REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak najkorzystniej sprzedać spółce akcje własne

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Król
prawnik - prawo pracy, cywilne, gospodarcze, administracyjne, podatki, ubezpieczenia społeczne, sektor publiczny

REKLAMA

Zamiast wypłaty dywidendy przez spółkę akcyjną akcjonariusze (osoby fizyczne) planują sprzedaż swoich akcji spółce w celu ich umorzenia. Zamiar wynika z tego, że każdy z akcjonariuszy ma do odliczenia straty ze sprzedaży w 2007 r. udziałów w spółce z o.o. Czy po zsumowaniu w PIT-38 dochodów ze sprzedaży akcji i strat ze sprzedaży udziałów podatnicy ostatecznie nie zapłacą 19-proc. podatku dochodowego?
RADA
W opisany w pytaniu sposób nie uda się przeprowadzić optymalizacji podatkowej, której celem jest legalne uniknięcie 19-proc. zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidendy wypłaconej przez spółkę akcyjną. Wynika to z tego, że sprzedaż akcji w celu ich umorzenia nie jest rozliczana w PIT-38. Warunkiem osiągnięcia celu, jaki Państwo sobie wyznaczyli, jest kupno przez spółkę akcyjną od akcjonariuszy własnych akcji w innym celu niż ich umorzenie. Przy czym takie rozwiązanie może zostać podważone przez organy podatkowe jako przeprowadzone w celu obejścia prawa. Szczegóły w uzasadnieniu.
UZASADNIENIE
Sprzedaż spółce akcji w celu ich umorzenia oraz sprzedaż akcji w innym celu niż ich umorzenie to z podatkowego punktu widzenia dwa inne zdarzenia.
Sprzedaż akcji w celu umorzenia
Kluczowy dla opodatkowania sprzedaży akcji w celu umorzenia przez osobę fizyczną spółce akcyjnej jest art. 24 ust. 5 pkt 2 updof. Przepis ten stanowi, że dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych akcji.
Na podstawie art. 24 ust. 5d updof dochodem z umorzenia akcji jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f updof albo art. 23 ust. 1 pkt 38 updof. Jeżeli nabycie akcji nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. W ten sposób określony dochód podlega opodatkowaniu 19-proc. zryczałtowanym podatkiem dochodowym (art. 30a ust. 1 pkt 4 updof). Jest to podatek zryczałtowany, bez prawa do pomniejszania o koszty uzyskania przychodu (art. 30a ust. 6 updof). Takie stanowisko potwierdzają również organy podatkowe. W piśmie Naczelnika Lubelskiego Urzędu Skarbowego z 17 stycznia 2006 r., nr PD. 423-109/05, czytamy, że:
Zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 2 updof dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Przyjąć należy, iż powyższy przepis zawiera definicję dochodu ze sprzedaży akcji osobie prawnej (spółce) w celu umorzenia tych akcji. Ponadto, zgodnie z art. 24 ust. 5d powołanej ustawy, dochodem z umorzenia udziałów lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38, jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Tak powstały dochód z kapitałów pieniężnych, zgodnie z treścią art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegać będzie opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy podatkowej, na płatniku spoczywa obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego. Spółka jako płatnik zobowiązana jest naliczyć i pobrać 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy od dokonanych wypłat (świadczeń) lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy lub wartości niepieniężnych oraz zgodnie z treścią art. 42 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przekazać należną zaliczkę na podatek w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika. Ustalony więc dochód uzyskany przez akcjonariusza, który jest osobą fizyczną, i sprzedał akcje spółce w celu ich umorzenia, będzie podlegał opodatkowaniu według wyżej wskazanych zasad.
 
Opisane uregulowania wykluczają rozliczenie dochodów akcjonariusza, który sprzedał akcje w celu umorzenia w PIT-38 oraz obniżenie dochodu ze sprzedaży akcji o straty ze sprzedaży udziałów w spółce z o.o.
 
