Usługi kompleksowe - rozliczanie VAT

Usługi kompleksowe nie są zdefiniowane w żadnych przepisach o VAT. Chodzi o prace wykonywane przez przedsiębiorcę dla jego kontrahenta lub klienta, w ramach których jest realizowanych kilka różnych usług – tak ściśle ze sobą powiązanych, że dla zamawiającego tworzą w praktyce jedną całość. Spory o to, które ze świadczeń są kompleksowe, a które odrębne, często musi rozwiązywać Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W sporach tych chodzi o to, czy kilka wykonywanych przez firmę usług należy potraktować i rozliczyć jak jedną całość (bo tworzą taki efekt dla klienta). W praktyce oznaczałoby to, że należy do nich zastosować jedną stawkę VAT - właściwą dla świadczenia głównego.

Często jednak wiodąca usługa jest opodatkowana niższą stawką albo nawet zwolniona z podatku. Wtedy pozostałe prace wykonywane w ramach usługi kompleksowej byłyby opodatkowane tak samo. Organy podatkowe często nie zgadzają się na uznanie danego świadczenia za kompleksowe właśnie z uwagi na opodatkowanie całości niższym podatkiem niż ten, który byłby należny przy rozliczeniu usług w sposób odrębny.

Polecamy: Podstawa opodatkowania VAT 2014 - zmiana ustawy o VAT

Obowiązek podatkowy w VAT w 2014 r. - zasady ogólne

Wskazówki TSUE

Unijny Trybunał Sprawiedliwości wielokrotnie orzekał w sprawie usług kompleksowych. W jego ocenie każdą transakcję generalnie należy uznawać za odrębną i niezależną, ale jeśli już w praktyce rynkowej pojawi się transakcja złożona, to nie powinna być sztucznie rozdzielana.

Z jedną transakcją mamy do czynienia wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności dokonane przez wykonawcę (świadczącego usługi) są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter nienaturalny (por. wyrok z 22 października 2009 r. w sprawie C-242/08 Swiss Re Germany Holding, wyrok z 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04 Levob Verzekeringen i OV Bank).

Trybunał wskazuje jednocześnie, że niewystarczający dla uznania danego świadczenia za kompleksowe jest jedynie związek poszczególnych usług wchodzących w jego skład ze sobą. Ponadto według TSUE z odrębnymi usługami mamy do czynienia wtedy, gdy różne elementy danej usługi jedynie przyczyniają się do lepszego skorzystania ze świadczenia głównego, ale nie są warunkiem koniecznym do wykonania usługi wiodącej.

W ocenie trybunału w razie sporów podatników z fiskusem rozstrzygnięcie należy do sądów krajowych, czyli polskich sądów administracyjnych.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Polecamy: Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Odrębne firmy

W ostatnim czasie w sprawach usług kompleksowych sądy odwołują się do orzeczenia TSUE z 17 stycznia 2013 r. w sprawie polskiej spółki BGŻ Leasing (sygn. C-224/11). Spór dotyczył tego, czy usługa ubezpieczenia przedmiotu leasingu jest zwolniona z podatku od towarów i usług (tak jak każda inna usługa ubezpieczeniowa), czy też jest opodatkowana według stawki podstawowej tak jak usługa leasingu (23 proc.). Organy podatkowe uważały, że zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej będące usługą dodatkową do zasadniczej usługi leasingu, powinno być opodatkowane stawką podstawową tak jak świadczenie główne.

Cały artykuł znajdziesz w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej. Sprawdź