REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy sprzedaż towaru „za grosze” jest bezpieczna podatkowo?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małopolski Instytut Studiów Podatkowych
Doradztwo podatkowe, rachunkowość, audyt, obsługa i pomoc w trakcie postępowań z organami podatkowymi, ceny transferowe
Czy sprzedaż towaru „za grosze” jest bezpieczna podatkowo?
Czy sprzedaż towaru „za grosze” jest bezpieczna podatkowo?

REKLAMA

REKLAMA

Działający na rynku przedsiębiorcy niejednokrotnie borykają się z koniecznością sprzedaży określonych towarów za cenę nieodpowiadającą ich wartości (poniżej wartości). Sytuacje takie występują w przypadkach, gdy podatnikowi bardziej opłaca się sprzedać towar za pół darmo, niż długotrwale poszukiwać klienta chcącego nabyć go choćby za cenę rynkową, jednocześnie ponosząc koszty składowania produktów. Warto zatem zastanowić się, czy sprzedaż towaru w takich okolicznościach może wiązać się dla podatnika z ryzykiem podatkowym?

W pierwszej kolejności wskazać należy w tym miejscu na treść art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: ustawa o CIT), zgodnie z którym zasadniczo przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 wskazanego przepisu, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Nie sposób nie odnieść się w tym miejscu do treści art. 14 ust. 3 ustawy o CIT, w myśl którego jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych (jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający).

Kluczowe w tym przypadku wydaje się wykazanie, jak należy rozumieć pojęcie „przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej” – pobieżna lektura przepisu pozwala bowiem na przyjęcie, iż ustawodawca w pewnych przypadkach dopuszcza możliwość sprzedaży towaru poniżej jego wartości rynkowej, które nie będzie wiązało się z koniecznością „doszacowania” owej wartości dla celów podatkowych. Podobny pogląd prezentowany jest również wśród przedstawicieli orzecznictwa.

Warto wskazać w tym miejscu na treść wyroku NSA z dnia 22 października 2014 r. sygn. II FSK 2472/12 (LEX nr 1591744), gdzie stwierdzono, iż „z art. 14 ust. 3 u.p.d.o.p. wynika wyraźnie, że ustawodawca dopuszcza taką sytuację, w której cena odpłatnego zbycia nieruchomości zawarta w umowie może nawet znacznie odbiegać od wartości rynkowej, a mimo to być także ceną rynkową z uwagi na uzasadnione przyczyny wskazujące na przyjęcie jako ceny rynkowej ceny podanej w umowie. Jest to kwestia istotna, której przy ustalaniu stanu faktycznego sprawy nie można pominąć.” Podobne stanowisko zaprezentował WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 21 lipca 2011 r., sygn. I SA/Gl 354/11, aprobując pogląd orzeczniczy, zgodnie z którym „racjonalne wyjaśnienie przyczyny przyjęcia w umowie ceny niższej od rynkowej uniemożliwia ustalenie podstaw opodatkowania według wartości rynkowej”.

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Jednak to od oceny organu podatkowego zależeć będzie uznanie, czy w konkretnym przypadku zachodzą przesłanki uzasadniające ustalenie podstawy opodatkowania w oparciu o treść art. 14 ust. 3 ustawy o CIT. Podatnik może mieć natomiast trudności z uzyskaniem w tym zakresie jakiegokolwiek zabezpieczenia, choćby w postaci interpretacji indywidualnej.

