Strona główna » Księgowość » Poradniki » "BIULETYN VAT" poleca: Rozliczenie i zwrot VAT u polskiego podatnika w Niemczech

"BIULETYN VAT" poleca: Rozliczenie i zwrot VAT u polskiego podatnika w Niemczech

Subskrybuj nas na Youtube

20 marca 2008, 00:00

REKLAMA

Polscy podatnicy, którzy dokonują transakcji z zagranicznymi podmiotami, są w niektórych przypadkach zobowiązani do rejestracji jako podatnicy VAT w tych krajach. Nie zawsze jednak tego obowiązku dokonują, bo często nie są go świadomi. Rozpoczynamy cykl artykułów omawiających zasady rejestracji i rozliczania VAT przez polskich podatników w poszczególnych krajach UE oraz występowania przez nich o zwrot VAT. Omówienie rozpoczynamy od Niemiec.

SPIS TREŚCI

Rozliczenie i zwrot VAT u polskiego podatnika w Niemczech
INNE KRAJE

Rejestracja w VAT

Polski podatnik niemający siedziby na terytorium Niemiec nie musi się rejestrować dla celów VAT w tym państwie w przypadku, gdy dokonuje dostaw towarów lub świadczy usługi, które według niemieckiej ustawy o VAT są:

1) zwolnione z opodatkowania (np. usługi zdrowotne wykonywane przez lekarzy, dentystów, usługi edukacyjne i służące celom edukacyjnym, wykonywane także przez szkoły prywatne i centra szkoleniowe),

2) rozliczane przez niemieckiego nabywcę - przedsiębiorcę lub osobę prawną prawa publicznego (z wyjątkiem: usług transportu pasażerskiego będącego przedmiotem odrębnego podatku transportowego, usług transportu pasażerskiego wykonywanych za pomocą taksówek, usług transportu pasażerskiego wykonywanych przy użyciu samolotów), co oznacza, że niemieckie przepisy przewidują możliwość rozliczenia VAT przez nabywców na zasadzie importu usług oraz dostawy, dla której podatnikiem jest nabywca,

3) rozliczane przez ostatecznego kontrahenta niemieckiego (gaz i elektryczność). W tym przypadku to ostateczny odbiorca jest odpowiedzialny za obliczenie wartości netto transakcji oraz podatku i za wpłacenie go we właściwym organie podatkowym.

Jeżeli polski przedsiębiorca angażuje się wyłącznie w takie transakcje, nie ma obowiązku dokonania rejestracji dla celów VAT.

Polski podatnik mający siedzibę na terytorium państwa niemieckiego nie musi się rejestrować dla celów niemieckiego VAT, gdy dokonywane dostawy towarów lub świadczone usługi zgodnie z niemiecką ustawą o VAT są:

1) wykonywane przez niego jako małego podatnika. W tym przypadku można odstąpić od rejestracji dla celów VAT, gdy obrót w ubiegłym roku nie przekroczył kwoty 17 500 euro i jest mało prawdopodobne, że w bieżącym roku przekroczy wartość 50 000 euro. Przedsiębiorca ma jednocześnie prawo do złożenia oświadczenia o rezygnacji z korzystania z regulacji wyjątkowej i przystąpienia do opodatkowania VAT na ogólnych zasadach. W takim przypadku jest on związany podjętą decyzją przez okres 5 lat,

2) wykonywane przez niego jako rolnika. W odniesieniu do rolnika stosuje się specjalne reguły dotyczące ryczałtu, które nie są zależne od limitów obrotu.

Polski podatnik ma obowiązek się zarejestrować dla celów niemieckiego VAT, gdy:

1) dokonuje dostaw towarów lub usług albo dokonuje wewnątrzwspólnotowych nabyć w tym kraju. Podmiot ten ma obowiązek zadeklarowania całego obrotu z tego tytułu;

2) dokonuje sprzedaży towarów w Niemczech na rzecz podmiotów niezarejestrowanych dla celów VAT oraz odpowiada za transport tych towarów i jest zobowiązany zarejestrować się na terytorium tego państwa dla celów VAT, gdy wartość tej sprzedaży w roku kalendarzowym przekroczy 100 000 euro. W 2008 r. polscy podatnicy mają obowiązek rejestracji na terytorium Niemiec, gdy obrót przekroczy 481 000 zł. Jeśli wartość sprzedaży nie przekroczy wskazanego progu, polski dostawca może wybrać Niemcy jako miejsce dostawy;

3) nabywa w Niemczech towary od dostawcy, który w innym państwie członkowskim jest zarejestrowany na potrzeby VAT; jest zobowiązany do zarejestrowania się dla celów VAT w tym państwie, gdy całkowita wartość nabywanych towarów przekroczy 12 500 euro w roku kalendarzowym;

4) jako mały podatnik w poprzednim roku uzyskał obroty powyżej progu 17 500 euro. Powyższe dotyczy także przedsiębiorcy, który co prawda nie osiągnął w poprzednim roku obrotów w wysokości 17 500 euro, ale przekroczy w roku bieżącym granicę 50 000 euro.

Przedsiębiorca z Polski, który chce prowadzić działalność w Niemczech i płacić tam podatek VAT, a nie ma tam siedziby ani miejsca zamieszkania, musi najpierw wystąpić do organu podatkowego właściwego do obsługi polskich podatników (Urząd Skarbowy w Oranienburgu). Polski podmiot, który ma siedzibę na terenie Niemiec, jest zobowiązany do skontaktowania się z organem podatkowym właściwym miejscowo ze względu na jego siedzibę.

Przedsiębiorca, który chce dokonać rejestracji, musi złożyć we właściwym organie podatkowym wniosek rejestracyjny zawierający jego dane osobiste oraz informacje dotyczące prowadzonej przez siebie działalności. Wypełniony i podpisany wniosek przesyła do organu podatkowego, który po jego zweryfikowaniu nadaje przedsiębiorcy numer VAT i odsyła mu go pocztą.

Należy pamiętać że każdy zarejestrowany w Niemczech podatnik posługuje się dwoma numerami identyfikacyjnymi: jeden przeznaczony jest tylko do transakcji krajowych (Steuernummer - StNr), a drugi dla transakcji wewnątrzwspólnotowych (Umsatzsteuer - Identifikationnummer - UstID). Numer dla transakcji krajowych nadaje organ właściwy dla podatnika (w przypadku polskiego podmiotu właściwy jest urząd w Oranienburgu lub organ właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy). Numer dla transakcji wewnątrzwspólnotowych nadaje CLO za pośrednictwem urzędu skarbowego (w przypadku polskiego podmiotu potwierdzenie o posiadanym numerze krajowym składa się w Bundesamt für Finanzen w Saarlouis, z tego organu przesyła się do CLO wniosek rejestracyjny pocztą elektroniczną).

Ustanowienie przedstawiciela podatkowego

Ustanowienie przedstawiciela podatkowego dla przedsiębiorcy z Unii Europejskiej (a więc i dla Polaka) nie jest obligatoryjne. Przedstawiciel musi być powołany wtedy, gdy reprezentuje podmiot dokonujący tylko transakcji niepodlegających opodatkowaniu i w związku z tym nie ma możliwości potrącać podatku. Taki przedsiębiorca nie musi mieć w Niemczech miejsca zamieszkania, biura, zarządu czy filii firmy.

Ponadto przedstawiciel podatkowy jest powoływany także w przypadku:

1) zwolnionego importu, który jest wykonywany bezpośrednio przed wewnątrzwspólnotową dostawą,

2) zwolnionego transgranicznego transportu towarów, w sytuacji gdy przedsiębiorca nie otrzymuje dostawy czy innej usługi, z tytułu której podatek wyjściowy mógłby być potrącony.

Nie powołuje się przedstawiciela podatkowego, jeżeli:

1) polski przedsiębiorca wykonuje czynności zwolnione z VAT oraz podlegające opodatkowaniu w Niemczech,

2) osoba reprezentowana dokonuje dostaw lub świadczy usługi, z tytułu których VAT ma obowiązek rozliczyć nabywca,

3) przedsiębiorca złożył wniosek o zwrot podatku zapłaconego na niemieckim terytorium,

4) podmiot dokonuje wewnątrzwspólnotowych nabyć w ramach opodatkowanych transakcji trójstronnych (w tym transakcji trójstronnych, w odniesieniu do których podatek płaci ostateczny odbiorca towaru).

Przedstawicielem podatkowym w tym kraju może być tylko:

1) doradca podatkowy i członek korporacji doradców podatkowych,

2) agent spedycyjny (inny podmiot) pomagający przedsiębiorcy w zakresie uzyskiwania świadectw odprawy celnej.

Agent i przedsiębiorca może być przedstawicielem tylko w przypadku, gdy ma stałą siedzibę działalności na terenie Niemiec i nie jest małym podatnikiem w rozumieniu niemieckich przepisów o VAT.

Przedstawiciel podatkowy korzysta z tych samych praw i wypełnia te same obowiązki co przedsiębiorca, którego reprezentuje, pod warunkiem że dysponuje dwoma numerami VAT: dla transakcji krajowych (od organu właściwego miejscowo ze względu na jego siedzibę) oraz zagranicznych (nadaje go na wniosek Bundesamt für Finanzen). Numer dla transakcji zagranicznych obejmuje wszystkich przedsiębiorców, których przedstawiciel reprezentuje.

Osoba, która działa przez przedstawiciela, musi dostarczyć pełnomocnictwo dla niego przed dokonaniem jakichkolwiek transakcji podlegających opodatkowaniu. Jeżeli ten dokument nie jest w języku niemieckim, w uzasadnionych przypadkach należy przedłożyć organowi podatkowemu jego uwierzytelnione tłumaczenie.

Przedstawiciel podatkowy musi przedkładać deklaracje VAT dotyczące obrotu w danym roku kalendarzowym osobno dla każdego podmiotu, który reprezentuje. Przedstawiciel ma obowiązek przedkładać skrótowe bilanse dotyczące przedsiębiorców, których reprezentuje, w Bundesamt für Finanzen w terminie do 10 dnia każdego miesiąca po upływie każdego kwartału.

Faktury dotyczące obrotu przedsiębiorcy reprezentowanego przez przedstawiciela podatkowego mogą być wystawiane również przez przedstawiciela podatkowego. W przypadku gdy przedstawiciel wystawia fakturę, dokument ten musi zawierać dodatkowo:

1) informację, że został dla przedsiębiorcy ustanowiony reprezentant podatkowy,

2) jego imię i nazwisko (nazwa) oraz adres, a także

3) numer Ust - IdNr (numer identyfikacyjny) przydzielony przedstawicielowi.

W Niemczech gwarancja bankowa nie jest wymagana, jeżeli przedstawiciel podatkowy działa w imieniu przedsiębiorcy zagranicznego, który spełnia wymogi przewidziane przepisami niemieckimi i nie ma zaległości wobec organów podatkowych.

Zwrot podatku VAT w Niemczech

Przedsiębiorca, który jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT na terenie Polski, może się ubiegać o zwrot zapłaconego podatku zawartego w cenie towarów i usług kupionych na terenie Niemiec (Umsatzsteuer lub Mehrwertsteuer).

Podstawą prawną są przepisy VIII Dyrektywy Rady Wspólnot Europejskich oraz niemieckie przepisy podatkowe.

Aby otrzymać zwrot niemieckiego VAT, polski przedsiębiorca musi spełnić następujące warunki:

1) nie może być zarejestrowany do podatku od wartości dodanej na terenie Niemiec (ani nie mieć takiego obowiązku),

2) nie może posiadać siedziby, oddziału, przedstawicielstwa w Niemczech,

3) nie może wykonywać opodatkowanych czynności na terytorium Niemiec, czyli nie może osiągać żadnych obrotów, z wyjątkiem:

- świadczenia usług, dla których podatnikiem jest usługobiorca (reverse charge),

- świadczenia usług związanych z międzynarodowym transportem towarów, zwolnionych z opodatkowania,

5) usług podlegających określonym procedurom, świadczonych elektronicznie dla osób niebędących podatnikami podatku od wartości dodanej w Niemczech (konsumentów),

6) czynności, dla których wystąpił o jednorazowe opodatkowanie (prawo niemieckie przewiduje taką możliwość między innymi w przypadku wolnych zawodów, takich jak dziennikarz, pisarz, artysta, sportowiec),

7) gdy występuje jako drugi w kolejności podatnik w wewnątrzwspólnotowej transakcji trójstronnej.

Ponadto również i w tym przypadku zastosowanie ma zasada ogólna, zgodnie z którą, jeżeli na podstawie przepisów kraju zwrotu zakup określonych towarów i usług nie daje prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnikom zarejestrowanym Polsce, wówczas przedsiębiorca również nie ma prawa do ubiegania się o zwrot, chociaż polskie przepisy taki zwrot przewidują. I odwrotnie, co oznacza, że w sytuacji, w której polskie przepisy przewidują ograniczenie do odliczenia podatku naliczonego (np. zakup paliw), ale przepisy drugiego kraju tego ograniczenia nie przewidują - polski przedsiębiorca może się ubiegać o zwrot podatku od wartości dodanej zapłaconego przy zakupie tego typu towarów lub usług.

Polski przedsiębiorca nie otrzyma zwrotu podatku od zakupów, które nie są związane z jego działalnością gospodarczą, np. prezenty, artykuły spożywcze, alkohol, papierosy.

Polski przedsiębiorca ubiegający się o zwrot nie ma obowiązku ustanowienia w Niemczech przedstawiciela podatkowego.

Wniosek o zwrot podatku powinien obejmować co najmniej 3 kalendarzowe miesiące danego roku i nie może przekroczyć jednego roku kalendarzowego. Może obejmować okres krótszy niż 3 miesiące, jeżeli dotyczy to ostatnich miesięcy w roku, np. listopad - grudzień. Jednak we wniosku mogą się znaleźć również rachunki z poprzednich okresów w ciągu danego roku kalendarzowego.

Wniosek za cały ubiegły rok musi zostać wysłany najpóźniej do połowy roku bieżącego (koniec czerwca).

Minimalna kwota VAT do zwrotu, o jaki może się ubiegać przedsiębiorca, to 200 EUR. Jeżeli dotyczy roku kalendarzowego albo ostatnich miesięcy roku, kwota ta nie może być mniejsza niż 25 EUR.

Wnioski dotyczące kwot mniejszych nie są przez władze niemieckie rozpatrywane.

Wniosek o zwrot podatku zapłaconego w cenie towarów i usług kupionych na terenie Niemiec należy złożyć na formularzu wydawanym przez niemieckie władze podatkowe: „Ust 1T” w wersji niemieckiej lub angielskiej. Można je pobrać ze strony internetowej www.bzst.bund.de.

Wniosek może zostać wypełniony w języku jednego z państw należących do Unii Europejskiej, a więc także w języku polskim.

We wniosku powinna zostać wymieniona każda faktura załączona do niego (można użyć w tym celu programu Exel).

Do wniosku należy dołączyć:

1) oryginały faktur, rachunków, wszystkich dokumentów zakupu, na podstawie których podatek od wartości dodanej został zapłacony w Niemczech (kopie dokumentów zwykle są akceptowane w przypadku braku oryginałów),

2) aktualny dokument potwierdzający zarejestrowanie w VAT w Polsce,

3) jeżeli w imieniu przedsiębiorcy o zwrot podatku ubiega się osoba trzecia - oryginał pełnomocnictwa, ale nawet w takim wypadku wniosek o zwrot podatku powinien zostać podpisany przez przedsiębiorcę osobiście,

4) jeżeli miały miejsce transakcje opodatkowane na zasadzie reverse charge, do wniosku należy dołączyć faktury i informacje o podatniku niemieckim, który odprowadził podatek.

Formularz wraz z dokumentami powinien zostać przesłany do urzędu właściwego w sprawach zwrotu podatku od wartości dodanej na adres:

Bundeszentralamt für Steuern

Dientstitz Schwedt

Passower Chaussee 3b

16303 Schwedt/Oder

Germany

Tel: 00 49 18 88 40 60

Fax: 00 49 18 88 40 64 722

email: vorsteuerverguetung@steuerliches- -info-center.de

www.bzst.bund.de

Istnieje również możliwość przesyłania formularzy elektronicznie. Informacje na ten temat znajdują się na stronie internetowej wskazanej powyżej, ale tylko w języku niemieckim.

Władze podatkowe Niemiec opieczętują każdy przekazany im dokument i zwrócą go przedsiębiorcy w terminie miesiąca od daty wydania decyzji dotyczącej zwrotu podatku.

Na wydanie decyzji urząd niemiecki ma co do zasady 6 miesięcy od daty wpływu wniosku wraz z dokumentami. Jeżeli w trakcie postępowanie okaże się, że wymagane są także inne dokumenty, termin ten podlega przedłużeniu. Procedura ta może się przeciągnąć do 10 miesięcy.

Jeśli zwrot zostanie przyznany, zostaje wypłacony przed upływem terminu wymienionego powyżej, zwykle przelewem na rachunek wnioskującego (kwota jest pomniejszona o koszt przelewu).

Jeżeli władze podatkowe odmówią zwrotu podatku, polskiemu przedsiębiorcy przysługuje prawo do wniesienia odwołania do organów administracji podatkowej w Niemczech w terminie 2 miesięcy od daty otrzymania decyzji. Jeżeli władze podatkowe nie uwzględnią odwołania, przedsiębiorca ma prawo wniesienia sprawy do sądu w Niemczech.