Samochód a działalność gospodarcza

SPIS TREŚCI

• Jak rozliczać koszty związane z wykorzystywaniem samochodu w firmie
  • Definicja samochodu osobowego
  • Konieczne zaświadczenie
  • Limit 20 tys. euro
  • Istotne ograniczenie
  • Potrącanie kosztów
  • Trzeba udokumentować wydatki
  • Ewidencja przebiegu pojazdu
  • Konieczne dane
  • Eksploatacja samochodu
  • Kwestia amortyzacji
  • Konieczne wykorzystywanie
  • Prawo do obniżenia VAT
  • Ważne wyjątki od reguły
  • Badanie techniczne w okręgowej stacji
  • Kopia zaświadczenia do urzędu
  • Import samochodów osobowych
  • Najem, dzierżawa i leasing samochodów
  • Nabyte lub importowane części składowe
  • Ograniczenia w rozliczaniu paliwa
  • Zwolnienie z podatku

PORADY PRAWNE

• Czy opłaty leasingowe podlegają podatkowi dochodowemu
• Czy samochód może zostać uznany za towar używany
• W jaki sposób należy amortyzować podatkowo samochody

PRZYKŁADY

• Auto nie jest środkiem trwałym
• Odpisy amortyzacyjne będą stanowić koszt
• Zaświadczenie dla konkretnego samochodu
• Można złożyć korektę deklaracji
• Rozliczenie paliwa do jazd próbnych

---

Definicja samochodu osobowego

Definicja ta zawarta jest w art. 5a pkt 19 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). Według definicji, ilekroć w ustawie jest mowa o samochodzie osobowym, oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż dziewięć osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

• pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van (art. 5a pkt 19 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),

• pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków (art. 5a pkt 19 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),

• pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków (art. 5a pkt 19 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),

• pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu (art. 5a pkt 19 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych),

• pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy o podatku od towarów i usług (art. 5a pkt 19 lit. e) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Konieczne zaświadczenie

Istotne regulacje zawarte są w art. 5c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Otóż w przypadku pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony spełnienie wymagań określonych w art. 5a pkt 19 lit. a)-d), pozwalających na niezaliczenie danego pojazdu samochodowego do samochodów osobowych, stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. Taki wymóg przewidziany jest w art. 5c ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kopię zaświadczenia, o którym mowa we wspomnianym art. 5c ust. 1, podatnik jest zobowiązany dostarczyć, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego. Tak bowiem wynika z postanowień art. 5c ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku gdy w pojeździe, o którym mowa we wspomnianym art. 5c. ust. 1, dla którego wydano zaświadczenie, zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których pojazd nie spełnia wymagań, o których mowa w art. 5a pkt 19 lit. a)-d), podatnik zobowiązany jest do pisemnego zawiadomienia właściwego naczelnika urzędu skarbowego o tych okolicznościach, w terminie siedmiu dni od ich zaistnienia. Taki obowiązek przewiduje art. 5c ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

---

Limit 20 tys. euro

Zgodnie z ogólną zasadą zawartą w art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wszelkie wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zgodnie natomiast z przepisem zawartym w art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywanych według zasad określonych w art. 22a-22o, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Z kolei według regulacji art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów również składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

WAŻNE

W celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Kolejne ograniczenie dotyczące samochodów zawarte jest w art. 23 ust. 1 pkt 48 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym unormowaniem, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

WAŻNE

Nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania.

Istotne ograniczenie

Jak już wspomnieliśmy, przepisy ograniczają możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków dotyczących opłacenia składki na ubezpieczenie samochodu osobowego, którego wartość przekracza równowartość 20 tys. euro. Ograniczenie to dotyczy wszystkich samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej, bez względu na to, czy stanowi on środek trwały, przedmiot leasingu jak u podatnika, lub innej umowy cywilnoprawnej, czy prywatną własność podatnika, a więc zarówno stanowiących własność podatnika, jak i używanych np. na podstawie umowy leasingu operacyjnego. Według bowiem cytowanego już art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy, do kosztów podatkowych nie zalicza się składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

---

Potrącanie kosztów

Według art. 22 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione (z określonymi zastrzeżeniami).

