Roczne rozliczenie CIT

SPIS TREŚCI

• Jak prawidłowo rozliczyć roczny CIT
  • Brak obowiązku złożenia zeznania
  • Termin złożenia zeznania
  • Określenie roku podatkowego
  • Załączniki do zeznania
  • Poświadczenie transakcji
  • Dochód podatkowy
  • Podstawa wypełnienia zeznania
  • Księgowość uproszczona
  • Dokumentowanie wykazanych kosztów
  • Różne podejście w ustawach
  • Zmiany w kosztach

PORADY PRAWNE

• Czy ważny jest moment poniesienia kosztu
• Kto powinien złożyć informację CIT-ST
• Czy stowarzyszenie składa zeznanie roczne

Niektóre podmioty zostały wyłączone lub zwolnione z opodatkowania na podstawie ustawy o CIT. W konsekwencji nie muszą oni składać zeznania CIT-8. Przepisów ustawy o CIT nie stosuje się do:

Autopromocja

• przychodów z działalności rolniczej (z wyjątkiem dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że ustalenie przychodów jest wymagane dla celów określenia dochodów wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4e ustawy),

• przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach,

• przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy,

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

• przychodów (dochodów) armatora opodatkowanych na zasadach wynikających z ustawy o podatku tonażowym.

W przypadku podatników prowadzących działalność opodatkowaną podatkiem tonażowym oraz inną działalność opodatkowaną podatkiem dochodowym należy w ewidencji rachunkowej wyodrębnić przychody i związane z nimi koszty na poszczególne rodzaje działalności podlegającej opodatkowaniu podatkiem tonażowym i podatkiem dochodowym.

Inną grupą, która nie jest zobowiązana do składania rocznych zeznań CIT-8, są podmioty zwolnione od podatku. Wśród tych podmiotów znajdują się jednostki budżetowe.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Nie w każdym przypadku będą one zwolnione ze składania zeznania CIT-8. Zwolnienie nie dotyczy gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych, jeżeli środki z tego zwolnienia zostaną przekazane na:

• zwiększenie środków obrotowych gospodarstw pomocniczych,

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

• finansowanie inwestycji jednostki budżetowej w zakresie inwestycji dla gospodarstwa pomocniczego tej jednostki.

Jednak nie będzie obowiązku składania zeznania, gdy te gospodarstwa pomocnicze będą tworzone przy szkołach, przedszkolach, zespołach ekonomiczno-administracyjnych szkół, ochotniczych hufcach pracy, jednostkach: wojskowych, Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, organizacyjnych Służby Więziennej, Straży Granicznej i Państwowej Straży Pożarnej, zakładach dla nieletnich, internatach, zakładach opiekuńczo-wychowawczych, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pomocy społecznej i parkach narodowych.

OBOWIĄZEK PODATKOWY

Nieograniczony

Podatnicy, jeżeli mają siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Ograniczony

Podatnicy, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku, są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym (CIT-8) - do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku. Zazwyczaj rok podatkowy będzie tożsamy z rokiem kalendarzowym i wtedy termin złożenia zeznania rocznego mija 31 marca. Nie jest to jednak reguła, gdyż podmioty mogą wybrać jako rok podatkowy inny okres rozliczeniowy, np. od 1 maja do 30 kwietnia roku następnego.

W takich samych terminach są zobowiązane składać zeznania o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym gospodarstwa pomocnicze korzystających ze zwolnienia z podatku jednostek budżetowych.

Jednak to nie wszystkie obowiązki względem fiskusa, które wypełniają podmioty opodatkowane CIT. Podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania finansowego przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki - także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.

Rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy, chyba że podatnik postanowi inaczej w statucie albo w umowie spółki, albo w innym dokumencie odpowiednio regulującym zasady ustrojowe innych podatników i zawiadomi o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego; wówczas rokiem podatkowym jest okres kolejnych 12 miesięcy kalendarzowych.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności, pierwszy rok podatkowy trwa od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego albo do ostatniego dnia wybranego roku podatkowego, nie dłużej jednak niż 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych.

W przypadku podjęcia po raz pierwszy działalności w II połowie roku kalendarzowego i wybrania roku podatkowego pokrywającego się z rokiem kalendarzowym, pierwszy rok podatkowy może trwać od dnia rozpoczęcia działalności do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym rozpoczęto działalność.

