REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Należyta staranność w VAT - korzystne dla podatników wyroki sądów

Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Należyta staranność w VAT - korzystne dla podatników wyroki sądów
Należyta staranność w VAT - korzystne dla podatników wyroki sądów
Własne

REKLAMA

Coraz częściej sądy orzekają, że fiskus powinien szukać prawdziwych oszustów, a nie ściągać należności z majątku oszukanych. Korzystne dla podatników wyroki zapadły ostatnio w WSA w Warszawie, a wcześniej w WSA we Wrocławiu oraz w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Na rozstrzygnięcie w sądzie kasacyjnym czeka sprawa uczestnika karuzeli, w której było 207 łańcuchów dostaw i 26 słupów (sygn. akt I FSK 1860/17). Nie wiadomo, jaki sędziowie wydadzą werdykt, ale eksperci nie mają wątpliwości, że w sądach już zmieniło się podejście do dobrej wiary i należytej staranności w VAT.

– Prawdopodobnie zdano sobie sprawę z tego, że orzecznictwo TSUE, które jest korzystne dla podatników, nie może pozostawać martwe – komentuje Krystian Łatka, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych.

Polecamy: Biuletyn VAT

Przesądzała ilość

Chodzi o podatników, którzy spotykają się z odmową prawa do odliczenia podatku naliczonego lub jego zwrotu. Powód? W łańcuchu dostaw występowali oszuści, którzy nie uregulowali podatku na wcześniejszych etapach obrotu.

Autopromocja

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur

Kup książkę:

KSeF. Jak przygotować się do wystawiania e-faktur + plakat KSeF. Krok po kroku

Fiskusa nie przekonuje to, że towar faktycznie istniał, a bezpośredni kontrahenci podatnika rozliczali się z budżetem. Wychodzi on z założenia, że skoro w łańcuchu dostaw działali oszuści, to podatnik albo świadomie z nimi współdziałał, albo nie dołożył należytej staranności przy ich weryfikowaniu. Na karuzele trzeba patrzeć całościowo, jak na ciąg zdarzeń, których celem jest wyprowadzenie VAT z budżetu – uważają organy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

– W części spraw, które zakończyły się niekorzystnie dla podatników, cały obrót towarem mógł być faktycznie oszustwem – przyznaje prof. Bogumił Brzeziński, kierownik Katedry Prawa Finansów Publicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Katedry Prawa Finansowego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jego zdaniem jednak przyczyna może leżeć również gdzie indziej. – W sprawach oszustw karuzelowych sądy są zalewane masą liczb, wykresów i dokumentów przedstawianych przez organy podatkowe. Często więc dają pierwszeństwo ilości, a nie jakości argumentacji – uważa prof. Brzeziński.

Autopromocja

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna

Kup książkę:

Gorące tematy dla biur rachunkowych. SLIM VAT 3, KSeF, praca zdalna - Poradnik Gazety Prawnej

Odejście od automatyzmu

Skąd zatem zmiana w podejściu sądów do wplątanych w karuzele podatkowe?

Zdaniem Tomasza Michalika, doradcy podatkowego i partnera w MDDP, sądy przestały się godzić na rozstrzyganie takich spraw z automatu. Wskazuje on, że organy często prowadzą postępowania pod postawioną tezę (np. brak należytej staranności) i robią wszystko, by ją udowodnić.

Autopromocja

KSEF: wystawianie faktur ustrukturyzowanych

Kto i kiedy musi wystawić fakturę ustrukturyzowaną? Co należy mieć, aby móc wystawić fakturę ustrukturyzowaną? Kary za naruszenie obowiązków w zakresie wystawiania faktur ustrukturyzowanych. Te oraz inne zagadnienia poruszone zostaną podczas tego webinarium.

Webinarium: KSEF: wystawianie faktur ustrukturyzowanych + certyfikat gwarantowany

– W analogicznych sprawach potrafią postawić jednemu podatnikowi zarzut, że nie zastosował żadnych procedur weryfikacji kontrahentów, a innemu, że jego procedury są zbyt szczegółowe, by mogły być rzeczywiście stosowane. Ostatecznie w obydwu przypadkach wniosek jest taki sam – brak działania lub rzekoma pozorność, które oznaczają niedochowanie należytej staranności – mówi Michalik.

Dodaje, że sądy sprzeciwiły się również pociąganiu do odpowiedzialności zbiorowej wszystkich podatników uczestniczących w łańcuchu dostaw. Wbrew temu, co twierdzi fiskus, uznały, że działania każdego podatnika trzeba badać odrębnie, a nie patrzeć na karuzele jak na ciąg zdarzeń. Należy też patrzeć na relacje podatnika z bezpośrednimi kontrahentami, a nie na to, co robili kontrahenci kontrahentów. – To, że w łańcuchu dostaw jeden podatnik był oszustem, nie oznacza, że wszyscy powinni ponieść tego konsekwencje – mówi Michalik.