Warto wskazać tu na sprawę rozstrzyganą przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 26 stycznia 2015, znak IBPBI/2/423-1260/14/AP. Sprawa dotyczyła Spółki, która zamierzała sprzedać organowi władzy publicznej wał przeciwpowodziowy za symboliczną kwotę 1 zł. We wniosku o interpretacje Spółka wykazała, iż do budowy wału została zobligowana w latach ’60, aktualnie ponosiła ona koszty jego utrzymania. W ocenie Spółki „najistotniejszym argumentem przemawiającym za sprzedażą budowli” była „możliwość uniknięcia konieczności poniesienia wysokich wydatków na jej kolejną modernizację, przewyższających znacznie aktualną wartość księgową budowli.” We wniosku wskazano także, iż „ewentualna, księgowa strata na transakcji sprzedaży będzie niższa niż wydatki niezbędne do dokonania modernizacji budowli.” W związku z powyższym Spółka zadała pytanie, czy w przypadku sprzedaży wału za złotówkę suma ta stanowić będzie podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym. Organ nie udzielił jednak jednoznacznej odpowiedzi, wskazując, iż „Updop nie precyzuje pojęcia ceny „znacznie odbiegającej od wartości rynkowej”. (…)Updop nie precyzuje także stanów faktycznych, jakie mogłyby uzasadnić stosowanie w obrocie cen niższych niż odpowiadających wartości rynkowej. Za uzasadnioną przyczynę należy przyjąć oparty na obiektywnych racjach i podstawach, słuszny i usprawiedliwiony czynnik wywołujący w sposób pośredni lub bezpośredni dane zjawisko. Przepis art. 14 updop służy uniknięciu zaniżania przez strony zawieranej umowy deklarowanej ceny sprzedaży w celu ukrycia rzeczywistej ceny ustalonej przez strony, czyli części przychodu podatkowego. Organ podatkowy może kwestionować na gruncie prawa podatkowego wartość dokonanej umowy, jeżeli podatnik kształtuje swoje stosunki prawne z innym podmiotem tak, aby uchylić się od opodatkowania. W przypadku takim podatnik będzie obciążony podatkiem od potencjalnych, a nie rzeczywistych dochodów. Właściwa ocena zawartej umowy wymaga wnikliwej analizy jej treści, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności faktycznych i prawnych, mających wpływ na jej zawarcie, co jest czynione w toku postępowania podatkowego i kontrolnego.”

Interpretując pojęcie „przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej”, warto zwrócić uwagę także na wykazywane w orzecznictwie „wzorce działania” organu podatkowego, który w konkretnym przypadku zamierza doszacować wartość przychodu podatnika na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy o CIT. Można wskazać tu na treść wyroku WSA w Szczecinie z dnia 24 listopada 2011r., sygn. I SA/Sz 808/11, gdzie Sąd wskazał, co następuje: „aby zastosować mechanizm opisany w art. 14 ust. 3 u.p.d.o.p. (wycena rzeczoznawcy), organ podatkowy musi wpierw udowodnić, że cena w znaczącym stopniu odbiega od cen rynkowych, wykazać brak uzasadnionej przyczyny ustalenia ceny poniżej wartości rynkowej. Oznacza to konieczność udowodnienia, że sprzedający miał możliwość uzyskania ceny w wyższej wysokości. Należy tu indywidualnie oceniać każdą transakcję, w szczególności uwzględnić konkretne okoliczności sprawy. Dotyczy to konieczności wykazania sytuacji, że podatnik miał realne możliwości uzyskania ceny wyższej od transakcyjnej.

Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata

Powyższa analiza wskazuje, iż sprzedaż towaru poniżej jego wartości rynkowej nie zawsze będzie wiązać się dla podatnika z koniecznością opodatkowania oszacowanego przychodu z tego tytułu. Ważne w tym przypadku jest bowiem wykazanie odpowiedniej przyczyny, która uzasadnia sprzedaż w opisanej powyżej formie. Nie sposób nie zauważyć jednak, iż ostateczna ocena wypełnienia przesłanki „uzasadnionej przyczyny” należeć będzie do organu podatkowego.

Mateusz Oleksy, Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Kapitał zakładowy spółki z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

Najniższa krajowa w 2026 r. i minimalna stawka godzinowa - jest oficjalna propozycja rządu

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

Nowelizacja ustawy o VAT: możliwe podniesienie limitu zwolnienia z 200 tys. zł do nawet 300 tys. zł

Trwają prace nad ustawą, która może przynieść realne ulgi podatkowe najmniejszym przedsiębiorcom. Ostateczna decyzja – czy limit zwolnienia z VAT wyniesie 240 tys. zł, czy aż 300 tys. zł – zależy od dalszych prac sejmowych komisji.

REKLAMA

Nowe ułatwienia dla przedsiębiorców: dane z wykazu VAT dostępne na biznes.gov.pl od 1 października 2025 r.

Jest projekt ustawy, który zakłada wprowadzenie nowych regulacji umożliwiających przedsiębiorcom łatwiejszy dostęp do wykazu podatników VAT za pośrednictwem portalu biznes.gov.pl. Zmiany mają uprościć weryfikację kontrahentów, zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i ograniczyć formalności papierowe.

Kupujesz rzeczy przez internet? Za te towary musisz zapłacić podatek w ciągu 14 dni

Polacy chętnie kupują różne rzeczy przez internet, ale nie wiedzą, że niektóre transakcje rządzą się swoimi prawami. Fiskus ma coraz więcej możliwości, żeby sprawdzić, kto nie zapłacił podatku PCC. Monika Piątkowska, doradca podatkowy w e-pity.pl i fillup.pl, wyjaśnia, kiedy zachować szczególną czujność i jak uniknąć ewentualnych problemów ze skarbówką.

Można znaleźć 50 mld zł na podwyżkę kwoty wolnej w PIT do 60 tys. zł. Prof. Modzelewski podpowiada rządowi D. Tuska, gdzie szukać pieniędzy

Można domyślać się, że politycznym „być albo nie być” obecnego rządu jest „dowiezienie” (jak to się mówi) swoich obietnic z 2023 roku. Wśród nich najważniejszą (obiektywnie) jest podwyższenie do 60 tys. kwoty wolnej od podatku dochodowego od osób fizycznych. Jest to dziś nierealne, bo w tym roku w budżecie państwa z tego podatku pojawiła się kwota minus 22 mld złotych (tak, po raz pierwszy w historii mamy ujemne dochody budżetowe), a miało być za cały rok 31 mld zł (czyli o 60 mld zł mniej niż w roku 2024).

Obowiązkowy KSeF - podatnicy zagraniczni z większymi przywilejami niż polscy. Sprostowanie i wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

W wyjaśnieniach przesłanych 9 czerwca 2025 r.do naszej redakcji, Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w decyzji derogacyjnej dot. obowiązkowego modelu KSeF, Polska została upoważniona – w przypadku podatników mających siedzibę na jej terytorium – do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto została upoważniona do wprowadzenia przepisów zakładających, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy. Jak wskazuje Ministerstwo, Komisja Europejska zastrzegła (co zostało potwierdzone przez Radę UE), że przyznane Polsce upoważnienie dotyczące wprowadzenia obowiązkowego fakturowania elektronicznego nie powinno naruszać prawa klientów do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

REKLAMA

Efektywny controlling w biznesie – czyli jaki? Jakie procesy w firmie można zauważalnie usprawnić dzięki wdrożeniu controllingu?

Controlling to znacznie więcej niż tylko kontrola kosztów czy tworzenie raportów. To kompleksowe podejście do zarządzania przedsiębiorstwem, które dostarcza informacji niezbędnych do podejmowania trafnych decyzji. Efektywny controlling staje się dziś jednym z kluczowych elementów przewagi konkurencyjnej, szczególnie w czasach dynamicznych zmian, rosnącej złożoności i presji na efektywność. Ale które obszary działalności firmy najbardziej zyskują na wdrożeniu nowoczesnego controllingu?

Firmy chcą zatrudniać księgowych, ale… nie mają kogo! Brakuje ekspertów z doświadczeniem

Mimo stabilnej sytuacji kadrowej i rosnących wynagrodzeń, aż 84% księgowych przyznaje: znalezienie doświadczonego specjalisty to dziś prawdziwe wyzwanie. Barometr nastrojów 2025 pokazuje, że firmy częściej planują rekrutację niż redukcje – ale idealny kandydat musi dziś mieć znacznie więcej niż tylko znajomość Excela.

REKLAMA