REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr inż. Przemysław Klusik
aktuariusz, CRSA, ekspert ds. instrumentów pochodnych (opcji) i wyceny rezerw na świadczenia pracownicze
Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o.
Halley.pl to innowacyjna firma, która od niemal 20 lat specjalizuje się w wycenach i analizach skomplikowanych instrumentów finansowych (m.in. opcji na akcje i inne aktywa), wdrażaniu i wycenie akcyjnych programów motywacyjnych oraz wycenie rezerw aktuarialnych (pracowniczych).
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

REKLAMA

REKLAMA

Koszty oraz specyfika programu motywacyjnego opcji na akcje i warrantów subskrypcyjnych - wycena opcji menedżerskich zgodnie z MSSF 2.

Wstęp

Okres pandemii COVID-19 i kolejnych lockdownów jest niewątpliwie trudnym czasem dla niektórych spółek. Spowolnienie gospodarcze i znaczne ograniczenie działalności części branż, takich jak rozrywkowa czy gastronomiczna mają oczywiste przełożenie na spadki wyników finansowych, wartości spółek i kursów akcji spółek giełdowych z nimi związanych. Z drugiej strony, dla niektórych innych sektorów – jak np. informatyczny, e-commerce czy elektroniczny – zachodzące zmiany stanowią naturalne pole do rozwoju nowych produktów i technologii. Obie te perspektywy mogą stanowić dobry punkt wyjścia do wprowadzenia programu motywacyjnego opartego na opcjach menedżerskich (opcjach na akcje lub warrantach).

REKLAMA

Jaki jest cel opcyjnego programu motywacyjnego?

REKLAMA

Obojętnie czy spojrzymy z perspektywy spółki, która na pandemii mocno ucierpiała, czy takiej, która może w jej trakcie wiele zyskać, to dla ich dalszego rozwoju kluczowe będą decyzje strategiczne podejmowane przez kadrę zarządzającą i menedżerską. Aby odpowiednio ukierunkować działania osób na kierowniczych stanowiskach i zarazem dać im dodatkową motywację do osiągania wymiernych celów, wiele spółek decyduje się na uchwalenie akcyjnych programów motywacyjnych. W ten sposób wynagrodzenie tych osób zostaje w ścisły sposób powiązane z wynikami spółki oraz wzrostem jej wartości poprzez opcje menedżerskie lub warranty subskrypcyjne.

Motywacyjne programy menedżerskie opcji na akcje i warranty wiążą także znacznie skuteczniej interes kadry menadżerskiej z interesem akcjonariuszy przedsiębiorstwa niż inne programy motywacyjne. Akcjonariusze zarabiają, gdy wartość spółki rośnie, a opcje na akcje lub warranty subskrypcyjne pozwalają dzielić się tym zyskiem z kadrą menadżerską – jest to obustronna korzyść. Programy opcyjne dla kluczowych pracowników ograniczają także ich mobilność pracowniczą, co pozwala na stabilne zarządzanie przedsiębiorstwem.

Jak działają opcje menedżerskie?

Wystarczy spojrzeć na prosty przykład: menedżer dostaje możliwość zakupu za 3 lata akcji własnych spółki po cenie 10 zł za jedną. Im więcej będą wtedy warte te akcje, tym więcej on sam na tym zyska. Jeżeli jednak ich kurs spadnie poniżej wyznaczonego progu 10 zł, to nic mu ta możliwość (ściślej: opcja zakupu) nie da (zysk dla niego będzie zerowy). Zwykle tego typu opcje obłożone są dodatkowymi warunkami. Najbardziej oczywiste są warunki typu lojalnościowego – menedżer nie może się zwolnić lub przejść do konkurencji w trakcie trwania programu. Dodatkowe warunki są zwykle dostosowywane do celów spółki w ciągu kilku najbliższych lat. Mogą one dotyczyć np. zysku netto lub EBITDA z ustalonego obszaru jej działalności, ROE, wartości akcji na giełdzie itp. określając minimalny próg do osiągnięcia, aby objęcie akcji mogło dojść do skutku.

Wycena opcji na akcje i warrantów a MSSF 2

Bardzo istotnym zagadnieniem przy wprowadzaniu opcyjnego programu motywacyjnego jest jego odpowiednie ujęcia w księgach i sama wycena. Zasady, których należy się przy tym trzymać, są dość ściśle określone przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, a konkretnie przez MSSF 2. Ujęcie kosztu takiego programu opcyjnego może stanowić trudność dwojakiego rodzaju:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • z jednej strony mamy zapisy samych standardów MSSF 2,
  • z drugiej mamy tu do czynienia z instrumentem pochodnym – opcjami – którego wycena wartości godziwej stanowi często wyzwanie samo w sobie (opcje na akcje i warranty są skomplikowanymi matematycznie konstrukcjami, które przy wycenie wymagają specjalistycznej wiedzy aktuarialnej).