Przykład
W 2007 r. akcjonariusz spółki niepublicznej sprzedał spółce akcje, które ta spółka wyemitowała. Akcjonariusz uzyskał 340 000 zł. Akcje zostały nabyte za 140 000 zł. Celem sprzedaży akcji było ich umorzenie. Podatek dochodowy został zapłacony przez nabywającą akcje spółkę (płatnika podatku) w 2007 r. Cała transakcja nie zostanie wykazana przez akcjonariusza w PIT-38. Jednocześnie w 2007 r. podatnik sprzedał udziały w spółce z o.o. Stracił na tej transakcji 140 000 zł. Będzie ona wykazana w PIT-38 za 2007 r.
Sprzedaż akcji w innym celu niż ich umorzenie
Sprzedaż akcji spółce w innym celu niż ich umorzenie powoduje, że podlega ona w zakresie rozliczeń podatkowych art. 30b updof. Na tej podstawie od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia akcji w 2007 r. należy zapłacić podatek dochodowy w wysokości 19% uzyskanego dochodu. Dochodem jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g updof, lub art. 23 ust. 1 pkt 38 updof (z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 updof). Dochody lub straty ze sprzedaży akcji w 2007 r. podlegają wykazaniu w PIT-38 dopiero w 2008 r. (w praktyce ewentualny podatek zostanie zapłacony dopiero w kwietniu 2008 r.). Zasady są wspólne dla opodatkowania sprzedaży akcji notowanych na giełdzie, jak też spółek prywatnych. Jeżeli w 2007 r. akcjonariusz sprzedał nie tylko akcje, ale i udziały w spółce z o.o., obie transakcje podlegają wykazaniu w PIT-38 za 2007 r. Warunkiem jest, aby nie były to transakcje w celu umorzenia akcji lub udziałów.
 
Przykład
W 2007 r. akcjonariusz spółki niepublicznej sprzedał spółce akcje, które ta spółka wcześniej wyemitowała. Akcjonariusz uzyskał 340 000 zł. Akcje zostały nabyte za 140 000 zł. Akcje nie zostały sprzedane w celu umorzenia. Podatek dochodowy do zapłacenia w 2008 r. i rozliczany samodzielnie przez akcjonariusza w PIT-38 wyniósłby 38 000 zł [19% × (340 000 zł - 140 000 zł)]. Podatku nie pobiera płatnik. Jednocześnie w 2007 r. podatnik sprzedał udziały w spółce z o.o. Stracił na tej transakcji 140 000 zł. Również ta sprzedaż będzie wykazana w PIT-38 za 2007 r. Ostatecznie podatek do zapłacenia w PIT-38 wyniesie 11 400 zł [19% × (340 000 - 140 000 zł - 140 000 zł)].
 
Zasady powyższe stosuje się, jeżeli odpłatne zbycie papierów wartościowych i pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacja praw z nich wynikających nie następują w wykonywaniu działalności gospodarczej.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Zakup własnych akcji przez spółkę akcyjną
Kodeks spółek handlowych stanowi, że spółka akcyjna nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji własnych. Artykuł 362 k.s.h. wprowadza zarówno ten zakaz, jak i wyjątki od niego. Zakazem tym nie jest objęte nabycie akcji w celu ich umorzenia. Zakaz nie dotyczy także m.in.:
• nabycia akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie,
• nabycia akcji, które mają być zaoferowane do nabycia pracownikom lub osobom, które były zatrudnione w spółce lub spółce z nią powiązanej przez okres co najmniej trzech lat.
Kodeks stawia szereg warunków, które trzeba spełnić, aby spółka nie łamiąc zakazu nabywania własnych akcji mogła je kupić na zasadzie wyjątku. Przykładowo, nabycie akcji w celu zapobieżenia bezpośrednio zagrażającej spółce poważnej szkodzie lub w celu zaoferowania pracownikom jest możliwe, jeżeli zostały spełnione łącznie następujące warunki:
1) nabyte akcje zostały w pełni pokryte,
2) łączna wartość nominalna nabytych akcji nie przekracza 10% kapitału zakładowego spółki, uwzględniając w tym również wartość nominalną pozostałych akcji własnych, które nie zostały przez spółkę zbyte,
3) łączna cena nabycia akcji własnych, powiększona o koszty ich nabycia, nie jest wyższa od kapitału rezerwowego utworzonego w tym celu z kwoty, która zgodnie z art. 348 § 1 k.s.h. może być przeznaczona do podziału.
Dodatkowo własne akcje nabyte przez spółkę musi ona zaoferować pracownikom najpóźniej z upływem roku od dnia ich nabycia przez spółkę. Akcje nabyte z naruszeniem przepisów kodeksu spółek handlowych powinny być zbyte w terminie roku lub dwóch lat od dnia nabycia przez spółkę (w zależności od celu nabycia). Jeżeli akcje własne nie zostały zbyte w tych terminach, zarząd spółki akcyjnej musi dokonać ich niezwłocznego umorzenia bez zwoływania walnego zgromadzenia.
Takie regulacje Kodeksu spółek handlowych powodują, że spółki nabywają własne akcje w celu np. przeprowadzenia programu motywacyjnego, po roku wycofują się z programu i następnie umarzają akcje. Efekt jest taki sam jak w przypadku nabycia akcji w celu ich umorzenia. Ponieważ jednak akcje nie zostały zbyte na rzecz spółki w celu ich umorzenia, spółka nie musi być płatnikiem podatku dochodowego w odniesieniu do sprzedawców akcji. Celem sprzedaży akcji nie było bowiem ich umorzenie, ale np. przeprowadzenie programu motywacyjnego wśród pracowników. Spółka w każdej chwili ma prawo wycofać się z zamiaru przeprowadzenia takiego programu lub mogą pojawić się obiektywne przeszkody uniemożliwiające jego przeprowadzenie. W każdym przypadku tego typu zmiany deklarowanych celów nabycia własnych akcji należy liczyć się z próbą zakwestionowania transakcji przez organy podatkowe, które będą najprawdopodobniej twierdzić, że od samego początku celem nabycia było umorzenie akcji. Takie prawo daje organom podatkowym art. 199a Ordynacji podatkowej. Przepis ten pozwala organom podatkowym na ustalenie treści czynności prawnej, uwzględniając zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności. Dodatkowo, jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej (tu: nabycie akcji w celu przeprowadzenia programu motywacyjnego) dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej (tu: nabycie akcji w celu ich umorzenia). Jeżeli jednak spółka nabyła akcje w związku z rzeczywiście realizowanym programem, wycofała się z tego programu i umorzyła akcje, to trudno będzie udowodnić próbę obejścia prawa.
Należy też pamiętać, że Kodeks spółek handlowych przewiduje sankcje dla członków zarządu, którzy dopuścili do nabycia przez spółkę handlową własnych akcji niezgodnie z przepisami. Karą jest grzywna, ograniczenie wolności albo pozbawienie wolności do 6 miesięcy.

