Czy można odliczyć w zeznaniu rocznym za 2007 r. składki na ubezpieczenie opłacane za granicą

ODPOWIEDŹ EKSPERTA

Kwestia możliwości odliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne opłaconych do zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych w zeznaniu rocznym składanym w Polsce wciąż budzi kontrowersje. Organy podatkowe odmawiają podatnikom tego prawa, powołując się na literalne brzmienie obowiązujących przepisów polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i kwestionując obowiązującą moc wyroków ETS w stosunku do Polski.

Sytuacja ulegnie zmianie, gdy zostanie wykonany korzystny dla podatników wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 7 listopada 2007 r. (sygn. akt K 18/06). W wyroku tym Trybunał uznał za niezgodne z Konstytucją RP przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w zakresie, w jakim wyłączają możliwość odliczenia przez podatników, o których mowa w art. 27 ust. 9 updof (czyli zobowiązanych do stosowania tzw. metody odliczenia proporcjonalnego), od dochodu osiągniętego z działalności wykonywanej poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w sytuacji gdy składki te nie zostały odliczone od dochodu w państwie członkowskim Unii Europejskiej, na terenie którego działalność ta była wykonywana.

Wyrok Trybunału musi zostać wykonany najpóźniej do 30 listopada 2008 r. Oznacza to, że jeśli zakwestionowane przepisy nie zostaną zmienione wcześniej, to bez ryzyka sporu z organami podatkowymi składki opłacone za granicą będzie można odliczyć, począwszy od zeznania za 2009 r.

UZASADNIENIE

Polskie organy podatkowe konsekwentnie odmawiają podatnikom prawa do odliczenia składek płaconych do zagranicznych instytucji ubezpieczeniowych, powołując się na sformułowanie zawarte w przepisach polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w których jest mowa o składkach płaconych na podstawie polskiej ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Ponieważ w odniesieniu do składek na ubezpieczenie zdrowotne ustawodawca również odwołał się do polskich przepisów, fiskus na tej podstawie odmawia podatnikom prawa do odliczenia również tych składek. Stanowisko organów podatkowych dodatkowo wsparł Minister Finansów, twierdząc, że wyroki ETS nie mają mocy obowiązującej w stosunku do Polski, gdyż zapadały w indywidualnych sprawach.

Niekiedy też przytaczany jest wyrok ETS w sprawie Balnckaeart (sygn. akt C-512/03), w którym Trybunał orzekł, że: Nie narusza prawa wspólnotowego regulacja, zgodnie z którą państwo członkowskie ogranicza prawo do odliczania składek do podmiotów należących do krajowego systemu ubezpieczeń.