Obciążanie pracowników kosztami paliwa zużytego do jazd prywatnych a VAT

Stosownie do art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: ustawa), przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast zgodnie z art. 8 ustawy, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy. Benzyna jest towarem w rozumieniu VAT, a w konsekwencji może być przedmiotem podlegających opodatkowaniu VAT dostaw towarów.

Autopromocja

Należy jednak pamiętać, że przez dostawę towarów rozumiane jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Jednakże pracownikom do prywatnego korzystania udostępniany jest samochód, nie benzyna. Ponadto, pracownik nabywa benzynę w konkretnym celu- umożliwienia jazdy samochodem służbowym. Trudno sobie wyobrazić sytuację, w której pracownik tę benzynę np., wylewa, odsprzedaje lub oddaje osobie trzeciej. Zatem nie rozporządza nią jak właściciel.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Zdaniem organów podatkowych, jeśli pracownik jest zobowiązany do zwrotu pracodawcy pieniędzy za benzynę wykorzystaną do jazd prywatnych udostępnionym mu samochodem służbowym, to należy traktować to jak odpłatną dostawę towarów.  Taką opinię wydał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 lipca 2015r., nr  ILPP2/4512-1-250/15-4/MN. O wydanie interpretacji podatkowej zwróciła się Spółka, której pracownicy korzystają z samochodów służbowych, również w celach prywatnych. Pracownicy Spółki są zobowiązani do zwrotu kosztów paliwa wykorzystanego do celów prywatnych. Ponieważ samochód jest wyposażony w jeden bak paliwa, pracownicy tankują paliwo w danym momencie jednocześnie na cele służbowe, jak i prywatne (co jest dokumentowane jedną fakturą). Ostatecznie, ilość paliwa zużyta dla celów prywatnych jest następnie kalkulowana po jego faktycznym zużyciu.

Autopromocja

Konferencja: Podatki 2025
przegląd zmian i nowelizacja przepisów w 2025 roku

Sprawdź

Rozliczenia zakupionego przez pracownika na cele służbowe i prywatne paliwa odbywa się na jeden z dwóch sposobów:

1. Pracownik na stacji paliw tankuje paliwo do samochodu służbowego i dokonuje zapłaty przy użyciu firmowej karty płatniczej, otrzymuje fakturę VAT na całą ilość paliwa, na której jako nabywca wskazana jest Spółka. Z końcem miesiąca Spółka dokonuje kalkulacji wartości paliwa zużytego przez pracownika do celów prywatnych. Następnie Pracownik dokonuje na rzecz Spółki zwrotu kosztów paliwa zużytego do jego celów prywatnych (stosowna kwota potrącana jest z wynagrodzenia Pracownika).
2. Pracownik na stacji paliw tankuje paliwo do samochodu służbowego i dokonuje zapłaty za całość zatankowanego paliwa przy użyciu prywatnych środków płatniczych, otrzymuje fakturę VAT na całą ilość paliwa, na której jako nabywca wskazana jest Spółka. Z końcem miesiąca Spółka dokonuje kalkulacji wartości paliwa zużytego przez pracownika do celów prywatnych, a następnie dokonuje zwrotu na rzecz pracownika kosztów paliwa zużytego do celów służbowych.

Polecamy: Biuletyn VAT

Spółka zwróciła się do Dyrektora Izby Skarbowej z pytaniem, czy tego rodzaju rozliczenia z  pracownikami z tytułu zużycia paliwa do celów prywatnych jest czynnością podlegającą opodatkowaniu VAT.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Organ podatkowy zwrócił uwagę, że Spółka w momencie zakupu paliwa przez pracownika nabywa prawo do rozporządzania nim jak właściciel. Natomiast, w momencie zużycia paliwa należącego do Spółki (nabytego przez Pracownika w jej imieniu) na potrzeby prywatne Pracownika – dochodzi do przeniesienia prawa do rozporządzania towarem (paliwem) jak właściciel, ze Spółki na Pracownika. Organ podatkowy uznał zatem, iż wskutek tych rozliczeń dochodzi między Spółką a jej pracownikami do odpłatnej dostawy towarów (paliwa) na rzecz pracowników. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wyjaśnił ponadto, że w tym wypadku nie jest możliwe zwolnienie ze względu na niewielką wartość obrotów.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 11 grudnia 2015 r., nr  IPPP2/4512-1040/15-2/MT stwierdził, iż w sytuacji, gdy pracodawca jedynie dolicza pracownikom do przychodu wartość świadczenia polegającego na umożliwieniu im wykorzystywania do celów prywatnych służbowych samochodów wraz ze ściśle związanymi z tym wydatkami eksploatacyjnymi (w tym również kosztami paliwa) jest to wówczas świadczenie usługi, a wartość zużytego ponad limit paliwa jest jedynie elementem kalkulacyjnym wynagrodzenia, za świadczoną przez Spółkę usługę udostępnienia samochodu. Organ podatkowy wskazał ponadto, że zużycie materiałów eksploatacyjnych jest nierozerwalnie związane ze świadczeniem głównym, którym jest udostępnienie pracownikom samochodu służbowego. Jest to zatem element uboczny tego świadczenia i na podstawie art 8 ustawy, nie podlega opodatkowaniu.

