REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Transakcje i mechanizmy karuzelowe w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Transakcje i mechanizmy karuzelowe w VAT
Transakcje i mechanizmy karuzelowe w VAT
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców przygotował bardzo ciekawy raport „Mechanizmy karuzelowe. Schemat działania oszustów, skutki dla Skarbu Państwa, indolencja państwa polskiego”. Wynika z niego m.in. że to nie przedsiębiorcy, a przestępcy zajmują się karuzelami podatkowymi. Jednak uczciwe firmy stają się niejednokrotnie ofiarami tych oszustw, nieświadomie uczestnicząc w takich "karuzelach". Polskie i europejskie prawo – przede wszystkim – zerowa stawka VAT sprawia, że dla przestępców stało się to lepszym i bezpieczniejszym interesem niż napady na banki czy handel narkotykami. Luka podatkowa w zakresie podatku VAT w Polsce może wynosić nawet od 5 do 65 miliardów złotych, a mechanizmy karuzelowe z roku na rok stają się coraz bardziej popularne.

Według danych Prokuratury Generalnej, w latach 2007-2012 Skarb Państwa stracił na mechanizmach karuzelowych około 699 milionów złotych. Jeśli zgodzimy się, że wpływy z podatku VAT są najistotniejszym składnikiem corocznego budżetu Polski – w 2013 roku stanowiły 40,6% dochodów państwa – oczywista staje się konkluzja, że stan finansów publicznych w naszym kraju zależy w ogromnej mierze od efektywności ścigania przez organy państwa należnego podatku, a co za tym idzie – skuteczności w przeciwdziałaniu przestępstwom i oszustwom, umożliwionym przez specyficzną konstrukcję podatku od towarów i usług.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

– Dziesiątki tysięcy urzędników zajmuje się kontrolowaniem rozliczeń PIT emerytów, a tymczasem karuzele VAT bezkarnie hulają. „Firma” karuzelowa „działa” od dwóch do czterech miesięcy, a więc na tyle krótko, że Urząd Skarbowy nie zdąży zareagować, zajęty wyliczaniem groszy po przecinku emerytów. Miesiąc działania takiej firmy to około 1,2 mln strat dla podatnika – mówi Cezary Kaźmierczak, prezes ZPP.

Podobne firmy są dziełem zorganizowanych, często międzynarodowych grup przestępczych, zakładanych specjalnie w celu dokonywania oszustw podatkowych. Co najbardziej niepokoi to fakt, że polskie i europejskie prawo, między innymi zapisy o zerowej stawce VAT, umożliwiają im prowadzenie interesu bezpieczniejszego niż napady na banki, czy handel narkotykami.

– To nie przedsiębiorcy, a przestępcy zajmują się karuzelami podatkowymi. W końcu żaden przedsiębiorca nie zakłada firmy na 3 miesiące. Niestety niektórzy urzędnicy Ministerstwa Finansów wykorzystują swoją nieudolność w kwestii karuzel do domagania się zaostrzenia przepisów wobec przedsiębiorców – mówi Jakub Bińkowski, analityk ZPP.

REKLAMA

Ujawnienie karuzeli podatkowej pogrążyło firmę

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jak dodaje Mariusz Pawlak, Główny Ekonomista ZPP – Mam wrażenie, że także Urzędy Skarbowe nie radząc sobie z przestępcami, odgrywają się na polskich przedsiębiorcach. Przykładem może być historia firmy „Nexa” z Zamościa, której właściciel, Pan Stanisław Kujawa, po wykryciu, że Jego Dyrektor Handlowy zamieszał firmę w karuzelę VAT, złożył korektę, zgłosił sprawę do Urzędu Skarbowego… i został zniszczony! Przestępcy natomiast nadal działali bezkarnie.

Podobnych absurdów jest w Polsce wiele, a przyjęte rozwiązania prawne okazały się spóźnione i nieskuteczne. Na domiar złego, instytucja solidarnej odpowiedzialności nabywców stała się narzędziem do przerzucania na podatników odpowiedzialności za indolencję i niekompetencję organów podatkowych, na czym najwięcej straciły małe i średnie przedsiębiorstwa.

Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne

Raport „Mechanizmy karuzelowe. Schemat działania oszustów, skutki dla Skarbu Państwa, indolencja państwa polskiego” został opublikowany przez Związek Przedsiębiorców i Pracodawców podczas konferencji prasowej, a następnie przesłany – wraz z listem Cezarego Kaźmierczaka – do Wiceminister Finansów Agnieszki Królikowskiej oraz Prokuratora Generalnego Andrzeja Seremeta.

Oba listy dotyczą Spółki Nexa z siedzibą w Zamościu i zawierają prośbę o podjęcie działań kontrolnych działalności Urzędu Skarbowego w Lublinie w zakresie tzw. karuzeli VAT.

Schemat mechanizmu karuzelowego

Dla istnienia mechanizmu karuzel podatkowych, kluczowy jest przepis art. 41 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, który obejmuje wewnątrzwspólnotową dostawę towarów stawką 0% VAT. Jednocześnie trzeba tu zaznaczyć różnicę między stawką 0% VAT, a zwolnieniem z opodatkowania VAT. Otóż od czynności zwolnionych z opodatkowania VAT, nie można odliczyć podatku VAT naliczonego wcześniej. Przeciwnie jest w przypadku stawki 0% przy zastosowaniu, której podatnik ma prawo do odliczenia.

Karuzela podatkowa to jeden ze sposobów wyłudzania zwrotu VAT przez podmiot do tego nieuprawniony, poprzez przeprowadzenie ciągu transakcji (zarówno faktycznych, jak i pozornych), w których, w ramach uprzednio zaplanowanych przez oszustów ról, uczestniczy (świadomie albo nieświadomie) wiele podmiotów gospodarczych. Charakterystyczne role występujące w mechanizmie karuzeli podatkowej to „znikający handlarz”, „broker”, oraz wiele „buforów”.

Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015

Rolą „znikającego handlarza” jest sprzedać towar, wypełnić deklarację VAT i nigdy podatku nie odprowadzić. W tym celu często rekrutowani są np. bezdomni, na których nazwiska zakładane są fikcyjne de facto podmioty, nie prowadzące faktycznej działalności gospodarczej. Następnie towar przechodzi przez przedsiębiorstwa „bufory”. „Bufory” odprowadzają do urzędów skarbowych różnicę między podatkiem należnym a naliczonym (wliczywszy w to, z premedytacją albo bez, niezapłacony podatek z początku schematu). Rolą „brokera” jest w pewnym momencie sprzedać towar zagranicznemu przedsiębiorstwu w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Zgodnie z prawem należny podatek deklaruje, jako 0 i występuje do Urzędu Skarbowego o zwrot podatku naliczonego przy zakupie towaru. Obrazowo można przedstawić to za pomocą następującego schematu.

W powyższym przykładzie, Podmiot A (z siedzibą poza granicami Polski, lecz w którymś z państw członkowskich Unii Europejskiej) sprzedaje Podmiotowi B (z siedzibą w Polsce) towar w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Stawka VAT to 0%, więc nie płaci on podatku.

Podmiot B sprzedaje towar dalej Podmiotowi C, już w ramach wewnątrzkrajowej dostawy towarów. Dla uproszczenia przyjmijmy, że cena netto towaru to 100, a stawka VAT to 10%. W związku z tym, Podmiot B składa deklarację VAT, w której podatek naliczony to 0, a podatek należny to 10. Tego ostatniego nie płaci jednak, a następnie, zgodnie ze swoją rolą, znika.

Podmiot C sprzedaje towar podmiotowi D za 200. Podatek naliczony to 10, podatek należny to 20. Podmiot C wpłaca więc do Urzędu Skarbowego 10. Podmiot D sprzedaje towar podmiotowi A w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Stawka VAT w tym przypadku to 0%, podatek należny więc to 0, a Podmiot D występuje o zwrot podatku naliczonego, tj. 20.