Postępowania pod tezę

Na inny powód uchylania decyzji wskazuje Przemysław Antas, radca prawny i doradca podatkowy w Antas Legal. Jego zdaniem sądy nie zmieniły podejścia w sprawie karuzel, a korzystne wyroki mają swoje źródło po prostu w kiepskiej jakości decyzji wydawanych przez urzędników.

– Urzędnicy są rozliczani z tzw. ustaleń, czyli kwot widniejących na decyzjach. Mało kto się zastanawia, co będzie za rok lub dwa, gdy decyzja będzie kontrolowana przez sąd – mówi ekspert. Jego zdaniem łatwo w takiej sytuacji o błędy, np. czyste spekulacje co do świadomego udziału podatnika w nadużyciach zamiast żmudnego zbierania dowodów wskazujących na winę lub zaniedbania podatnika.

– To główny powód, dlaczego sądy uchylają takie decyzje – uważa Antas.

Odpowiedzialność za niesprawne państwo

Zmianę w orzecznictwie dostrzega Gerard Dźwigała, radca prawny i doradca podatkowy w Dźwigała & Ratajczak. Jego zdaniem sędziowie zaczynają po prostu lepiej rozumieć, że to na organach państwa, a nie na podatnikach spoczywa obowiązek walki z oszustwami. To one bowiem mają narzędzia do weryfikowania podatników i ich rozliczeń.

– Szczególnie że w ostatnim czasie okazało się, iż państwo może jednak stworzyć odpowiednie instrumenty prawne i techniczne kontroli wrażliwych branż. I to w taki sposób, aby niemal natychmiast wychwytywać nieprawidłowości oraz chronić przed oszustami uczciwych handlowców – zwraca uwagę Gerard Dźwigała.

Jego zdaniem sukcesy w walce z nadużyciami, którymi chętnie dzieli się KAS, mogą być argumentem za tym, że w latach poprzednich to nie podatnicy, ale właśnie administracja i ustawodawca nie reagowali odpowiednio na nieprawidłowości. Mimo że powinni byli i mieli takie możliwości.

Nierealne żądania

Na przewagę fiskusa w zwalczaniu oszustw zwracał uwagę również radca prawny Ireneusz Krawczyk w wywiadzie dla DGP (nr 200/2017, „Wyczerpałem już wszystkie możliwości obrony”).

Podkreślał, że państwo nie może żądać od obywatela tego, czego samo nie jest w stanie zrealizować. Podatnik nie może sięgać do informacji objętych tajemnicą. Nie weryfikuje też swojego kontrahenta każdego dnia, a przecież ten może się z dnia na dzień uwikłać w oszustwo. ⒸⓅ


Korzystne wyroki sądów dotyczące należytej staranności w VAT

OPINIA - Dziś są większe szanse na wygraną w sądzie

Krystian Łatka, doradca podatkowy z Instytutu Studiów Podatkowych

Do niedawna, mimo kolejnych orzeczeń unijnego trybunału korzystnych dla podatników, jego tezy nie przyjmowały się w krajowym orzecznictwie. Wymogi stawiane podatnikom były czasem tak absurdalne, że ocierały się o podżeganie do popełniania czynów zabronionych ustawą o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Przykładem wyrok NSA o sygn. akt I FSK 960/15, w którym żądano od podatnika ustalenia źródła pochodzenia towarów.

Analiza niektórych orzeczeń prowadzi do wniosku, że w zasadzie nie sposób było prowadzić działalności tak, aby nie narażać się na zarzut braku należytej staranności.

Od pewnego czasu można jednak zaobserwować zmiany w orzecznictwie. Sądy zdają się dostrzegać, że wypracowana przez nie dotychczas koncepcja rzetelnego podatnika opisuje pusty zbiór. Zaczęły więc pojawiać się wyroki, w których wskazano, że trzeba udowodnić zamiar udziału w oszustwie i uzyskania korzyści (np. wyrok o sygn. akt I FSK 178/16).

Choć organy idą utartą ścieżką i w zasadzie z urzędu przypisują złą wiarę, to coraz częściej podatnikom udaje się wykazać w sądach, że w okolicznościach sprawy transakcje były „typowe”, zatem nie wymagały szczególnej staranności.

Patrycja Dudek

Łukasz Zalewski

dgp@infor.pl

Autopromocja

REKLAMA

Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Darowizna w formie aktu notarialnego z zagranicy. Co jest istotne podatkowo?

    W dzisiejszych czasach, coraz częściej obywatele Polski otrzymują darowizny z zagranicy. Czy jednak taka darowizna podlega opodatkowaniu w Polsce? Jakie są obowiązki podatkowe osoby, która otrzymała taką darowiznę w formie aktu notarialnego?