Zgodnie natomiast z art. 23 ust. 1 pkt 36 tej ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu używania przez nich samochodów na potrzeby wykonywanej działalności:

• w celu odbycia podróży służbowej (jazdy zamiejscowe) w wysokości przekraczającej kwotę ustaloną przy zastosowaniu stawek za jeden kilometr przebiegu pojazdu,

• w jazdach lokalnych - w wysokości przekraczającej wysokość miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo w wysokości przekraczającej stawki za jeden kilometr przebiegu pojazdu.

Chodzi o wysokości określone w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra.

Z kolei art. 23 ust. 1 pkt 46 tej ustawy stanowi, że nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów poniesionych wydatków zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem wspomnianego pkt 36, z tytułu używania niewprowadzonego do ewidencji środków trwałych samochodu osobowego, w tym także stanowiącego własność osoby prowadzącej działalność gospodarczą, dla potrzeb działalności gospodarczej podatnika - w części przekraczającej kwotę wynikającą z pomnożenia liczby kilometrów faktycznego przebiegu pojazdu oraz stawki za 1 km przebiegu, określonej w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra. W celu ustalenia faktycznego przebiegu samochodu podatnik jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu.

Jak wynika z wyjaśnienia zawartego w art. 23 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w ust. 1 jest mowa o stawce za jeden kilometr przebiegu pojazdu, rozumie się przez to stawkę określoną dla samochodów osobowych, uwzględniającą odpowiednio pojemność silnika.

Trzeba udokumentować wydatki

Bardzo ważne jest właściwe dokumentowanie wydatków. Chodzi o to, żeby dowody ich poniesienia mogły stanowić podstawę zapisów w prowadzonych dla potrzeb podatkowych urządzeniach księgowych. Na udokumentowanie wydatków poniesionych w związku z użytkowaniem samochodu nie wprowadzonego do ewidencji środków trwałych niezbędne jest posiadanie oryginalnych dowodów ich poniesienia. Takimi dowodami są faktury, rachunki oraz inne dowody dokumentujące ich poniesienie i spełniające wymagania określone w rozporządzeniu ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

WAŻNE

W przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca - nie więcej jednak niż 6000 zł

Ewidencja przebiegu pojazdu

Przebieg pojazdu, o którym mowa we wspomnianych już regulacjach art. 23 ust. 1 pkt 36 i 46 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, powinien być, z wyłączeniem ryczałtu pieniężnego, udokumentowany w ewidencji przebiegu pojazdu potwierdzonej przez podatnika na koniec każdego miesiąca. Do prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu zobowiązana jest osoba używająca tego pojazdu. W razie braku tej ewidencji wydatki ponoszone przez podatnika z tytułu używania samochodów na potrzeby podatnika nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Takie wymagania przewiduje art. 23 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

---

Konieczne dane

Ewidencja przebiegu pojazdu, o której mowa we wspomnianym art. 23 ust. 5 ustawy, powinna zawierać co najmniej następujące dane: nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu, numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika, kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd - dokąd), liczbę faktycznie przejechanych kilometrów, stawkę za 1 km przebiegu, kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu oraz podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane. Przewiduje to art. 23 ust. 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Eksploatacja samochodu

Wspomniane przepisy ustawy dotyczą wydatków z tytułu używania samochodu, a więc jego eksploatacji. Należy przez to rozumieć wydatki związane ze zwykłym używaniem samochodu jak: wydatki na zakup paliwa, wymianę oleju, części zamiennych, opon, wydatki na bieżące remonty, naprawy i ubezpieczenia (zwrócono na to uwagę w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie, nr I US I/415-11/07, z 2 maja 2007 r.).

Wymienione wydatki związane z użytkowaniem samochodu w prowadzonej działalności gospodarczej wlicza się w koszty uzyskania przychodów w ramach wymienionych limitów po uprzednim wpisaniu ich do miesięcznego zestawienia poniesionych kosztów. Warunkiem jest to, że kwota wynikająca z miesięcznego zestawienia poniesionych wydatków nie przewyższy kwoty wynikającej z ewidencji przebiegu pojazdu.