Z powyższego powodu warto w takiej sytuacji skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, które zatrudnia ekspertów wyspecjalizowanych pod kątem wyceny opcji na akcje i warrantów zgodnej z MSSF 2. Unikniemy w ten sposób niespodzianek w księgach rachunkowych w postaci niespodziewanego i często wysokiego kosztu dodatkowego związanego z wyceną programu menedżerskiego opartego na opcjach na akcje lub warrantach subskrypcyjnych.

Dzień przyznania a wartość opcji na akcje

Ważnym bodźcem do wprowadzenia programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty w trakcie pandemii dla tych spółek giełdowych, których akcje są aktualnie nisko notowane, może być jego aktualnie stosunkowo niski koszt. Zgodnie z zapisami MSSF 2, opcje menedżerskie przyznane w ramach takiego programu muszą być wycenione według stanu na tzw. dzień przyznania. Jest to dzień, w którym obie strony (w tym przypadku: spółka oraz pracownik/menedżer) akceptują warunki programu – mogą przy tym zawrzeć formalną umowę, ale nie jest to obowiązkowe z punktu widzenia standardu MSSF 2. Wartość opcji kupna będzie tym większa, im wyższy będzie kurs akcji (aktywa bazowego) tego dnia. Dlatego w okresie spadku notowań wycena opcji menedżerskich będzie stosunkowo niska, co przełoży się na niższy koszt programu opcyjnego do ujęcia w księgach.

Kiedy ponosi się koszt programu motywacyjnego opcji na akcje?

Potencjalnie zniechęcające przed uruchomieniem programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty dla przedsiębiorstw poszkodowanych w trakcie pandemii może być to, że nie chcą one ponosić aktualnie dodatkowych kosztów z nim związanych. Można sobie jednak z tym poradzić, planując harmonogram opcji menedżerskich na wiele lat do przodu. Ich koszt powinien być ujmowany w określonym przez standardy okresie, który można rozciągnąć na kilka lat, odpowiednio konstruując program opcyjny. Jednocześnie jego warunki mogą być sformułowane w taki sposób, aby w przypadku złych wyników finansowych w ciągu tych kilku lat żaden koszt nie musiał być ujęty. Należy być jednak ostrożnym, bo nie zawsze nieobjęcie akcji przez uczestników programu motywacyjnego ze względu na niespełnione warunki musi oznaczać brak kosztu programu w księgach.

Specyficzne cechy opcji menedżerskich

Opcje na akcje własne dla pracowników spółki i ich wycena zgodnie z MSSF 2 mogą charakteryzować się pewnymi dodatkowymi cechami, specyficznymi dla tych konkretnych instrumentów pochodnych. W teorii opcji tzw. amerykańskich (a więc takich, które można wykonać w dowolnym momencie) zwykle nie opłaca się wykonywać przed datą ich wygaśnięcia. Jednak menedżerowie posiadający opcje na akcje spółki, w której pracują, mogą czasami chcieć obejmować te akcje szybciej. Może to być spowodowane między innymi potrzebą zastrzyku gotówki lub zamiarem zmiany pracy. Standardy pozwalają uwzględnić spodziewane wczesne wykonanie opcji menedżerskich, jeżeli na przykład spółka posiada już historię programów motywacyjnych, która potwierdzałaby takie zachowanie. Można wskazywać też inne cechy charakterystyczne akurat dla opcji na akcje w programach motywacyjnych, dlatego ich poprawna wycena wymaga doświadczenia i wiedzy w tym zakresie.

Podsumowanie

REKLAMA

Wprowadzenie akcyjnego programu motywacyjnego może stanowić istotny katalizator dla kluczowych pracowników spółki do osiągnięcia ambitnych celów powiązanych bezpośrednio z celami akcjonariuszy, a okres po pandemiczny może być na to dobrym momentem, ze względu na spodziewane szybki wzrost gospodarczy w kolejnych okresach.

Motywacyjne programy opcyjnie potrafią być bardzo rozbudowane i skomplikowane, dlatego należy zachować ostrożność w formułowaniu jego warunków, a przy jego wprowadzaniu i wycenie najlepiej skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, gdyż diabeł tkwi w szczegółach, a standardy sprawozdawczości MSSF 2 w niektórych aspektach mogą okazać się bezlitosne.

dr inż. Przemysław Klusik, aktuariusz, nr licencji 0138, Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o., www.halley.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

Błąd w fakturze w KSeF? Ministerstwo Finansów ostrzega: tak tego nie poprawisz!