Podstawa prawna
 
• art. 199a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - j.t. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 225, poz. 1635
• art. 359, art. 367, art. 588 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540
• art. 24 ust. 5 pkt 2, art. 24 ust. 5d, art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 30a ust. 6, art. 30b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 35, poz. 219

Tomasz Król
konsultant podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Obowiązkowy KSeF 2026: Prof. W. Modzelewski: Dlaczego trzeba wywrócić do góry nogami obecny system fakturowania? Sprzeczności w kolejnej wersji nowelizacji ustawy o VAT

Obecny system fakturowania w bólach rodził się przed trzydziestu laty – dlaczego teraz trzeba go wywrócić do góry nogami, wprowadzając obowiązkowy model KSeF? Pyta prof. dr hab. Witold Modzelewski. I jednocześnie zauważa, że po uważnej lekturze kolejnej wersji przepisów dot. obowiązkowego KSeF, można dojść do wniosku, że oczywiste sprzeczności w nich zawarte uniemożliwiają ich legalne zastosowanie.

Obowiązki podatkowe pracowników transgranicznych - zasady, terminy, reguła 183 dni, rezydencja podatkowa

W dobie rosnącej mobilności zawodowej coraz więcej osób podejmuje zatrudnienie poza granicami swojego kraju. W niniejszym artykule omawiamy kluczowe zagadnienia dotyczące obowiązków podatkowych pracowników transgranicznych, którzy zdecydowali się podjąć zatrudnienie w Polsce.

Jaka inflacja w Polsce w 2025, 2026 i 2027 roku - prognozy NBP

Inflacja CPI w Polsce z 50-proc. prawdopodobieństwem ukształtuje się w 2025 r. w przedziale 3,5-4,4 proc., w 2026 r. w przedziale 1,7-4,5 proc., a w 2027 r. w przedziale 0,9-3,8 proc. - tak wynika z najnowszej projekcji Departamentu Analiz Ekonomicznych NBP z lipca 2025 r. Projekcja ta uwzględnia dane dostępne do 9 czerwca br.

Podatek od prezentu ślubnego - kiedy trzeba zapłacić. Prawo rozróżnia 3 kategorie darczyńców i 3 limity wartości darowizn

Dla nowożeńców – prezent, dla Urzędu Skarbowego – podstawa opodatkowania. Fiskus przewidział dla darowizn konkretne przepisy prawa podatkowego i lepiej je znać, zanim wpędzimy się w kłopoty, zostawiając grube rysy na pięknych ślubnych wspomnieniach. Szczególnie kłopotliwa może być gotówka. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl tłumaczy, co zrobić z weselnymi kopertami i kosztownymi podarunkami.