W razie zmiany roku podatkowego za pierwszy po zmianie rok podatkowy uważa się okres od pierwszego miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca roku podatkowego nowo przyjętego. Okres ten nie może być krótszy niż 12 i dłuższy niż 23 kolejne miesiące kalendarzowe.

Zawiadomienia należy dokonać najpóźniej w terminie 30 dni, licząc od dnia zakończenia ostatniego roku podatkowego. Osoby prawne i jednostki organizacyjne, które nie były dotychczas podatnikami w rozumieniu ustawy o CIT, dokonują zawiadomienia w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.

Jeżeli z odrębnych przepisów wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. W tym przypadku za następny rok podatkowy uważa się okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego.

Przepisy dotyczące roku podatkowego stosuje się odpowiednio do podatkowych grup kapitałowych. Dla poszczególnych spółek tworzących grupę:

• dzień poprzedzający początek roku podatkowego przyjętego przez grupę jest dniem kończącym rok podatkowy tych spółek,

• dzień następujący po dniu, w którym upłynął okres obowiązywania umowy lub w którym grupa utraciła status podatkowej grupy kapitałowej, jest dniem rozpoczynającym rok podatkowy tych spółek.

KTO NIE SKŁADA ZEZNANIA CIT-8

Podmioty zwolnione z CIT, które nie składają zeznania:

• Skarb Państwa,

• Narodowy Bank Polski,

• jednostki budżetowe,

• fundusze celowe, o których mowa w ustawie o finansach publicznych, chyba że przepisy ustaw powołujących te fundusze stanowią inaczej,

• przedsiębiorstwa międzynarodowe i inne jednostki gospodarcze utworzone przez organ administracji państwowej wspólnie z innymi państwami na podstawie porozumienia lub umowy, chyba że porozumienia te lub umowy stanowią inaczej,

• jednostki samorządu terytorialnego w zakresie dochodów określonych w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego,

• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa,

• Agencja Rynku Rolnego,

• fundusze inwestycyjne działające na podstawie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych,

• fundusze emerytalne utworzone na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,

• Zakład Ubezpieczeń Społecznych,

• Agencja Nieruchomości Rolnych.

Podatnicy korzystający z odliczenia darowizn limitowanych (do 10 proc. dochodu) oraz wynikającego z odrębnych ustaw są obowiązani wykazać w zeznaniu kwotę przekazanej darowizny, kwotę dokonanego odliczenia oraz dane pozwalające na identyfikację obdarowanego, w szczególności jego nazwę, adres i numer identyfikacji podatkowej lub numer uzyskany w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, w którym obdarowany ma siedzibę, służący dla celów podatkowych identyfikacji.

Załącznik CIT-8/O składają natomiast podmioty, które korzystają ze zwolnienia dochodów zgodnie z przepisami ustawy o CIT. Dotyczyć to będzie wszelkiego rodzaju instytucji i stowarzyszeń, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego. W stosunku do nich wolne od podatku są dochody w części przeznaczonej na te cele. Załącznik CIT-8/O składać też będą inne podmioty korzystające ze zwolnień określonych w art. 17 ust. 1 ustawy o CIT. Podmioty prowadzące działalność w specjalnych strefach ekonomicznych załączają informację SSE-R.

• 30 tys. euro - w przypadku świadczenia usług, sprzedaży lub udostępnienia wartości niematerialnych i prawnych, albo

• 50 tys. euro - w pozostałych przypadkach.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji obejmuje również transakcję, w związku z którą zapłata należności wynikająca z takiej transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, jeżeli łączna kwota (lub jej równowartość) wynikająca z umowy lub rzeczywiście zapłacona w roku podatkowym łączna kwota wymagalnych w roku podatkowym świadczeń przekracza równowartość 20 tys. euro.

Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy są obowiązani do przedłożenia dokumentacji w terminie siedmiu dni od doręczenia żądania tej dokumentacji przez te organy.

Dochodem jest nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą. Przy ustalaniu straty nie uwzględnia się strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.

O wysokość straty poniesionej w roku podatkowym można obniżyć dochód w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 proc. kwoty tej straty.

