REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
dr inż. Przemysław Klusik
aktuariusz, CRSA, ekspert ds. instrumentów pochodnych (opcji) i wyceny rezerw na świadczenia pracownicze
Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o.
Halley.pl to innowacyjna firma, która od niemal 20 lat specjalizuje się w wycenach i analizach skomplikowanych instrumentów finansowych (m.in. opcji na akcje i inne aktywa), wdrażaniu i wycenie akcyjnych programów motywacyjnych oraz wycenie rezerw aktuarialnych (pracowniczych).
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii
Program motywacyjny opcji menedżerskich jako finansowy katalizator w okresie pandemii

REKLAMA

REKLAMA

Koszty oraz specyfika programu motywacyjnego opcji na akcje i warrantów subskrypcyjnych - wycena opcji menedżerskich zgodnie z MSSF 2.

Wstęp

Okres pandemii COVID-19 i kolejnych lockdownów jest niewątpliwie trudnym czasem dla niektórych spółek. Spowolnienie gospodarcze i znaczne ograniczenie działalności części branż, takich jak rozrywkowa czy gastronomiczna mają oczywiste przełożenie na spadki wyników finansowych, wartości spółek i kursów akcji spółek giełdowych z nimi związanych. Z drugiej strony, dla niektórych innych sektorów – jak np. informatyczny, e-commerce czy elektroniczny – zachodzące zmiany stanowią naturalne pole do rozwoju nowych produktów i technologii. Obie te perspektywy mogą stanowić dobry punkt wyjścia do wprowadzenia programu motywacyjnego opartego na opcjach menedżerskich (opcjach na akcje lub warrantach).

REKLAMA

REKLAMA

Jaki jest cel opcyjnego programu motywacyjnego?

Obojętnie czy spojrzymy z perspektywy spółki, która na pandemii mocno ucierpiała, czy takiej, która może w jej trakcie wiele zyskać, to dla ich dalszego rozwoju kluczowe będą decyzje strategiczne podejmowane przez kadrę zarządzającą i menedżerską. Aby odpowiednio ukierunkować działania osób na kierowniczych stanowiskach i zarazem dać im dodatkową motywację do osiągania wymiernych celów, wiele spółek decyduje się na uchwalenie akcyjnych programów motywacyjnych. W ten sposób wynagrodzenie tych osób zostaje w ścisły sposób powiązane z wynikami spółki oraz wzrostem jej wartości poprzez opcje menedżerskie lub warranty subskrypcyjne.

Motywacyjne programy menedżerskie opcji na akcje i warranty wiążą także znacznie skuteczniej interes kadry menadżerskiej z interesem akcjonariuszy przedsiębiorstwa niż inne programy motywacyjne. Akcjonariusze zarabiają, gdy wartość spółki rośnie, a opcje na akcje lub warranty subskrypcyjne pozwalają dzielić się tym zyskiem z kadrą menadżerską – jest to obustronna korzyść. Programy opcyjne dla kluczowych pracowników ograniczają także ich mobilność pracowniczą, co pozwala na stabilne zarządzanie przedsiębiorstwem.

Jak działają opcje menedżerskie?

Wystarczy spojrzeć na prosty przykład: menedżer dostaje możliwość zakupu za 3 lata akcji własnych spółki po cenie 10 zł za jedną. Im więcej będą wtedy warte te akcje, tym więcej on sam na tym zyska. Jeżeli jednak ich kurs spadnie poniżej wyznaczonego progu 10 zł, to nic mu ta możliwość (ściślej: opcja zakupu) nie da (zysk dla niego będzie zerowy). Zwykle tego typu opcje obłożone są dodatkowymi warunkami. Najbardziej oczywiste są warunki typu lojalnościowego – menedżer nie może się zwolnić lub przejść do konkurencji w trakcie trwania programu. Dodatkowe warunki są zwykle dostosowywane do celów spółki w ciągu kilku najbliższych lat. Mogą one dotyczyć np. zysku netto lub EBITDA z ustalonego obszaru jej działalności, ROE, wartości akcji na giełdzie itp. określając minimalny próg do osiągnięcia, aby objęcie akcji mogło dojść do skutku.

REKLAMA

Wycena opcji na akcje i warrantów a MSSF 2

Bardzo istotnym zagadnieniem przy wprowadzaniu opcyjnego programu motywacyjnego jest jego odpowiednie ujęcia w księgach i sama wycena. Zasady, których należy się przy tym trzymać, są dość ściśle określone przez Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, a konkretnie przez MSSF 2. Ujęcie kosztu takiego programu opcyjnego może stanowić trudność dwojakiego rodzaju:

Dalszy ciąg materiału pod wideo
  • z jednej strony mamy zapisy samych standardów MSSF 2,
  • z drugiej mamy tu do czynienia z instrumentem pochodnym – opcjami – którego wycena wartości godziwej stanowi często wyzwanie samo w sobie (opcje na akcje i warranty są skomplikowanymi matematycznie konstrukcjami, które przy wycenie wymagają specjalistycznej wiedzy aktuarialnej).

