REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Łączenie i przekształcanie osób prawnych – skutki podatkowe

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Łączenie i przekształcanie osób prawnych – skutki podatkowe /fot. Shutterstock
Łączenie i przekształcanie osób prawnych – skutki podatkowe /fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

W obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, gdy przedsiębiorcy (osoby prawne) decydują się na połączenie, przekształcenie lub zmianę formy prawnej wykonywanej działalności. Istotne jest prawidłowe rozpoznanie skutków podatkowych takich transakcji, gdyż błędy w tym zakresie będą miały skutki zarówno finansowe, gospodarcze, jak i personalne dla osób zarządzających podmiotami.

Definicja połączenia i przekształcenia

Wyróżnia się dwa sposoby połączenia osób prawnych. Pierwszy z nich to połączenie w drodze fuzji, czyli połączenie majątków i bytów dwóch lub więcej podmiotów w jeden (art. 492 § 1 pkt 2 Kodeksu Spółek Handlowych – dalej: KSH). Drugi rodzaj połączenia to przejęcie (inkorporacja), co oznacza przeniesienie całości majątku jednego podmiotu do innego podmiotu (art. 492 § 1 pkt 1 KSH). Zasadniczo spółki kapitałowe mogą łączyć się ze sobą, a także ze spółkami osobowymi. Istnieją jednak pewne ograniczenia wynikające z KSH. Przykładowo spółka osobowa może połączyć się z inną spółką osobową tylko przez zawiązanie spółki kapitałowej. Nie jest możliwe także łączenie spółek w likwidacji czy upadłości.

REKLAMA

Autopromocja

Przekształcenie oznacza z cywilistycznego punktu widzenia zmianę jednej formy prawnej w inną, bez równoczesnej zmiany podmiotu w inny podmiot. Skutkiem przekształcenia nie jest zatem następstwo prawne, lecz kontynuacja działalności. Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 kwietnia 2014 r. (sygn. II FSK 1121/12) w przypadku przekształcenia podmiot przekształcony jest kontynuatorem działalności gospodarczej prowadzonej przez przekształcanego. Oznacza to, że zasadniczo po przekształceniu przekształcany podmiot nadal funkcjonuje, kontynuując działalność gospodarczą w zmienionej formie.

Zasady i cel działania instytucji

Rolą Ordynacji podatkowej jest określenie skutków podatkowych w przypadku połączenia i przekształcenia. Zgodnie z art. 93 Ordynacji podatkowej osoba prawna powstała w wyniku łączenia się „wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek”. Te same zasady stosowane są także przy łączeniu przez przejęcie oraz przekształcenie (art. 93a Ordynacji podatkowej). Powyższe nazywane jest sukcesją praw i obowiązków.

Instytucja następstwa prawnego została uregulowana w Ordynacji podatkowej z uwagi na skutki, jakie za sobą niesie dla podatników. Sukcesja nie zawsze oznacza konieczność przejęcia jedynie obowiązków rozliczenia podatku, ale także praw z tym związanych. Przepisy Ordynacji podatkowej stanowią generalną zasadę, którą w sposób szczegółowy precyzują poszczególne ustawy prawa materialnego. Innymi słowy, Ordynacja podatkowa określa ramowe granice sukcesji, a szczegółowe rozwiązania sprecyzowane są w poszczególnych ustawach.

Na gruncie Ordynacji podatkowej w zakresie podmiotowej kwalifikacji przejmowanych praw i obowiązków można wyodrębnić następujące kategorie:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- podmioty wstępujące we wszystkie prawa i obowiązki poprzednika (art. 93 § 1 i 2 oraz art. 93a–93c Ordynacji podatkowej);

- podmioty przejmujące wszelkie prawa i obowiązki z pewnymi ograniczeniami (art. 94–96);

- spadkobiercy (art. 97 § 2).

Zatem sukcesja podatkowa poza pewnymi wyjątkami dotyczy całości praw i obowiązków podmiotu przejmowanego, łączonego czy przekształcanego.

Skutki wprowadzenia i stosowania regulacji

REKLAMA

Interpretacje podatkowe – co do zasady charakter ochronny interpretacji podatkowej dla następcy prawnego jest ograniczony. Jak wskazuje NSA w wyroku z 27 lutego 2013 r. (sygn. akt II FSK 1385/11): „Następca prawny zainteresowanego może w związku z tym skorzystać z ochrony, o jakiej mowa w art.14k i art.14m O.p. wyłącznie wówczas, gdy zainteresowany, któremu udzielono interpretacji, zastosował się do niej przed dniem połączenia (przejęcia). Uzyska przy tym ochronę tylko w takim zakresie i na takich samych warunkach, na jakich przysługiwałaby jego poprzednikowi prawnemu”. Kwestia zastosowania interpretacji podatkowej poprzednika wymaga więc odrębnej analizy.

Strata podatkowa – zgodnie z art. 7 ust. 3 pkt 4 ustawy o CIT: „Przy ustalaniu dochodu, o którym mowa w ust. 1, stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych – w razie przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę”. Kwestia rozliczania straty jest zatem wyjątkiem od zasady sukcesji generalnej praw i obowiązków.

Polecamy: CIT 2020. Komentarz

Środki trwałe – zgodnie z art. 16g ust. 9 i art. 16h ust. 3 ustawy o CIT co do zasady spółka przejmująca stosuje te same zasady amortyzacji, co podmiot przejmowany, a wartość początkowa ustalana jest w oparciu o wysokości wartości początkowej wynikającej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych spółki łączonej.

Rozliczenie kosztów – w zależności od kategorii kosztów (pośrednie czy bezpośrednie) różne podmioty będą uprawnione do wykazania tych kosztów. Ponadto kolejne zagadnienia wymagające odrębnej analizy powstają w sytuacji korygowania kosztów, gdzie kwalifikacja zależy w dużej mierze od przyczyn korekty.

Skutki połączenia i przekształcenia są zatem bardzo różne i każdorazowo wymagają odrębnej, specjalistycznej analizy. Dobrą praktyką jest zaangażowanie w takie procesy zespołu doświadczonych doradców podatkowych, którzy – rozumiejąc specyfikę przedsiębiorstw – potrafią określić wiążące się z nimi konsekwencje podatkowe.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Będą zmiany: Spadek. Zachowek. 6 miesięcy na zgłoszenie. Dla niektórych dłużej [RPO i MF]

Nowelizację zapowiada Ministerstwo Finansów w korespondencji z RPO. Problematyczny termin to 6 miesięcy na zgłoszenie faktu nabycia spadku albo zachowku do urzędu skarbowego (druk SD-Z2). Niedochowanie terminu oznacza utratę zwolnienia od podatku spadkowego, które przysługuje np. wdowie. Od lat jest tu pytanie „Po co to zgłoszenie i po co ten termin?". Przecież zwolniony z podatku od spadków jest każdy wdowiec, wdowa, syn, wnuk, dziadek, brat, siostra. Zwolnienie przysługuje dzięki obiektywnym cechom - więzy krwi albo małżeństwo. Niestety termin zgłoszenia oraz konieczność jego dokonania nie zostanie zmieniony. Na czym polega zmiana?

Ograniczenie tzw. podatku Belki. Zyski z oszczędności i inwestycji do 100 tys. zł bez podatku

W dniu 10 lutego 2025 r. podczas konferencji "Polska. Rok Przełomu" minister finansów Andrzej Domański zapowiedział ograniczenie podatku od zysków kapitałowych (zwanego potocznie podatkiem Belki). Podatek ten jest płacony jest od dochodów z obligacji, lokat bankowych oraz zysków ze sprzedaży jednostek funduszy czy akcji. W odpowiedzi na interpelację poselską, wiceminister finansów Jarosław Neneman przybliżył nieco szczegóły planowanych zmian w tym podatku.

Wdrożenie inicjatywy STEP – 10 postulatów. Jak ułatwić firmom dostęp do funduszy unijnych?

Platforma technologii strategicznych STEP to uruchomiona w 2024 roku inicjatywa unijna mająca na celu wzmocnienie konkurencyjności przemysłu UE poprzez wspieranie inwestycji w kluczowe obszary technologiczne. Należą do nich technologie deep-tech, technologie zeroemisyjne oraz biotechnologie. Wypracowanie szczegółowych zasad finansowania projektów zostało pozostawione w gestii poszczególnych państw członkowskich. W CRIDO opracowaliśmy 10 postulatów, dzięki którym polski system wsparcia projektów STEP będzie mógł działać efektywnie, a przedsiębiorcy uzyskają łatwiejszy dostęp do unijnych środków.