W sprawie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na ubezpieczenie samochodu, czyli AC i OC, należy mieć na uwadze dodatkowe limitowanie wynikające z omówionego już przepisu art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przypomnijmy zatem: unormowanie to stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20 tys. euro, przeliczona na złote według kursu sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia.

WAŻNE

Ewidencja przebiegu pojazdu powinna zawierać co najmniej następujące dane: nazwisko, imię i adres zamieszkania osoby używającej pojazdu, numer rejestracyjny pojazdu i pojemność silnika, kolejny numer wpisu, datę i cel wyjazdu, opis trasy (skąd - dokąd), liczbę faktycznie przejechanych kilometrów, stawkę za 1 km przebiegu, kwotę wynikającą z przemnożenia liczby faktycznie przejechanych kilometrów i stawki za 1 km przebiegu oraz podpis podatnika (pracodawcy) i jego dane

7 dni

ma podatnik na zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o zmianach w pojeździe, dla którego wydano zaświadczenie po dodatkowym badaniu technicznym

Kwestia amortyzacji

Zgodnie z art. 22a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, m.in. środki transportu stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu, zwane środkami trwałymi.

Z kolei według art. 22h ustawy, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych (z zastrzeżeniem art. 22k), począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek wprowadzono do ewidencji (z zastrzeżeniem art. 22e), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których, zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Za wartość początkową środków trwałych, zgodnie z art. 22g ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uważa się w razie nabycia w drodze kupna - cenę ich nabycia.

---

Konieczne wykorzystywanie

Z przedstawionej definicji środków trwałych zatem wynika, że jednym z warunków zaliczenia przez podatnika składników majątku do środków trwałych jest wykorzystanie przez niego tego składnika na potrzeby działalności gospodarczej. Oznacza to, że nie wystarczy samo wprowadzenie środka trwałego do ewidencji środków trwałych, lecz musi również nastąpić faktyczne wykorzystywanie go w celu wykonania określonych czynności związanych z wykonywaną przez podatnika działalnością. Przepisy podatkowe uzależniają więc zaliczenie w ciężar kosztów odpisów amortyzacyjnych od tego, czy środek trwały jest wykorzystywany przez podatnika na potrzeby działalności gospodarczej.

Regulacje te nie przewidują amortyzacji w części i wskazują, że wprowadzony do ewidencji środków trwałych składnik majątku nie może być wykorzystywany do innych celów niż do prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej.

Zgodnie z przepisem art. 22j ust. 1 pkt 2 ustawy, podatnicy mogą ustalać indywidualne stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji danego podatnika. Z tym jednak, że w przypadku środków transportu okres amortyzacji nie może być krótszy niż 30 miesięcy. Środek trwały może być uznany za używany, jeżeli podatnik udowodni, że przed jego nabyciem był wykorzystywany co najmniej przez okres sześciu miesięcy.

Prawo do obniżenia VAT

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Ta zasada przewidziana jest w art. 86 ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Ustawa ta zawiera jednak istotne przepisy dotyczące samochodów. Otóż w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca. Nie może to być jednak więcej niż 6 tys. zł. Regulacja ta zawarta jest w art. 86 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

---

Ważne wyjątki od reguły

Regulacje dotyczące ograniczenia kwoty podatku naliczonego jednak nie obejmują określonych kategorii pojazdów samochodowych oraz sytuacji. Zatem wspomniany przepis art. 86 ust. 3 ustawy o o podatku od towarów i usług nie dotyczy pojazdów samochodowych mających jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van. Wynika to z art. 86 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wspomniane ograniczenia nie obejmują również pojazdów samochodowych mających więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu. Dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków. Przewidziano to art. 86 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Zasady związane z ograniczeniem kwoty podatku naliczonego nałożone wspomnianą regulacją art. 86 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług nie obejmują ponadto pojazdów samochodowych, które mają otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków. Zakłada to art. 86 ust. 4 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ograniczenia nie dotyczą ponadto pojazdów samochodowych, które posiadają kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu. Tak stanowi bowiem art. 86 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

Oprócz tego wspomniane przepisy art. 86 ust. 3 nie dotyczą:

• pojazdów samochodowych będących pojazdami specjalnymi w rozumieniu przepisów prawa o ruchu drogowym o przeznaczeniach wymienionych w załączniku nr 9 do ustawy (art. 86 ust. 4 pkt 5 ustawy o podatku od towarów i usług);

• pojazdów samochodowych konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej dziesięciu osób łącznie z kierowcą - jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie (art. 86 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług);

• przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy (art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) i b) ustawy o podatku od towarów i usług).

