REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wynik kontroli skarbowej można zaskarżyć do sądu

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
PwC Studio
Serwis prawno-podatkowy PwC
(nie)możliwość zaskarżenia wyniku kontroli
(nie)możliwość zaskarżenia wyniku kontroli

REKLAMA

REKLAMA

Kontrola skarbowa może się zakończyć decyzją, określającą zaległości podatkowe. Z reguły taka decyzja oznacza nieprzyjemności, ale przynajmniej wiadomo, jak ją podważać, kiedy podatnik nie zgadza się z ustaleniami kontrolujących. Inaczej jest w sytuacji, kiedy kontrola skarbowa kończy się wydaniem tzw. wyniku kontroli. O skutkach prawnych takiego wyniku wypowiedział się niedawno WSA w Rzeszowie.

1. Postępowanie kontrolne, prowadzone przez dyrektora urzędu kontroli skarbowej, może się zakończyć wydaniem tzw. wyniku kontroli.

REKLAMA

REKLAMA

2. Wynik kontroli nie może być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego, jeżeli jego ustalenia mają charakter wyłącznie informacyjny. Przedmiotem zaskarżenia może być tylko taki wynik kontroli, którego treść kształtuje obowiązki lub prawa podatnika w sposób władczy.

Powyższe stwierdzenia to zasadnicze tezy wynikające z postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 6 marca 2012 r. (sygn. I SA/Rz 157/12).

Wynik, czyli kontrola bez decyzji

Sprawa dotyczyła indywidualnego przedsiębiorcy, u którego przeprowadzono kontrolę skarbową. Jej zakres był szeroki, przy czym w większości badanych obszarów nie stwierdzono żadnych nieprawidłowości.

REKLAMA

Pierwszym wyjątkiem był podatek dochodowy od osób fizycznych, gdzie kontrolujący wykazali pewne nieprawidłowości dotyczące potrącania kosztów. Niemniej, sprawa nie miała dalszego biegu, bo przedsiębiorca dokonał odpowiedniej korekty zanim kontrola została zakończona.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Drugi wyjątek to podatek od nieruchomości, co do którego stwierdzono, że przedsiębiorca korzystał ze zwolnienia podatkowego w stosunku do niektórych nieruchomości, które nie powinny być tym zwolnieniem objęte. 

Dyrektor urzędu kontroli skarbowej (dalej: dyrektor UKS), a więc organ odpowiedzialny za prowadzenie postępowania, nie zakończył go decyzją. Zamiast tego, działając na podstawie art. 24 ust. 1 pkt 2 lit. b) ustawy o kontroli skarbowej, zakończył postępowanie tzw. „wynikiem kontroli”.

Przedstawiono w nim m.in. kwestie odnoszące się do podatku od nieruchomości, podając wysokość podatku, jaki był – zdaniem autorów dokumentu – należny, ale nie został zapłacony.

Z drugiej strony, nie nałożono na przedsiębiorcę żadnych obowiązków, ani też nie skierowano do niego żadnych zaleceń. Zamiast tego, wyciąg wyniku kontroli – w części dotyczącej podatku od nieruchomości – został przesłany do wójta, czyli organu uprawnionego do poboru tego podatku. 

Czy przekroczono granice? 

Przedsiębiorca uznał, że ustalenia dotyczące podatku od nieruchomości były nieuprawnione, przede wszystkim dlatego, że nie było o tym podatku mowy w postanowieniu o wszczęciu postępowania.

W związku z tym, zdaniem przedsiębiorcy, kontrolujący naruszyli ustawę o kontroli skarbowej przez samo badanie rozliczeń z tytułu podatku od nieruchomości, nie mówiąc o podawaniu rezultatów tych badań w wyniku kontroli. Dlatego przedsiębiorca wezwał dyrektora UKS do usunięcia naruszenia prawa przez uchylenie wyniku kontroli w zakresie dotyczącym podatku od nieruchomości.

