REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy kary umowne i odszkodowania są opodatkowane VAT

Waldemar Żuchowski
Doradca podatkowy
Czy opodatkowaniem VAT podlegają kary umowne i odszkodowania
Czy opodatkowaniem VAT podlegają kary umowne i odszkodowania

REKLAMA

REKLAMA

Jestem podatnikiem podatku od towarów i usług. Prowadzę wymianę handlową z wieloma kontrahentami. Zdarza się, że moi kontrahenci nie wywiązują się z umowy, która przewiduje kary umowne za nienależyte wykonanie zamówienia. Z tego tytułu otrzymuję różne kwoty (kara umowna) wyliczane procentowo od wartości zamówienia. Czy kwota, którą otrzymuję jako karę umowną podlega VAT?

Z zasady kary i odszkodowania nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Wynika to stąd, że odszkodowania i kary umowne nie są związane z żadną czynnością, która miałaby charakter świadczenia ze strony kontrahenta zobowiązanego do takiego odszkodowania i w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu.
Nie jest to tak oczywiste jednak dla organów podatkowych, których interpretacje w tym zakresie wskazują raczej, że kary umowne i odszkodowania podlegają opodatkowaniu VAT.

REKLAMA

Autopromocja

Pewna spółka wystąpiła do MF o interpretację przepisów ustawy o VAT. Była to firma, która jako finansujący zawierała umowy leasingu operacyjnego samochodów oraz umowy połączone związane ze świadczeniem usług serwisowych. Spółka jako finansujący w ściśle określonych umową przypadkach mogła jednostronnie wypowiedzieć umowę leasingu, np. kiedy korzystający nie wykonał należycie zobowiązania z umowy. W takiej sytuacji przysługiwało finansującemu roszczenie o zapłatę przez korzystającego określonej kwoty.

VAT 2010

W związku z powyższym finansujący zwrócił się z pytaniem, czy otrzymane kwoty w związku z rozwiązaniem umów leasingu operacyjnego będą podlegały opodatkowaniu VAT.

W ocenie finansującego kwoty należne z tytułu rozwiązania oraz wygaśnięcia umów leasingu operacyjnego są odszkodowaniem w rozumieniu art. 471 k.c. oraz karą umowną - art. 483 kodeksu cywilnego, a jako takie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W odpowiedzi organ podatkowy uznał, że kwoty należne z tytułu rozwiązania umowy leasingu operacyjnego powinny być opodatkowane VAT. Ponieważ istnieją pewne składniki wynagrodzenia należnego finansującemu w związku z wykonanymi przez niego świadczeniami na rzecz korzystającego. I dlatego organ wskazał, iż zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT jako takie wchodzą do podstawy opodatkowania z tytułu wykonywania przez finansującego pewnych czynności podlegających opodatkowaniu VAT.

Finansujący nie zgodził się ze stanowiskiem organu podatkowego i złożył skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjny w Warszawie, który skargę uwzględnił.  W wyroku z 1 kwietnia 2008 r. (sygn. III SA/Wa 2166/07) sąd zwrócił uwagę, że otrzymanego odszkodowania nie można uznać za wynagrodzenie w zmian za przekazany przez podatnika towar. W związku z powyższym otrzymane odszkodowania za niewykonanie umowy nie mieści się w ustawowym pojęciu dostawy towarów ani usług.

REKLAMA

W ocenie WSA odszkodowanie jest pojęciem, które nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Natomiast według kodeksu cywilnego odszkodowanie jest zapłatą za wyrządzoną szkodę lub poniesione straty. W ocenie sądu błędne jest uznanie, że zapłata odszkodowania przez kontrahenta na rzecz strony jest wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Pojęcie odszkodowania należy rozumieć jako rekompensatę, zadośćuczynienie. Istotą odszkodowania nie jest odpłatność za pewne świadczenie, lecz rekompensata za pewna szkodę. W związku z powyższym nie mamy w takiej sytuacji do czynienia ze świadczeniem w zamian za wynagrodzenie. Bowiem wypłata pewnej kwoty wynika z konieczności niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Ponadto nie można uznać odszkodowania za wynagrodzenie z tytułu jakiejkolwiek działalności gospodarczej.

WSA wskazał również, że opodatkowaniu VAT podlegają dostawa towarów i świadczenie usług za wynagrodzeniem, które winno mieć formę przysporzenia po stronie beneficjenta w związku z konkretnym świadczeniem. Sąd stwierdził również, że kara umowna faktycznie różni się od odszkodowania. Jednakże zarówno w przypadku zapłaty kar umownych nie ma mowy o ekwiwalentności w postaci świadczenia.

Sąd przyznał, że tylko niektóre odszkodowania mogą mieć charakter wynagrodzenia, np. w przypadku przymusowej dostawy na rzecz gminy gruntu pod inwestycje infrastrukturalne. Wtedy jest to wynagrodzenie za dostawę. W pozostałych przypadkach o opodatkowaniu odszkodowań ustawodawca nic nie wspomina. W związku z powyższym należy uznać, iż pozostałe rodzaje odszkodowań nie podlegają opodatkowaniu VAT.

W mojej opinii w wyżej przedstawionym wyroku WSA w Warszawie z 1 kwietnia 2008 r., III SA/Wa 2166/07, sąd słusznie stwierdził, że kary umowne oraz odszkodowanie nie podlegają VAT. Jednak z uwagi na możliwe inne stanowisko organów podatkowych w takich przypadkach, proponowałbym przed podjęciem decyzji co do nieopodatkowywania kar umownych zwrócić się przedtem o interpretację do MF.

Podatki 2010

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ordynacja podatkowa - liczne zmiany od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR i kilkadziesiąt innych nowości w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA