REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Co strona postępowania podatkowego wiedzieć powinna

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Izabela Żurkowska-Mróz
Doradca podatkowy
Co strona postępowania podatkowego wiedzieć powinna /Fot. Fotolia
Co strona postępowania podatkowego wiedzieć powinna /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie podatkowe niejednokrotnie skutkuje określeniem zobowiązania podatkowego, dlatego bierne zdanie się na ustalenia organu może drogo kosztować. Żeby jednak skutecznie bronić swoich racji, warto wiedzieć czego należy się spodziewać.

REKLAMA

W toczącym się postępowaniu stroną może być nie tylko podatnik, ale także płatnik, inkasent, ich następcy prawni oraz inne osoby, na których ciąży obowiązek podatkowy. W uzasadnionych przypadkach, na prawach strony, może w nim uczestniczyć organizacja społeczna. Małżonkowie opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów są jedną stroną postępowania (tzn. nie każdy z osobna, tylko obydwoje razem), a każdy z małżonków jest uprawniony do działania w imieniu obojga.

REKLAMA

Strona może reprezentować się sama lub ustanowić pełnomocnika umocowanego do wszystkich spraw podatkowych (pełnomocnictwo ogólne), albo poprzez pełnomocnictwo szczególne, do wskazanej sprawy. Pełnomocnikiem może być zarówno profesjonalista, np. doradca podatkowy, jak i każda inna, ustanowiona przez stronę, osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. W kwestiach mniejszej wagi wynikających w toku postępowania podatkowego, organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.

Jeśli postępowanie zostaje wszczęte z urzędu, rozpoczyna się od doręczenia stronie postanowienia, w którym powinna znaleźć się informacja o zakresie postępowania. Nie oznacza to jednak, że jeśli strona nie odbierze korespondencji, albo odmówi jej przyjęcia, postępowanie się nie rozpocznie. W przypadku niepodjęcia pisma, doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu przewidzianego w Ordynacji podatkowej, a jeżeli adresat odmawia przyjęcia korespondencji, pismo zwraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo pozostawia się w aktach sprawy, ze skutkiem, jakby zostało doręczone.

Postępowanie podatkowe a postępowanie kontrolne - różnice

REKLAMA

Postępowanie podatkowe jest jawne wyłącznie dla stron. Co znaczy, że nikt, poza stroną i pełnomocnikiem nie może pozyskiwać informacji, czy zapoznawać się z aktami sprawy. Strona i pełnomocnik mają prawo wglądu w akta w lokalu organu podatkowego, w obecności pracownika tego organu, sporządzania z nich notatek, odpisów oraz kopii przy wykorzystaniu własnych przenośnych urządzeń. Prawo to przysługuje również po zakończeniu postępowania. Można też żądać (na koszt strony) wydania kopii akt sprawy lub uwierzytelnionych odpisów akt sprawy albo uwierzytelnienia kopii akt sprawy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa. Osoba prowadząca postępowanie nie wyda decyzji uznaniowo, ponieważ prywatnie uważa, że strona ma lub nie ma racji, została pokrzywdzona lub jest w trudnej sytuacji.

W trakcie postępowania organ ma obowiązek udzielać stronie niezbędnych informacji o przepisach prawa podatkowego pozostających w związku z postępowaniem i wyjaśniać zasadność przesłanek, którymi się kieruje. Wyjaśnienia i informacje powinny mieć formę pisemną.

Art. 126 Ordynacji podatkowej stanowi, że „Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.” Strona nie powinna wdawać się w żadne rozmowy i tłumaczenia swojej sytuacji urzędnikowi. Nawet gdyby zasada pisemności nie obowiązywała, telefoniczne lub ustne dowiadywanie się o swoją sytuację i ustne składanie wyjaśnień może być niekorzystne dla strony, która w razie odwołania się od decyzji, nie będzie miała wiarygodnych dowodów na przebieg odbytych z urzędnikiem rozmów. Wszelkie wyjaśnienia ustne, np. składane w trakcie przesłuchania, muszą być zaprotokołowane i podpisane przez osobę, która je złożyła i pozostałych uczestników czynności. Z rozmów nieformalnych, np. telefonicznych, pracownik organu przeważnie sporządza notatkę służbową, na treść której strona nie ma wpływu. Zwięzły protokół musi być sporządzony z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie.