Komplet Podatki 2015


Oczywiście powyższy schemat jest bardzo uproszczony, w rzeczywistości w karuzelach podatkowych biorą udział nawet setki podmiotów buforowych, których zadaniem jest skomplikowanie operacji i oddalenie aparatu skarbowego od faktycznego oszusta.

Zdaniem ZPP przyczyn popularności tego typu oszustw trzeba szukać w przepisach (polskich i unijnych) dot. VAT i niedostatecznych reakcji prawodawcy na te zagrożenia. Oszustw karuzelowych nie zlikwidują raczej ani rozszerzanie mechanizmu odwrotnego obciążenia w VAT ani zasada solidarnej odpowiedzialności nabywcy za zaległości podatkowe sprzedawcy.

Wokół skuteczności i słuszności implementowania mechanizmu odwrotnego obciążenia VAT, toczą się w Polsce poważne dyskusje. Z jednej strony, rzesza ekspertów pochwala to rozwiązanie twierdząc, że stanowi ono środek w istotnym stopniu zmniejszający zakres występowania karuzel podatkowych w określonych segmentach gospodarki. Jak można przeczytać w broszurze Business Center Club, „wprowadzone w październiku 2013 roku przepisy, mające na celu uniemożliwienie nieuczciwym podatnikom wyłudzenia VAT w obrocie paliwami i stalą, są rozwiązaniem dobrym, i co najważniejsze skutecznym - co potwierdza szereg badań i raportów w tym zakresie”. Z drugiej strony, prof. Witold Modzelewski, współautor ustawy o podatku od towarów i usług, wytyka wady tego rozwiązania twierdząc, że nie eliminuje ono oszustw, wymusza jedynie zmianę branży, w której działają nieuczciwe podmioty, a dodatkowo wprowadzenie go odnosi wręcz przeciwny skutek, uszczuplając wielkość wpływów do budżetu z tytułu podatku VAT. Argumentację powyższą wydaje się potwierdzać fakt, iż niedługo po zmianie przepisów, w mediach zaroiło się od doniesień o oszustwach karuzelowych w innych gałęziach gospodarki (choćby w handlu telefonami komórkowymi).

Natomiast w opinii ZPP instytucja solidarnej odpowiedzialności nabywców, stała się narzędziem do przerzucania na podatników, odpowiedzialności za indolencję i niekompetencję organów podatkowych. A najwięcej straciły małe i średnie przedsiębiorstwa, dla których sprostanie nowym wymogom jest większym obciążeniem, niż dla wielkich podmiotów.

Raport kończy się konkluzją, że konieczne jest znalezienie nowych rozwiązań prawnych, umożliwiających skuteczną walkę z oszustami. Niestety raport nie wskazuje tego typu konkretnych pomysłów.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Źródło: Związek Przedsiębiorców i Pracodawców

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Związek Przedsiębiorców i Pracodawców

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

REKLAMA

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA

Czy prawo stoi po stronie wierzyciela? Termin 60 dni, odsetki, rekompensaty, windykacja na koszt dłużnika, sąd

Nieterminowe płatności potrafią sparaliżować każdą firmę. Jest to dokuczliwe szczególnie w branży TSL, gdzie koszty rosną z dnia na dzień, a marże są minimalne. Każdy dzień zwłoki to realne ryzyko utraty płynności. Pytanie brzmi: czy prawo faktycznie stoi po stronie wierzyciela, a jeśli tak – jak z niego skutecznie korzystać?

KSeF dla rolników – rewolucja, która zapuka do gospodarstw w 2026 roku

Cyfrowa rewolucja wkracza na wieś! Już w 2026 roku także rolnik będzie musiał zmierzyć się z KSeF – Krajowym Systemem e-Faktur. Czy jesteś gotowy na koniec papierowych faktur, łatwiejsze rozliczenia i nowe wyzwania technologiczne? Sprawdź, co dokładnie się zmienia i jak przygotować swoje gospodarstwo, żeby nie zostać w tyle.

REKLAMA