REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr inż. Przemysław Klusik
aktuariusz, CRSA, ekspert ds. instrumentów pochodnych (opcji) i wyceny rezerw na świadczenia pracownicze
Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o.
Halley.pl to innowacyjna firma, która od niemal 20 lat specjalizuje się w wycenach i analizach skomplikowanych instrumentów finansowych (m.in. opcji na akcje i inne aktywa), wdrażaniu i wycenie akcyjnych programów motywacyjnych oraz wycenie rezerw aktuarialnych (pracowniczych).
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

REKLAMA

REKLAMA

Koszty oraz specyfika programu motywacyjnego opcji na akcje i warrantów subskrypcyjnych - wycena opcji menedżerskich zgodnie z MSSF 2.

Wstęp

Okres pandemii COVID-19 i kolejnych lockdownów jest niewątpliwie trudnym czasem dla niektórych spółek. Spowolnienie gospodarcze i znaczne ograniczenie działalności części branż, takich jak rozrywkowa czy gastronomiczna mają oczywiste przełożenie na spadki wyników finansowych, wartości spółek i kursów akcji spółek giełdowych z nimi związanych. Z drugiej strony, dla niektórych innych sektorów – jak np. informatyczny, e-commerce czy elektroniczny – zachodzące zmiany stanowią naturalne pole do rozwoju nowych produktów i technologii. Obie te perspektywy mogą stanowić dobry punkt wyjścia do wprowadzenia programu motywacyjnego opartego na opcjach menedżerskich (opcjach na akcje lub warrantach).

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Jaki jest cel opcyjnego programu motywacyjnego?

Obojętnie czy spojrzymy z perspektywy spółki, która na pandemii mocno ucierpiała, czy takiej, która może w jej trakcie wiele zyskać, to dla ich dalszego rozwoju kluczowe będą decyzje strategiczne podejmowane przez kadrę zarządzającą i menedżerską. Aby odpowiednio ukierunkować działania osób na kierowniczych stanowiskach i zarazem dać im dodatkową motywację do osiągania wymiernych celów, wiele spółek decyduje się na uchwalenie akcyjnych programów motywacyjnych. W ten sposób wynagrodzenie tych osób zostaje w ścisły sposób powiązane z wynikami spółki oraz wzrostem jej wartości poprzez opcje menedżerskie lub warranty subskrypcyjne.

Motywacyjne programy menedżerskie opcji na akcje i warranty wiążą także znacznie skuteczniej interes kadry menadżerskiej z interesem akcjonariuszy przedsiębiorstwa niż inne programy motywacyjne. Akcjonariusze zarabiają, gdy wartość spółki rośnie, a opcje na akcje lub warranty subskrypcyjne pozwalają dzielić się tym zyskiem z kadrą menadżerską – jest to obustronna korzyść. Programy opcyjne dla kluczowych pracowników ograniczają także ich mobilność pracowniczą, co pozwala na stabilne zarządzanie przedsiębiorstwem.

Jak działają opcje menedżerskie?

Wystarczy spojrzeć na prosty przykład: menedżer dostaje możliwość zakupu za 3 lata akcji własnych spółki po cenie 10 zł za jedną. Im więcej będą wtedy warte te akcje, tym więcej on sam na tym zyska. Jeżeli jednak ich kurs spadnie poniżej wyznaczonego progu 10 zł, to nic mu ta możliwość (ściślej: opcja zakupu) nie da (zysk dla niego będzie zerowy). Zwykle tego typu opcje obłożone są dodatkowymi warunkami. Najbardziej oczywiste są warunki typu lojalnościowego – menedżer nie może się zwolnić lub przejść do konkurencji w trakcie trwania programu. Dodatkowe warunki są zwykle dostosowywane do celów spółki w ciągu kilku najbliższych lat. Mogą one dotyczyć np. zysku netto lub EBITDA z ustalonego obszaru jej działalności, ROE, wartości akcji na giełdzie itp. określając minimalny próg do osiągnięcia, aby objęcie akcji mogło dojść do skutku.

REKLAMA

Wycena opcji na akcje i warrantów a MSSF 2

Bardzo istotnym zagadnieniem przy wprowadzaniu opcyjnego programu motywacyjnego jest jego odpowiednie ujęcia w księgach i sama wycena. Zasady, których należy się przy tym trzymać, są dość ściśle określone przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, a konkretnie przez MSSF 2. Ujęcie kosztu takiego programu opcyjnego może stanowić trudność dwojakiego rodzaju:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • z jednej strony mamy zapisy samych standardów MSSF 2,
  • z drugiej mamy tu do czynienia z instrumentem pochodnym – opcjami – którego wycena wartości godziwej stanowi często wyzwanie samo w sobie (opcje na akcje i warranty są skomplikowanymi matematycznie konstrukcjami, które przy wycenie wymagają specjalistycznej wiedzy aktuarialnej).