Mimo zasady pisemności, w sprawach uzasadnionych ważnym interesem adresata lub gdy stan sprawy tego wymaga, organ podatkowy może dokonać wezwania telefonicznie i wezwanie takie wywołuje skutki prawne, jeżeli nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata.

Polecamy: Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania – praktyczny poradnik


Organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, przeważnie organ daje na zapoznanie się z aktami siedmiodniowy termin. Nie oznacza to, że organ będzie się dostosowywał np. do prywatnych planów podatnika, np. urlop. Jeśli zdarzy się sytuacja, w wyniku której strona nie może uczestniczyć w danym momencie w czynnościach, to informację o tym należy wnieść w formie pisemnej, ze stosownym uzasadnieniem. Organ podatkowy powinien działać w sprawie wnikliwie i szybko, a to oznacza, że jeśli strona nie wniesie informacji o niemożności brania udziału w czynnościach na piśmie, tylko telefonicznie poinformuje, że nie ma akurat czasu, osoba prowadząca postępowanie nie będzie czekać, tylko działać dalej w oparciu o te dowody, które jest w stanie pozyskać i nie wynika to ze złośliwości, ostatecznie urzędnik także nie ma namacalnego dowodu, że to po stronie podatnika leży przyczyna przewlekłości postępowania, więc naraża się na odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną za niezałatwienie sprawy w terminie bez uzasadnionej przyczyny.

Czynny udział strony w postępowaniu podatkowym nie sprowadza się jedynie do możliwości żądania informacji, udziału i zadawania pytań w trakcie przesłuchań świadków i składania wyjaśnień. Strona może, a nawet powinna wnosić dowody pomocne w ustaleniu okoliczności sprawy. Jako dowód organ powinien dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Katalog dopuszczalnych dowodów jest otwarty. Organ podatkowy jest obowiązany zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy.

Dowody zgłaszane przez podatnika w postępowaniu podatkowym

Zakończenie postępowania powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca. Sprawy szczególnie skomplikowanej powinny być załatwione nie później niż w ciągu dwóch miesięcy od dnia wszczęcia postępowania, chyba że przepisy Ordynacji podatkowej stanowią inaczej, np. nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu.

W toku postępowania organy podatkowe podejmują wszelkie niezbędne działania w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym, czasami więc również dwumiesięczny termin na zakończenie postępowania bywa zbyt krótki. W takiej sytuacji organ wydaje postanowienie o przedłużeniu postępowania, w którym podaje przyczynę takiego stanu rzeczy, a także wyznacza nowy termin.

Postępowanie w danej instancji kończy się wydaniem decyzji. Ponieważ postępowanie podatkowe jest dwuinstancyjne, na decyzję organu pierwszej instancji można wnieść odwołanie do wyższej instancji. Odwołanie wnosi się w terminie czternastu dni od dnia doręczenia decyzji stronie do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję, powinno ono zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie.

Autor: Izabela Żurkowska-Mróz, doradca podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zaczynasz działalność gospodarczą? Tak można obniżyć składki ZUS na początku działania firmy [komunikat ZUS]

Rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej wiąże się z kosztami, szczególnie na starcie. Dlatego początkujący przedsiębiorcy mogą skorzystać z ulg, które pozwalają płacić niższe składki na ubezpieczenia społeczne albo nie płacić ich wcale. Do najważniejszych form wsparcia należą: ulga na start, preferencyjne składki, „Mały ZUS Plus” czy wakacje składkowe.

Ulga dla spadkobierców i przejrzystość dla podatników. Nowości w ustawie podatku od spadków i darowizn już wkrótce

Jest projekt nowelizacji ustawy o podatku od spadków i darowizn, który umożliwi przywrócenie terminu zgłoszenia spadku w wyjątkowych przypadkach oraz doprecyzuje moment powstania obowiązku podatkowego. Zmiany mają uprościć procedury, zwiększyć przejrzystość i wspierać sukcesję firm rodzinnych.

KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

REKLAMA

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

REKLAMA

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA