Odsetki za zwłokę – zmiany od 1 stycznia 2017 r.

Wprowadzenie zmian w tym zakresie przewiduje projekt ustawy (z 1 lipca 2016 r.) o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców, przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2017 r.

Jak zmienią się przepisy dotyczące odsetek za zwłokę?

Przepis art. 54 § 3 Ordynacji podatkowej wskazuje, kiedy nie nalicza się odsetek za zwłokę w przypadku uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji. Przepis budził wątpliwości interpretacyjne i aby je wyeliminować doprecyzowano (nowelizacją, która weszła w życie 1 stycznia 2016 r.), że terminy liczone są na nowo od dnia otrzymania akt sprawy i nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi. Zdaniem projektodawcy jednak, takie rozwiązanie jest niekorzystne dla podatników.

W okresie vacatio legis, NSA w uchwale I FPS 2/15 orzekł, że art. 54 § 3 należy  tak rozumieć, że w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia, termin 3-miesieczny, o którym mowa w art. 54 § 1 pkt 7 należy liczyć – sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji.

Zobacz: Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych

W związku z tym w projekcie ustawy zaproponowano wprowadzenie zmiany w art. 54 ustawy – Ordynacja podatkowa, tak aby termin 3-miesieczny liczyć sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji – od dnia wszczęcia postępowania do dnia doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji.

Proponowane nowe brzmienie art. 54 § 3 ustawy – Ordynacja podatkowa jest więc następujące:

„§ 3. Przepisy § 1 pkt 2, 3 i 7 stosuje się również w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji. Termin, o którym mowa w § 1 pkt 7 należy liczyć od dnia wszczęcia postępowania przed organem pierwszej instancji do dania doręczenia ponownej decyzji organu pierwszej instancji – sumując czasookresy trwania postępowania przed organem pierwszej instancji”.

Umorzone odsetki od zaległości podatkowych – czy są przychodem spółki

Według ustawodawcy takie rozwiązanie powinno korzystnie wpłynąć na szybkość i jakość prowadzonych postępowań podatkowych, a w konsekwencji zwiększenie zaufania podatników do organów podatkowych. Nie można bowiem obciążać podatników odsetkami za błędy organów podatkowych popełnione w trakcie prowadzonego postępowania.

Kiedy nie nalicza się odsetek za zwłokę?

Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami (art. 54. Ordynacji podatkowej) odsetek za zwłokę nie nalicza się:

1) za okres zabezpieczenia, od zabezpieczonej kwoty zobowiązania, jeżeli objęte zabezpieczeniem środki pieniężne, w tym kwoty uzyskane ze sprzedaży objętych zabezpieczeniem rzeczy lub praw, zostały zaliczone na poczet zaległości podatkowych;

2) za okres od dnia następnego po upływie terminu (14 dni od dnia otrzymania odwołania) do dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy;

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik

3) za okres od dnia następnego po upływie terminu, o którym mowa w art. 139 § 3, do dnia doręczenia decyzji organu odwoławczego, jeżeli decyzja organu odwoławczego nie została wydana w terminie, o którym mowa w art. 139 § 3 (tj. załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy, a sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy - nie później niż w ciągu 3 miesięcy);

4) w przypadku zawieszenia postępowania z urzędu - od dnia wydania postanowienia o zawieszeniu postępowania do dnia doręczenia postanowienia o podjęciu zawieszonego postępowania;

5) jeżeli wysokość odsetek nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej;

Jak obliczać odsetki od zaległości w VAT i akcyzie od 1 stycznia 2016 r.

7) za okres od dnia wszczęcia postępowania podatkowego do dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, jeżeli decyzja nie została doręczona w terminie 3 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania;

7a) za okres od dnia następnego po upływie dwóch lat od dnia złożenia deklaracji, od zaległości związanych z popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami, jeżeli w tym okresie nie zostały one ujawnione przez organ podatkowy;

8) w zakresie przewidzianym w odrębnych ustawach.

Wymienionego wyżej przepisu w pkt 3 i 7 nie stosuje się, jeżeli do opóźnienia w wydaniu decyzji przyczyniła się strona lub jej przedstawiciel lub opóźnienie powstało z przyczyn niezależnych od organu.

Przepisy pkt 2, 3 i 7 stosuje się również w razie uchylenia decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia oraz stwierdzenia nieważności decyzji. W tym przypadku terminy liczone są na nowo od dnia otrzymania akt sprawy i nie podlegają sumowaniu z dotychczasowymi (zgodnie z art. 54 § 3 ustawy – Ordynacja podatkowa, który ma zostać zmieniony od 1 stycznia 2017 r.).

Ponadto, przepis pkt 1 stosuje się odpowiednio w razie przeniesienia na poczet zobowiązań podatkowych zajętych uprzednio rzeczy lub praw majątkowych.

Podstawa prawna:

- projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców z dnia 1 lipca 2016 r. (UD 91)

- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.)