WYŁĄCZENIE Z PRZYCHODÓW I KOSZTÓW

Przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania w CIT-8 nie uwzględnia się wszystkich przychodów i kosztów. Nie uwzględnia się:

• przychodów ze źródeł przychodów położonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub za granicą, jeżeli dochody z tych źródeł nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym albo są wolne od podatku,

• przychodów z dywidend, przy czym w przypadku podatników zagranicznych prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Polski zagraniczny zakład uwzględnia się przychody np. z odsetek, praw autorskich, gdy związane są z działalnością zakładu,

• kosztów uzyskania przychodów, odnoszących się do dochodów wolnych i niepodlegających CIT (w przypadku podatników zagranicznych prowadzących działalność poprzez położony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zagraniczny zakład uwzględnia się koszty uzyskania przychodów np. przy prawach autorskich, gdy przychody te zostały uwzględnione przez podatnika przy ustalaniu dochodu przypadającego na zagraniczny zakład),

• strat przedsiębiorców przekształcanych, łączonych, przejmowanych lub dzielonych - w razie przekształcenia formy prawnej, łączenia lub podziału przedsiębiorców, z wyjątkiem przekształcenia spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową,

• strat przedsiębiorstw państwowych przejmowanych lub nabywanych na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji.

Zeznanie roczne CIT-8 wypełnia się na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych lub innych ewidencji, do których prowadzenia zobowiązują przepisy ustawy o rachunkowości. Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, a także do uwzględnienia w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych. Odrębne przepisy, o których tu mowa, to ustawa o rachunkowości obowiązująca podatników opodatkowanych CIT.

Jeżeli ustalenie dochodu (straty) na podstawie ksiąg nie jest możliwe, dochód (stratę) ustala się w drodze oszacowania.

W przypadku podatników zagranicznych, obowiązanych do prowadzenia ewidencji rachunkowej, gdy określenie dochodu na ich podstawie nie jest możliwe, dochód określa się w drodze oszacowania, z zastosowaniem wskaźnika dochodu w stosunku do przychodu w wysokości:

• 5 proc. - z działalności w zakresie handlu hurtowego lub detalicznego,

• 10 proc. - z działalności budowlanej lub montażowej albo w zakresie usług transportowych,

• 60 proc. - z działalności w zakresie pośrednictwa, jeżeli wynagrodzenie jest określone w formie prowizji,

• 80 proc. - z działalności w zakresie usług adwokackich lub rzeczoznawstwa,

• 20 proc. - z pozostałych źródeł przychodów.

Przez działalność w zakresie handlu hurtowego lub detalicznego, wykonywaną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników zagranicznych rozumie się odpłatne zbycie towarów polskim odbiorcom, bez względu na miejsce zawarcia umowy.

Przepisów o szacowaniu dochodów nie stosuje się, jeżeli umowa w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, której Rzeczpospolita Polska jest stroną, zawarta z krajem, na terytorium którego podatnik ma siedzibę lub miejsce zamieszkania, stanowi inaczej.

Nie wszyscy podatnicy CIT są zobowiązani do prowadzenia pełnej księgowości, czyli ksiąg rachunkowych. Rozporządzenie ministra finansów w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej pozwala na uproszczoną księgowość. Rozporządzenie ma zastosowanie w szczególności do:

• stowarzyszeń,

• związków zawodowych,

• organizacji pracodawców,

• izb gospodarczych,

• fundacji,

• organizacji dobroczynności i opieki społecznej,

• przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych.

Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do kościelnych osób prawnych nieprowadzących działalności gospodarczej. Kościelne osoby prawne prowadzą rachunkowość według zasad określonych przez wewnętrzne przepisy kościelne, dotyczące tych jednostek.

Do przychodów tych jednostek zalicza się otrzymane środki pieniężne i inne aktywa finansowe ze źródeł określonych odrębnymi przepisami prawa i statutem, w tym otrzymane składki statutowe, nieodpłatnie otrzymane składniki majątku, a także kwoty należne ze sprzedaży składników majątku oraz przychody finansowe, dotacje i subwencje.

W przedstawicielstwach przedsiębiorców zagranicznych zalicza się do przychodów także środki pieniężne otrzymane od przedsiębiorcy zagranicznego, z przeznaczeniem na sfinansowanie kosztów działalności przedstawicielstwa.

Do kosztów działalności z kolei zalicza się koszty związane z realizacją zadań statutowych - w tym także świadczenia określone statutem. Za koszty uważa się również koszty administracyjne jednostki, a w szczególności wynagrodzenia oraz ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia na rzecz pracowników i innych osób, odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, zużycie materiałów i energii, usługi obce oraz pozostałe koszty o charakterze administracyjnym.

Różnica pomiędzy przychodami a kosztami, ustalona w rachunku wyników, zwiększa - po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego - odpowiednio przychody lub koszty w następnym roku obrotowym; różnicę dodatnią można zaliczyć na zwiększenie funduszu statutowego.

Jednostka może zrezygnować ze stosowania zasady ostrożności określonej w ustawie o rachunkowości. Kierownik jednostki ustala i aktualizuje dokumentację opisującą w języku polskim przyjęte zasady (politykę) rachunkowości.

ZAŁĄCZNIK PRZY CENACH TRANSAKCYJNYCH

Podatnicy, którym właściwy organ podatkowy, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi, dołączają do zeznania sprawozdanie o realizacji uznanej metody ustalania ceny transakcyjnej.

ZAŁĄCZNIKI DO ZEZNANIA

CIT-8/O - informacja o odliczeniach od dochodu i podatku oraz dochodach wolnych i zwolnionych

CIT-D - informacja o otrzymanych/przekazanych darowiznach

Sprawozdanie o realizacji metody ustalania ceny transakcyjnej

SSE-R - rozliczenie CIT od dochodów uzyskanych w specjalnej strefie ekonomicznej

CIT-ST - informacja do ustalenia należnych jednostkom samorządu terytorialnego dochodów z udziału we wpływach z CIT

CIT-ST/A - informacja o zakładach (oddziałach) składana razem z CIT-ST

W ustawie o rachunkowości określono, że dowód księgowy powinien zawierać co najmniej:

• określenie rodzaju dowodu i jego numeru identyfikacyjnego,

• określenie stron (nazwy, adresy) dokonujących operacji gospodarczej,

• opis operacji oraz jej wartość, jeżeli to możliwe, określoną także w jednostkach naturalnych,

• datę dokonania operacji, a gdy dowód został sporządzony pod inną datą - także datę sporządzenia dowodu,

• podpis wystawcy dowodu oraz osoby, której wydano lub od której przyjęto składniki aktywów,

• stwierdzenie sprawdzenia i zakwalifikowania dowodu do ujęcia w księgach rachunkowych przez wskazanie miesiąca oraz sposobu ujęcia w księgach rachunkowych (dekretacja), podpis osoby odpowiedzialnej za te wskazania.

Dopiero na podstawie dokumentów potwierdzających faktyczne wykonanie świadczenia podatnik ma prawo zaliczenia poniesionego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Jednocześnie dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej. Nie oznacza to więc, że dowody księgowe, które nie posiadają wszystkich elementów określonych przez ustawę o rachunkowości, są wadliwe na tyle, żeby nie zaliczyć ich do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych.

Faktury otrzymywane np. drogą elektroniczną od kontrahentów zagranicznych, które nie spełniają wszystkich wymogów określonych w ustawie o rachunkowości, gdyż brakuje na nich podpisów wystawcy faktury, nie mogą być z marszu eliminowane. Można dowodzić, że dany wydatek został poniesiony w oparciu inne dowody. W sytuacji gdy oprócz wadliwych faktur podmiot posiada inne dowody pozwalające na powiązanie ich z wykonaną usługą i wskazujące na związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy wydatkiem a osiąganiem przychodów (funkcjonowaniem podatnika), to wówczas wydatek ten może zostać uznany za koszt podatkowy.

Postanowienia ustawy o CIT nie określają wprost zasad i sposobu dokumentowania wydatków. Ustawa odwołuje się do norm prawa bilansowego, co oznacza, że księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i terminowo, a transakcje udokumentowane w prawidłowy sposób. Ustawodawca nie narzuca żadnych technicznych rozwiązań co do sposobu dokumentowania kosztów, podkreśla natomiast, że prowadzona ewidencja rachunkowa ma zapewnić określenie dochodu i podstawy opodatkowania oraz należnego podatku. W związku z tym faktury wystawione przez kontrahentów zagranicznych i przesłane drogą elektroniczną mogą stanowić podstawę do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na ich podstawie.