W odpowiedzi na wezwanie, dyrektor uznał, że nie ma podstaw do uchylania wyniku kontroli.

Uzasadniając to stanowisko stwierdził, że podstawę do badania kwestii związanych z podatkiem od nieruchomości daje art. 2 ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej. Przepis ten stwierdza, że – w ramach kontroli dotyczącej innych zagadnień – badaniu mogą też podlegać rozliczenia z tytułu zobowiązań podatkowych „stanowiących dochód jednostek samorządu terytorialnego”.

Kontrola prowadzenia działalności? Sprawdź jak powinna ona wyglądać!

Jednocześnie dyrektor podkreślił, że wynik kontroli jest dokumentem, który nie może być zaskarżany do sądu. Jak się niebawem okazało, ten ostatni argument okazał się najważniejszy i to on wyznaczył główną płaszczyznę sporu.

Kiedy przysługuje skarga?

Przedsiębiorca uznał, że wywody dyrektora były chybione i dlatego zaskarżył wynik kontroli do WSA w Rzeszowie. Niestety, sąd – podobnie jak dyrektor – uznał, że skarga była niedopuszczalna, bo wynik kontroli, o treści opisanej powyżej, nie mógł być przedmiotem zaskarżania.

Dlatego sąd wydał postanowienie, w którym odrzucił skargę bez merytorycznego rozpatrzenia. W związku z tym nie ujawnił swoich poglądów w sprawie zarzutów odnoszących się do – prawdziwego lub rzekomego – przekroczenia uprawnień do prowadzenia kontroli. Z drugiej strony, WSA przedstawił szerokie wywody dotyczące możliwości zaskarżania wyniku kontroli.  

Jak odwołać się do sądu w sporze z fiskusem

Możliwości te są konsekwencją kompetencji, jakie zostały przyznane sądom w ustawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: „u.p.p.s.a.”). Kluczowym przepisem jest art. 3 §2 tej ustawy, w którym przedstawiono katalog czynności i zaniechań administracji, jakie mogą być zaskarżane. Żaden z punktów tego przepisu nie wymienia wprost wyniku kontroli jako ewentualnego przedmiotu skargi. Dlatego jedyną szansę na znalezienie podstaw do zaskarżenia takiego wyniku daje art. 3 §2 pkt 4 u.p.p.s.a., który pozwala na zaskarżanie „innych niż określone w pkt 1–3 aktów lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa”. 

Tylko działania o charakterze władczym 

W związku z tym należy się zastanowić, czy zaskarżony wynik był aktem administracyjnym, „dotyczącym” uprawnień lub obowiązków przedsiębiorcy. Obie strony sporu zdawały sobie sprawę, że wynik ten nie określał żadnych uprawnień, ani obowiązków w sposób władczy.

Przypomnijmy, że dyrektor UKS ograniczył się do tego, że poinformował o swoich ustaleniach kompetentny organ, czyli wójta. Niemniej jednak, przedsiębiorca utrzymywał, że akt administracyjny nie musi przesądzać o prawach i obowiązkach w sposób władczy, żeby można go było zaskarżać. Wystarczy, że wpływa na prawa i obowiązki w sposób pośredni – jako dokument wytworzony przez administrację, który może zostać wykorzystany w innym postępowaniu.  

Sąd odrzucił ten pogląd, uznając że wynik kontroli, dotyczący zagadnień podatkowych, może być zaskarżany tylko wtedy, gdy „zawierał będzie w swej treści ukształtowanie nowych stosunków prawno-podatkowych podmiotu, do którego jest skierowany”.

Innymi słowy, jeżeli będzie przesądzał o prawach lub obowiązkach w sposób władczy i – w ten sposób – doprowadzi do zmiany prawno-podatkowej sytuacji podatnika.  

Piotr Kaim, doradca podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

REKLAMA

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

REKLAMA