Polecamy: Jednolity Plik Kontrolny – praktyczny poradnik (książka)

Z kolei w interpretacji z 3 grudnia 2015 r., nr IPPP2/4512-989/15-2/DG, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, że w sytuacji gdy pracodawca pobiera od pracownika zryczałtowaną kwotę obejmującą paliwo, jak również pozostałe koszty użytkowania samochodu, np. koszty mycia samochodu lub opłaty za parkingi, mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług na rzecz pracownika w zakresie  udostępniania samochodu służbowego do celów prywatnych, a nie z dostawą towaru w postaci paliwa. Taka interpretacja organu podatkowego może stanowić bardzo skuteczny sposób na uniknięcie obowiązku instalacji kas rejestrujących. Jednakże nie jest to wprost uregulowane w przepisach, dlatego podatnicy, chcąc zabezpieczyć swoje rozliczenia podatkowe powinni uprzednio zwrócić się z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej do Ministra Finansów, które mogłoby potwierdzić ich stanowisko w tej sprawie.

Jak widać wyraźnie, stanowisko organów podatkowych w kwestii, czy obciążanie pracowników kosztami paliwa za wykorzystywanie samochodu służbowego do celów prywatnych stanowi świadczenie usług czy dostawę towarów, jest zróżnicowane. W sytuacji gdy pracodawca traktuje korzystanie z samochodu służbowego do celów prywatnych jako dodatkowy przychód pracownika oraz gdy pracodawca ustali należność ryczałtową, którą obciąży swoich pracowników z tytułu udostępnienia im samochodów  służbowych do celów prywatnych, jest to traktowane przez organy podatkowe jako świadczenie usługi przez pracodawcę na rzecz pracownika. Odmiennie, w sytuacji gdy pracownik jest obowiązany do zwrotu pracodawcy pieniędzy za benzynę zużytą do jazd prywatnych, organy podatkowe wskazują, że w tym wypadku pracownik nabywa prawo do rozporządzania paliwem jak właściciel. 

Zdaniem autorów w momencie, gdy pracownik używa samochód służbowy do celów prywatnych i zwraca pracodawcy pieniądze za paliwo, dochodzi do świadczenia usługi, której przedmiotem jest w istocie używanie samochodu służbowego, a paliwo stanowi jedynie element kalkulacyjny tego świadczenia. Aby doszło do odpłatnej dostawy towarów, pracownik musiałby móc rozporządzać paliwem jak właściciel. Tymczasem pracownik wcale takiego prawa nie posiada. Nie może on nim dysponować jak właściciel. Nie może go zniszczyć, ani wylać, a z pewnością nie ma on umocowania do dalszej dostawy (odsprzedaży) tego paliwa osobom trzecim. Dodatkowo celem dla pracownika nie jest w istocie nabycie paliwa, ale jazda samochodem zatankowanym. A zatem paliwo jako wydatek eksploatacyjny jest nierozerwalnie związany z jazdą samochodem. W konsekwencji obowiązek zwrotu kosztów paliwa zużytego do jazd prywatnych samochodem służbowym należy uznać za świadczenie usługi a stanowisko organów podatkowych w tej kwestii należy uznać za błędne.

Monika Cieślak, praktykant

ECDDP Sp.z.o.o.

Paweł Barnik, Zastępca Dyrektora Departamentu ds Podatków Pośrednich
ECDDP Sp. z o.o.