Kary umowne nie są kosztem podatkowym

Kary umowne a koszty podatkowe

Zdaniem WSA w Szczecinie kary umowne, które są następstwem nienależytego wykonania umów nie stanowią kosztu podatkowego z uwagi na brak cech działania celowego, wymaganego przez przepisy. Wydatku tego podatnicy mogliby uniknąć, gdyby przestrzegali zapisów umowy i działali zgodnie z prawem.

Autopromocja

WSA rozpatrywał sprawę spółki z o.o., która świadczy usługi medyczne w zakresie opieki zdrowotnej. Wojewódzki NFZ przeprowadził kontrolę w spółce, której przedmiotem była realizacja zapisów umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, i ocenił ją negatywnie. Dyrektor Oddziału NFZ, działając na podstawie zapisów rozdziału 5 (kary umowne) ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, będących załącznikiem do rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie ogólnych warunków umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, nałożył na spółkę karę umowną. Umowa zawierała zastrzeżenie o karze umownej w razie stwierdzenia niewykonania lub nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy. Spółka zaliczyła zapłaconą karę umowną do swoich kosztów podatkowych.

Czy obiad z kontrahentem można zaliczyć do kosztów

W trakcie kontroli podatkowej stwierdzono, że spółka zawyżyła koszty uzyskania przychodów, błędnie zaliczając do nich wydatki na zapłatę kary umownej. Zdaniem organu podatkowego naruszony został art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 pkt 22 updop. Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Spółka wniosła skargę do WSA w Szczecinie.

Autopromocja

Webinar:
KSeF – na co warto przygotować firmę?

Sprawdź

Sąd uznał, że skarga jest nieuzasadniona. W ocenie sądu nie ulega wątpliwości, że wydatek z tytułu kary umownej nie został poniesiony w celu uzyskania (osiągnięcia) przychodu. Wydatek ten ani nie przyczynił się, ani też nie mógł przyczynić się do jego powstania. Wobec tego należało ocenić, czy poniesiony przez spółkę wydatek został poniesiony w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Zdaniem sądu w okolicznościach przedmiotowej sprawy niewątpliwie uiszczenie kary umownej nie zostało jednak poniesione w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów.

Odszkodowanie może być kosztem uzyskania przychodu

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie bezspornie wynika, że NFZ nałożył na skarżącą karę w wyniku nienależytego wykonania umowy z przyczyn leżących po stronie świadczeniodawcy. Spółka nie dopełniła bowiem pewnych czynności, które wynikały z umowy łączącej ją z Narodowym Funduszem Zdrowia. Nałożona kara umowna miała charakter sankcyjny, a nie nakierowany na powstanie jakiegokolwiek przychodu czy zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Niezależnie od tego, że brak jest związku tego wydatku z przychodem, zdaniem sądu istotne jest też to, że wydatku tego spółka mogłaby uniknąć, gdyby przestrzegała zapisów umowy i działała zgodnie z prawem. Sąd uznał, że nie sposób także zgodzić się ze stanowiskiem spółki, że sporny wydatek był pośrednio związany z uzyskiwanymi przychodami, bowiem od uiszczenia wspomnianej kary umownej zależała dalsza współpraca z NFZ.

Tym samym sąd podzielił stanowisko NSA wyrażone w wyroku z 20 lipca 2011 r., sygn. akt II FSK 460/10, zgodnie z którym, nawet w przypadku gdy odstąpienie od umowy miało na celu zapobieżenie wystąpieniu straty lub jej ograniczenie, wypłacone z tego tytułu odszkodowanie czy też kara umowna nie stanowią kosztów podatkowych.

Wyrok WSA w Szczecinie z 14 czerwca 2013 r. (sygn. akt I SA/Sz 188/13)

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Zapraszamy do dyskusji na forum o podatkach