Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia odpłatnych usług ustanowienia służebności gruntowej

Autopromocja

Ustanowienie służebności gruntowej na gruncie VAT jest usługą o podobnym charakterze do usłu­gi najmu. Z punktu widzenia regulacji zawartych w Kodeksie cywilnym służebność jest obciążeniem cudzej nieruchomości, mającym na celu zwiększenie użyteczności innej nieruchomości albo zaspo­kojenie określonych potrzeb oznaczonej osoby fizycznej. Definicję służebności gruntowej zawiera art. 285 § 1 k.c. Zgodnie z tym przepisem, nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w sto­sunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności. Z pytania wynika, że ustanowienie słu­żebności gruntowej ma charakter odpłatny. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny między świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi zatem istnieć bezpośredni związek między świadczoną usłu­gą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczące­go usługę. Otrzymana zapłata powinna więc być konsekwencją wykonanego świadczenia. Te warunki są w tym przypadku spełnione. Dlatego obowiązek podatkowy powinien zostać rozpoznany zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) tiret trzecie ustawy o VAT, tj. w dacie wystawienia faktury, jednak nie później niż z upływem terminu płatności. Jeśli termin płatności nie jest oznaczony, to zasadne będzie zastoso­wanie art. 455 k.c., zgodnie z którym, jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Polecamy: IFK Platforma Księgowych i Kadrowych

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Potwierdzają to także organy podatkowe. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 27 marca 2014 r. (sygn. IPPP1/443-16/14-2/EK) czytamy:

Ze względu na istotne cechy instytucji służebności gruntowej (wynikające z przepisów MF kodeksu cywilnego) z punktu widzenia opodatkowania podatkiem od towarów i usług, czynności te należy zaliczyć do usług, dla których obowiązek podatkowy powstaje na zasa­dach określonych w art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy [od 1 stycznia 2014 r. - art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) tiret trzecie ustawy o VAT - przyp. autora], gdyż jest usługą podobną do usług najmu, dzierżawy W konsekwencji moment powstania obowiązku podatkowego z tytułu świadczenia usługi ustano­wienia służebności gruntowej w zakresie wnoszonych opłat powstaje - zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy (...) [od 1 stycznia 2014 r. - z chwilą wystawienia faktury, nie później niż z upływem terminu płatności - zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) tiret trzecie ustawy o VAT - przyp. autora]. Ustawodawca nie wskazuje na konkretne dokumenty, z których miałby wynikać termin płatności. Stąd też w zasadzie nie można odrzucić żadnej formy w jakiej świadczący usługi określi termin płatności. Zatem, zgodzić należy się z Wnioskodawcą, że w przypadku, kiedy termin płatności, zo­stał określony w orzeczeniu sądu można go traktować na równi z terminem określonym w umowie. W przypadku natomiast, kiedy termin płatności, nie wynika z postanowienia sądu (pkt 3), Wniosko­dawca może przyjąć za ten termin, termin określony przez wierzyciela w wezwaniu do spełnienia świadczenia zgodnie z art. 455 ustawy Kodeks Cywilny bądź termin ten może być określony na fakturze.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 19a ust. 5 pkt 4 lit. b) ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 312
• art. 285 § 1, art. 455 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny - j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 121

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź