Rewolucja w podatku od nieruchomości. Co zrobić po wyroku Trybunału Konstytucyjnego?

Co orzekł Trybunał?

Zdaniem Trybunału, niekonstytucyjność przepisu dotyczącego definicji budowli polega na odwołaniu się do regulacji ustawy niepodatkowej – prawa budowlanego, co skutkuje brakiem wystarczającej precyzji definicji przedmiotu opodatkowania wymaganej dla regulacji podatkowych. Przepis ten od lat budził szereg wątpliwości interpretacyjnych z uwagi na trudności z określeniem, czy dany obiekt w ogóle podlega opodatkowaniu. 

Już w 2011 r. Trybunał Konstytucyjny wydał pierwsze ostrzeżenie, że definicję budowli należałoby zmienić orzekając w sprawie opodatkowania wyrobisk górniczych. Zarzuty Trybunału w stosunku do ocenianych przepisów de facto były bardzo podobne jak w ostatniej, późniejszej o 12 lat sprawie. Ponadto, sygnalizowano konieczność zmian w postanowieniu z 15 grudnia 2020 r., jednak ostatecznie żadnej kompleksowej reformy nie przeprowadzono  - aż do 4 lipca 2023 r., czyli wydania tego przełomowego orzeczenia. 

Autopromocja

W oczekiwaniu na nową definicje budowli

Wyrok nie ma charakteru interpretacyjnego, tak jak poprzednie orzeczenia Trybunału. Tym razem wprost wskazano, że definicja przedmiotu opodatkowania w jednej z ustaw podatkowych jest niezgodna z Konstytucją i przepis ten zostanie pozbawiony mocy obowiązującej, co nastąpi po upływie półtora roku od ogłoszenia orzeczenia TK. 

Będą to z pewnością emocjonujące miesiące, gdyż de facto oznacza to konieczność stworzenia zupełnie nowej konstrukcji podatku od nieruchomości, zwłaszcza że definicja budynku obciążona jest podobnymi wadami prawnymi. Z kilku możliwych koncepcji - od wprowadzenia nowego podatku ad valorem przez odwołanie się do KŚT, do powtórzenia dzisiejszej listy budowli, ale wprost w ustawie podatkowej, ustawodawca w krótkim okresie musi dokonać wyboru.

Wpływ wyroku TK na obecne rozliczenia podatkowe

A co wydarzy się do tego czasu, zanim powstanie zupełnie nowa, precyzyjna definicja budowli? W naszej ocenie, pomimo odroczenia utraty mocy obowiązującej ocenianych przepisów, podatnicy w trwających już sporach mogą powoływać się na zapadłe orzeczenie w związku z obowiązującą zasadą rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika i prokonstytucyjną wykładnią przepisów podatkowych. 

W tej sytuacji, we wszystkich sprawach budzących wątpliwości, takich jak opodatkowanie urządzeń technicznych posiadających części budowlane, stacji bazowych telefonii komórkowej, stacji transformatorowych i gazowych, silosów czy dystrybutorów na stacjach paliw, podatnicy zyskali całkowicie nowy, bardzo mocny argument, który powinien rozstrzygnąć wątpliwości na ich korzyść.

Ponadto wyrok Trybunału Konstytucyjnego daje podstawę do wznowienia zakończonych postępowań, które dotyczyły opodatkowania budowli i złożenia wniosków o zwrot nadpłaty. Wnioski o wznowienie powinny zostać złożone w terminie miesiąca od ogłoszenia wyroku, tj. do 10 sierpnia 2023 r.

Czy to rewolucyjne orzeczenie zakończy wieloletnie spory na linii organy podatkowe  - podatnicy, związane z ustalaniem przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości? Nie możemy tego stwierdzić z pewnością, ale otwiera taką możliwość dla ustawodawcy i sądów. 

Wojciech Pławiak, doradca podatkowy, radca prawny, LITIGATO Spory Podatkowe Kancelaria Prawno-Podatkowa Wojciech Pławiak
Julia Karcz, radca prawny, LITIGATO Spory Podatkowe Kancelaria Prawno-Podatkowa Wojciech Pławiak
litigato.pl

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

***
Już w najbliższy poniedziałek, 7 sierpnia 2023 r. o godz. 11:00 zapraszamy na bezpłatne webinarium poświęcone skutkom przełomowego orzeczenia TK w sprawie podatku od nieruchomości.
Zapisz się już teraz
Szkolenie poprowadzą: Wojciech Pławiak, radca prawny, doradca podatkowy, partner w LITIGATO Spory podatkowe oraz Julia Karcz, radca prawny w LITIGATO Spory podatkowe

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź