Nieodpłatne udostępnienie samochodu pracownikowi – czy jest opodatkowane VAT?

W dniu 1 kwietnia 2014 r. weszła w życie ustawa z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zmiana ustawy o VAT dokonana za pomocą ustawy nowelizującej dotyczy m.in. zasad nieodpłatnego udostępniania pracownikom samochodów do celów prywatnych.

Nieodpłatne wykorzystanie pojazdów nabytych po 1 kwietnia 2014 r.

Zgodnie z dodanym do ustawy o VAT w wyniku nowelizacji art. 8 ust. 5, przepis ustawy nakazujący opodatkowanie nieodpłatnego użytkowania towarów będących własnością przedsiębiorcy nie ma zastosowania w przypadku użycia (wykorzystywania) pojazdów samochodowych do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, obliczoną zgodnie z art. 86a ust. l ustawy o VAT, z tytułu:

1) nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów lub

2) nabycia, importu lub wytworzenia części składowych do tych pojazdów, jeżeli z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów, podatnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zmiany w art. 8 ustawy o VAT wyłączyły konieczność rozliczania podatku VAT w przypadku wykorzystywania przez podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza (np. na cele prywatne podatnika lub jego pracowników) pojazdów samochodowych, dla których odliczenia podatku dokonano na podstawie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT.

W myśl nowej regulacji w wyżej opisanej sytuacji podatnik nie ma obowiązku rozliczania podatku należnego, jeżeli pojazd będzie wykorzystywany przez niego na cele inne niż działalność gospodarcza.

Przy czym należy podkreślić, iż przepis ten dotyczy wyłącznie pojazdów, dla których prawo do odliczenia podatku określono na podstawie art. 86a ust. 1 ustawy o VAT, w brzmieniu ustalonym na podstawie analizowanej nowelizacji.

Jako, że ww. regulacja obowiązuje od 1 kwietnia 2014 r. należy wskazać, iż brak obowiązku opodatkowania nieodpłatnego wykorzystania samochodów na cele prywatne na podstawie znowelizowanego art. 8 ust. 5 ustawy o VAT odnosi się wyłącznie do pojazdów nabytych po 1 kwietnia 2014 r.

Wyłączenie z opodatkowania w opisanych sytuacjach dotyczy również użytku na cele inne niż działalność gospodarcza pojazdów "nabytych" ("włączonych" do przedsiębiorstwa) na podstawie umów najmu, dzierżawy. leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze (umowy, na podstawie których następuje udostępnienie samochodu kwalifikowane na gruncie podatku VAT jako świadczenie usług).

Na marginesie należy jednak nadmienić, iż nieodpłatne udostępnienie pracownikom pojazdów w celach prywatnych automatycznie spowoduje ograniczenie prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z zakupem oraz eksploatacją pojazdu do 50%, co wynika z obowiązującego od 1 kwietnia 2014 r. brzmienia art. 86a ust. 1 ustawy o VAT.

Sprzedaż samochodów używanych – nie będzie zwolnienia z VAT

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Ustawa o VAT 2014

Nieodpłatne wykorzystanie pojazdów nabytych przed 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy nowelizującej w przypadku użycia przez podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza pojazdów samochodowych nabytych, importowanych lub wytworzonych przez podatnika przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, przy których nabyciu, imporcie lub wytworzeniu kwotę podatku naliczonego stanowiło 50% lub 60% kwoty podatku:

1)   wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika,

2)   należnego z tytułu:

a)  świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy zmienianej w art. 1 podatnikiem jest ich usługobiorca,

b)  dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 ustawy zmienianej w art. 1 podatnikiem jest ich nabywca,

c)   wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,

3)   należnego, w przypadku, o którym mowa w art. 33a ustawy zmienianej w art. 1,

4)   wynikającej z otrzymanego dokumentu celnego, deklaracji importowej w przypadku, o którym mowa w art. 33b ustawy zmienianej w art. 1, oraz z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 tej ustawy

–    nie więcej jednak niż odpowiednio 5 000 zł lub 6 000 zł, nie stosuje się przepisu art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 2  ustawy nowelizującej na potrzeby ust. 1 przepis art. 8 ust. 6 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się odpowiednio.

Powyższe oznacza, iż od 1 kwietnia 2014 r. nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT nieodpłatne wykorzystanie do celów innych niż działalność gospodarcza samochodów nabytych przed 1 kwietnia 2014 r., w odniesieniu do których podatnikowi przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia podatku (zatem w odniesieniu do samochodów osobowych nabytych przed 1 kwietnia 2014 r. lub samochodów z homologacją ciężarową nabytych przed 1 stycznia 2014 r., gdyż zakup takich pojazdów we wskazanych okresach pozwalał na odliczenie 60% podatku naliczonego, nie więcej niż 6000 zł).

Jeżeli zatem przedsiębiorca będzie udostępniać nieodpłatnie swoim pracownikom pojazdy spełniające powyższe kryteria nie będzie miał obowiązku opodatkowania na gruncie podatku VAT ww. czynności.

Należy jednak podkreślić, iż brak obowiązku opodatkowania nie dotyczy pojazdów zakupionych przez 1 kwietnia 2014 r. z pełnym prawem do odliczenia podatku (samochody specjalne np. vany lub samochody osobowe z homologacją ciężarową zakupione pomiędzy 1 stycznia, a 31 marca 2014 r.). W przypadku takich pojazdów udostępnianych pracownikom nieodpłatnie na cele prywatne podatnik będzie zobowiązany do rozliczenia podatku należnego.

Przepis obowiązujący z mocą wsteczną

Zgodnie z art. 16 ustawy nowelizującej przepis art. 7 stosuje się do rozliczeń za okresy rozliczeniowe rozpoczynające się od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zatem omawiane wyżej zasady nieodpłatnego wykorzystania do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą samochodów zakupionych przed 1 kwietnia 2014 r. będą mogły być stosowane z mocą wsteczną, tak jakby obowiązywały od 1 stycznia 2014 r. Takie działanie ustawodawcy jest uprawnione z uwagi na fakt, iż analizowany przepis rozszerza uprawnienia podatnika.

Zatem jeżeli podatnik opodatkowałby nieodpłatne wykorzystanie pomiędzy styczniem, a marcem 2014 r. samochodów nabytych przed 1 kwietnia 2014 r. z ograniczonym prawem do odliczenia podatku naliczonego, będzie miał prawo do dokonania korekty podatku należnego. Natomiast, jeżeli takiej czynności nie opodatkował jego postępowanie nie będzie rodziło ryzyka podatkowego.

Polecamy: Zmiany 2014 - Podatki, Księgowość, Kadry, Firma, Prawo

Anna Resiak

Kierownik zespołu ds. podatku VAT, ECDDP Sp. z o.o.