Opodatkowanie spółek holdingowych w 2022 roku – problemy interpretacyjne

• W jaki sposób działa reżim holdingowy?
• Obowiązek posiadania co najmniej 10% udziałów w spółce zależnej
• Czy „standardowe” zwolnienia dywidendowe wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia partycypacyjnego?
• Posiadanie udziałów w innych spółkach zależnych, które nie biorą udziału w transakcji
• Spółka nieruchomościowa
• Spółki holdingowe – giełdowe i rozproszony akcjonariat
• Opodatkowanie spółek holdingowych. Szykują się kolejne zmiany

W jaki sposób działa reżim holdingowy?

Przypomnijmy, że opodatkowanie spółek holdingowych dotyczy zwolnienia z CIT przychodu z dywidendy uzyskanego przez polską spółkę holdingową od spółki zależnej (krajowej lub zagranicznej) w wysokości 95% kwoty tej dywidendy. Co więcej, w ramach reżimu holdingowego, przewidziano także pełne zwolnienie z CIT dochodów spółki holdingowej z tytułu odpłatnego zbycia udziałów spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego, pod warunkiem spełnienia ustawowych przesłanek, w tym złożenia oświadczenia o zamiarze skorzystania ze zwolnienia. Ustawa wprowadza jednocześnie warunki jakie należy spełnić by móc skorzystać z tych preferencji. Właśnie spełnienie tych warunków przysparza podatnikom najwięcej wątpliwości interpretacyjnych.

Autopromocja

Obowiązek posiadania co najmniej 10% udziałów w spółce zależnej

Jednym z warunków uznania danego podmiot za spółkę holdingową jest posiadanie, nieprzerwanie przez okres co najmniej 1 roku, bezpośrednio na podstawie tytułu własności co najmniej 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki zależnej. Ustawa nie precyzuje przy tym kiedy taki warunek należy spełnić (np. przed uzyskaniem przychodu / dochodu zwolnionego czy może po). Podatnicy zastanawiają się zatem, czy w takiej sytuacji można byłoby skorzystać z podobnych zasad ustanowionych na cele podatku u źródła, które stanowią, że gdy okres nieprzerwanego posiadania udziałów, upływa po dniu uzyskania przez spółkę przychodów, to warunek ten jest spełniony (art. 21 ust. 5 ustawy o CIT).

W interpretacji indywidualnej nr 0111-KDIB1-1.4010.23.2022.2.JD z 28.04.2022 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że „warunek musi być spełniony już na dzień uzyskania dochodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki zależnej, a nie dopiero po zbyciu udziałów tej spółki, (…) późniejsze posiadanie udziałów/akcji w ilości powyżej 10% nie skutkuje automatycznie możliwością skorzystania z ww. zwolnienia.”

Powyższe oznacza jednoznacznie, że na spółki, które chciałyby skorzystać ze zwolnienia holdingowego, powinny posiadać udziały w spółkach zależnych przez okres 1 roku na moment uzyskania przychodu.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Czy „standardowe” zwolnienia dywidendowe wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia partycypacyjnego?

Kolejnym warunkiem przypisanym do definicji spółki holdingowej jest brak korzystania ze zwolnień strefowych oraz dywidendowych (o których mowa w art. 20 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 ustawy o CIT).

O ile warunek dotyczący zwolnień strefowych nie powinien spełniać większych problemów, o tyle drugi typ zwolnień może powodować w pierwszej kolejności wątpliwość, czy korzystanie z nich przed datą wejścia w życie ustawy wprowadzającej nowy reżim holdingowy (tj. przed dniem 1 stycznia 2022 r.) wpływa na możliwość stosowania preferencji nowego reżimu opodatkowania. Organ podatkowy potwierdził, że powyższa kwestia nie ma wpływu na możliwość skorzystania ze zwolnienia holdingowego (por. interpretacja indywidualna nr 0111-KDIB1-3.4010.162.2022.1.IZ z 12.05.2022 r.)

