Akcje

Dematerializacja akcji spółek. Akcjonariusz, który nie przekazał swoich akcji spółce celem ich dematerializacji de facto może zostać pozbawiony wszelkich praw jakie wiążą się z posiadanymi akcjami. Spółki które nie podjęły czynności mający na celu wdrożenie obowiązkowej dematerializacji wciąż mogą tego dokonać. Skutki niewdrożenia dematerializacji akcji przez spółki akcyjne i spółki komandytowo-akcyjne wyjaśnia Sara Synowiec – aplikantka adwokacka z Lubasz i Wspólnicy – Kancelarii Radców Prawnych.

Wymiana udziałów lub akcji a podatek dochodowy. 7 maja 2021 r. Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej wydał interpretację ogólną w sprawie stosowania przepisów o podatku dochodowym regulujących transakcje wymiany udziałów (akcji). Przyjęta przez Ministra wykładnia uznaje za prawidłową taką interpretację przepisów art. 24 ust. 8a- 8c ustawy PIT oraz art. 12 ust. 4d, 11 i 12 ustawy CIT, która dopuszcza ich stosowanie również w modelu, w którym większość głosów w spółce nabywanej jest uzyskiwana przez spółkę nabywającą w wyniku nabycia udziałów (akcji) w tej spółce od większej liczby udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki w drodze odrębnych transakcji zawartych w okresie 6 miesięcy. Publikujemy pełną treść tej interpretacji.

Dematerializacja akcji. Akcjonariusze, którzy nie oddali spółkom papierowych akcji nie tylko stracili po 1 marca 2021 roku prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu, ale także mogą nie otrzymać dywidendy. Jak odzyskać prawa akcjonariusza?

Dematerializacja akcji - 1 marca 2021 r. wejdą w życie przepisy o powszechnej dematerializacji akcji oraz innych papierów wartościowych i instrumentów emitowanych przez spółki akcyjne. To duża zmiana dla akcjonariuszy chociażby przez to, że dotychczasowa ich identyfikacja względem spółki polegająca na posiadaniu akcji (w przypadku akcji na okaziciela) lub wpisie do księgi akcyjnej (w odniesieniu do akcji imiennych), zostanie zastąpiona wpisem do rejestru akcjonariuszy. To wpis w tym rejestrze będzie decydował o tym, czy dana osoba jest akcjonariuszem i ile posiada akcji. Dlatego każdy akcjonariusz powinien zadbać o swoje prawa i zwrócić uwagę na praktyczne aspekty związane z funkcjonowaniem rejestru.

Sprzedaż akcji i udziałów a VAT. Po niedawnych intensywnych wydarzeniach na amerykańskiej giełdzie i rekordowych spekulacjach na akcjach GameStop wielu przedsiębiorców zaczęło myśleć o obrocie instrumentami finansowymi. Warto przy tym wiedzieć czy i kiedy podatnik będzie obciążony kosztami podatku VAT.

Wzory informacji CIT-ISN i PIT-ISN, które obowiązują od 28 stycznia 2021 r., to formularze służące do informowania o wpłaconej przez płatnika zaliczce na podatek dochodowy od dochodu ze zbycia praw do spółki nieruchomościowej. Którzy podatnicy i kiedy mają obowiązek składania informacji na formularzu CIT-ISN lub PIT-ISN?

Do 20 stycznia spółki notowane na głównym parkiecie GPW i rynku NewConnect mogą składać wnioski o obniżenie opłat rocznych za notowanie akcji w 2021 roku. W przypadku utraty przychodów powyżej 50 proc. należność ta może zostać obniżona nawet o 90 proc. To kolejny, w ramach programu „Warto być spółką giełdową”, sposób na wsparcie w czasie pandemii firm pozyskujących kapitał drogą emisji akcji.

Jednym z najważniejszych pytań, jakie zadają sobie w tej chwili światowi inwestorzy jest to, jak trwałe będą wzrosty cen akcji na giełdach. Od końca marca wartość najważniejszego amerykańskiego indeksu giełdowego – Dow Jones Industrial Average wzrosła o ponad 57 proc. Technologiczny Nasdaq 100 w tym samym czasie wystrzelił w górę o 80 proc. Bardzo wielu inwestorów interpretuje tę sytuację jako wzrost ryzyka – tym bardziej, że ogólna sytuacja gospodarcza na świecie pozostaje zła.

Jak wiemy 30 września 2020 r. ruszył, przekładany z powodu pandemii COVID -19, proces dematerializacji akcji. W tym dniu spółki akcyjne niebędące spółkami publicznymi oraz spółki komandytowo-akcyjne zobowiązane były dokonać pierwszego (z pięciu) ogłoszenia wzywającego swoich akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce, a także udostępnić na swojej stronie internetowej w miejscu wydzielonym do komunikacji z akcjonariuszami informację o tym wezwaniu.

