Zmiany w odliczaniu VAT w 2016 r. – jak stosować preproporcję?

W przypadku zakupów wykorzystywanych zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i czynności innych niż opodatkowane (w tym niepodlegających opodatkowaniu) prawo do odliczenia, co do zasady, przysługuje częściowo. Dotychczas w takich przypadkach najczęściej znajdowała zastosowanie metoda polegająca na częściowym odliczaniu podatku naliczonego w oparciu o proporcję obowiązującą danego podatnika. Metodę tę określają przepisy art. 90 ust. 2–10 ustawy o VAT.

Autopromocja

Zmiany właściwości urzędu dla celów VAT w 2016 roku

Należy jednak zauważyć, że Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 24 października 2011 r. (sygn. akt I FPS 9/10) orzekł, iż:

(...) w świetle przepisów art. 86 ust. 1 oraz art. 90 ust. 1 i 2 ustawy o VAT czynności niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie mogą wpłynąć na zakres prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zastosowaniu art. 90 ust. 3 powołanej wyżej ustawy.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

W konsekwencji – jak czytamy w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 5 czerwca 2012 r. (sygn. akt I FSK 1270/11):

(...) w przypadku podatku naliczonego wynikającego z wydatków związanych tylko z czynnościami opodatkowanymi oraz z czynnościami niepodlegającymi podatkowi (których nie da się jednoznacznie przypisać do jednej z tych kategorii czynności), podatnik nie stosuje odliczenia częściowego wedle proporcji określonej na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy o VAT, lecz odliczenie pełne. Wartość czynności niepodlegających w ogóle opodatkowaniu nie wchodzi bowiem do sumy wartości obrotów ustalanych dla potrzeb liczenia proporcji sprzedaży.

Polecamy: Zmiany w odliczaniu VAT od 1 stycznia 2016 r. - jak przygotować się do stosowania preproporcji (PDF)

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Była to sytuacja bardzo niekorzystna dla fiskusa. Powodowała bowiem, że nawet niewielkie wykorzystywanie zakupów do wykonywania czynności opodatkowanych uprawniało podatników do odliczania VAT w całości. Dlatego z dniem 1 stycznia 2016 r. zostały dodane przepisy określające zasady dokonywania odliczeń częściowych w przypadkach, gdy podatnicy kupują towary i usługi wykorzystywane zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza.

Są to przede wszystkim przepisy art. 86 ust. 2a–2h i 22 ustawy o VAT oraz rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników. Na ich podstawie kwota podatku naliczonego będzie niekiedy obliczana przez podatników w oparciu o nowego rodzaju proporcję, nazywaną preproporcją lub prewspółczynnikiem.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Przygotowania do stosowania preproporcji oraz odliczanie kwot VAT z uwzględnieniem preproporcji można przedstawić w 5 krokach. Są to:

1. Ustalenie, czy mamy obowiązek stosowania preproporcji.
2. Ustalenie, jaką metodę określania preproporcji możemy wybrać.
3. Zgromadzenie danych niezbędnych do określenia preproporcji.
4. Ustalenie współczynnika preproporcji.
5. Poznanie zasad odliczania w ciągu roku podatku naliczonego z uwzględnieniem preproporcji.

Czytaj więcej na IFK Platformie Księgowych i Kadrowych w artykule: "Zmiany w odliczaniu VAT od 1 stycznia 2016 r. – jak stosować preproporcję" >>