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Dalej, podatnicy mają także wątpliwość czy na możliwość skorzystania ze zwolnienia holdingowego ma wpływ korzystanie przez spółkę holdingową ze zwolnienia dywidendowego na podstawie art. 20 ust. 3 oraz art. 22 ust. 4 ustawy o CIT już w trakcie obowiązywania przepisów.

Zwolnienie określone w art. 20 ust. 3 ustawy o CIT z perspektywy polskiej spółki holdingowej dotyczy sytuacji kiedy otrzymuje ona dywidendę od zagranicznej spółki, natomiast zwolnienie wspomniane w art. 22 ust. 4 tej ustawy dotyczy sytuacji gdy polska spółka holdingowa wypłaca dywidendę na rzecz swojego wspólnika.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Podatnicy stoją na stanowisku, że warunek niekorzystania ze wspomnianych zwolnień dywidendowych powinien być rozpatrywany wyłącznie w odniesieniu do dywidend otrzymywanych przez spółkę holdingową. Kwestia czy i jakie zwolnienie zostanie zastosowane przez spółkę w odniesieniu do dokonywanych przez nią wypłat z tytułu dywidendy, powinno pozostawać bez wpływu z perspektywy oceny możliwości uznania jej za spółkę holdingową.

Organy podatkowe w wydanych interpretacjach potwierdziły powyższe stanowisko podatników, przykładowo w interpretacjach nr 0111-KDIB1-2.4010.88.2022.1.BD z dnia 17.05.2022 r. oraz nr 0111-KDIB2-1.4010.164.2022.3.AR z 4.07.2022 r. stwierdzając, że „w sytuacji gdy spółka holdingowa sama wypłacając dywidendę innej spółce, jako płatnik zobowiązany do poboru zryczałtowanego podatku od ww. płatności uwzględnia zwolnienie wynikające z art. 22 ust. 4 pkt 1-4 ustawy CIT przysługujące odbiorcy tej dywidendy – nie może zostać uznana za spółkę korzystającą z ww. zwolnienia. Wypłacana dywidenda nie jest bowiem dochodem spółki holdingowej.”

Posiadanie udziałów w innych spółkach zależnych, które nie biorą udziału w transakcji

W ramach stosowania preferencji opodatkowania spółek holdingowych nie zostało dokładnie sprecyzowane czy spółka holdingowa będzie mogła skorzystać ze zwolnienia holdingowego, jeśli stosuje zwolnienia dywidendowe z art. 20 i 22 ustawy o CIT wobec spółek zależnych, ale nieuczestniczących w transakcji sprzedaży.

Organy podatkowe wyjaśniają w powyższej kwestii, że „możliwość zastosowania preferencji wynikających z Reżimu Holdingowego każdorazowo powinna być rozpatrywana w odniesieniu do konkretnej relacji zachodzącej między „spółką holdingową” a daną „spółką zależną”. Równoczesne posiadanie przez Wnioskodawcę udziałów (akcji) w spółkach, które nie spełniają definicji spółki zależnej nie będzie miało wpływu na możliwość skorzystania z ww. zwolnień.” (por. interpretacje indywidualne nr 0111-KDIB1-2.4010.184.2022.1.DP z 17.06.2022 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.115.2022.2.DP i nr 0111-KDIB1-2.4010.89.2022.2.BD z 30.05.2022 r. oraz nr 0111-KDIB1-2.4010.96.2022.2.DP z 24.05.2022 r.

Oznacza to zatem, że korzystanie z reżimu holdingowego możliwe jest gdy spółka holdingowa posiada także udziały w innych spółkach, które nie biorą udziału w danej transakcji i korzysta ona wobec nich ze zwolnień dywidendowych, o których mowa w art. 20 ust. 3 i 22 ust. 4 ustawy o CIT.

Spółka nieruchomościowa

Spółki holdingowe, które chciałyby skorzystać ze zwolnienia z CIT dochodu z tytułu odpłatnego zbycia udziałów krajowej lub zagranicznej spółki zależnej na rzecz podmiotu niepowiązanego muszą zwrócić dodatkowo uwagę na spełnienie szczególnego warunku. Mowa o warunku dot. statusu spółki zależnej, która nie może być spółką nieruchomościową. Spółka nieruchomościowa oznacza spółkę, której co najmniej 50% wartości aktywów, bezpośrednio lub pośrednio, stanowią nieruchomości położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa do takich nieruchomości. Wartość tych aktywów, ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu.