    Odliczenie VAT od alkoholu dla kontrahenta. Inaczej traktowany poczęstunek a inaczej prezent

    Czy można odliczyć VAT od zakupu alkoholu dla kontrahenta? Czy ma znaczenie, że alkohol jest kupiony jako prezent, czy jako poczęstunek podczas spotkania biznesowego?

    Zatrudnienie i płace w sektorze przedsiębiorstw. Co pokazują dane GUS z sierpnia?

    GUS zaprezentował dane o zatrudnieniu i płacach w sektorze przedsiębiorstw w sierpniu 2023 roku. Jakie tendy pokazują najnowsze dane?

    Korekta zgłoszenia celnego wywozowego w przypadku obniżki/podwyżki cen towaru po wywozie towaru

    Korekta zgłoszenia wywozowego będzie miała wpływ na rozliczenie VATu w przedsiębiorstwie, więc warto dochować należytej staranności i mylić się jak najmniej. W przypadku pomyłki w trakcie wywozu może się tak zdarzyć, że towaru umieścimy za dużo, za mało lub w ogóle pomylimy towar i wyślemy nie to co było zamówione. Zdarza się również tak, że odprawimy towar zamówiony przez klienta, ale nie na tych dokumentach co powinniśmy. Ścieżki postępowania w takich sytuacjach są podobne i niestety długotrwałe.

    Fundacja rodzinna jako family office

    Od połowy maja 2023 r. przedsiębiorcy mogą korzystać z rozwiązania, na które środowisko czekało ponad trzy dekady, czyli z fundacji rodzinnej na prawie polskim. Większość komentarzy dotyczy fundacji rodzinnej jako wehikułu sukcesyjnego. Jest to rzeczywiście najczęstszy powód, dla którego fundacje są powoływane, czyli budowanie biznesu na pokolenia. Tymczasem można spojrzeć na fundację w szerszej perspektywie. Jedną z nich jest wykorzystanie fundacji jako rozwiązania o charakterze family office.

    Faktura ustrukturyzowana nie jest dokumentem handlowym

    Faktura ustrukturyzowana nie nadaje się do roli dokumentu handlowego ze wszystkich możliwych powodów. Można usiłować nadać tej fakturze charakter dokumentu handlowego, ale wymaga to wielu dodatkowych działań prawnych – pisze profesor Witold Modzelewski.

    Kary za przestępstwa gospodarcze od 1 października. Nawet 25 lat za łapownictwo

    Kary za przestępstwa gospodarcze managerów w firmach, znane jako przestępstwa białych kołnierzyków (z ang. white collar crimes), od 1 października 2023 r. ulegną zaostrzeniu. Za przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej w związku z piastowaniem kierowniczego stanowiska grozić będzie nawet do 25 lat pozbawienia wolności. Dotychczas za taki czyn można było trafić do więzienia na 8 lat.

    Ulga mieszkaniowa w PIT 2023 – pieniądze ze sprzedaży mieszkania można wydać na spłatę udziału byłego małżonka w nieruchomości przyznanej w wyniku rozwodu

    18 września 2023 r. Szef KAS zmienił interpretację indywidualną wydaną we wrześniu 2022 r. przez Dyrektora KIS i uznał, że podatniczka,  która przeznaczyła środki uzyskane ze sprzedaży mieszkania należącego do jej majątku odrębnego na spłatę udziału byłego męża w nieruchomości przyznanej jej na podstawie ugody sądowej zawartej po rozwodzie ma prawo do skorzystania z ulgi mieszkaniowej, o której mowa w art. 21 ust.1 pkt 131 ustawy o PIT. Zmiana stanowiska oznacza, że podatnicy którzy znajdą się w analogicznej sytuacji nie powinni płacić PIT z tytułu dokonanej sprzedaży nieruchomości. 

    Jednolita rejestracja VAT w ramach pakietu ViDA. Przedsiębiorcy popierają to rozwiązanie

    Na ten rok zapowiadane jest uchwalenie ostatecznego kształtu pakietu VAT w epoce cyfrowej (VAT in Digital Age – ViDA), który zakłada dalsze usprawnienie unijnego systemu podatku od wartości dodanej (VAT). Przyjęcie pakietu wiąże się ze znaczącymi zmianami w systemie rozliczenia VAT na terenie UE dla przedsiębiorców prowadzących sprzedaż wewnątrzwspólnotową. Krajowa Izba Gospodarcza dostrzega potrzebę poprawy otoczenia prawnego na poziomie unijnym, popierając projekt rozwiązań modernizujących system VAT oraz promujących gospodarkę cyfrową, zaproponowanych w ramach pakietu ViDA.

    Mikrorachunek podatkowy. Co musisz wiedzieć jako podatnik?

    W świecie podatków i opłat, mikrorachunek podatkowy stał się ważnym narzędziem dla podatników w Polsce. Ale co to dokładnie jest i jak działa? Oto, co musisz wiedzieć o mikrorachunku podatkowym.

    REKLAMA