Wystawienie faktury na błędnego nabywcę może mieć poważne konsekwencje – i nie da się tego naprawić zwykłą korektą NIP. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w KSeF konieczne jest wystawienie faktury korygującej do zera oraz zupełnie nowej faktury z prawidłowymi danymi. Inaczej dokument trafi do... zupełnie obcej firmy.

Ustawa o KSeF opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ważne zmiany i nowe funkcjonalności dla przedsiębiorców!

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF). Przedsiębiorców czekają ważne zmiany – nowe terminy wdrożenia, dodatkowe funkcjonalności systemu, a także skrócony czas zwrotu VAT. Sprawdź, co dokładnie przewiduje ustawa i jak przygotować się do obowiązkowego KSeF!

REKLAMA

„Towar w drodze mimo kontroli” – kiedy urząd celny może zwolnić przesyłkę wcześniej?

W obrocie towarowym czas to pieniądz. Dlatego przedsiębiorcy chętnie korzystają z możliwości, jakie daje art. 194 ust. 1 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) – przepis pozwalający zwolnić towar do obrotu, nawet jeśli weryfikacja w urzędzie celno-skarbowym wciąż trwa. Brzmi jak wyjątek od reguły? Tak jest, ale w praktyce może być to realne ułatwienie, pod warunkiem, że spełnione są ściśle określone warunki i złożony wniosek do UCS.

KSeF 2.0 coraz bliżej: Ministerstwo Finansów ujawnia plan wdrożenia. Oto najważniejsze terminy!

KSeF 2.0 od 30 września zastąpi obecną wersję środowiska testowego KSeF 1.0 - informuje Ministerstwo Finansów. Dotychczasowi użytkownicy wersji produkcyjnej KSeF 1.0 nadal mogą z niej korzystać, aż do 26 stycznia 2026. To jest kolejny krok do wprowadzenia obligatoryjnego Krajowego Systemu e-Faktur.

Wydatki marketingowe dealerów a koszty podatkowe - spór rozstrzygnięty na korzyść podatników

Rozliczenie kosztów działań marketingowych przez dealerów samochodowych może stanowić problem na gruncie prawa podatkowego. Szczególne wątpliwości budzą wydatki poniesione w ramach programów motywacyjnych dystrybutorów, które mają na celu uzyskanie bonusów jakościowych. Kluczowym problemem interpretacyjnym jest rozgraniczenie między kosztami uzyskania przychodów, a wydatkami na reprezentację, które zgodnie z przepisami ustawy o CIT nie mogą być zaliczane do kosztów podatkowych. Orzecznictwo sądów administracyjnych pokazuje jednak, że organy podatkowe często błędnie kwalifikują tego typu wydatki, nie uwzględniając ich rzeczywistego celu gospodarczego i związku z osiąganymi przychodami.

Każda faktura VAT w 2026 r. obowiązkowo wystawiana aż w sześciu formach. Będzie ryzyko powstania wielu oryginałów tej samej faktury

Ustawa z dnia 5 sierpnia 2025 r. nowelizująca ustawę o VAT w zakresie obowiązkowego modelu KSeF została już podpisana przez Prezydenta RP i musimy jeszcze poczekać na rozporządzenia wykonawcze, gdzie m.in. uregulowane będą szczegóły informatyczne (kody, certyfikaty). Ale to nie koniec – musi się jeszcze pojawić oprogramowanie interfejsowe, a zwłaszcza jego „specyfikacja”. Ile będziemy na to czekać? Nie wiadomo. Ale czas płynie. Wiemy dziś, że obok dwóch faktur w postaci tradycyjnej (papierowe lub elektroniczne), pojawiają się w tych przepisach aż cztery nowe formy - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Self-billing w KSeF jako nowe możliwości dla zagranicznych podmiotów

Wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) budzi wiele pytań wśród polskich podatników, ale coraz częściej także wśród podmiotów zagranicznych działających w Polsce i rozliczających tu VAT. Jednym z kluczowych zagadnień – rzadko poruszanych publicznie – jest możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych w formule self-billingu przez podmioty nieposiadające siedziby w Polsce. Czy KSeF przewiduje taką opcję? Jakie warunki muszą zostać spełnione i z jakimi wyzwaniami trzeba się liczyć?

Certyfikaty KSeF – ostatni dzwonek dla firm! Bez nich fiskus zablokuje faktury

Od listopada 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli wnioskować o certyfikaty KSeF. Brak tego dokumentu od 2026 r. może oznaczać paraliż wystawiania faktur. A od 2027 r. system nie uzna już żadnej innej metody logowania.

REKLAMA