Składając zeznanie roczne należy uważać na różnice, które występują w prawie podatkowym oraz w prawie bilansowym. Nie wszystkie przepisy ustawy o rachunkowości będą wywoływały skutki w ustawie o CIT. Jednym z takich przykładów może być rozliczenie kosztów uzyskania przychód przy transakcjach zbycia nieruchomości. Na podstawie ustawy o CIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na:

• nabycie gruntów lub prawa wieczystego użytkowania gruntów, z wyjątkiem opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,

• nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż wymienione wyżej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części,

• ulepszenie środków trwałych, które powiększają wartość środków trwałych, stanowiącą podstawę naliczania odpisów amortyzacyjnych.

Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, są jednak kosztem uzyskania przychodów, w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Przy sprzedaży nieruchomości kosztem uzyskania przychodów będą wyłącznie wydatki poniesione na jej nabycie lub wytworzenie, zaktualizowane zgodnie z przepisami podatkowymi (ostatnie przeszacowanie w 1999 roku.), pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych.

Nie będzie się więc tu stosowało przeszacowania (wyceny) posiadanych środków trwałych, zakwalifikowanych jako inwestycje w nieruchomości, na podstawie ustawy o rachunkowości, gdzie nieruchomości oraz wartości niematerialne i prawne zaliczane do inwestycji wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy według zasad stosowanych do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych lub według ceny rynkowej bądź inaczej określonej wartości godziwej.

Przy wypełnianiu zeznania rocznego kłopoty mogą sprawić również zmiany, które obowiązują od 2007 roku w zakresie zaliczania do kosztów uzyskania przychodów. Wyłączono z kosztów podatkowych wydatki na reprezentację, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Zarazem zrezygnowano z dotychczasowego rozróżnienia reklamy publicznej i niepublicznej. Zlikwidowano limit wydatków na reklamę niepubliczną zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów. W wyniku zmian, wydatki na reklamę zaliczane są do kosztów podatkowych w pełnej wysokości, bez względu na charakter reklamy. Natomiast wydatki poniesione w związku z reprezentacją w ogóle nie mogą obciążać kosztów podatkowych. W niektórych sytuacjach rozróżnienie, co jest reklamą, a co reprezentacją, może stanowić poważny problem. Taki problem podatnicy CIT mogą napotkać, gdy dokonają wydatków na zakup np. maskotek, smyczy, długopisów, kalendarzy z logo firmy, które przekazywane są kontrahentom. Przepisy podatkowe nie definiują pojęcia reprezentacja czy reklama. Należy wiec sięgnąć do definicji słownikowych tych pojęć. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego reklama to rozpowszechnianie informacji o towarach, ich zaletach, wartości, miejscach i możliwościach nabycia, chwalenie kogoś, zalecanie czegoś. Celem reklamy jest chwalenie oferowanych towarów i usług lub zachęcanie potencjalnych klientów do nawiązania nowych, utrzymania czy poszerzenia istniejących stosunków handlowych. Reprezentację można natomiast określić jako okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związaną ze stanowiskiem, pozycją społeczną.

Często relacje pomiędzy reprezentacją a reklamą zacierają się. Reprezentacja, podobnie jak reklama, ma za zadanie promować dany podmiot gospodarczy, jednakże każda z nich spełnia je w inny sposób. Reklama polega na przedstawieniu danego podmiotu i oferowanych przez niego towarów, nakłanianiu do nabycia tych towarów w sposób bezpośredni, zaś poprzez reprezentację należy rozumieć działania zmierzające do odpowiedniego, zgodnie z wizją spółki, ukształtowania jej wizerunku na zewnątrz.

Reprezentacja to w szczególności: prezenty dla kontrahentów, które nie mają charakteru reklamowego (portfel, pióro, kalendarz, alkohol, kosmetyki, itp.). Natomiast gadżety o niewielkiej wartości oznakowane logo firmy stanowią przedmioty o charakterze reklamowym i wydatek na ich zakup może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów (koszulka, długopis, kartka świąteczna, kubek, smycz, karteczki samoprzylepne, kalendarz itp.).

Jednak wydatki na wspomniane towary reklamowe opatrzone logo firmy, przekazywane podmiotom współpracującym z podatnikiem lub innym podmiotom gospodarczym stanowią wydatki na reklamę, ponieważ mają na celu zareklamowanie podatnika, jego działalności oraz zachęcają do korzystania z jego usług. Mogą zatem zostać zaliczone w całości do kosztów uzyskania przychodów (zob. postanowienie naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 3 sierpnia 2007 r., nr 1471/DPR2/423-95/07/AB).

BOGDAN ŚWIĄDER

bogdan.swiader@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

• Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

• Par. 1 rozporządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539 z późn. zm.).

Źródło: Gazeta Prawna [Tygodnik Podatkowy] Nr 49 (2171) poniedziałek, 10 marca 2008 r.

Jak należy rozliczać koszty uzyskania przychodów i kiedy wykazywać poniesione wydatki w zeznaniu rocznym CIT-8?

MARCIN GÓRSKI

adwokat, kancelaria Marcina Górskiego

Od 1 stycznia 2007 r. mamy do czynienia z nową regulacją dotyczącą zasad rozliczania kosztów na przełomie lat. Dla potrzeb zakwalifikowania kosztów do kosztów uzyskania przychodów w poszczególnych latach podatkowych wprowadzono podział kosztów na koszty bezpośrednio związane z przychodem oraz inne (czyli pośrednio związane z przychodem). Niewątpliwie wadą nowej regulacji jest brak definicji kosztów bezpośrednio związanych z przychodem oraz kosztów pośrednio związanych z przychodem. W szczególności koszty bezpośrednio oraz koszty pośrednio związane z przychodem nie mogą być utożsamiane z pojęciem kosztów bezpośrednich oraz pośrednich znanym z rachunkowości.

Na gruncie przepisów podatkowych koszty bezpośrednio związane z przychodem to koszty, które możemy w sposób niebudzący wątpliwości powiązać z konkretnym przychodem. Natomiast koszty pośrednio związane z przychodem to wszystkie inne koszty, które wiążą się z ogólną działalnością firmy. Z tego punktu widzenia należy stwierdzić, że koszty bezpośrednio związane z przychodem stanowią koszty uzyskania przychodów w rozliczeniu za rok podatkowy, w którym został rozpoznany przychód (np. towar handlowy został zakupiony w 2006, a sprzedany w 2007 roku, cena zakupu będzie stanowiła koszt uzyskania przychodów w 2007 roku, bo w tym roku został rozpoznany przychód z tytułu sprzedaży).

Natomiast koszty pośrednio związane z przychodem stanowią koszty uzyskania przychodów jednorazowo w momencie poniesienia, chyba że dotyczą dłuższego okresu niż rok podatkowy, gdyż w takim przypadku koszt należy rozliczać w czasie, którego dotyczy (np. spółka kupiła kampanię reklamową, która będzie trwała trzy lata - w przypadku większości podmiotów jest to koszt pośrednio związany z przychodem, ale z uwagi na to, że dotyczy on dłuższego okresu niż rok, powinien być rozliczany w czasie).

Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2007 r. zawierają również regulację wyjątkową dotyczącą kosztów bezpośrednio związanych z przychodem poniesionych na przełomie lat. Z tego punktu widzenia regulacja ta dzieli podatników na tych, którzy są zobowiązani do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z ustawą o rachunkowości (reguła) oraz takich, którzy takiego obowiązku nie mają (wyjątek).

W pierwszym przypadku podatnicy powinni odnieść koszty poniesione po zakończeniu roku podatkowego a dotyczące przychodów tego roku do kosztów uzyskania przychodów starego roku, jeżeli ponieśli te koszty (tj. zarachowali) do dnia sporządzenia sprawozdania finansowego za stary rok nie później jednak niż na dzień, w którym powinno zostać złożone zeznanie podatkowe za stary rok.

W drugim przypadku koszty poniesione (tj. zarachowane) po zakończeniu roku podatkowego a dotyczące przychodów tego roku powinny być odniesione do kosztów uzyskania przychodów starego roku, jeżeli zostały one poniesione po dniu faktycznego sporządzenia zeznania podatkowego za stary rok albo po dniu, w którym zeznanie podatkowe za stary rok powinno być sporządzone. Jednocześnie należy zwrócić uwagę, że w obu wypadkach, jeżeli podatnik nie poniósł (tj. nie zarachował) kosztów w wyżej wymienionych terminach, to powinien on je odnieść do kosztów uzyskania przychodów w roku podatkowym następującym po roku, za który było sporządzane sprawozdanie finansowe albo składane zeznanie podatkowe. Jest tu wyraźna zmiana w odniesieniu do regulacji, która obowiązywała przed 1 stycznia 2007 r., gdyż w tamtym stanie prawnym nie było limitu czasowego rozpoznania kosztów uzyskania przychodów.

(SVB)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 9 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Jesteśmy spółką zatrudniającą zespół handlowców, którzy wykonują pracę na terenie różnych regionów Polski. Nie posiadamy biur ani oddziałów w innych miastach niż Warszawa. Czy musimy załączyć do rocznego zeznania CIT-8 informację CIT-ST?

RENATA KRÓL-GŁOWACKA

konsultant w dziale doradztwa podatkowego, Pricewaterhouse-Coopers

Informacja CIT-ST jest częścią dokumentacji podatkowej, której podstawowym celem jest dostarczenie władzom podatkowym informacji niezbędnych do skalkulowania wysokości dochodów konkretnych jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału w CIT uiszczanym przez danego podatnika.

Podatnicy posiadający zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innego niż właściwa dla ich siedziby są obowiązani składać do urzędu skarbowego w terminie wypłat zaliczek miesięcznych lub kwartalnych oraz załączać do zeznania o wysokości dochodu (straty) informacje w celu ustalenia dochodów z tytułu udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych. Jednocześnie powyższa ustawa nie wprowadza definicji pojęcia zakładu (oddziału).

Należy wspomnieć, że do 2004 roku obowiązujące przepisy innych aktów prawnych także nie zawierały definicji zakładu (oddziału). Jednakże zgodnie ze stanowiskiem wyrażonym w pismach Ministerstwa Finansów przez zakład należało rozumieć określone w umowie o pracę z konkretnym pracownikiem miejsce świadczenia pracy (pismo z 11 lutego 2002 r. nr ST4-4802/78/2002). Konsekwentnie podatnik zatrudniający pracowników, których umowy o pracę przewidywały, iż miejscem świadczenia pracy jest obszar innej gminy niż gmina właściwa dla siedziby podatnika, był zgodnie z interpretacjami Ministerstwa Finansów zobowiązany do składania informacji CIT-ST.

Od 2004 roku weszła w życie ustawa z 13 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, która w zakresie obowiązków informacyjnych podatników w ramach rozliczeń CIT, w pewnym sensie usankcjonowała dotychczas przyjętą przez władze podatkowe praktykę. Ustawa ta zawiera przepis o obowiązku raportowym ciążącym na podatnikach CIT i jednocześnie wprowadza definicję zakładu (oddziału). Zakładem (oddziałem) jest określone w umowie o pracę miejsce wykonywania pracy, położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż jednostka samorządu terytorialnego właściwa dla siedziby podatnika. W rezultacie zastosowania powyższej definicji w ramach interpretacji obowiązków nałożonych art. 28 ust. 1 ustawy o CIT można wywnioskować, że obowiązek złożenia informacji CIT-ST może dotyczyć także podatników, którzy nie mają zarejestrowanych oddziałów na obszarze gmin innych niż gmina właściwa dla ich siedziby.

Należy także zwrócić uwagę na fakt, że obowiązek składania informacji CIT-ST dotyczy nie tylko przypadku rocznego rozliczenia CIT, ale także w terminów wypłat miesięcznych zaliczek. Podatnik powinien złożyć informację w terminie wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc roku podatkowego, a także łącznie z rocznym zeznaniem podatkowym za ostatni miesiąc roku podatkowego. Jedynie w przypadku, w którym w trakcie roku podatkowego nastąpiły zmiany stanu zatrudnienia wpływające na zmianę procentowego udziału liczby zatrudnionych w zakładach (oddziałach) położonych na terenie danej jednostki samorządu terytorialnego w liczbie zatrudnionych ogółem, podatnik powinien złożyć dodatkową informację CIT-ST w trakcie trwania roku podatkowego.

(SVB)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 28 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

• Par. 4 ust. 2 rozporządzenia ministra finansów z 4 grudnia 2007 r. w sprawie rozliczeń dochodów z tytułu udziału jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. nr 230, poz. 1693).

Jedno stowarzyszenie zarejestrowane w KRS oraz dwa stowarzyszenia zwykłe zajmują się popularyzacją kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Czy w ramach prowadzonej działalności, stowarzyszenia powinny złożyć zeznania roczne CIT-8?

MARCIN MADEJ

starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego, Pricewaterhouse-Coopers

Przepisy ustawy o CIT stosuje się zarówno do stowarzyszeń, jak i stowarzyszeń zwykłych. Innymi słowy, stowarzyszenia - zarówno podlegające rejestracji w KRS, jak i zwykłe - mają obowiązek złożyć roczne zeznanie podatkowe CIT-8.

Stowarzyszenia mają obowiązek uzyskać numer NIP. Dodatkowo, biorąc pod uwagę fakt, że stowarzyszenia podlegają przepisom ustawy o CIT, powinny one prowadzić księgi rachunkowe. W przypadku stowarzyszeń zwykłych mogą to być księgi rachunkowe prowadzone w sposób uproszczony.

Pierwszym krokiem przy sporządzeniu zeznania powinno być określenie kwot przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym.

W przypadku stowarzyszeń podlegających rejestracji w KRS, katalog możliwych źródeł przychodów może obejmować m.in. składki członkowskie, otrzymane darowizny, dotacje, subwencje oraz przychody z prowadzonej działalności gospodarczej czy przychody (dochody) z udziału w zyskach innych osób prawnych. Natomiast stowarzyszenia zwykłe mogą utrzymywać się wyłącznie ze składek uzyskanych od ich członków.

Z reguły całość dochodów osiąganych przez stowarzyszenia jest przekazywana na jego cele statutowe. W konsekwencji, mając na uwadze, iż cele statutowe omawianych stowarzyszeń pokrywają się z celami wymienionymi w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT, najczęściej dochód stowarzyszenia będzie podlegał zwolnieniu od opodatkowania CIT.

Kwotę dochodu przeznaczonego na cele statutowe i podlegającą zwolnieniu stowarzyszenia powinny wykazać zarówno w zeznaniu CIT-8 (tj. należy wykazać przychody stowarzyszenia i koszty poniesione w ramach jego działania oraz dochód stanowiący nadwyżkę wykazanych przychodów nad kosztami), jak i w załączniku do tego zeznania - deklaracji CIT-8/O (tj. należy wykazać kwotę dochodu jako podlegającą zwolnieniu od opodatkowania i jako taką przenieść do formularza CIT-8).

Jeśli stowarzyszenie nie przekazuje uzyskanych przychodów na cele statutowe lub przekazuje je tylko w części, to od części przychodów przekazywanych na cele inne niż statutowe należy obliczyć podatek dochodowy od osób prawnych. Wiąże się to również z obowiązkiem wpłacania miesięcznych zaliczek.

W trakcie wypełniania zeznania rocznego należy się upewnić, czy nie powinniśmy złożyć również odpowiednich załączników do tej deklaracji. Oprócz wspomnianej już deklaracji CIT-8/O, w której wykazuje się dochód zwolniony z opodatkowania oraz inne zwolnienia i odliczenia, stowarzyszenia mogą być zobligowane do składania deklaracji CIT-D w zakresie otrzymywanych lub udzielanych darowizn.

W szczególności, wykazaniu w załączniku CIT-D podlegają darowizny otrzymane przez stowarzyszenia rejestrowane w KRS, jeśli darowizny pochodziły od osób prawnych i jednorazowa kwota darowizny przekroczyła 15 tys. zł lub suma wszystkich darowizn otrzymanych w roku podatkowym od jednego darczyńcy przekroczyła 35 tys. zł.

Jednocześnie stowarzyszenia powinny wykazać w załączniku CIT-D wszystkie udzielone darowizny, jeśli dokonają stosownych odliczeń z tytułu tych darowizn.

(SVB)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 1, art. 18, art. 27 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

• Par. 1 rozporządzenia ministra finansów z 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej (Dz.U. nr 137, poz. 1539 z późn. zm.).