Solidarna spłata rat kredytu przez rodziców to nie darowizna

Taki stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 27 czerwca 2014, sygn. IPPB2/436-313/14-2/MZ

Sprawa rozpatrywana przez organ podatkowy dotyczyła podatnika, który w 2005 roku będąc osobą fizyczną zawarł umowę kredytu hipotecznego w banku na zakup lokalu mieszkalnego, której stronami byli jednocześnie jego rodzice jako współkredytobiorcy. Od samego początku cały zaciągnięty kredyt, tj. kapitał i odsetki, spłacali tylko rodzice podatnika. Z uwagi na powyższe zdecydował się on poinformować o tym fakcie Urząd Skarbowy, a na okoliczność tę wypełnił dwie deklaracje (zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, oddzielnie dla ojca i matki, w sposób odzwierciedlający udział równy kredytobiorców w spłacie kredytu, tzn. po 1/3 udziału).

Niecelowość przyjęcia deklaracji

Dyrektor warszawskiej izby skarbowej wyjaśnił, iż ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) definiuje w sposób precyzyjny i enumeratywny przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 tejże ustawy opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1. dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego, polecenia testamentowego;
2. darowizny, polecenia darczyńcy;
3. zasiedzenia;
4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu; nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy. Okoliczność ta nie podlega więc zgłoszeniu nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2 a przyjęcie deklaracji należało uznać na bezprzedmiotowe.

Podatek od spadków – długi i ciężary związane z dziedziczonym majątkiem

Kredyt hipoteczny jako zobowiązanie solidarne

Kredyt hipoteczny udzielony trzem współkredytobiorcom stanowi zobowiązanie solidarne. Sytuację tę definiuje art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zmianami), wskazując, iż kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Spłata długu przez dwóch współkredytobiorców stanowi zatem spłatę ich własnego długu, do którego zdecydowali się przystąpić.

Należy więc zauważyć, że w sytuacji, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia w zamiarze zwolnienia się z długu nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Podobne stanowisko należy zająć w sytuacji spłaty kredytu hipotecznego i wykreślenia wpisu o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku z księgi wieczystej. Powyższe bowiem nie powoduje zdarzenia, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn a w konsekwencji nie pociąga za sobą skutków podatkowych na gruncie tej ustawy.

Odwołanie darowizny - skutki podatkowe dla darczyńcy

Sprzedaż nieruchomości w trakcie trwania spłaty kredytu

Możliwa jest wątpliwość, czy na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadków i darowizn będzie miała wpływ ewentualna późniejsza sprzedaż nieruchomości w trakcie trwania spłaty kredytu oraz otrzymanie środków pieniężnych ze sprzedaży, mając na uwadze fakt spłaty kredytu przez dwóch współkredytobiorców. Organ podatkowy po raz kolejny udziela odpowiedzi przeczącej. Zasadnym argumentem jest tutaj okoliczność, iż kredyt, którym sfinansowany został zakup mieszkania, spłacany jest przez współkredytobiorców jako dłużników zobowiązanych solidarnie do jego spłaty.

Zapraszamy do dyskusji na forum

Autor: Anna Borkowska