Wprowadzanie do sieci energii elektrycznej z OZE (fotowoltaika) - rozliczenie VAT. Czy trzeba wystawiać faktury?

• Wprowadzanie do sieci energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych a VAT. Stan faktyczny. Net metering i net billing
• Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
• Interpretacja Dyrektora KIS nie wyjaśnia wszystkiego. Komentarz PwC

Wprowadzanie do sieci energii elektrycznej z paneli fotowoltaicznych a VAT. Stan faktyczny. Net metering i net billing

Z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpił czynny podatnik VAT (“Podatnik” lub “Wnioskodawca”), który w związku z montażem paneli fotowoltaicznych i wytwarzaniem energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii zawarł dwie umowy z przedsiębiorstwami energetycznymi (dalej: “Spółki”). 

Jedna z umów, zawarta ze Spółką X, przewiduje rozliczenie w tzw. systemie opustów na podstawie rozliczenia ilościowego – „Net metering”. Umowa ta charakteryzuje się tym, że w przypadku powstania tzw. salda ujemnego – nadwyżki ilości energii wprowadzonej do sieci nad ilością energii pobranej z sieci przez prosumenta, przy zastosowaniu stosunków ilościowych – podlega ono rozliczeniu w przyszłych okresach rozliczeniowych. Rozliczenie to polega na pomniejszeniu salda dodatniego w przyszłych okresach rozliczeniowych o nierozliczone saldo ujemne z poprzednich okresów rozliczeniowych. Prawo prosumenta do rozliczenia nadwyżki z salda ujemnego jest określone czasowo. Nierozliczona w okresie 365 dni nadwyżka salda ujemnego pozostaje do dyspozycji sprzedawcy. W przypadku tego systemu ustawa o odnawialnych źródłach energii (“OZE”) wskazuje wprost, że sprzedawca dokonuje rozliczenia ilości energii elektrycznej.

Autopromocja

Z kolei druga z umów, zawarta ze Spółką Y, przewiduje już nowy system rozliczeń z prosumentami na podstawie rozliczenia wartościowego – „Net billing” zgodnie z przepisami ustawy o OZE. System rozliczeń “Net billing” oparty jest na dwóch etapach. W pierwszym etapie rozliczeń następuje saldowanie ilościowe, a następnie dokonywane jest saldowanie wartościowe. Przy czym zapisy przedmiotowej umowy nie zawierają postanowień dotyczących wynagrodzenia pieniężnego należnego prosumentowi za wprowadzenie energii elektrycznej do sieci. 

Wnioskodawca podkreślił, iż wątpliwość interpretacyjną stanowi kwestia, czy nadwyżka energii wprowadzonej w danym okresie rozliczeniowym i energii zmagazynowanej powinna być rozumiana jako świadczenie na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku każdej z umów. 

Pytania podatnika

W związku z powyższym Podatnik postawił pytanie: czy wprowadzanie energii elektrycznej do sieci, w przypadku rozliczenia w systemie “Net metering” oraz “Net billing” na podstawie zawartych umów kompleksowych, stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu VAT? 

Ponadto w przypadku twierdzącej odpowiedzi na powyższe pytanie: 
a) w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy z tytułu wprowadzania energii elektrycznej do sieci?
b) w jakim terminie Podatnik powinien wystawić fakturę dokumentującą wprowadzenie energii elektrycznej do sieci? 
c) co stanowi podstawę opodatkowania przy wprowadzaniu energii elektrycznej do sieci?

Autopromocja

Szkolenie:
Podatki i rachunkowość w budownictwie i deweloperce

Sprawdź

Wnioskodawca przedstawił stanowisko, zgodnie z którym, w jego ocenie, wprowadzenie energii elektrycznej do sieci:

1) nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT - w systemie „Net metering” - nie wystąpi zatem obowiązek podatkowy i podstawa opodatkowania VAT.

2)  jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT - w systemie „Net billing” - w tym przypadku:
- obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury VAT (z upływem terminu płatności)2,
- terminem wystawienia faktury będzie termin określony według art. 106i ust. 3 pkt 4 ustawy o VAT, tj. z upływem terminu płatności, 
- podstawą opodatkowania VAT po stronie Podatnika będzie kwota równa nadwyżce sumy wartości sald ujemnych nad sumą sald dodatnich w danym okresie rozliczeniowym. Ponadto, kwota zgromadzona na depozycie, w części, w jakiej nie podlega ona zwrotowi i nie może być wykorzystana na poczet pomniejszenia przyszłych zobowiązań, powinna pomniejszać podstawę opodatkowania VAT.

Stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej

Organ zaakceptował stanowisko podatnika w kwestiach dotyczących ogólnego traktowania omawianych umów względem obowiązku podatkowego VAT. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora KIS, w systemie „Net meteringu” co do zasady nie wystąpi obowiązek podatkowy. W przypadku, gdy prosument energii elektrycznej nie otrzymuje żadnego wynagrodzenia za nadwyżki wyprodukowanej energii i nadwyżki te w określonych terminach „przepadają”, nie uznaje się bowiem takich czynności za opodatkowane VAT.

Autopromocja

Szkolenie: Jak przygotować się do KSeF?

Sprawdź

W systemie “Net billingu” - wprowadzanie energii do sieci jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.  Tym samym opodatkowaną podatkiem od towarów i usług będzie energia elektryczna wprowadzona do sieci przez producenta w przypadku, gdy wystąpi z tego tytułu wynagrodzenie. W konsekwencji, w przypadku gdy Podatnik zawarł umowę z rozliczeniem w systemie “net billing”, zgodnie z poglądem prezentowanym przez Dyrektora KIS, powinien udokumentować dokonaną sprzedaż poprzez wystawienie  faktury VAT, przyjmując jako podstawę opodatkowania równowartość iloczynu energii elektrycznej wynikającej z salda dodatniego (tj. ilości energii wprowadzonej przez prosumenta w poszczególnych godzinach, czyli z uwzględnieniem bilansowania międzyfazowego) i ceny stosowanej dla danego okresu rozliczenia, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, bez pomniejszenia jej o wartość rozliczenia depozytu prosumenta.

Zdaniem Dyrektora KIS, obowiązek podatkowy dla ustalonej jak wyżej podstawy opodatkowania powstaje z chwilą wystawienia faktury, natomiast gdy podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem - obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminu na jej wystawienie, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności.

Interpretacja Dyrektora KIS nie wyjaśnia wszystkiego. Komentarz PwC

Zmiana przepisów dotyczących traktowania podatkowego rozliczeń z tytułu produkcji energii za pośrednictwem odnawialnych źródeł energii wywołała wiele pytań i wątpliwości wśród podatników. Przedstawiony pogląd i argumentacja organu nie w każdym miejscu znajduje jednoznaczne oparcie w przepisach. W szczególności problematyczne może okazać się prawidłowe wskazanie momentu powstania obowiązku podatkowego - przepisy są bowiem skonstruowane w taki sposób, iż powodują swojego rodzaju cykl zamknięty, w którym podatnik może mieć uzasadnione wątpliwości co do prawidłowego postępowania, pozwalającego zachować należytą staranność.  Z uwagi na stosunkowo świeże regulacje, ich niejednoznaczne brzmienie oraz niezbyt szeroki zakres orzecznictwa, ciężko zagwarantować, że przyszłe rozstrzygnięcia organów podatkowych i sądów administracyjnych będą jednolicie powielać pogląd przedstawiony w omawianej interpretacji. W związku z powyższym rekomendujemy podatnikom każdorazową analizę stanu faktycznego i zapisów zawieranych umów. 

Wojciech Gede, Director
Katarzyna Dobosz, Manager
Oleksandr Gerasymov, Associate
PwC Polska