W jaki sposób rozliczyć wypłatę dywidendy podmiotom krajowym

RADA

W 2007 r. wypłata dywidendy dla spółki z o.o. posiadającej udziały w wysokości nie mniejszej niż 15% może korzystać ze zwolnienia z podatku. Zarówno dywidenda dla spółek kapitałowych o niższym udziale kapitałowym, jak i dla wspólników będących osobami fizycznymi podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem według stawki 19%. Podatek pobrany od dywidendy w 2007 r. wspólnicy będący osobami prawnymi będą mogli odliczyć od podatku ustalonego na zasadach ogólnych.

UZASADNIENIE

Sposób opodatkowania dywidend jest uzależniony od tego, komu są one wypłacane.

Opodatkowanie dywidendy wypłacanej krajowym osobom prawnym

Od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległy zasady opodatkowania dywidend wypłacanych podmiotom krajowym. Podatek dochodowy od dochodów (przychodów) z dywidend oraz innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wynosi nadal 19% uzyskanego przychodu.

Uchylono jednak zwolnienie dla dywidend wypłacanych w obrębie podatkowych grup kapitałowych. Uchylenie tego zwolnienia jest skutkiem objęcia zwolnieniem z podatku dywidend wypłacanych spółkom podlegającym w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (art. 22 ust. 4 updop).

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Zwolnienie od podatku dotyczy dywidend wypłacanych spółkom kapitałowym, a nie innym osobom prawnym, np. fundacjom czy stowarzyszeniom. Nadal jednak nie jest pobierany podatek, gdy fundacja bądź stowarzyszenie najpóźniej w dniu dokonania wypłaty złoży oświadczenie, że dochody z dywidendy przeznaczy na cele statutowe wolne od podatku (art. 26 ust. 1a updop).

Zgodnie z art. 22 ust. 4a updop zwolnienie to ma zastosowanie w przypadku, gdy spółka uzyskująca dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej posiada udziały (akcje) w spółce wypłacającej te należności w wysokości 10% nieprzerwanie przez okres dwóch lat (w 2007 i 2008 r. udział ten powinien wynosić nie mniej niż 15% - art. 8 pkt 2 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw).

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Zwolnieniem od podatku objęto dywidendy wypłacane spółkom w Polsce, które posiadają udziały (akcje) w spółce wypłacającej te należności w wysokości 10% nieprzerwanie przez okres dwóch lat (w latach 2007-2008 - 15%). Natomiast dywidendy wypłacane spółkom, które posiadają niższy udział kapitałowy, będą opodatkowane według stawki 19%.

Warunek nieprzerwanego posiadania udziałów przez okres dwóch lat będzie również spełniony, gdy upłynie on już po dniu uzyskania dywidendy. Na podstawie bowiem art. 22 ust. 4b updop zwolnienie z podatku dywidend ma zastosowanie również w przypadku, gdy okres dwóch lat nieprzerwanego posiadania udziałów (akcji), w tej wysokości, przez spółkę uzyskującą dochody (przychody) z tytułu udziału w zysku osoby prawnej mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej upływa po dniu uzyskania tych dochodów (przychodów). W przypadku niedotrzymania warunku posiadania udziałów (akcji), w tej wysokości, nieprzerwanie przez okres dwóch lat spółka (która otrzymała zwolnioną dywidendę) jest obowiązana do zapłaty podatku, wraz z odsetkami za zwłokę, od tych dochodów (przychodów) w wysokości 19% dochodów (przychodów) do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym utraciła prawo do zwolnienia. Odsetki nalicza się od następnego dnia po dniu, w którym po raz pierwszy skorzystała ze zwolnienia.

W związku z tym wypłata dywidendy dla spółki B z o.o. posiadającej 16% udziałów spółki A z o.o. będzie zwolniona od podatku (zakładając, że spółka B z o.o. spełni warunek posiadania udziałów w spółce A z o.o. nieprzerwanie przez okres dwóch lat w wysokości nie niższej niż 15%). Natomiast wypłata w 2007 r. dywidendy spółce C z o.o. posiadającej 14% udziałów i spółce D z o.o. posiadającej 9% udziałów będzie podlegała opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem według stawki 19%.

Spółka A z o.o. powinna jako płatnik pobrać podatek od dywidendy w dniu jej wypłaty i przekazać go w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika.

WARTO ZAPAMIĘTAĆ

Spółka wypłacająca dywidendę osobie prawnej jest zobowiązana pobrać podatek od dywidendy w dniu jej wypłaty i przekazać go w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika.

Płatnik, w tym przypadku spółka A z o.o., jest zobowiązany przesłać podatnikowi informację o wysokości pobranego podatku. Informację tę należy przesłać w terminie przekazania kwoty pobranego podatku do urzędu skarbowego (art. 26 ust. 3a updop).

Ponadto w terminie do końca pierwszego miesiąca roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał obowiązek zapłaty podatku, płatnicy są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby podatnika, roczne deklaracje (art. 26a updop).

Opodatkowanie dywidendy wypłacanej osobom fizycznym mającym miejsce zamieszkania w Polsce

W przypadku udziałowca będącego osobą fizyczną dywidenda podlega opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 19%, bez względu na to, jaki posiada on udział w kapitale spółki (art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 41 ust. 1 i ust. 4 updof). W przypadku tych osób przepisy nie przewidują obowiązku przesyłania im informacji o wysokości pobranego podatku. Dochodu z dywidendy osoby fizyczne nie łączą z innymi dochodami i nie mają prawa do odliczenia podatku pobranego od wypłaconej im dywidendy.

Płatnik, w tym wypadku spółka A z o.o., jest zobowiązany do przekazania kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika (art. 42 ust. 1 updof).

Ponadto w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnicy są obowiązani przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania lub siedziby płatnika, roczne deklaracje (art. 42 ust. 1a updof).

Odliczenie podatku pobranego od dywidendy

Od 1 stycznia 2007 r. uchylono zawartą w art. 23 updop możliwość odliczenia podatku od dywidendy otrzymanej przez spółkę w Polsce. Na podstawie tego przepisu kwota podatku uiszczonego od otrzymanych dywidend podlegała odliczeniu od kwoty podatku obliczonego na zasadach ogólnych. W razie braku możliwości odliczenia, kwotę podatku odlicza się w następnych latach podatkowych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2007 r. nabyli prawo do odliczeń podatku od dywidend na mocy przepisów obowiązujących do 31 grudnia 2006 r., zachowują to prawo w zakresie i na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2006 r.

Na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy, którzy przed 1 stycznia 2008 r. uzyskali dochody (przychody) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lecz nie nabyli prawa do zwolnienia (ze względu na niższy udział kapitałowy), mogą dokonywać odliczenia podatku pobranego od tych dochodów w zakresie i na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2006 r. Tak więc wspólnicy będący podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, otrzymujący w 2007 r. dywidendę, od której pobrano podatek (ze względu na ich niższy niż 15% udział w kapitale spółki wypłacającej dywidendę), będą mogli jeszcze odliczyć ten podatek od podatku ustalonego na zasadach ogólnych.

Dopiero od dywidendy wypłaconej po 1 stycznia 2008 r. (jeżeli jej odbiorcą będzie spółka posiadająca mniejszy niż uprawniający do zwolnienia udział kapitałowy) nie będzie można odliczyć pobranego podatku.

Przykład

W 2007 r. spółka A z o.o. wypłaca dywidendę. Zysk netto przeznaczony na wypłatę dywidendę wynosi 1 000 000 zł.

Dywidenda w kwocie 160 000 zł dla spółki B z o.o. posiadającej 16% udziałów w kapitale spółki A z o.o. będzie zwolniona z podatku, przy założeniu, że spółka B z o.o. spełni warunek posiadania udziałów w spółce A z o.o. nieprzerwanie przez okres dwóch lat w wysokości nie niższej niż 15%. Spółka B z o.o. otrzyma zatem dywidendę w kwocie brutto 160 000 zł.

Dywidenda w kwocie 140 000 zł wypłacana spółce C z o.o. posiadającej 14% udziałów w kapitale spółki A z o.o. będzie opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 19%. Spółka A z o.o., wypłacając tę dywidendę, pobierze podatek wysokości: 140 000 zł × 19% = 26 600 zł. Spółka C z o.o. otrzyma zatem dywidendę w kwocie netto: 140 000 zł - 26 600 zł = 113 400 zł. Ponadto będzie mogła odliczyć pobrany podatek od wypłaconej jej dywidendy (26 600 zł) od swojego podatku ustalonego na zasadach ogólnych.

Dywidenda w kwocie 90 000 zł wypłacana spółce D z o.o. posiadającej 9% udziałów w kapitale spółki A z o.o. również będzie opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 19%. Spółka A z o.o., wypłacając tę dywidendę, pobierze podatek w wysokości: 90 000 zł × 19% = 17 100 zł. Spółka D z o.o. otrzyma zatem dywidendę w kwocie netto: 90 000 zł - 17 100 zł = 72 900 zł. Będzie mogła również odliczyć pobrany podatek od wypłaconej jej dywidendy (17 100 zł) od swojego podatku ustalonego na zasadach ogólnych.

Warto tu zauważyć, że dla każdej ze spółek otrzymana dywidenda nie będzie stanowiła przychodu zwiększającego jej podstawę opodatkowania na zasadach ogólnych.

Dywidenda w kwocie 610 000 zł wypłacana osobie fizycznej mającej miejsce zamieszkania w Polsce będzie opodatkowana zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 19%. Spółka A z o.o., wypłacając tę dywidendę, pobierze podatek w wysokości: 610 000 zł × 19% = 115 900 zł. Osoba ta otrzyma zatem dywidendę w kwocie netto: 610 000 zł - 115 900 zł = 494 100 zł. Osoba ta nie będzie mogła odliczyć podatku pobranego od wypłaconej dywidendy.

Podstawa prawna

l art. 7 ust. 3 pkt 2, art. 22 ust. 1, ust. 4, ust. 4a, ust. 4b, art. 26 ust. 1, ust. 3 ust. 3a, art. 26a, art. 23 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847

l art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 41 ust. 1 i ust. 4, art. 42 ust. 1 i ust. 1a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 99, poz. 658

l art. 8 pkt 2 ustawy z 18 listopada 2004 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz o zmianie niektórych innych ustaw - Dz.U. z 2004 r. Nr 254, poz. 2533

l art. 7 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - Dz.U. z 2006 r. Nr 217, poz. 1589

Krzysztof Rustecki

ekspert w zakresie podatków dochodowych