Kontrola podatkowa - uprawnienia organów podatkowych oraz prawa kontrolowanego (część 1)

Organy podatkowe mają prawo sprawdzić, czy i w jaki sposób przedsiębiorca wypełnia ciążące na nim obowiązki podatkowe. Obowiązujące przepisy zapewniają bardzo szerokie uprawnienia organom podatkowym oraz nakładają na kontrolowanego szereg obowiązków.

WSZCZĘCIE KONTROLI

Zgodnie z Ordynacją Podatkową celem kontroli podatkowej jest sprawdzenie, czy kontrolowani wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Skontrolowany może być podatnik, płatnik, inkasent oraz następcy prawni. Kontrolę podatkową przeprowadzają organy podatkowe pierwszej instancji, tj. naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przeprowadza kontrolę podatkową, której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej przez ten organ metody ustalenia ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.

Kontrolę podatkową podejmuje się z urzędu. Organy podatkowe zawiadamiają kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia.

Ordynacja podatkowa przewiduje jednak przypadki, w których możliwe jest wszczęcie kontroli podatkowej bez uprzedniego zawiadomienia o zamiarze jej wszczęcia. Dotyczy to m.in. przypadków, gdy kontrola:

- dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług

Kiedy urząd skarbowy może wszcząć kontrolę bez zawiadomienia

- ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze

- dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach

- dotyczy niezgłoszonej działalności gospodarczej

- ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury.

Kontrola podatkowa jest przeprowadzana na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez naczelnika urzędu skargowego, naczelnika urzędu celnego, wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę, marszałka województwa lub ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Co ważne, upoważnienie do przeprowadzenia kontroli podatkowej powinno zawierać:

- oznaczenie organu, datę i miejsce wystawienia,