Czy za sprzedane akcje spółki giełdowej trzeba zapłacić podatek VAT? W praktyce obrotu gospodarczego na rynku transakcyjnym panuje przekonanie, że sprzedaż udziałów bądź akcji podlega tylko opodatkowaniu od czynności cywilnoprawnych (PCC). Tak jednak nie jest.

Pandemia SARS-CoV-2 nie pozostała bez wpływu także na przebieg procesów związanych z dematerializacją akcji. Ograniczenia dotyczące życia prywatnego, jak i działalności gospodarczej doprowadziły do przedłużenia o 3 miesiące terminu na zatwierdzenie sprawozdań finansowych w spółkach za 2019 r. a co za tym idzie terminu na złożenie zatwierdzonych sprawozdań finansowych w Krajowym Rejestrze Sądowym, a także ostatecznych terminów związanych z dematerializacją akcji.

Od 1 stycznia 2020 roku wprowadzono szereg zmian w funkcjonowaniu spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, których częścią jest obowiązkowa dematerializacja akcji. Dokumentowa forma akcji zostanie zastąpiona elektronicznym rejestrem akcjonariuszy, który będzie prowadzony przez podmiot uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, czyli bank bądź dom maklerski.

Czy nieodpłatne przekazanie (darowizna) akcji na rzecz podatnika nie będącego polskim rezydentem podatkowym skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od dochodów z niezrealizowanych zysków (exit tax)?

Odsetki od pożyczki zaciągniętej na zakup akcji lub udziałów innego podmiotu mogą być rozliczane również w ramach działalności operacyjnej. Nie zawsze są to zyski kapitałowe – tak orzekł WSA w Warszawie w wyroku z 6 listopada 2019 r. (sygn. akt III SA/Wa 271/19).

Ustawodawca wskazując, że wydatki na objęcie akcji stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych akcji, nie rozróżnia, czy chodzi o akcje objęte w związku z zawiązaniem spółki akcyjnej, czy też o akcje objęte w związku z przekształceniem innej spółki w spółkę akcyjną. Przy ustalaniu kosztów decydujące znaczenie ma wartość bilansowa majątku spółki.

Dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, udziałów, akcji i z realizacji praw z nich wynikających podlega opodatkowaniu 19% podatkiem dochodowym. Za dochód przyjmuje się różnicę pomiędzy sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia powyższych aktywów a kosztami ich nabycia.

Opcje na akcje otrzymane w ramach programu motywacyjnego od spółki amerykańskiej, która dominuje w grupie kapitałowej, są opodatkowane podatkiem dochodowym (PIT) w momencie ich sprzedaży.

Z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego wystąpiła podatniczka zainteresowana objęciem akcji na okaziciela w spółce akcyjnej. Pytanie prawne dotyczyło podatku PIT w zakresie skutków podatkowych nieodpłatnego przeniesienia własności akcji na podstawie zawartej umowy powierniczej. Czy nabycie przez nią własności akcji od powiernika będzie neutralne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Spółki przez wiele lat toczyły spory z organami podatkowymi, czy przekazując odchodzącemu udziałowcowi nieruchomość w zamian za jego umorzone akcje muszą odprowadzić podatek VAT z tego tytułu. Spór zakończył Naczelny Sąd Administracyjny uznając, że czynność ta podlega opodatkowaniu. Takie niekorzystne dla podatników stanowisko zajął również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Likwidacja spółki to nic innego jak zakończenie działalności funkcjonującej firmy. Wiąże się ona z podziałem składników majątku pomiędzy jej akcjonariuszy, czy też udziałowców. Jakie skutki podatkowe wywołuje otrzymanie składników majątku likwidowanej spółki?

Wygląda na to, że wkrótce doczekamy się upadku tradycyjnie rozumianego papieru wartościowego, tj. dokumentu, który ucieleśnia w sobie określone prawa. Zaproponowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt zmian kodeksu spółek handlowych zakłada zakaz wydawania dokumentów. Zasadą ma się stać dematerializacja. W praktyce oznaczać to będzie, że system obrotu akcjami wszystkich spółek akcyjnych będzie zbliżony do systemu dotyczącego spółek giełdowych. Wygląda na to, że cyfrowa rewolucja wkracza do spółek na dobre.

Pewnym standardem w statutach, umowach spółek, jak i w różnego rodzaju umowach inwestycyjnych stały się klauzule ograniczające obrót udziałami/akcjami. Ich celem jest ochrona trwałości inwestycji w spółkę oraz zabezpieczenie się przed wrogim przejęciem. Jednym z najbardziej popularnych rozwiązań jest pierwokup. Nie zawsze jednak zdajemy sobie sprawę z jakich środków prawnych możemy skorzystać przy egzekwowaniu prawa pierwokupu.

