REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy faktura wystawiona w ramach optymalizacji podatkowej jest „fakturą podrobioną” wg Kodeksu karnego?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Czy faktura wystawiona w ramach optymalizacji podatkowej jest „fakturą podrobioną” wg Kodeksu karnego?
Czy faktura wystawiona w ramach optymalizacji podatkowej jest „fakturą podrobioną” wg Kodeksu karnego?

REKLAMA

REKLAMA

Wielu księgowych zastanawia się dziś nad praktycznymi konsekwencjami wejścia w życie nowych przepisów Kodeksu karnego związanych z fakturowaniem.

Stawia się wiele pytań, wśród których dominują dwa:

REKLAMA

Autopromocja
  • czym różni się faktura sfałszowana, w tym zwłaszcza „podrobiona” lub „przerobiona” od faktury „nierzetelnej” (pojęcie karnoskarbowe)?
  • czym jest „użycie” faktury „podrobionej” lub „przerobionej”, „posłużenie się” fakturą nierzetelną, mającymi znamiona czynu zabronionego?

Pytania te wiążą się z rozpowszechnioną w ostatnich latach praktyką „optymalizacji” obciążeń podatkowych. Pojawiła się w związku z tym nowe zjawiska takie jak:

  • podmioty gospodarcze, które powołane są tylko po to, aby przeprowadzić określoną operację optymalizacyjną („podmioty optymalizacyjne”),
  • czynności prawne, których jedynym motywem jest zmniejszenie lub eliminacja obciążeń podatkowych lub uzyskanie bądź zwiększenie kwoty zwrotu podatku („transakcje optymalizacyjne”).

Jest rzeczą oczywistą, że zarówno „podmioty optymalizacyjne” jak powyższe „transakcje” nie mają obiektywnego uzasadnienia ekonomicznego. Zachowuje się tu wszelkie pozory legalizmu, lecz nie zawsze można być pewnym, czy są to rzeczywiście istniejące podmioty oraz czy owe transakcje mają realną treść ekonomiczną. Czy faktury wystawiane przez te podmioty lub dokumentujące „transakcje optymalizacyjne” mogą zostać uznane za faktury sfałszowany, w tym „podrobione” lub „przerobione” w rozumieniu nowych przepisów Kodeksu karnego (art. 270 a i 271 a)?

Odpowiedzi na te pytania mają podstawowe  znaczenie dla dalszego istnienia tych transakcji, bo „wystawienie” lub „użycie” faktur dokumentujących te zdarzenia (brak zdarzeń) może już nastąpić pod rządami nowych przepisów, co oznacza, że zostanie już popełniony czyn będący przedmiotem tych przepisów. Sądzę, że kluczowe znaczenie dla rozwiązania tych problemów ma podmiotowość prawnopodatkowa tego, kto wystawia faktury. Jeżeli wystawca jest zarówno w sensie podmiotowym jak i przedmiotowym podatnikiem obowiązanym do wystawienia faktury i wystawia on faktury z tytułu wykonanej czynności, to na pewno nie mamy do czynienia z fakturą sfałszowaną, w tym „podrobioną” w sensie prawnokarnym. Sądzę, że odpowiedzi tu udziela wprost prawo podatkowe: fakturą w rozumieniu art. 2 pkt 31 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., a do tego przepisu odwołuje się Kodeks karny, wystawia się w następujących przypadkach:

  1. gdy podmiot, który ją wystawia jest podatnikiem podatku od towarów i usług,
  2. gdy podmiot ten wykonał czynności podlegające opodatkowaniu, czyli:
  1. wykonał w całości lub części usługę,
  2. dokonał dostawy towarów,
  3. otrzymał zaliczkę, przedpłatę lub ratę podlegającą opodatkowaniu z tytułu czynności wymienionych w pkt a) lub b),
  1. podmiot ten ma zamiar wykonać czynności wymienione w pkt 2) i legalnie wystawia fakturę przed wykonaniem tych czynności,
  2. przepis ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nakazuje podatnikowi wystawić fakturę dokumentującą zdarzenia nie podlegające opodatkowaniu, ze względu na miejsce świadczenia,
  3. podatnik wystawia faktury z tytułu czynności podlegających opodatkowaniu, mimo że nie ma obowiązku ich wystawiania.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Aby dokument wystawiony w tych przypadkach był „fakturą” w rozumieniu tej ustawy kluczowe znaczenie ma to, czy wystawca jest podmiotem w rozumieniu art. 15 i 16 tej ustawy i czy miał realnie zdarzenie (czynność) podlegające opodatkowaniu, które wykonuje albo w którym uczestniczy podatnik. Jeżeli podmiot wystawiający fakturę nie jest podatnikiem, lub zdarzenie, którego ona dotyczy, nie nastąpią i nie miały nigdy nastąpić, to dokument ten:

  1. jest fakturą sfałszowaną, jeżeli został wystawiony w celu użycia jako autentyczny dla potrzeb rozliczeń podatkowych, a wystawca wiedział, że nie jest podatnikiem w sensie podmiotowym,
  2. jest fakturą sfałszowaną jeżeli została wystawiona w celu użycia jako autentyczna dla potrzeb rozliczeń podatkowych a podmiot wystawiający wiedział, że dokumentowane przy jej pomocy zdarzenie nie wystąpiło lub nie wystąpi,
  3. jest „fakturą” w rozumieniu art. 108 ustawy o VAT, jeżeli zawiera ona kwotę podatku (nie jest to „podatek należny”, lecz odrębne zobowiązanie podatkowe).

Ustawa o VAT 2017 - tekst ujednolicony

Użycie tych faktur przez podatnika jako autentycznych dla potrzeb rozliczeń podatkowych może rodzić uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa pospolitego w rozumieniu nowych przepisów prawa karnego.

Reasumując: również mając do czynienia z pozorną podmiotowością prawnopodatkową lub pozornym charakterem zdarzeń podlegających opodatkowaniu można popełnić przestępstwo pospolite. Tu może pojawić się jednak pogląd, że faktury te są tylko fakturami nierzetelnymi w rozumieniu art. 62 § 2 Kodeksu karnego skarbowego, bo pozorność czynności nie odbiera ich wykonawcy statusu podatnika, a faktury „pozorne” są wciąż fakturami wystawionymi przez podatnika. Sądzę, że jest to pogląd trudny do obrony, choć stanowisko judykatury w tej sprawie jest wciąż pewną niewiadomą. Jedno jest pewne: użycie faktur wystawionych w związku z pozornymi transakcjami optymalizacyjnymi jest od marca 2017 r. bardzo ryzykowne.

Witold Modzelewski

Uniwersytet Warszawski

Instytut Studiów Podatkowych

*****************

Właściciele firm, zarządy spółek, dyrektorzy ekonomiczni lub finansowi oraz pracownicy zajmujący się fakturowaniem, ewidencją podatkową oraz składaniem deklaracji VAT muszą podjąć wszelkie niezbędne działania mające na celu wyeliminowanie ryzyka wystawiania nierzetelnych (podrobionych lub przerobionych) faktur oraz posłużenia się tymi fakturami wystawionymi przez inne podmioty dla potrzeb prowadzenia ewidencji i składania deklaracji. Muszą być wydane odpowiednie zarządzenia i polecenia dotyczące fakturowania oraz ewidencjonowania i deklarowania pod kątem wyeliminowania powyższych ryzyk.

W tym celu Instytut Studiów Podatkowych przygotował Wzorcowe Instrukcje dotyczące:

- Fakturowania dla potrzeb podatku od towarów i usług

- Sporządzania nowych deklaracji VAT,

które mogą być wykorzystane przez właścicieli, zarządy i dyrektorów ekonomicznych lub finansowych firm przy wydaniu poleceń eliminujących ryzyko popełnienia błędów mogących mieć znamiona tych czynów zakazanych.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
API KSeF 2.0: Nowe narzędzia od Ministerstwa Finansów. Firmy muszą już zacząć przygotowania

Resort finansów opublikował pełną dokumentację API KSeF 2.0 wraz z bibliotekami SDK i podręcznikiem dla programistów. Od 30 września 2025 r. ruszy środowisko testowe, a od 1 lutego 2026 r. KSeF stanie się obowiązkowy dla wszystkich przedsiębiorców.

Przeniesienie grupy spółek do centrum BPO: jak to zrobić skutecznie i prawidłowo

Migracja grupy kilkunastu spółek w ramach jednego projektu outsourcingu księgowo-kadrowego w ramach BPO to jedno z najbardziej złożonych przedsięwzięć w branży usług finansowo-księgowych. Wymaga to precyzyjnego planowania, koordynacji wielu zespołów oraz szczególnej uwagi na aspekty prawne, techniczne i operacyjne. Jak przygotować się do takiego procesu z perspektywy firmy przekazującej procesy oraz dostawcy usług BPO?

E-faktura w KSeF: definicja, nowy wzór FA(3) i zasady wystawiania od 2026 r.