Z powyższego powodu warto w takiej sytuacji skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, które zatrudnia ekspertów wyspecjalizowanych pod kątem wyceny opcji na akcje i warrantów zgodnej z MSSF 2. Unikniemy w ten sposób niespodzianek w księgach rachunkowych w postaci niespodziewanego i często wysokiego kosztu dodatkowego związanego z wyceną programu menedżerskiego opartego na opcjach na akcje lub warrantach subskrypcyjnych.

Dzień przyznania a wartość opcji na akcje

Ważnym bodźcem do wprowadzenia programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty w trakcie pandemii dla tych spółek giełdowych, których akcje są aktualnie nisko notowane, może być jego aktualnie stosunkowo niski koszt. Zgodnie z zapisami MSSF 2, opcje menedżerskie przyznane w ramach takiego programu muszą być wycenione według stanu na tzw. dzień przyznania. Jest to dzień, w którym obie strony (w tym przypadku: spółka oraz pracownik/menedżer) akceptują warunki programu – mogą przy tym zawrzeć formalną umowę, ale nie jest to obowiązkowe z punktu widzenia standardu MSSF 2. Wartość opcji kupna będzie tym większa, im wyższy będzie kurs akcji (aktywa bazowego) tego dnia. Dlatego w okresie spadku notowań wycena opcji menedżerskich będzie stosunkowo niska, co przełoży się na niższy koszt programu opcyjnego do ujęcia w księgach.

Kiedy ponosi się koszt programu motywacyjnego opcji na akcje?

Potencjalnie zniechęcające przed uruchomieniem programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty dla przedsiębiorstw poszkodowanych w trakcie pandemii może być to, że nie chcą one ponosić aktualnie dodatkowych kosztów z nim związanych. Można sobie jednak z tym poradzić, planując harmonogram opcji menedżerskich na wiele lat do przodu. Ich koszt powinien być ujmowany w określonym przez standardy okresie, który można rozciągnąć na kilka lat, odpowiednio konstruując program opcyjny. Jednocześnie jego warunki mogą być sformułowane w taki sposób, aby w przypadku złych wyników finansowych w ciągu tych kilku lat żaden koszt nie musiał być ujęty. Należy być jednak ostrożnym, bo nie zawsze nieobjęcie akcji przez uczestników programu motywacyjnego ze względu na niespełnione warunki musi oznaczać brak kosztu programu w księgach.

Specyficzne cechy opcji menedżerskich

Opcje na akcje własne dla pracowników spółki i ich wycena zgodnie z MSSF 2 mogą charakteryzować się pewnymi dodatkowymi cechami, specyficznymi dla tych konkretnych instrumentów pochodnych. W teorii opcji tzw. amerykańskich (a więc takich, które można wykonać w dowolnym momencie) zwykle nie opłaca się wykonywać przed datą ich wygaśnięcia. Jednak menedżerowie posiadający opcje na akcje spółki, w której pracują, mogą czasami chcieć obejmować te akcje szybciej. Może to być spowodowane między innymi potrzebą zastrzyku gotówki lub zamiarem zmiany pracy. Standardy pozwalają uwzględnić spodziewane wczesne wykonanie opcji menedżerskich, jeżeli na przykład spółka posiada już historię programów motywacyjnych, która potwierdzałaby takie zachowanie. Można wskazywać też inne cechy charakterystyczne akurat dla opcji na akcje w programach motywacyjnych, dlatego ich poprawna wycena wymaga doświadczenia i wiedzy w tym zakresie.

Podsumowanie

Wprowadzenie akcyjnego programu motywacyjnego może stanowić istotny katalizator dla kluczowych pracowników spółki do osiągnięcia ambitnych celów powiązanych bezpośrednio z celami akcjonariuszy, a okres po pandemiczny może być na to dobrym momentem, ze względu na spodziewane szybki wzrost gospodarczy w kolejnych okresach.

Motywacyjne programy opcyjnie potrafią być bardzo rozbudowane i skomplikowane, dlatego należy zachować ostrożność w formułowaniu jego warunków, a przy jego wprowadzaniu i wycenie najlepiej skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, gdyż diabeł tkwi w szczegółach, a standardy sprawozdawczości MSSF 2 w niektórych aspektach mogą okazać się bezlitosne.

dr inż. Przemysław Klusik, aktuariusz, nr licencji 0138, Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o., www.halley.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA