Jak odliczyć VAT z faktury, w której zastosowano nieprawidłowy kurs waluty?

Powyższe zagadnienie warto rozważyć w oparciu o konkretny przykład. Wyobraźmy sobie, że pewna Spółka otrzymała od kontrahenta fakturę z tytułu nabycia na terenie kraju towarów wystawioną w walucie obcej na kwotę 30.000 EUR, w tym 5.609,76 EUR podatku VAT. Fakturę wystawiono już po dokonaniu dostawy towarów. Kontrahent nie przeliczył jednak podatku wg średniego kursu NBP z dnia poprzedzającego obowiązek podatkowy 1 EUR=4,2654 PLN, tylko po kursie korporacyjnym 1 EUR=4,2000 PLN. Jak w takiej sytuacji Spółka powinna rozliczyć podatek VAT, czy Spółka posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego?

Autopromocja

Co do zasady, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa o VAT”) w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego, w tym wypadku, stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych z tytułu nabycia towarów.

Ustawa o VAT zawiera w art. 88 zamknięty katalog wyjątków, kiedy podatnik nie będzie miał możliwości odliczenia podatku, będą to przypadki, gdy:

• nabycie dotyczy usług noclegowych i gastronomicznych, z wyjątkiem nabycia posiłków przeznaczonych dla pasażerów przez podatników świadczących usługi przewozu osób,
• nabycie dotyczy wydatków, o których mowa w art. 29a ust. 7 pkt 3 (otrzymanie od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku),

• faktura została wystawiona przez podmiot nieistniejący,
• transakcja nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniona od podatku,
• wystawiona faktura stwierdza czynności, które nie zostały dokonane,
• podają kwoty niezgodne z rzeczywistością,
• wykazana w fakturze kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku w fakturze,
• obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7,
• nie stanowi podstawy do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego kwota podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 pkt 4 lit. c, w przypadku opodatkowania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 25 ust. 2, na terytorium kraju z powodu podania numeru, o którym mowa w art. 97 ust. 10, w sytuacji gdy towary w momencie zakończenia ich wysyłki lub transportu znajdują się na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju.

Polecamy: Biuletyn VAT

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry

Dokumentem, który uprawnia Spółkę do odliczenia podatku naliczonego, jest więc poprawnie wystawiona faktura. Kwoty podatku w fakturze powinny być wykazane w złotych, a w przypadku wystawienia faktury w walucie obcej przeliczenia na złote dokonuje się co do zasady według kursu średniego NBP (lub EBC) z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust. 1 w zw. z art. 106e ust. 11).

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Sprzedawca wykazał w fakturze i odprowadził do urzędu skarbowego należny podatek VAT w wysokości 5.609,76 EUR, tj. 23.560,98 zł, zamiast 23.927,85 zł. Ponieważ błędnie przyjęty kurs nie znalazł się w katalogu art. 88 ustawy o VAT wykluczającego możliwość odliczenia podatku, Spółka  może wykazać podatek naliczony, ale w takiej samej wysokości jak sprzedawca (przy założeniu możliwości odliczenia przez nabywcę 100% kwoty podatku naliczonego). Nabywca nie może sam skorygować kursu i wykazać podatku naliczonego w wysokości 23.927,85 zł, gdyż kwota ta byłaby wyższa o 366,87 zł niż kwota podatku należnego wykazanego w fakturze przez sprzedawcę. Z założenia podatek od towarów i usług ma być neutralny, czyli sprzedawca i nabywca powinni wykazać go w tej samej kwocie.

Nie budzi wątpliwości, że błędny kurs i różnicę w podatku należy skorygować fakturą korygującą.  W przypadku gdy nabywca towaru otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i 14 ustawy o VAT (dot. obniżenia podstawy opodatkowania), jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia (art. 86 ust. 19a). Ustawa o VAT nie reguluje natomiast kiedy należy ująć fakturę zwiększającą podatek naliczony. W ocenie Autorki, w przypadku Spółki prawo do odliczenia podatku naliczonego o wartość zwiększenia kwoty podatku (366,87 zł) powstaje w rozliczeniu za miesiąc otrzymania faktury korygującej in plus.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Alicja Ziółek, doradca podatkowy w ECDDP sp. z o.o.