REKLAMA

Stopy procentowe NBP 2025: w lipcu obniżka o 0,25 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 1-2 lipca 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,25 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosić będzie od 3 lipca 2025 r. 5,00 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zaskoczeniem dla większości analityków finansowych i ekonomistów, którzy oczekiwali braku zmian w lipcu.

Jak legalnie wypłacić pieniądze ze spółki z o.o. Zasady i skutki podatkowe. Adwokat wyjaśnia wszystkie najważniejsze sposoby

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością to popularna forma prowadzenia biznesu w Polsce, ceniona za ograniczenie ryzyka osobistego wspólników. Niesie ona jednak ze sobą szczególną cechę – tzw. podwójne opodatkowanie zysków. Oznacza to, że najpierw sama spółka płaci podatek CIT od swojego dochodu (9% lub 19%), a następnie, gdy zysk jest wypłacany wspólnikom, wspólnik musi zapłacić podatek dochodowy PIT od otrzymanych środków. Dla wielu początkujących przedsiębiorców jest to duże zaskoczenie, ponieważ w jednoosobowej działalności gospodarczej można swobodnie dysponować zyskiem i płaci się podatek tylko raz. W spółce z o.o. majątek spółki jest odrębny od majątku prywatnego właścicieli, więc każda wypłata pieniędzy ze spółki na rzecz wspólnika lub członka zarządu musi mieć podstawę prawną. Poniżej przedstawiamy wszystkie legalne metody „wyjęcia” środków ze spółki z o.o., wraz z krótkim omówieniem zasad ich stosowania oraz konsekwencji podatkowych i ewentualnych ryzyk.

Odpowiedzialność członków zarządu za długi i niezapłacone podatki spółki z o.o. Kiedy powstaje i jakie są sankcje? Jak ograniczyć ryzyko?

W świadomości wielu przedsiębiorców panuje przekonanie, że założenie spółki z o.o. jest swoistym „bezpiecznikiem” – że prowadząc działalność w tej formie, nie odpowiadają oni osobiście za zobowiązania. I rzeczywiście – to spółka, jako osoba prawna, ponosi odpowiedzialność za swoje długi. Jednak ta zasada ma wyjątki. Najważniejszym z nich jest art. 299 Kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), który otwiera drogę do pociągnięcia członków zarządu do odpowiedzialności osobistej za zobowiązania spółki.

Zakładanie spółki z o.o. w 2025 roku. Adwokat radzi jak to zrobić krok po kroku i bez błędów

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością pozostaje jednym z najczęściej wybieranych modeli prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W 2025 roku proces rejestracji jest w pełni cyfrowy, a pozorne uproszczenie procedury sprawia, że wielu przedsiębiorców zakłada spółki „od ręki”, nie przewidując potencjalnych konsekwencji. Niestety, błędy popełnione na starcie mogą skutkować realnymi problemami organizacyjnymi, podatkowymi i prawnymi, które ujawniają się dopiero po miesiącach – lub latach.

REKLAMA

Faktury ustrukturyzowanej nie da się obiektywnie (w sensie prawnym) użyć ani udostępnić poza KSeF. Co zatem będzie przedmiotem opisu i dekretacji jako dowód księgowy?

Nie da się w sensie prawnym „użyć faktury ustrukturyzowanej poza KSeF” oraz jej „udostępnić” w innej formie niż poprzez bezpośredni dostęp do KSeF – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF 2026: Ministerstwo Finansów publikuje harmonogram, dokumentację API KSeF 2.0 oraz strukturę logiczną FA(3)

W dniu 30 czerwca 2025 r. Ministerstwo Finansów opublikowało szczegółową dokumentację techniczną w zakresie implementacji Krajowego Systemu e-Faktur z narzędziami wspierającymi integrację. Od dziś firmy oraz dostawcy oprogramowania do wystawiania faktur mogą rozpocząć przygotowania do wdrożenia systemu w środowisku testowym. Materiały są dostępne pod adresem: ksef.podatki.gov.pl/ksef-na-okres-obligatoryjny/wsparcie-dla-integratorow. W przypadku pytań w zakresie udostępnionej dokumentacji API KSeF 2.0 Ministerstwo Finansów prosi o kontakt za pośrednictwem formularza zgłoszeniowego: ksef.podatki.gov.pl/formularz.

REKLAMA