Podatek od środków transportowych - samochody ciężarowe

Zgodnie z ustawą z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2006 r. Nr 121, poz. 844 ze zm.), osobami zobowiązanymi do płacenia tego podatku są osoby i podmioty na które zarejestrowane są na terenie kraju:
1) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej (dalej: DMC) powyżej 3,5 tony, lub
2) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów od 3,5 tony, lub
3) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą od 7 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego, lub
4) autobusy.

Autopromocja

Jeżeli ktoś jest posiadaczem któregokolwiek z ww. pojazdów, to zobowiązany jest do uiszczania podatku od środków transportu.

Aby uniknąć problemów związanych z zapłatą podatku w niewłaściwej wysokości, lub na rachunek niewłaściwego organu (gminy), a więc w celu uniknięcia płacenia karnych odsetek oraz ewentualnego postępowania karno-skarbowego, osoba taka powinna w pierwszej kolejności:
- ustalić właściwą gminę, na rachunek której należy wpłacić podatek,
- poznać stawki podatku obowiązujące w tej gminie,
- złożyć w tej gminie deklarację podatkową oraz
- prawidłowo wyliczyć i wpłacać w odpowiednich terminach należny podatek.

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2013 rok

Autopromocja

Szkolenie:
Jak się przygotować do najnowszej wersji KSeF?

Sprawdź

Zobacz również: Stawki maksymalne podatków i opłat lokalnych na 2012 rok

Gdzie i jak płacić podatek od środków transportu?

Zgodnie z ww. ustawą, podatek ten płaci na rzecz tej gminy, na terenie której znajduje się miejsce zamieszkania lub siedziba podatnika, a w przypadku przedsiębiorstwa wielozakładowego lub podmiotu, w którego skład wchodzą wydzielone jednostki organizacyjne - gminy, na terenie której znajduje się zakład lub jednostka posiadająca środki transportowe podlegające opodatkowaniu. W przypadku współwłasności środka transportowego wpłaty dokonuje się na rzecz gminy odpowiedniej dla osoby lub jednostki organizacyjnej, która została wpisana jako pierwsza w dowodzie rejestracyjnym pojazdu.

Po ustaleniu właściwej gminy, musimy poznać stawki podatku obowiązujące na jej obszarze w danym roku – stawki te ustala rada gminy w odpowiedniej uchwale. Przy okazji musimy w tej gminie składać deklarację podatkową DT-1 z załącznikiem DT-1/A, według wzoru określonego w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 18 października 2007 r. w sprawie wzoru deklaracji na podatek od środków transportowych (Dz.U. Nr 205, poz. 1484).
Złożenia tej deklaracji możemy również dokonać w formie elektronicznej, w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 2 kwietnia 2007 r. w sprawie deklaracji na podatek od środków transportowych składanych za pomocą środków komunikacji elektronicznej (Dz.U. Nr 79, poz. 533 oraz z 2008 r. Nr 3, poz. 25).

Deklarację tą, co do zasady, powinniśmy składać co roku, w terminie do 15 lutego. Jednak w sytuacji, gdy obowiązek podatkowy powstanie w ciągu roku,  mamy na to 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego – w tym samym czasie dokonujemy również korekty deklaracji.

Kiedy następuje powstanie lub wygaśnięcie obowiązku podatkowego ? Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem miesiąca następnego po dniu rejestracji pojazdu (w tym rejestracji ponownej po czasowym wyłączeniu z ruchu), natomiast wygaśnięcie następuje z końcem miesiąca w którym pojazd wyrejestrowano (w tym czasowo).

Powstanie i wygaśnięcie obowiązku podatkowego następuje również w związku ze zmianą właściciela pojazdu – w przypadku jego sprzedaży dotychczasowy właściciel płaci podatek za okres do końca miesiąca w którym sprzedał pojazd, a nowy właściciel płaci od początku następnego miesiąca po jego nabyciu. Pamiętać dodatkowo należy, że w przypadku współwłaścicieli, odpowiadają oni wszyscy solidarnie za zapłatę podatku.

Podatek od środków transportowych płaci się na rachunek właściwej gminy w dwóch ratach, proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego (czasu posiadania pojazdu), zasadniczo w terminach do 15 lutego i do 15 września każdego roku. W ustawie zawarto jeszcze inne terminy płatności, uzależnione od daty powstania obowiązku podatkowego, tj. jeżeli obowiązek ten powstał:
1) po dniu 1 lutego, a przed dniem 1 września danego roku, podatek za ten rok płatny jest w dwóch ratach proporcjonalnie do czasu trwania obowiązku podatkowego w ciągu 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego - I rata, i do dnia 15 września danego roku - II rata,
2) od dnia 1 września danego roku, podatek jest płatny jednorazowo w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.

Pamiętać również należy, iż w przypadku gdy obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których istniał obowiązek.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Jak wyliczyć wysokość tego podatku?

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Wyliczenie wysokości podatku od środków transportowych w przypadku autobusów jest sprawą bardzo prostą – dzielimy posiadane autobusy na 2 grupy, tj. na posiadające poniżej 30 miejsc siedzących i te od 30 miejsc w górę, a następnie przemnaża się te ilości przez stawki podatku obowiązujące w danym roku we właściwej gminie i otrzymujemy należny podatek.

Sprawa komplikuje się trochę w przypadku samochodów ciężarowych oraz ciągników siodłowych i balastowych, natomiast w przypadku przyczep i naczep jest już bardzo skomplikowana.

Jeśli chodzi o samochody ciężarowe, to musimy podzielić je na 4 grupy, w zależności od ich dopuszczalnej masy całkowitej (DMC), którą znajdziemy w dowodzie rejestracyjnym, a jedna z grup musimy podzielić na trzy podgrupy, w zależności od liczby osi. Grupy te to:
1) samochody ciężarowe o DMC powyżej 3,5 tony do 5,5 tony,
2) samochody ciężarowe o DMC powyżej 5,5 tony do 9 ton,
3) samochody ciężarowe o DMC powyżej 9 ton i poniżej 12 ton,
4) samochody ciężarowe o DMC powyżej 12 ton o 2 osiach,
5) samochody ciężarowe o DMC powyżej 12 ton o 3 osiach,
6) samochody ciężarowe o DMC powyżej 12 ton o co najmniej 4 osiach.

Dopiero po ustaleniu ilości pojazdów w każdej z grup, przemnażamy te ilości przez stawki ustalone przez gminę dla danej grupy pojazdów.

Podobnie zachowujemy się w stosunku do ciągników siodłowych i balastowych, przy czym w ich dowodach rejestracyjnych poszukujemy DMC nie ciągnika, ale całego zestawu, tj. ciągnika + przyczepy. Po ustaleniu DMC zestawów, dokonujemy podziału tych ciągników na trzy grupy:
1) ciągniki o DMC od 3,5 tony do 12 ton,
2) ciągniki o DMC powyżej 12 ton, posiadające dwie osie,
3) ciągniki o DMC powyżej 12 ton, posiadające co najmniej 3 osie.,
i oczywiście dokonujemy odpowiednich przemnożeń.

Podkreślenia wymaga to, że różnie zaczyna się grupa pierwsza dla powyższych grup pojazdów – w przypadku samochodów ciężarowych nie podlegają podatkowi samochody o DMC = 3,5 tony, tylko powyżej, a w przypadku ciągników siodłowych opodatkowanie zaczyna się właśnie od DMC = 3,5 tony.

W przypadku przyczep i naczep zaczyna się „wyższa matematyka” i to nie dlatego, że mamy tu podział na cztery grupy podatkowe ale dlatego, że w dowodach rejestracyjnych przyczep i naczep nie znajdziemy DMC zestawu, który jest niezbędny do określenia właściwej podstawy opodatkowania. W tym miejscu pojawia się dużo pytań typu: co zrobić jak mam jedną przyczepę i dwa różne samochody które mogą ją ciągnąć ? lub mam pięć przyczep i trzy różne samochody, a więc które zestawy mam brać pod uwagę ?

Jak wynika z dotychczasowego stanowiska Ministerstwa Finansów oraz poglądów przedstawianych przez naukowców, do DMC przyczepy, która jest w dowodzie rejestracyjnym należy dodać najmniejszą z możliwych DMC samochodu ciężarowego lub ciągnika balastowego, który może ciągnąć tą przyczepę (nawet jak podatnik nie ma takiego samochodu), a w przypadku naczepy do DMC tej naczepy należy dodać masę własną najmniejszego potencjalnie ciągnika siodłowego, który może ciągnąć ta naczepę.

Po uzyskaniu powyższych DMC zestawów, dokonujemy podziału przyczep i naczep na cztery grupy:
1) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają DMC od 7 ton i poniżej 12 ton,
2) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają DMC co najmniej 12 ton, i mają 1 oś,
3) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają DMC co najmniej 12 ton, i mają 2 osie,
4) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają DMC co najmniej 12 ton, i mają co najmniej 3 osie.

Po dokonaniu tych dziwnych wyliczeń, mnożymy uzyskane ilości przyczep i naczep przez odpowiednie stawki podatkowe.

Wyniki wszystkich powyższych wyliczeń wykazujemy w ww. deklaracji DT-1.

Czy są jakieś ulgi lub zwolnienia?

W podatku od środków transportowych możemy wyróżnić 3 grupy zwolnień:
- zwolnienia ustawowe,
- zwolnienia poprzez zwrot oraz
- zwolnienia fakultatywne.

Jeśli chodzi o zwolnienia ustawowe, to dotyczą one trzech grup pojazdów:
1) stanowiące własność dyplomatów lub osób i instytucji z nimi zrównanych,
2) stanowiące zapasy mobilizacyjne, pojazdy specjalne oraz używane do celów specjalnych w rozumieniu kodeksu drogowego, oraz
3) pojazdy zabytkowe.

Drugim rodzajem zwolnienia są zwolnienia realizowane przez zwrot, tj. jeżeli w danym roku podatkowym któreś z pojazdów odbywały przewozy na terytorium kraju w tzw. transporcie kombinowanym, ale wyłącznie z wykorzystaniem kolei (pojazdy jechały koleją), to w zależności od ilości wykonanych takich jazd danym pojazdem, można ubiegać się o częściowy lub całkowity zwrot podatku zapłaconego od tego, konkretnego pojazdu. Wysokość zwolnienia uzależniona jest od ilości jazd „kombinowanych” w danym roku i wynosi od 25% zapłaconego podatku przy minimum 20 jazdach nawet do 100 % przy minimum 100 takich jazdach w roku danym pojazdem.

Ostatnim rodzajem zwolnienia są zwolnienia fakultatywne, które może wprowadzać każda rada gminy w dowolny sposób, ale tylko w odniesieniu do samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych i balastowych oraz przyczep i naczep o DMC poniżej 12 ton oraz w stosunku do autobusów. Rada gminy ma ustawowy zakaz wprowadzania zwolnień dla pojazdów „dużych”, tj. o DMC co najmniej 12 ton – w stosunku do takich pojazdów mogą być jedynie ustalane stawki podatkowe częściowo niższe, niż ustawowe.