Do kiedy – w kontekście VAT - należy rozliczyć czynsz za najem przy aporcie najmowanej nieruchomości

Spółka X z ograniczoną odpowiedzialnością zamierza dokonać podwyższenia kapitału zakładowego. Nowe udziały mają zostać objęte przez podmiot Y w formie wkładu niepieniężnego w postaci nieruchomości.

Autopromocja

Dotychczas przedmiotowa nieruchomość była przedmiotem najmu. W konsekwencji strony transakcji powzięły wątpliwość do kiedy z punktu widzenia podatku VAT winien trwać najem, czy do dnia podjęcia uchwały przez NZW czy też do dnia zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego przez właściwy sąd.

Polecamy: Jak dokonać korekty deklaracji VAT

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu tym podatkiem podlega m.in. odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów zgodnie z brzmieniem art. 7 ust. 1 tej ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Natomiast świadczenie usługi z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, to każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Warto wskazać, że przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel należy definiować zgodnie z bogatym orzecznictwem TSUE. Przykładowo w wyroku w sprawie C-320/88 (Shipping and Forwarding Enterprise – SAFE) Trybunał stwierdził, że dla uznania danej czynności za opodatkowaną dostawę towarów nie ma znaczenia czy dochodzi do faktycznego przeniesienia prawa własności na gruncie przepisów prawa cywilnego właściwego dla danego kraju. Na gruncie powyższej teorii, przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel związane jest de facto z możliwością korzystania z rzeczy „jak” właściciel, a nie „jako” właściciel. Zatem można wnioskować, że nabywca otrzymał prawo do rozporządzania w sensu stricte ekonomicznym wymiarze, czyli praktycznej kontroli i możliwości dysponowania nim.

Zgodnie z powołanymi przepisami, usługa dzierżawy świadczona na rzecz Spółki X niewątpliwie stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem, bowiem wypełnia definicję świadczenia usługi.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W konsekwencji, skoro przedmiotowa czynność podlega opodatkowaniu tym podatkiem, powinna zostać udokumentowana fakturą VAT. Co więcej, skoro usługa dzierżawy stanowi świadczenie o charakterze ciągłym, w którym możliwe jest ustalenie momentu rozpoczęcia wykonywania świadczenia, natomiast praktycznie niemożliwe jest określenie momentu wykonania usługi, strony transakcji przyjmują okresy rozliczeniowe świadczenia, np. miesięczne, kwartalne, etc.

Polecamy: Ustawa o VAT

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Tym samym, w okolicznościach niniejszej sprawy ustalić należy moment zakończenia wykonywania usługi dzierżawy.

Zdaniem Autora, za moment ten uznać należy dzień, w którym doszło do dokonania (wniesienia) aportu środków trwałych. Skoro bowiem na gruncie przepisów ustawy o VAT, aport wypełnia definicję sprzedaży, czyli dostawy towarów (w ramach przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel), to od momentu dokonania aportu, nie można mówić o wykonywaniu świadczenia usługi przez wnoszącego aport.

Tak też uznał m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 31 marca 2011 r. (nr IBPP2/443-1080/09/ICz).

Zatem mając na uwadze, iż wydzierżawiający dokonał dostawy towarów (transakcja powinna zostać udokumentowana za pomocą faktury VAT), za dzień dokonania aportu uznać należy dzień sprzedaży środków trwałych przez wnoszącego aport.

Tym samym bez znaczenia jest moment podjęcia uchwały przez NZW czy fakt zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego, o ile oczywiście w tych dniach faktycznie nie doszło do wniesienia aportu środków trwałych.

W konsekwencji, wydzierżawiający (w naszym przypadku podmiot Y wnoszący aport) powinien wystawić fakturę VAT za dzierżawę środków trwałych jedynie za okres do dnia wniesienia aportu (sprzedaży środków trwałych).

Od tego bowiem momentu towary te stanowiły już ekonomiczną własność Spółki X. Podatnik mógł nimi dowolnie rozporządzać ponosząc ryzyko ich utraty, czy zniszczenia.