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy podatnicy będą wystawiać faktury ustrukturyzowane wyłącznie w nowym formacie FA(3). Sprawdź, czym jest e-faktura w KSeF, jakie zmiany wprowadza nowy wzór i z jakich bezpłatnych narzędzi można korzystać, aby prawidłowo wystawiać dokumenty.

Miliardy złotych na fikcyjnych fakturach. W pół roku fiskus wykrył oszustwa na ponad 4,1 mld zł [DANE MF]

W 6 miesięcy br. liczba wykrytych fikcyjnych faktur była o prawie 3% mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Jak zaznaczają eksperci, KAS stosuje coraz skuteczniejsze cyfrowe narzędzia weryfikujące. Algorytmy z użyciem sztucznej inteligencji są dużo szybsze i dokładniejsze w wyłapywaniu oszustw niż metody tradycyjne. Jednocześnie oszuści są mniej skłonni do podejmowania ryzyka. Ostatnio wartość brutto wynikająca z fikcyjnych faktur wyniosła ponad 4,1 mld zł, a więc o przeszło 3% mniej niż rok wcześniej.

REKLAMA

Faktura handlowa nie będzie jednocześnie fakturą ustrukturyzowaną. Dodatkowe obowiązki podatników VAT

Po wejściu w życie zmian w ustawie o VAT wdrażających model obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) wielu podatników może mieć problem (i dodatkowe obowiązki) wynikające z faktu, że faktura ustrukturyzowana nie może pełnić funkcji faktury handlowej – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski. Co powinni zrobić podatnicy VAT, którzy zdecydują się na wystawianie faktur handlowych nie będących fakturami VAT?

System kaucyjny a VAT: Objaśnienia MF dotyczące rozliczeń podatników i płatników w związku z nowymi zasadami obrotu opakowaniami

Objaśnienia MF mają na celu pokazanie, jak w praktyce stosować przepisy ustawy o VAT w odniesieniu do czynności wykonywanych przez podatników i płatników uczestniczących w systemie kaucyjnym. Nowe reguły prawne wynikają z wprowadzenia obowiązku pobierania kaucji przy sprzedaży wybranych opakowań jednorazowych i wielokrotnego użytku. System ten umożliwia konsumentom zwrot opakowań lub odpadów opakowaniowych w dowolnym punkcie zbiórki, bez konieczności przedstawiania dowodu zakupu.

Błąd w fakturze w KSeF? Ministerstwo Finansów ostrzega: tak tego nie poprawisz!

Wystawienie faktury na błędnego nabywcę może mieć poważne konsekwencje – i nie da się tego naprawić zwykłą korektą NIP. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że w KSeF konieczne jest wystawienie faktury korygującej do zera oraz zupełnie nowej faktury z prawidłowymi danymi. Inaczej dokument trafi do... zupełnie obcej firmy.

Ustawa o KSeF opublikowana w Dzienniku Ustaw. Ważne zmiany i nowe funkcjonalności dla przedsiębiorców!

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację wprowadzającą Krajowy System e-Faktur (KSeF). Przedsiębiorców czekają ważne zmiany – nowe terminy wdrożenia, dodatkowe funkcjonalności systemu, a także skrócony czas zwrotu VAT. Sprawdź, co dokładnie przewiduje ustawa i jak przygotować się do obowiązkowego KSeF!

REKLAMA

„Towar w drodze mimo kontroli” – kiedy urząd celny może zwolnić przesyłkę wcześniej?

W obrocie towarowym czas to pieniądz. Dlatego przedsiębiorcy chętnie korzystają z możliwości, jakie daje art. 194 ust. 1 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC) – przepis pozwalający zwolnić towar do obrotu, nawet jeśli weryfikacja w urzędzie celno-skarbowym wciąż trwa. Brzmi jak wyjątek od reguły? Tak jest, ale w praktyce może być to realne ułatwienie, pod warunkiem, że spełnione są ściśle określone warunki i złożony wniosek do UCS.

KSeF 2.0 coraz bliżej: MF ujawnia plan wdrożenia. Oto najważniejsze terminy!

KSeF 2.0 od 30 września zastąpi obecną wersję środowiska testowego KSeF 1.0 - informuje Ministerstwo Finansów. Dotychczasowi użytkownicy wersji produkcyjnej KSeF 1.0 nadal mogą z niej korzystać, aż do 26 stycznia 2026. To jest kolejny krok do wprowadzenia obligatoryjnego Krajowego Systemu e-Faktur.

REKLAMA