Powyższa kwestia może mieć szczególne znaczenie dla spółek realizujących inwestycje na dzierżawionych gruntach, np. branża energetyczna w zakresie elektrowni wiatrowych posadowionych na takich gruntach. Z cywilistycznego punktu widzenia nieruchomościami mogą być jedynie: grunty oraz budynki trwale z gruntem związane. Natomiast inne urządzenia trwałe z gruntem związane należące do części składowych gruntu nie stanowią odrębnych "nieruchomości" wobec węższego brzmienia art. 46 kodeksu cywilnego (ograniczonego tylko do "budynków") zatem z konieczności trzeba je traktować jak odrębne "rzeczy ruchome".  W kontekście reżimu holdingowego, organy podatkowe nie wypowiedziały się dotąd w tej kwestii, dlatego pozostaje śledzić ich podejście, które w najbliższym czasie winno się zacząć kształtować.

Spółki holdingowe – giełdowe i rozproszony akcjonariat

Jednym z warunków posiadania statusu spółki holdingowej jest to, by udziałów w tej spółce nie posiadał, pośrednio lub bezpośrednio, udziałowiec mający siedzibę lub zarząd na terytorium kraju stosującego szkodliwą konkurencję podatkową, kraju z jurysdykcją niechętną do współpracy do celów podatkowych lub kraju, z którym Polska nie ratyfikowała umowy międzynarodowej.

W przypadku spółek holdingowych, w których pośrednio udział mają akcjonariusze notowani na giełdach papierów wartościowych i część z tych akcjonariuszy to typowi inwestorzy pasywni, niezainteresowani przekazywaniem spółce holdingowej informacji o swoich strukturach właścicielskich, trudnym jest ustalenie w jakim kraju inwestorzy ci mają siedzibę lub zarząd i określenie ich jurysdykcji podatkowej. Wydaje się, że jeśli nie jest możliwe ustalenie struktury właścicielskiej ponad poziom spółki notowanej na giełdzie, miejsce siedziby udziałowców pośrednich ponad spółka giełdową nie powinno być w ogóle brane pod uwagę. Nie jest możliwe bowiem wymaganie od podatnika niemożliwego.

Również w tej kwestii organy podatkowej do tej pory nie przedstawiły swojego stanowiska.

Opodatkowanie spółek holdingowych. Szykują się kolejne zmiany

Końcowo warto dodać, że aktualnie trwają prace nad nowelizacją ustawy o CIT (w ramach „Polskiego Ładu 2.0”), w której planuje się wprowadzenie zmian w opodatkowaniu polskich spółek holdingowych. Zmiany te wynikają z omówionych w niniejszym artykule wątpliwości interpretacyjnych.
Przewiduje się przede wszystkim rozszerzenie kręgu przedsiębiorców mogących działać jako spółka holdingowa o prostą spółkę akcyjną.

Ponadto, usunięty ma zostać warunek o korzystaniu ze zwolnień dywidendowych przez spółkę holdingową (na mocy art. 20 ust. 3 i 22 ust. 4), który jak wskazałam powyżej rodzi istotne wątpliwości interpretacyjne. W przypadku spółki zależnej usunięte mają zostać warunki dot. posiadania 5% udziałów w kapitale innej spółki i korzystania ze zwolnień strefowych. Rozwiane ponadto zostaną wątpliwości dotyczące rocznego okresu posiadania udziałów w celu skorzystania ze zwolnienia dywidendowego lub zysków ze zbycia udziałów i momentu ich spełnienia.

Ostatnią ważną zmianą w projektowanej ustawie będzie zastąpienie 95% zwolnienia dywidendy zwolnieniem całkowitym.

Autor artykułu: Katarzyna Mazan, doradca podatkowy, senior consultant w NGL Tax