Minister finansów: 240 tys. zł - nowy limit zwolnienia z VAT od 2026 roku. Będą też inne zmiany w podatkach

Od przyszłego roku podniesiemy limit zwolnienia podmiotowego z VAT do 240 tys. zł – powiedział 10 lutego 2025 r. podczas konferencji „Polska. Rok przełomu” minister finansów Andrzej Domański. Obecnie ten limit wynosi 200 tys. zł. Minister Domański zapowiedział także zmiany w podatku miedziowym.

REKLAMA

Zastosowanie procedury marży w VAT przy sprzedaży towarów używanych – błędna interpretacja

Czym jest procedura marży w podatku od towarów i usług? Czy towary zakupione przed 1 maja 2004 r., które następnie były i są przedmiotem dostawy po tej dacie, mogą być objęte tą procedurą? Wyjaśnia prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Kiedy można zasiedzieć udział w nieruchomości (np. jako współwłaściciel)? Czy trzeba płacić podatek od takiego zasiedzenia?

Własność udziału w nieruchomości, podobnie jak całą nieruchomość, można nabyć przez zasiedzenie. Przesłankami nabycia własności udziału w tym trybie jest samoistne posiadanie i upływ określonego wymaganego czasu, który w przypadku dobrej wiary posiadacza wynosi lat 20, a w przypadku złej wiary 30 lat. Zasiedzenie udziału może nastąpić zarówno wówczas gdy każdy ze współposiadaczy korzysta z całej rzeczy, lecz również wówczas, gdy każdy ze współposiadaczy uważa się za posiadacza samoistnego posiadanej części, której się nie da fizycznie wydzielić (por. uchwałę SN z 26.01.1978 r., sygn.akt III CZP 96/77). Warto też podkreślić, że zasiedzieć udział w nieruchomości może zarówno osoba trzecia, jak i jej współwłaściciel.
Tym niemniej zasiedzenie udziału we współwłasności nieruchomości nie przebiega identycznie jak zasiedzenie całej nieruchomości czego trzeba mieć świadomość, a w określonych okolicznościach może też być ono w ogóle niemożliwe.

Odprawa lub odszkodowanie dla pracownika przy odejściu z pracy a podatek. NSA: Nie nazwa świadczenia lecz jego charakter decyduje o opodatkowaniu

Restrukturyzacja zatrudnienia u danego pracodawcy polega niejednokrotnie na wdrożeniu programu dobrowolnych odejść, a następnie procedury zwolnień grupowych. Elementem obu tych rozwiązań są wypłacane pracownikom przez pracodawcę świadczenia o charakterze odpraw pracowniczych. Źródłem kontrowersji stało się opodatkowanie tych świadczeń podatkiem dochodowym PIT. W wyroku z 19 listopada 2024 r. Naczelny Sąd Administracyjny, podzielając dotychczasową, ugruntowaną linię orzeczniczą tego Sądu, wyjaśnia, czy tego typu “odszkodowanie” wolne jest od podatku dochodowego.

Emerycie, myślałeś, że z racji wieku masz prawo do ulgi rehabilitacyjnej? Fiskus odpowiada krótko i wprost

Samo bycie emerytem nie wystarczy! Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, musisz mieć status osoby niepełnosprawnej lub utrzymywać taką osobę. Sprawdź, kto według fiskusa faktycznie może liczyć na odliczenie i dlaczego wiek nie daje automatycznych przywilejów.

REKLAMA

Podatek od spadków i darowizn w 2025 r. - skale i grupy podatkowe, kwoty wolne od podatku

Jakie skale podatkowe i kwoty wolne od podatku obowiązują w 2025 roku? Okazuje się, że od lipca 2023 r. nie zmieniły się przepisy w tym zakresie.

Polscy przedsiębiorcy mają dość! W 2025 roku oczekują niższych podatków i pilnych reform

Zawiłe przepisy, rosnące koszty i biurokratyczna udręka – polskie firmy jasno mówią, czego potrzebują od rządu w 2025 roku. Priorytetem są niższe podatki, walka z inflacją i tańsze kredyty. Transport alarmuje o brakach kadrowych, a budownictwo czeka na unijne środki. Czy władze wysłuchają głosu przedsiębiorców?

REKLAMA