Z powyższego powodu warto w takiej sytuacji skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, które zatrudnia ekspertów wyspecjalizowanych pod kątem wyceny opcji na akcje i warrantów zgodnej z MSSF 2. Unikniemy w ten sposób niespodzianek w księgach rachunkowych w postaci niespodziewanego i często wysokiego kosztu dodatkowego związanego z wyceną programu menedżerskiego opartego na opcjach na akcje lub warrantach subskrypcyjnych.

Dzień przyznania a wartość opcji na akcje

Ważnym bodźcem do wprowadzenia programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty w trakcie pandemii dla tych spółek giełdowych, których akcje są aktualnie nisko notowane, może być jego aktualnie stosunkowo niski koszt. Zgodnie z zapisami MSSF 2, opcje menedżerskie przyznane w ramach takiego programu muszą być wycenione według stanu na tzw. dzień przyznania. Jest to dzień, w którym obie strony (w tym przypadku: spółka oraz pracownik/menedżer) akceptują warunki programu – mogą przy tym zawrzeć formalną umowę, ale nie jest to obowiązkowe z punktu widzenia standardu MSSF 2. Wartość opcji kupna będzie tym większa, im wyższy będzie kurs akcji (aktywa bazowego) tego dnia. Dlatego w okresie spadku notowań wycena opcji menedżerskich będzie stosunkowo niska, co przełoży się na niższy koszt programu opcyjnego do ujęcia w księgach.

Kiedy ponosi się koszt programu motywacyjnego opcji na akcje?

Potencjalnie zniechęcające przed uruchomieniem programu motywacyjnego opcji na akcje lub warranty dla przedsiębiorstw poszkodowanych w trakcie pandemii może być to, że nie chcą one ponosić aktualnie dodatkowych kosztów z nim związanych. Można sobie jednak z tym poradzić, planując harmonogram opcji menedżerskich na wiele lat do przodu. Ich koszt powinien być ujmowany w określonym przez standardy okresie, który można rozciągnąć na kilka lat, odpowiednio konstruując program opcyjny. Jednocześnie jego warunki mogą być sformułowane w taki sposób, aby w przypadku złych wyników finansowych w ciągu tych kilku lat żaden koszt nie musiał być ujęty. Należy być jednak ostrożnym, bo nie zawsze nieobjęcie akcji przez uczestników programu motywacyjnego ze względu na niespełnione warunki musi oznaczać brak kosztu programu w księgach.

Specyficzne cechy opcji menedżerskich

Opcje na akcje własne dla pracowników spółki i ich wycena zgodnie z MSSF 2 mogą charakteryzować się pewnymi dodatkowymi cechami, specyficznymi dla tych konkretnych instrumentów pochodnych. W teorii opcji tzw. amerykańskich (a więc takich, które można wykonać w dowolnym momencie) zwykle nie opłaca się wykonywać przed datą ich wygaśnięcia. Jednak menedżerowie posiadający opcje na akcje spółki, w której pracują, mogą czasami chcieć obejmować te akcje szybciej. Może to być spowodowane między innymi potrzebą zastrzyku gotówki lub zamiarem zmiany pracy. Standardy pozwalają uwzględnić spodziewane wczesne wykonanie opcji menedżerskich, jeżeli na przykład spółka posiada już historię programów motywacyjnych, która potwierdzałaby takie zachowanie. Można wskazywać też inne cechy charakterystyczne akurat dla opcji na akcje w programach motywacyjnych, dlatego ich poprawna wycena wymaga doświadczenia i wiedzy w tym zakresie.

Podsumowanie

Wprowadzenie akcyjnego programu motywacyjnego może stanowić istotny katalizator dla kluczowych pracowników spółki do osiągnięcia ambitnych celów powiązanych bezpośrednio z celami akcjonariuszy, a okres po pandemiczny może być na to dobrym momentem, ze względu na spodziewane szybki wzrost gospodarczy w kolejnych okresach.

Motywacyjne programy opcyjnie potrafią być bardzo rozbudowane i skomplikowane, dlatego należy zachować ostrożność w formułowaniu jego warunków, a przy jego wprowadzaniu i wycenie najlepiej skorzystać z usług licencjonowanego aktuariusza lub biura aktuarialnego, gdyż diabeł tkwi w szczegółach, a standardy sprawozdawczości MSSF 2 w niektórych aspektach mogą okazać się bezlitosne.

dr inż. Przemysław Klusik, aktuariusz, nr licencji 0138, Halley.pl aktuariusze Sp. z o.o., www.halley.pl

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Które faktury nie zostaną objęte KSeF?

Krajowy System e-Faktur to jedna z największych reform ostatnich lat. W 2026 roku każdy przedsiębiorca co do zasady będzie musiał wystawiać faktury ustrukturyzowane właśnie w KSeF. Celem jest uszczelnienie systemu VAT, łatwiejsza kontrola rozliczeń i automatyzacja obiegu dokumentów. Jednak nie wszystkie dokumenty sprzedażowe zostaną objęte obowiązkiem. Ustawodawca przewidział szereg wyłączeń i okresów przejściowych, które mają ułatwić podatnikom dostosowanie się do rewolucji w fakturowaniu.

Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

REKLAMA

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

REKLAMA

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

REKLAMA