Odszkodowanie może być kosztem uzyskania przychodu

Odszkodowanie dla leasingodawcy

W rozpatrywanej sprawie firma budowlana wyleasingowała maszyny budowlane, które wykorzystywała do swojej działalności gospodarczej. Oprócz umowy leasingu zawarła z finansującym dodatkową umowę, na podstawie której zobowiązała się do zapłaty odszkodowania za ponadnormatywne zużycie maszyn (czas pracy maszyn był ewidencjonowany) ich dostawcy.

Organ podatkowy zakwestionował prawo podatnika do zaliczenia w koszty prowadzonej działalności kwot zapłaconych tytułem odszkodowania. WSA przyznał rację podatnikowi, ale wskazał, że jest to wydatek poniesiony w celu zabezpieczenia źródła przychodu.

Natomiast odmienne stanowisko w prawomocnym wyroku zajął NSA, który uznał, że odszkodowanie zapłacone firmie leasingowej jest wydatkiem poniesionym w celu osiągnięcia przychodu.

Wydatek, który jest kosztem podatkowym

Sąd zwrócił uwagę na fakt, iż szukając związku przyczynowo skutkowego pomiędzy wydatkami a przychodami w konstrukcjach prawnych w rodzaju art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, ustawodawca posługuje się wyraźnie pojęciem celu, a nie skutku. Decyduje zatem zamiar podatnika, który na tle okoliczności sprawy można uznać za realny. Podatnik chce dokonać wydatku, ale tylko po to, aby uzyskać przychód. Samo osiągnięcie przychodu nie jest wymagane.

Nowelizacja ustawy o VAT i ordynacji podatkowej

Które jednostki gmin nie będą mogły same rozliczać się z VAT

VAT 2014 - jak przygotować firmę do zmian?

Dokonując wykładni art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, NSA doszedł do wniosku, że wydatek poniesiony przez spółkę na odszkodowanie za ponadnormatywne korzystanie z maszyn budowlanych na rzecz dostawcy tych maszyn, będzie związany z działalnością podatnika i będzie racjonalnie uzasadniony. Trudno byłoby uznać, że wydatek ten nie będzie ponoszony w celu uzyskania przychodu. Poniesienie bowiem tegoż wydatku pośrednio będzie miało wpływ na wielkość przychodu osiągniętego przez spółkę.

Odszkodowanie to wydatek w celu osiągnięcia przychodów

Wypłaty odszkodowań będących konsekwencją ponadnormatywnego używania maszyn budowlanych, pozostają w związku z prowadzoną działalnością - chociaż wydatki tego rodzaju nie prowadzą bezpośrednio do generowania przychodów, to bez ich poniesienia nie byłoby możliwe prowadzenie przez spółkę podstawowej działalności budowlanej.

Do prowadzenia tej działalności potrzebne są bowiem maszyny budowlane, których pozyskanie wymaga zawarcia umowy leasingu. Jednocześnie wydatki te są uzasadnione z uwagi na fakt, że brak ich poniesienia prowadziłby w konsekwencji do konieczności zapłaty wyższych opłat leasingowych.

Dlatego w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, wydatku tego nie należy kwalifikować jako wydatku ponoszonego w celu zabezpieczenia źródła przychodów, lecz w celu osiągnięcia źródła przychodów.

Zbigniew Biskupski

Wyrok NSA z dnia 21 sierpnia 2013 r.; sygn. akt II FSK 2452/11.