Pusta faktura VAT – definicja i skutki wystawienia

Podstawą działania organu będzie zapis art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług:

Autopromocja

„W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.”

Przepis ten, przyjmując regulacje zbieżne z prawem europejskim, określił jako samodzielną podstawę zapłaty podatku z faktu wystawienia faktury, w której wykazano VAT.

Przepis ten nie ma zastosowania, gdy podatnik dokonuje odpłatnej dostawy towarów i świadczenia usług podlegających obowiązkowi podatkowemu oraz czynność tą dokumentuje fakturą. Wówczas powstanie obowiązku podatkowego wywołane jest zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Regulacja ta natomiast znajdzie zastosowanie:
- gdy czynność objęta fakturą nie jest objęta obowiązkiem podatkowym albo była zwolniona od podatku, a także
- gdy czynność wykazana w fakturze nie była w ogóle zrealizowana.

Jak z powyższego wynika - wystawienie „pustej faktury” skutkować będzie obowiązkiem zapłaty podatku VAT, który został na niej wykazany. Jak to się jednak ma do faktu, że w wielu przypadkach wystawiania „pustych faktur” są one ewidencjonowane przez podatnika, a podatek w nich wykazany jest już wpłacony?

Oczywiście podatnik ponownie podatku wpłacać nie będzie, jednakże organ skarbowy, który ujawni taką nieprawidłowość dokona zmiany rozliczenia (VAT-7).

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Wykazana bowiem w rozliczeniu kwota podatku należnego za dany okres rozliczeniowy pomniejszona zostanie o kwotę podatku VAT wykazaną w w „pustej fakturze”.

Jednocześnie określony zostanie podatnikowi obowiązek zapłaty podatku wynikającego z takiej faktury – na podstawie art. 108 ust. 1 ustawy o VAT. Nastąpi więc swego rodzaju przesunięcie podstawy wpłaty podatku.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Dzieje się tak, ponieważ podatek z „pustej faktury” nie podlega rozliczeniu w deklaracji. Powinien on przy tym być odrębnie wpłacony do urzędu skarbowego.

W ustawie o podatku od towarów i usług wskazano przy tym, że zapłata tego podatku powinna nastąpić w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym została wystawiona taka faktura.

Polecamy: Kontrola podatkowa

Polecamy: VAT 2011

W przypadku wystawienia „pustej faktury” na tego rodzaju postępowanie podatnika trudno jednak liczyć. Jak bowiem wskazywać może rodzaj spraw rozpatrywanych przez sądy administracyjne praktyka wystawiania „pustych faktur” służy do obniżenia podatku VAT naliczonego u „kontrahenta” podatnika wystawiającego taką fakturę. Dodać tu trzeba – bezpodstawnie. Działając wspólnie i w porozumieniu podmioty takiej fikcyjnej transakcji zakładać muszą, iż ich działanie nie zostanie ujawnione.

Jak już zostało wspomniane, „pusta faktura” nie daje prawa do odliczenia wykazanego w niej podatku. Kwestę te reguluje art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, który stwierdza, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności.

Tym samym „kontrahent” podatnika, który przyjmie w rozliczenie „pustą fakturę” nie ma prawa do pomniejszenia podatku naliczonego.

Wspomnieć też trzeba, iż podatnik, który wystawia „puste faktury” swoim postępowaniem może narazić się na odpowiedzialność przewidzianą przepisami Kodeksu karnego skarbowego. Zresztą, odpowiedzialność ta będzie również dotyczyć „kontrahenta” takiego podatnika.