Badanie techniczne w okręgowej stacji

Spełnienie wymagań dla pojazdów samochodowych określonych we wspomnianym art. 86 ust. 4 pkt 1-4 ustawy o podatku od towarów i usług stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów, potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu, zawierającego właściwą adnotację o spełnieniu tych wymagań. Wymóg ten zawarty jest w art. 86 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług.

Podatnik ma prawo do obniżenia podatku należnego o pełną kwotę podatku naliczonego wynikającą z faktury dokumentującej nabycie pojazdu, który spełnia wymagania określone w art. 86 ust. 4 pkt 1-4 ustawy o podatku od towarów i usług. Prawo to podatnik może zrealizować poprzez złożenie korekty deklaracji podatkowej VAT-7 za grudzień 2007 r.

---

Kopia zaświadczenia do urzędu

Kopię zaświadczenia, o którym mowa w art. 86 ust. 5 ustawy, podatnik jest zobowiązany dostarczyć, w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania, do naczelnika urzędu skarbowego. Obowiązek ten wynika z art. 86 ust. 5a ustawy o podatku od towarów i usług.

W przypadku gdy w pojeździe, dla którego wydano zaświadczenie, o którym mowa w art. 86 ust. 5 ustawy, zostały wprowadzone zmiany, w wyniku których pojazd nie spełnia wymagań, o których mowa we wspomnianym już art. 86 ust. 4 pkt 1-4, podatnik zobowiązany jest do pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o tych okolicznościach, w terminie siedmiu dni od ich zaistnienia. Wymóg ten zawarty jest w art. 86 ust. 5b ustawy o podatku od towarów i usług.

Jeżeli zmiany, o których mowa w art. 86 ust. 5b, zostaną dokonane w okresie 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym otrzymano fakturę lub dokument celny, podatnik jest zobowiązany do skorygowania kwoty podatku naliczonego w całości w rozliczeniu za okres, w którym dokonano tych zmian. Przepis regulujący tę kwestię znajduje się w art. 86 ust. 5c ustawy o podatku od towarów i usług.

Import samochodów osobowych

Istotne regulacje zawarte są w art. 86 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Z unormowań tych wynika, że omówione już przepisy art. 86 ust. 3-5c ustawy stosuje się odpowiednio do importu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych. Z tym że do importu samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w ust. 3, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 - nie więcej jednak niż 6 tys. zł.

Zgodnie ze wspomnianym wyżej art. 33 ust. 2 ustawy, jeżeli organ celny stwierdzi, że w zgłoszeniu celnym kwota podatku została wykazana nieprawidłowo, naczelnik urzędu celnego wydaje decyzję określającą podatek w prawidłowej wysokości. Naczelnik urzędu celnego może określić kwotę podatku w decyzji dotyczącej należności celnych. Z kolei według art. 33 ust. 3 ustawy po przyjęciu zgłoszenia celnego podatnik może wystąpić do naczelnika urzędu celnego o wydanie decyzji określającej podatek w prawidłowej wysokości.

W poprzednich regulacjach wspomniano również o art. 34 ustawy o podatku od towarów i usług. Przepis ten stanowi m.in., że w przypadkach innych niż określone w art. 33 ust. 1-3 kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów określa naczelnik urzędu celnego w drodze decyzji.

