Strona główna » Księgowość » Podatki » CIT » Koszty » Wydatki na proces łączenia spółek kosztem uzyskania przychodów

Wydatki na proces łączenia spółek kosztem uzyskania przychodów

23 stycznia 2018, 11:42

Jedna z wiodących grup konsultingowych w Polsce

Zgodnie z art. 492 § 1 pkt. 1 Kodeksu spółek handlowych połączenie może być dokonane przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie). Łączenie spółek przez inkorporację wiąże się z unicestwieniem podmiotowości prawnej spółki przejmowanej oraz przejściem całości jej majątku na spółkę przejmującą. Ze względu na stopień skomplikowania procesów przekształceniowych zaangażowane podmioty ponoszą szereg kosztów związanych z przygotowaniem spółek do restrukturyzacji. Jak zatem rozliczyć w rachunku podatkowym koszty usług prawnych - immanentnie związanych z przekształceniem?

Koszty związane z działalnością gospodarczą

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Ustawodawca w przywołanym przepisie przede wszystkim kładzie nacisk na, ekonomiczne uzasadnienie wydatku który powinien zmierzać do uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodu. Nadto wydatek nie może zostać uwzględniony w negatywnym katalogu kosztów podatkowych z art. 16 ustawy o PDOP.

Natomiast wydatek jest uzasadniony ekonomicznie, jeżeli w momencie poniesienia, obiektywne okoliczności wskazują, iż może się on przyczynić do osiąganego przychodu w roku podatkowym (w tym poprzez zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodu).

Należy przy tym zauważyć, iż w normalnych warunkach gospodarczych procesy restrukturyzacyjne grup spółek ukierunkowane są na optymalizację prowadzonej działalności gospodarczej. Mogą one zmierzać więc o zmniejszenia kosztów związanych z prowadzoną działalnością lub stworzenia takiej formy organizacyjno-prawnej, która ułatwi generowanie przychodu. W tym sensie reorganizacja prowadzonej działalności (w tym połączenie spółek) zmierza do uzyskania przychodu. Zatem koszty związane z przygotowaniem spółek do przekształcenia (w tym koszty usług prawnych) spełniają ogólne przesłanki potrącalności.

Rozważyć jednak wymaga, który z podmiotów (przejmujący czy przejmowany) może zaliczyć poniesione wydatki w poczet kosztów.

W ocenie autora, wydatki na rzecz konsolidacji spółek mogą stanowić koszt podatkowy spółki przejmowanej, co wynika z samej istoty inkorporacyjnej metody łączenia spółek. Należy bowiem podkreślić, iż spółka przejmowana, wraz z zakończeniem procesu przejęcia, zostanie wykreślna z rejestru przedsiębiorców. Zatem z celowościowego punktu widzenia, koszty nabycia usług prawnych w momencie ich poniesienia nie mogą przyczynić się do powstania przychodu spółki przejmowanej. Jeżeli zatem na etapie planowania przekształcenia było ono obiektywnie racjonalne - wydatek taki może stanowić koszt uzyskania przychodu. Stanowisko to jest także wyrażane w orzecznictwie sądowo-administracyjnym oraz wśród organów podatkowych (por. interpretację indywidualną DIS w Bydgoszczy z 30.03.2009 r., znak: ITPB3/423-40/09/PS, czy wyrok WSA w Gliwicach z 07.07.2015 r., sygn.. akt: I SA/Gl 30/15).

Należy także zwrócić uwagę, na stanowisko organów podatkowych, zgodnie z którym zaniechanie połączenia spółek także uprawnia spółkę inkorporującą do zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków na usługi prawne związane z przeprowadzeniem procesu łączenia spółek (por. interpretację indywidualną DIS w Warszawie z 17.02.2010 r., znak: IPPB3/423-856/09-4/ER).

Polecamy: CIT 2018. Komentarz

Kamil Stefaniak, Młodszy Konsultant Podatkowy w ECDDP sp. z o. o.

Chcesz dowiedzieć się więcej, sięgnij po nasze publikacje