Na etapie opiniowania w rządowym centrum legislacyjnym znajduję się projekt nowelizacji kodeksu spółek handlowych (KSH) opracowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Zakłada on obligatoryjną dematerializcję zarówno akcji imiennych, jak i na okaziciela. powyższe zmiany mogą być niemałą rewolucją dla akcjonariatu spółek prywatnych. Czym w praktyce skutkować będzie planowana zmiana?

Rząd przygotował projekt ustawy wprowadzającej zmiany w Kodeksie spółek handlowych, które dotkną akcjonariuszy spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Proponowana jest digitalizacji papierów wartościowych w celu uniemożliwienia anonimizacji akcjonariatu spółek.

Nowe systemy wynagradzania, motywowania oraz budowania lojalności pracowników budzą powszechne zainteresowanie ze strony przedsiębiorców. Jednym z takich instrumentów jest zyskująca na popularności na polskim rynku akcja fantomowa. Jej istotę oraz możliwości zastosowania omawia Paweł Dyrduł, prawnik z kancelarii KG Legal Kiełtyka Gładkowski Sp.p z siedzibą w Krakowie.

Celem ustawodawcy nie jest podwójne opodatkowanie przychodów na moment objęcia (nabycia) i na moment późniejszego zbycia akcji w V Inc. Wobec tego bank będzie uprawniony na moment przyszłego zbycia akcji serii C „preffered stock” V Inc. do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu w wartości uprzednio rozpoznanego przychodu podatkowego na objęciu akcji serii C „preffered stock” V Inc.

Minister rozwoju i finansów po raz pierwszy odmówił wydania opinii zabezpieczającej przed zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Stwierdził, że spółka chciała sztucznie podzielić transakcję.

Transakcja wymiana udziałów stała się popularnym sposobem wspierającym restrukturyzację spółek kapitałowych. Mechanizm wymiany udziałów polega na tym, że spółka X nabywa udziały w spółce Y w zamian za udziały we własnym kapitale zakładowym, przydzielone dotychczasowym udziałowcom spółki Y. Neutralność podatkową takiego działania gwarantuje ustawa o CIT.

Ministerstwo Rozwoju i Finansów opublikowało wzór informacji CIT-VC. Informację tę będą składać spółki kapitałowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, pragnące skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów z tytułu zbycia udziałów (akcji) przewidzianego w art. 14 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz.U. poz. 1767).

Podatnik nie traci prawa do zwolnienia z podatku od dywidendy także w przypadku, gdy przeniesie posiadane akcje na inną spółkę w ramach przeprowadzonego podziału spółki przez wydzielenie. Jest tak również, jeśli przeniesienie tych akcji do innej spółki nastąpi przed upływem dwóch lat od nabycia akcji.

Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku zapłacić PIT, jeśli walne zgromadzenie podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym na kapitał zakładowy spółki.

Czy pracownik, który otrzymał w ramach programu motywacyjnego akcje spółki, musi zapłacić od nich podatek?

Polscy przedsiębiorcy coraz częściej nabywają akcje lub udziały w konkurencyjnych spółkach. Nabycie akcji lub udziałów realizowane w Polsce powoduje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). A co z obowiązkiem zapłaty PCC, gdy polski podmiot kupuje udziały w polskiej spółce ale od zagranicznego właściciela i do transakcji dochodzi za granicą?

Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodu ze zbycia akcji objętych w wyniku dwukrotnego przekształcenia (spółki jawnej w spółkę z o.o., a następnie spółki z o.o. w spółkę akcyjną) za istotny należy uznać moment przekształcenia spółki jawnej, a nie moment poniesienia wydatków na wkłady do tej spółki.

Opodatkowaniu PIT podlega przychód należny, nawet jeśli nie został otrzymany – mówią przepisy podatkowe. Organy podatkowe interpretują to tak, że podatek należy zapłacić od kwoty zapisanej w umowie, nawet jeśli strony ustaliły, że płatność nastąpi w kolejnym roku. Sądy administracyjne jednak uważają, że należny znaczy wymagalny. Czyli taki, którego zapłaty podatnik może się domagać.

"Przychód należny" powstaje w momencie, kiedy określona wierzytelność staje się wymagalna i może on domagać się jej zapłaty. Od 1 stycznia 2016 r. przychód z odpłatnego zbycia akcji powstaje w momencie przeniesienia własności akcji na nabywcę, a nie jak było przed 1 stycznia 2016 r., że przychodem z odpłatnego zbycia akcji jest przychód należnych choćby nie został otrzymany.

Minister finansów zmienił korzystną dla podatników PIT interpretację dotyczącą możliwości wymiany akcji (udziałów) między udziałowcami mniejszościowymi. Zdaniem ministra finansów wymiana taka nie jest neutralna podatkowo. Generuje ona powstanie przychodu z kapitałów pieniężnych opodatkowanego PIT.

Przy wnoszeniu przez wnioskodawcę aportu w postaci akcji do innej spółki kapitałowej prawa polskiego bądź prawa obcego, spółka powinna wykazać przychód w wysokości wartości nominalnej uzyskanych udziałów spółki, objętych za wniesiony aport.

Programy motywacyjne oparte na akcjach są popularną formą premiowania pracowników – zwłaszcza w firmach międzynarodowych, gdzie często stanowią część globalnego planu akcyjnego. W ramach pracowniczych programów motywacyjnych pracownicy nabywają akcje po preferencyjnych cenach (niższych niż rynkowe) bądź też nieodpłatnie. W świetle kształtującej się najnowszej linii orzeczniczej w zakresie PIT, udział pracowników w programach motywacyjnych opartych o pracownicze opcje na akcje lub inne preferencyjne sposoby nabycia akcji (np. akcje zastrzeżone) może w niektórych przypadkach przestać być atrakcyjny.

Trzy najczęściej wymieniane przez spółki przyczyny podjęcia decyzji o wejściu na giełdę to: kapitał, publicity i prestiż. W tej właśnie kolejności. Zapewne odpowiada ona bieżącym potrzebom danego przedsiębiorstwa, ale czy na pewno zawsze jest właściwa?

Odpowiednio skonstruowany plan motywacyjny może być również korzystny z podatkowego punktu widzenia – zarówno dla pracodawcy, jak i dla pracowników. W ramach polityki płacowej firm można zauważyć trend, w którym już nie tylko pracownicy sprzedaży czy też najwyższe kierownictwo, otrzymywali część wynagrodzenia zmiennego, którego wysokość związana jest z szeroko rozumianą kondycją finansową firmy. Ustalenie takiej zmiennej części wynagrodzenia jest korzystne dla obu stron.

Wyjaśnienia dotyczące zasad rozliczania wydatków na nabycie udziałów (akcji), które zostały unicestwione zawiera interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 22 stycznia 2016 roku.

Czy organy podatkowe są uprawnione do weryfikacji wartości nominalnej udziałów lub akcji, gdy odbiega ona od wartości rynkowej wkładu? Na to pytanie odpowiedział Naczelny Sąd Administracyjny w składzie 7 sędziów, uznając, że organy podatkowe nie mają prawa do takiej weryfikacji.

Umorzenie akcji w zamian za przeniesienie własności nieruchomości wyłączone jest z opodatkowania podatkiem VAT. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 marca 2015 r. (I SA/Łd 1348/14). To kolejny wyrok, który potwierdza linię orzeczniczą sądów administracyjnych, jak i stanowisko prezentowane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Programy motywacyjne to często stosowany sposób zwiększania dochodów osób zarządzających firmami. W ramach takich programów niejednokrotnie dochodzi do przekazania lub sprzedania menadżerom akcji zarządzanej przez nich firmy. Ale okazuje się, że menadżerowie mogą też otrzymywać akcje innych firm i też korzystać z preferencji podatkowych.

Sądy mają nowy kłopot: co jest kosztem przy sprzedaży akcji lub udziałów, gdy po drodze był jeszcze aport i przekształcenie spółki. Co wyrok, to inny wniosek. Gdyby chodziło o zwykły zakup, a następnie sprzedaż akcji lub udziałów, nie byłoby problemu z ustaleniem kosztów. Ale podatnicy chcą po drodze wnosić je do innej spółki, potem tę przekształcać i dopiero na końcu decydować się na sprzedaż (bądź przymusowe umorzenie). Takie transakcje wymykają się spod regulacji o PIT i CIT – ustawodawca ich po prostu nie przewidział.

Świadczymy usługi na rzecz krajowych podmiotów, polegające na usługowej odprawie wyrobów akcyzowych, gdyż nasza spółka jako zarejestrowany odbiorca może dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych na rzecz innych podmiotów. Oprócz wynagrodzenia za nasze usługi (opodatkowanego VAT) kontrahent jednocześnie będzie nam zwracał koszt ponie­sionego przez nas we własnym imieniu, ale na jego rzecz, podatku akcyzowego oraz opłaty pali­wowej. Do rozliczanych kwot nie będziemy doliczać jakiejkolwiek marży. Czy możemy wyłączyć z naszej podstawy opodatkowania VAT koszty ponoszone na rzecz kontrahentów, tj. koszty opłaty paliwowej i akcyzy?

Spółka chce nabyć znaczący pakiet akcji innego podmiotu. W tym celu zaciągnęła kredyt i poniosła koszty odsetek oraz prowizji bankowych. Czy te koszty są elementem ceny nabycia? I czy spółka powinna je rozliczać tak samo jak koszty doradztwa przy zakupie czy prowizji pośredników?