przypadku mają Państwo obowiązek sporządzić spis z natury towarów ma dzień rozwiązania spółki lub dzień zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. W spółce dwuosobowej dniem rozwiązania spółki będzie dzień śmierci jednego ze wspólników, z założeniem, że spadkobiercy nie wstąpili do spółki w miejsce zmarłego wspólnika.
Sam zwrot wkładu jest nieopodatkowany VAT, jednak do dochodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w spółce podatnik powinien zaliczyć różnicę między spłatą a wartością księgową środków trwałych. Kwota ta powinna zostać następnie opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych.
Podatek od spadków i darowizn
Od 1 stycznia 2007 r. spadki i darowizny przekazywane w ramach najbliższej rodziny (tzn. małżonka, rodziców, dziadków, dzieci, wnuków, pasierbów, ojczyma, macochy i rodzeństwa) są zwolnione od podatku w całości. Darowizny i spadki przekraczające 9637 zł (od jednej osoby w ciągu pięciu lat) mają Państwo obowiązek w terminie miesiąca zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego, czyli naczelnikowi urzędu, w którym rozlicza się spadkobierca. Przy spadku termin na zawiadomienie naczelnika należy liczyć od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku.
SŁOWNICZEK
dział spadku - określenie wartości majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podział pomiędzy poszczególnych spadkobierców
przyjęcie proste spadku - przyjęcie spadku bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe
przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza - przyjęcie spadku z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe
stan czynny spadku - wartość należących do majątku spadkowego aktywów
solidarna odpowiedzialność za długi spadkowe - jeżeli roszczenie spłaty długów kierowane jest do jednego ze spadkobierców, a wartość długów jest równa lub niższa od wartości udziału przypadającego temu spadkobiercy, ma on obowiązek spełnić całe świadczenie; następnie może on realizować przysługujące mu roszczenie do współspadkobierców
• art. 196, art. 380 § 1, art. 872, 875, 922, 924, 925, 926, 931, art. 1030 zd. 2, art. 1031 § 1 i 2, art. 1034 § 1 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. Nr 16, poz. 93; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 82 poz. 557
• art. 4 a) ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629
• art. 14 ust. 1 i 5 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 74, poz. 444
Emilia Bartkowiak
aplikant radcowski

- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat
Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).
31 maja 2023 r. ZUS poinformował, że udostępnił aktualizację aplikacji mobilnej mZUS. W nowej wersji zmieniony został wygląd aplikacji i rozbudowano ją o kolejne funkcje.
Do 5 czerwca 2023 r. prowadzący działalność gospodarczą mają czas na złożenie wniosku RZS-R o zwrot nadpłaty składki na ubezpieczenie zdrowotne wynikającej z rocznego rozliczenia. Wniosek w tej sprawie należy złożyć elektronicznie na Platformie Usług Elektronicznych ZUS – poinformował 1 czerwca 2023 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Aż 79% Polaków nie oszczędza pieniędzy na emeryturę poza obowiązującymi składkami, a 62,5% nie odkłada regularnie żadnej kwoty na żaden cel. Jednocześnie dochód rozporządzalny na 1 osobę w Polsce w 2022 roku wyniósł 2 249,79 zł. Czy daje to możliwość odłożenia miliona złotych na emeryturę?
Mały ZUS Plus będzie wydłużony o rok dla przedsiębiorców, którzy korzystają z tej preferencji (ulgi) w 2023 roku. Poinformowało o tym 31 maja 2023 r. Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Wskutek tego przedłużenia przedsiębiorcy ci zaoszczędzą nawet kilkaset złotych miesięcznie.
Obniżony VAT na odzież dziecięcą. W ostatnim czasie ożywiła się dyskusja wokół obniżenia stawki VAT na odzież i obuwie dla dzieci. Eksperci nie wykluczają, że temat powróci w najbliższej kampanii wyborczej. Na czym polega problem?
Dokonanie wpisu oraz rejestracja zmian danych ujawnionych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) to jeden z podstawowych obowiązków przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą w formie spółki handlowej. Zgodnie z przepisami, wniosek o wpis lub o zmianę danych podmiotu w rejestrze przedsiębiorców KRS powinien być złożony do sądu rejestrowego w terminie 7 dni od dnia, w którym zdarzenie uzasadniające zmianę miało miejsce. Praktyka pokazuje, że wielu przedsiębiorców zaniedbuje ten obowiązek i zgłasza zmiany za późno lub nie robi tego wcale.
Krajowy System e-Faktur (KSeF) to ważne narzędzie pomagające w zwalczaniu oszustw podatkowych. Elektroniczny proces wystawiania, przekazywania i przechowywania faktur ułatwia walkę z nieuczciwymi praktykami. Czy obowiązkowe wprowadzenie systemu zapewni skuteczne środki kontroli i wyeliminuje tzw. szarą strefę? Jakie korzyści przyniesie firmom?
Wprowadzenie podatku od nadmiarowych zysków dla niektórych branż nie jest przesądzone - poinformował wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin. Zastrzegł, że nad rozwiązaniami pracuje resort klimatu.
Pakiet e-commerce, który wprowadził szereg zmian oraz nowych pojęć głównie w ustawie o podatku od towarów i usług obowiązuje od 20 maja 2021 r. Szczególnie ciekawe były zmiany, które „uporządkowały” kwestię platform ułatwiających sprzedaż wysyłkową dla konsumentów z UE (B2C). Mowa jest tutaj głównie o interfejsach elektronicznych takich jak chociażby Amazon. Co istotne, adres siedziby dla takich platform nie ma żadnego znaczenia w rozwiązaniu, o którym będzie mowa, o ile ułatwiają one określone dostawy towarów.
W Biuletynie Informacji Publicznej opublikowano oświadczenie majątkowe prezydenta Rzeszowa Konrada Fijołka. Wynika z niego, że prezydent zarobił ponad 250 tys. zł w 2022 roku. To o nieco ponad 107 tys. zł więcej niż w 2021 roku.
Od 1 lipca przyszłego roku korzystanie z KSeF będzie obowiązkowe. Obecnie jest to dobrowolne, a oficjalne dane Ministerstwa Finansów pokazują, jakie jest podejście podatników do tego tematu. Jak to wygląda?
Od 15 czerwca 2023 r. podatnicy i płatnicy podatków będą mogli uzyskać od każdego z naczelników urzędów skarbowych (niezależnie od terytorialnej właściwości działania tych organów) dane i informacje o swojej indywidualnej sytuacji podatkowo-prawnej (w tym objęte tajemnicą skarbową) telefonicznie lub za pośrednictwem konta w e-Urzędzie Skarbowym.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 25 maja 2023 r. wyrok w polskiej sprawie (C-114/22) dotyczącej kwestionowania prawa do odliczenia VAT na podstawie pozorności czynności. Sprawa dotyczyła transakcji sprzedaży znaków towarowych i odliczenia podatku naliczonego w tym zakresie.
Ministerstwo Finansów przypomina, że organizacje pożytku publicznego (OPP), które chcą otrzymać 1,5% podatku PIT, powinny do 30 czerwca 2023 r. zgłosić do urzędu skarbowego aktualny rachunek bankowy. Zgłoszenie nie jest konieczne jeżeli rachunek został zgłoszony w ubiegłych latach i jest nadal aktualny.
Jak prawidłowo rozliczyć VAT w przypadku zwrotu zakupionych towarów przez nabywcę? Wyjaśniamy na poniższym przykładzie.
Inwestycje amerykańskich spółek na polskim rynku widoczne są na każdym kroku. Wbrew pozorom, ruch kapitału odbywa się jednak również w przeciwnym kierunku. Polscy inwestorzy co raz częściej lokują kapitał w zagraniczne start-up’y, w tym w innowacyjne projekty z Ameryki Północnej. Jedną z możliwości prowadzenia tego typu działań są umowy SAFE.
Rolnik ryczałtowy sprzedaje samochód, który wykorzystywał w działalności rolniczej. Samochód ten został przed sprzedażą wycofany z działalności rolniczej, co zostało potwierdzone sporządzonym na tę okoliczność protokołem. Czy sprzedaż taka podlega opodatkowaniu VAT? Czy byłoby inaczej, gdyby przed sprzedażą samochód nie został wycofany z działalności rolniczej?
Prowadzę działalność gospodarczą w zakresie usług architektonicznych. Zamierzam wycofać z działalności gospodarczej do majątku prywatnego nieruchomość - dom, w którym dotychczas mieściła się siedziba mojej firmy. Nieruchomość stanowi środek trwały, od nabycia którego odliczyłem VAT. Po wycofaniu z działalności do majątku prywatnego dom będzie wynajmowany innej firmie, w której będzie ona prowadziła działalność gospodarczą. Zatem najem będzie podlegał opodatkowaniu stawką 23%. Czy powinienem dokonać korekty podatku odliczonego w związku z wycofaniem nieruchomości do majątku prywatnego w celu jej dalszego wynajmu?
Już 15 czerwca 2023 r. odbędzie się bezpłatne webinarium „Rola odbiorców energii w transformacji energetycznej”. Zapraszamy!
Sprzedaż praw do projektu elektrowni (farmy) fotowoltaicznej to świadczenie kompleksowe, dla którego właściwą stawką VAT jest 23 proc. Tak wynika z wyroku WSA w Olsztynie z lutego 2023 r.
Jeszcze w tym roku Komisja Europejska ma przedstawić projekt trzeciej wersji dyrektywy PSD (Payment Service Directive). Nowe przepisy dotyczące otwartej bankowości mogą ułatwić m.in. płatność zobowiązań podatkowych oraz obsługę państwowych systemów faktur elektronicznych - m.in. powstającego w Polsce KSeF.
Planowane zmiany w egzekucji administracyjnej poruszono podczas konferencji „Egzekucja administracyjna należności podatkowych” zorganizowanej przez Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych Uniwersytetu Łódzkiego. Zmiany mają dotyczyć sposobu negocjacji pomiędzy dłużnikiem a organem egzekucyjnym.
Co to jest oszustwo na "zdalny pulpit"? Dlaczego oprogramowanie AnyDesk jest groźne? uniknąć wyłudzenia danych i straty pieniędzy?
Jakie oprocentowanie lokat terminowych i kont oszczędnościowych oferują banki pod koniec maja 2023 r.?
Komentarze(0)
Pokaż: