System kaucyjny a VAT. Nowe zasady rozliczania od 2025 roku

• System kaucyjny na opakowania na napoje od 1 października 2025 r.
• Czy kaucja będzie podlegała opodatkowaniu VAT?
• VAT od opakowań na napoje, które nie zostaną zwrócone w ramach systemu kaucyjnego
• Jak będzie działał system kaucyjny?

System kaucyjny na opakowania na napoje od 1 października 2025 r.

Zakończy się już prace legislacyjne nad wdrożeniem systemu kaucyjnego. Chodzi o nowelizację ustawy z dnia 21 listopada 2024 roku dotyczącej gospodarki opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Uchwalone zmiany dokonują modyfikacji w funkcjonowaniu systemu. Nowelizacja, będąca efektem szeroko zakrojonych konsultacji, wejdzie w życie z początkiem nowego roku, czyli 1 stycznia 2025 r.

Natomiast sam nowy system kaucyjny, obejmujący niektóre opakowania na napoje, zostanie wdrożony dopiero od 1 października 2025 r. Oznacza to, że w okresie przejściowym konieczne będzie przygotowanie zarówno infrastruktury, jak i odpowiednich mechanizmów operacyjnych, aby umożliwić sprawne funkcjonowanie tego systemu. Zmiany te mają na celu nie tylko poprawę efektywności gospodarowania odpadami opakowaniowymi, ale również zwiększenie poziomu ich recyklingu, co wpisuje się w szersze działania na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju.

Czy kaucja będzie podlegała opodatkowaniu VAT?

"Podatek VAT nie będzie naliczany na etapach dystrybucji produktu i nie będą nim obciążani ani klienci końcowi nabywający produkty, ani punkty handlowe dystrybuujące produkty" - informuje Ministerstwo Klimatu i Środowiska. "Zaproponowane w nowelizacji ustawy rozwiązania w zakresie VAT przewidują jednolite podejście do wszystkich rodzajów opakowań objętych systemem kaucyjnym, czyli te same zasady obejmą opakowania wielokrotnego i jednorazowego użytku w ramach systemu kaucyjnego. Podmioty reprezentujące będą obowiązane do poboru i zapłaty VAT wyłącznie za kaucje za opakowania objęte systemem kaucyjnym, które nie zostały zwrócone w tym systemie" - wyjaśnia resort klimatu.

Jak wynika z nowych przepisów (chodzi o dodany art. 29a ust. 12c ustawy o VAT), w przypadku gdy opakowania na napoje nie zostaną zwrócone, wtedy przedsiębiorca wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje podwyższy podstawę opodatkowania na ostatni dzień roku. Dokona tej czynności w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy następnego roku.

„PODATKI 2025”. Komplet 11 publikacji o zmianach w podatkach

VAT od opakowań na napoje, które nie zostaną zwrócone w ramach systemu kaucyjnego

"VAT od jednorazowych i wielorazowych opakowań na napoje niezwróconych w ramach systemu kaucyjnego będzie rozliczany po zakończeniu roku" - informuje "Dziennik Gazeta Prawna". "Podatek będzie ostatecznie deklarowany do urzędu skarbowego przez producenta lub dystrybutora, który wprowadza napoje na rynek. Ale najpierw będzie go wpłacać fiskusowi operator, czyli podmiot obsługujący system kaucyjny, działający na zlecenie np. producentów napojów" - czytamy w "DGP".

"Niezależnie od tego, czy opakowanie będzie wielorazowe, czy jednorazowe, VAT od kaucji nie będzie naliczany przy sprzedaży napoju. Kaucja jest bowiem nieopodatkowana. Jeżeli jednak konsument nie zwróci opakowania, to operator zatrzyma kaucję i naliczy VAT metodą „w stu”. Po zakończeniu roku wpłaci ten podatek (od niezwróconych opakowań) do urzędu skarbowego. Będzie miał na to czas do końca stycznia następnego roku" - wyjaśnia "Dziennik Gazeta Prawna".

Jak będzie działał system kaucyjny?

Celem systemu kaucyjnego jest zmniejszenie ilości zmieszanych odpadów komunalnych odbieranych przez gminy i zwiększenie poziomu recyklingu. Duże sklepy, o powierzchni powyżej 200 mkw., będą musiały odbierać puste opakowania i oddawać kaucję. Natomiast mniejsze sklepy będą pobierać kaucję, ale przystąpienie do systemu odbioru opakowań będzie w ich przypadku dobrowolne.

Nieodebrana kaucja zostanie przeznaczona na finansowanie systemu kaucyjnego. Kaucja ma zachęcić do zwrotu opakowań i zwiększyć ilość ponownie wykorzystanych i przetwarzanych surowców służących do wytworzenia opakowań. System docelowo ma objąć trzy rodzaje opakowań:

• butelki plastikowe do 3 litrów,
• szklane butelki wielorazowego użytku do 1,5 litra oraz
• metalowe puszki do 1 litra.

Rozszerzona odpowiedzialność producentów polega tym, że to wprowadzający na rynek produkty w opakowaniach ponoszą odpowiedzialność finansową, a także organizacyjną związaną ze zbiórką produktów w całym cyklu ich życia, także kiedy stają się odpadami.