Kiedy nie można pomniejszyć VAT-u od sprzedaży o VAT od zakupów?

Które działalności nie pozwalają na dokonywanie odliczeń VAT-u?

Naczelną zasadą dotyczącą podatku VAT jest możliwość obniżenia przez przedsiębiorców VAT-u od sprzedaży (podatek należny), o kwotę VAT-u od zakupów (podatek naliczony) i czasami ten fakt jest wręcz motywacją do rejestracji jako podatnik VAT. Ustawa o VAT określa jednak, że następujące działalności gospodarcze nie dają tego prawa firmom, które je wykonują:

- taksówkarze korzystający z ryczałtowej stawki VAT,

- firmy świadczące usługi turystyczne,

- firmy handlujące towarami używanymi,

- firmy handlujące dziełami sztuki, przedmiotami kolekcjonerskimi i antykami.

Taksówkarze mogą korzystać z bardzo niskiej, ryczałtowej stawki VAT, zaś przedsiębiorcy działający w trzech ostatnich z wymienionych branż dokumentują swoją sprzedaż wystawiając faktury VAT marża. Na tym dokumencie widnieje wyłącznie kwota brutto.

Usługi taksówkarskie a VAT

Przedsiębiorcy świadczący usługi taksówkarskie mogą wybrać sposób opodatkowania podatkiem VAT w formie ryczałtu (stawka 4%) lub na zasadach ogólnych (stawka 8%). Prawo do obniżenia VAT-u od sprzedaży o VAT od zakupów nie przysługuje jednak taksówkarzom, którzy wybierają zryczałtowaną formę opodatkowania VAT-em. Oczywiście, taksówkarz, który oprócz transportu pasażerów zajmuje się jednocześnie inną działalnością opodatkowaną na zasadach ogólnych, może odliczyć VAT w związku z kosztami dotyczącymi tej działalności.

Więcej na temat VAT przeczytacie Państwo w Biuletynie VAT
Zamów prenumeratę Biuletynu VAT >>

VAT od marży, czyli usługi turystyczne i handel towarami używanymi

Zasady opodatkowania usług turystycznych podatkiem VAT zostały określone w przepisach w sposób również odbiegający od zasad ogólnych. Są dwie podstawowe różnice, o których należy pamiętać:

- opodatkowana VAT-em jest wyłącznie marża przedsiębiorcy z tytułu świadczenia usług turystycznych,

- usługi turystyczne nie pozwalają obniżać VAT-u od sprzedaży tych usług o VAT od zakupów w związku z nabyciem towarów i usług na potrzeby działalności turystycznej.

Podobnie jest w przypadku towarów używanych. Kupując samochody, czy telefony komórkowe z drugiej ręki, łatwo natknąć się na fakturę VAT marża. Ponadto, do tej kategorii zaliczają się także różnego rodzaju dzieła sztuki, przedmioty kolekcjonerskie i antyki. Przedsiębiorcy handlujący nimi naliczają VAT biorąc za podstawę marżę, tak samo jak firmy świadczące usługi turystyczne.

Gdy sprzedawca nie odlicza VAT-u, nabywca również nie odlicza

Brak możliwości rozliczenia VAT-u można rozważać w kontekście zarówno sprzedawcy, jak i nabywcy. Jeżeli sprzedawca nie może pomniejszyć VAT-u naliczonego w związku z daną sprzedażą, to nabywca tego towaru lub usługi również nie może obniżyć VAT-u. Gdy sprzedawca posługuje się fakturą VAT marża (bez kwoty VAT), jest to jasnym sygnałem dla nabywcy, mówiącym, ze odliczenia VAT-u nie można dokonać. W przeciwnym razie należy po prostu o tym pamiętać.

Brak możliwości odliczenia VAT-u oznacza koszt w kwocie brutto

W kontekście tematu odliczeń VAT-u przy zakupie niektórych usług warto pamiętać, że gdy nabywca nie może odliczyć VAT-u z danej faktury, ma prawo do zapisania jej w kosztach jako kwotę brutto. Dotyczy to wszystkich usług i towarów opisanych w niniejszym artykule, a więc usług taksówkarskich, turystycznych (w tym noclegów w hotelach), czy towarów używanych i kolekcjonerskich. Oprócz tego, właściciele firmowych pojazdów osobowych, mogą zapisywać w kosztach kwotę brutto przy zakupie benzyny (w związku z którą VAT-u także nie mają prawa odliczyć).

Sebastian Bobrowski

Dyrektor Finansowy inFakt