Zawarcie i zmiana umowy spółki a podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)

Zgodnie z art. 1 ust. 5 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U. z 2010 r., Nr 101, poz. 649 ze zm., dalej: Ustawa lub u.p.c.c) opodatkowaniu podlega umowa spółki oraz jej zmiana, jeśli w chwili dokonania czynności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się:

1. w przypadku spółki osobowej – siedziba tej spółki;
2. w przypadku spółki kapitałowej:

1. rzeczywisty ośrodek zarządzania albo
2. siedziba tej spółki – jeżeli jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje się na terytorium innego państwa członkowskiego.

Stawka PCC od umowy spółki wynosi 0,5 % podstawy opodatkowania. Ustawa nie reguluje jakiej wysokości jest stawka opodatkowania dotycząca zmiany umowy spółki, ale uznaje się, że jest ona taka sama jak w przypadku umowy spółki i wynosi 0,5 %.

Podstawę opodatkowania przy zawarciu umowy spółki stanowi wartość wkładów wniesionych do spółki osobowej albo wartość kapitału zakładowego spółki kapitałowej. W przypadku wniesienia lub podwyższenia wkładów wniesionych do spółki osobowej albo podwyższenia kapitału zakładowego w spółce kapitałowej podatek trzeba będzie zapłacić od wartości wkładów powiększających majątek spółki osobowej albo wartości, o którą podwyższono kapitał zakładowy w spółce kapitałowej.

Opodatkowanie PCC przy przekształceniu spółki z o.o. w spółkę osobową

W zależności od formy prawnej spółki (np. sp. z o.o., s.c., etc.) oraz formy czynności prawnej w jakiej umowa spółki zostaje sporządzona obowiązek podatkowy może ciążyć na różnych podmiotach. W myśl art. 4 pkt 9 u.p.c.c. w przypadku umowy spółki cywilnej obowiązek podatkowy ciąży na wspólnikach, a przy pozostałych umowach spółki (np. sp. z o.o.) - na spółce. W związku z powyższym w spółce cywilnej to wspólnicy zobowiązani są do złożenia stosownej deklaracji oraz solidarnie do zapłaty podatku. W pozostałych spółkach prawa handlowego, zarówno osobowych jak i kapitałowych, obowiązek podatkowy ciąży w całości na spółce. W takim wypadku to spółkę należy wykazać jako podatnika w składanej deklaracji PCC-3.

Wypełnioną deklarację należy złożyć w ciągu 14 – stu dni od powstania obowiązku podatkowego, a zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 u.p.c.c. organem podatkowym właściwym miejscowo jest Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy ze względu na siedzibę spółki.

W przypadku, gdy zawarcie umowy spółki lub jej zmiana wymaga formy aktu notarialnego za pobranie oraz wpłacenie kwoty podatku PCC jako płatnik odpowiada notariusz przed którym czynność została dokonana.