Czy najem zawsze jest opodatkowany VAT

RADA

Najem jest traktowany na równi z działalnością gospodarczą. Skoro będzie Pan wynajmował lokal firmie na działalność gospodarczą, obowiązuje Pana stosowanie stawki VAT 22%. Podatnikiem VAT może Pan zostać z własnej woli, rejestrując się przed rozpoczęciem działalności. Jednak zobowiązany do rejestracji w VAT będzie Pan dopiero po przekroczeniu limitu obrotów uprawniającego do zwolnienia podmiotowego z VAT. Zwolnienie przysługuje do momentu przekroczenia limitu obrotów w wysokości 10 000 euro, czyli na rok 2007 jest to kwota w wysokości 39 700 zł. W 2008 r. będzie to kwota 50 000 zł.

UZASADNIENIE

Na samym wstępie należy zaznaczyć, że jeśli nie chce Pan od samego początku być podatnikiem VAT czynnym, przysługuje Panu zwolnienie podmiotowe ze względu na wysokość obrotów osiąganych z tytułu prowadzonej działalności w zakresie najmu. Co prawda, jak sugeruje Pan w pytaniu, będzie to najem na cele inne niż mieszkaniowe, zatem działalność taka podlega opodatkowaniu VAT, bowiem tylko najem na cele mieszkaniowe jest zwolniony przedmiotowo z VAT.

W Pana przypadku najbardziej interesuje nas jednak działalność opodatkowana VAT w wysokości 22%, ponieważ najem na cele prowadzonej działalności gospodarczej podlega opodatkowaniu właśnie stawką podstawową.

Dlatego jeśli nie chce Pan od razu rejestrować się jako podatnik VAT czynny, może Pan korzystać na początku ze zwolnienia.

Z obowiązku rozliczania VAT zwalnia się podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych, odpowiadającej równowartości 10 000 euro, tj. 39 700 zł. W 2008 r. będzie to kwota 50 000 zł. Jest to limit przewidziany na rok 2007. Trzeba pamiętać o tym, że do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Do wartości sprzedaży nie wlicza się także odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych z podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

Z pytania nie wynika, czy zamierza Pan rozpocząć tę działalność jeszcze w 2007 r., czy też dopiero od nowego, 2008 r. Jest to o tyle istotne, że w każdym z tych przypadków inaczej liczy się limit uprawniający do zwolnienia.

W przypadku rozpoczęcia działalności w ciągu bieżącego roku limit ten jest proporcjonalnie niższy, ponieważ nie rozpoczyna się działalności od początku roku, tylko od któregoś miesiąca. Natomiast cała kwota limitu 10 000 euro jest przewidziana na cały rok.

Ważne!

Podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku podatkowego jest zwolniony z podatku, jeżeli przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty 10 000 euro.

Kiedy tracimy prawo do zwolnienia podmiotowego

Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych z podatku przekroczy kwotę 10 000 euro, zwolnienie traci moc w momencie przekroczenia tej kwoty. Obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej kwoty, a opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad tę kwotę. Podobnie jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę 10 000 euro, zwolnienie z VAT traci moc z momentem przekroczenia kwoty.

O fakcie korzystania ze zwolnienia podmiotowego nie trzeba informować urzędu skarbowego, do którego podmiot wynajmujący przynależy. Trzeba natomiast pilnować momentu przekroczenia limitu, ponieważ, jak wspomniano, rejestracji trzeba dokonać przed przekroczeniem kwoty limitu.

Jeżeli będzie Pan rozpoczynał działalność jeszcze w 2007 r., kwotę limitu trzeba będzie ustalić w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży. Kwotę limitu można obliczyć, w zależności od potrzeb podatnika, biorąc pod uwagę przy wyliczaniu pełne miesiące bądź dni.

Przykład 1

Podatnik rozpoczął działalność od 1 października 2007 r. Zatem do końca roku pozostają mu 3 pełne miesiące. Przy wyliczeniu kwoty limitu z uwzględnieniem pełnych miesięcy będzie musiał całą wartość limitu 39 700 zł podzielić przez 12 miesięcy. Następnie otrzymaną wartość należy pomnożyć przez liczbę miesięcy, w których będzie prowadzona sprzedaż (od chwili pierwszej sprzedaży do końca roku podatkowego).

Do wyliczenia kwoty limitu można zastosować następujący wzór:

A = (B : 12) × C

A - proporcjonalna kwota limitu uprawniającego do zwolnienia

B - kwota limitu na 2007 r., tj. 39 700 zł

C - liczba miesięcy od dnia wykonania pierwszej czynności opodatkowanej do końca roku

Wyliczenie kwoty limitu będzie następujące:

(39 700 zł : 12) × 3 = 9925 zł

Dla firmy kwota wyliczona w opisany sposób jest kwotą limitu uprawniającą ją do korzystania ze zwolnienia z VAT. Przekroczenie wartości sprzedaży w tej kwocie spowoduje utratę prawa do zwolnienia.

Przykład 2

Podatnik rozpoczął działalność opodatkowaną 10 października 2007 r., zatem kwotę limitu będzie musiał wyliczyć z uwzględnieniem liczby dni, jakie pozostały do końca 2007 r. Następnie całą kwotę limitu musi podzielić przez 365 dni.

Do wyliczenia kwoty limitu można zastosować następujący wzór:

A = (B : 365) × C

A - proporcjonalna kwota limitu uprawniającego do zwolnienia

B - kwota limitu na 2007 r., czyli 39 700 zł

C - liczba dni od pierwszej sprzedaży do końca roku

Wyliczenie kwoty limitu będzie następujące:

(39 700 zł : 365) × 83 = 9027,70 zł.

Przekroczenie tej kwoty w trakcie roku spowoduje utratę prawa do zwolnienia podmiotowego i obowiązek opodatkowania każdej nadwyżki sprzedaży ponad tę kwotę.

Ważne!

Kwotę limitu sprzedaży uprawniającą do zwolnienia podmiotowego z VAT można obliczyć, w zależności od potrzeb podatnika, biorąc pod uwagę przy wyliczaniu pełne miesiące bądź dni.

Jak już jednak wspominaliśmy, podatnik nie musi czekać do momentu przekroczenia kwoty limitu. Może dokonać rejestracji wcześniej bądź od razu, rozpoczynając działalność gospodarczą. Posiadanie statusu podatnika VAT czynnego daje pewne przywileje, ale nakłada również pewne obowiązki. Będąc bowiem podatnikiem VAT, podmiot ma możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego ze sprzedażą opodatkowaną, ale musi również prowadzić ewidencję i rozliczać się z VAT w urzędzie skarbowym. Natomiast korzystając ze zwolnienia podmiotowego nie musi: składać deklaracji VAT, wystawiać faktur VAT, prowadzić rejestru zakupu i sprzedaży VAT, chociaż trzeba w takim przypadku prowadzić ewidencję sprzedaży. Wymaga tego art. 109 ust. 1. Zgodnie z jego brzmieniem podatnicy zwolnieni od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. W przypadku bowiem stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi ewidencji lub prowadzi ją w sposób nierzetelny, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa wartość niezaewidencjonowanej sprzedaży w drodze oszacowania i ustala podatek z zastosowaniem stawki 22%, bez prawa obniżenia kwoty podatku należnego, o którym mowa w art. 86 ustawy o VAT.

Zatem podatnicy do momentu przekroczenia limitu mają możliwość dokonania wyboru: albo od raz decydują się na rejestracje w VAT, albo dopiero tuż przed przekroczeniem granicy limitu.

Dlatego mając taki wybór, część podatników decyduje się na rejestracje wcześniejszą, a część czeka do momentu osiągnięcia granicy kwoty limitu do zwolnienia. Wybór należy wówczas indywidualnie do każdego podmiotu, który musi ocenić, jaka jest dla niego korzystniejsza sytuacja.

Obowiązki podatnika VAT

Jako podatnik VAT podmiot świadczący usługi najmu ma obowiązek wystawiania faktur VAT. Przy czym należy zaznaczyć, że przy usługach najmu obowiązek podatkowy powstaje na szczególnych zasadach.

Zgodnie z ogólną zasadą obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jednak gdy wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w terminie 7 dniu, licząc od dnia wykonania usługi.

Przy usługach najmu przewidziano inny moment powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze - z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze.

Ponadto podatnik musi prowadzić ewidencje sprzedaży i zakupu VAT, która musi odpowiadać fakturom, a więc być wiernym odzwierciedleniem deklaracji podatkowych składanych do urzędu skarbowego.

- art. 19 ust. 1 i ust. 13 pkt 4, art. 106 ust. 1, art. 109 ust. 1 i ust. 2, art. 113 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

Ewa Michalak

ekspert w zakresie VAT