Najem, dzierżawa i leasing samochodów

Powróćmy raz jeszcze do unormowań zawartych w analizowanym wcześniej art. 86 ustawy o podatku od towarów i usług. Otóż wynika z nich również, że w przypadku usługobiorców użytkujących samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe, o których mowa w art. 86 ust. 3, na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, kwotę podatku naliczonego stanowi 60 proc. kwoty podatku naliczonego od czynszu (raty) lub innych płatności wynikających z zawartej umowy, udokumentowanych fakturą. Suma kwot w całym okresie użytkowania samochodów i pojazdów, o których mowa w zdaniu pierwszym, dotycząca jednego samochodu lub pojazdu, nie może jednak przekroczyć kwoty 6 tys. zł. Taką zasadę przewidziano w art. 86 ust. 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

Nabyte lub importowane części składowe

Bardzo ważne rozwiązania przewidziano ponadto w art. 86 ust. 7a ustawy o podatku od towarów i usług. Stanowią one, że wspomniane już przepisy art. 86 ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do nabytych lub importowanych części składowych zużytych do wytworzenia przez podatnika samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych, o których mowa w ust. 3, z uwzględnieniem przepisów ust. 4-5c, jeżeli te samochody i pojazdy zostały zaliczone przez tego podatnika do środków trwałych w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym.

---

Ograniczenia w rozliczaniu paliwa

W ustawie o podatku od towarów i usług zawarte są również regulacje dotyczące paliwa. Chodzi o art. 88 ust. 1 pkt 1 tej ustawy. Zgodnie z tym przepisem, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w omówionym już art. 86 ust. 3 ustawy. Przypomnijmy, że w tym ostatnim przepisie mowa jest o samochodach osobowych oraz określonych innych pojazdach samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.

Zwolnienie z podatku

Omawiając rozliczenia dotyczące samochodów należy również wspomnieć o regulacjach rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.). Zgodnie z par. 8 ust. 1 pkt 5 tego rozporządzenia, zwolniono z podatku dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 3 i 5 ustawy, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Warto zatem przypomnieć, że według art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy - generalnie - zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze. Zgodnie natomiast ze wspomnianym wcześniej art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy, przez towary używane, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

KRZYSZTOF TOMASZEWSKI

krzysztof.tomaszewski@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 5a, 5c, 22, 22a, 22g, 22h, 22j, 22k, 23, 29, 43 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Art. 33, 86, 88 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

• Par. 8 rozporządzenia ministra finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 97, poz. 970 z późn. zm.).

Gazeta Prawna [Tygodnik Podatkowy] nr 116 (2238), 16 czerwca 2008 r.

---

Podatnik zajmuje się działalnością gospodarczą wykonywaną osobiście, opodatkowaną na zasadach ogólnych. Prowadzi on podatkową księgę przychodów i rozchodów. Użytkuje własny samochód osobowy, który nie jest środkiem trwałym. Prowadzi ewidencję przebiegu pojazdu. Podatnik może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów wydatki na paliwo, oleje, smary, drobne naprawy, przeglądy i ubezpieczenia, przy równoczesnym przemnażaniu ilości przejechanych kilometrów przez obowiązującą stawkę za jeden przejechany kilometr.

---

Zakupiony samochód będzie służyć do celów prowadzonej działalności gospodarczej, nie będąc jednocześnie wykorzystywanym do celów osobistych. Zatem będzie on mógł być wprowadzony do ewidencji środków trwałych, a odpisy amortyzacyjne dokonywane od jego wartości będą stanowić koszty uzyskania przychodów. Oprócz tego w przypadku, gdy podatnik będzie w stanie udowodnić, że zakupiony samochód (przed dokonaniem przez niego zakupu) był wykorzystywany przez co najmniej 6 miesięcy, to możliwe będzie ustalenie indywidualnej stawki amortyzacyjnej dla zakupionego samochodu, pod warunkiem że okres amortyzacji nie będzie krótszy niż 30 miesięcy. Wydatki związane z użytkowaniem tego samochodu stanowić będą koszty uzyskania przychodu na podstawie przepisu art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Według tej regulacji, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

---

Podatnik nabywa samochody osobowe oraz inne pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Pojazdy te są następnie poddawane badaniu technicznemu w okręgowych stacjach kontroli w celu potwierdzenia wymagań określonych w art. 86 ust. 4 pkt 1 - 4 ustawy o podatku od towarów i usług. Bywa tak, że ten sam typ pojazdu jest zakwalifikowany w jednej stacji kontroli jako spełniający wymagania ustawy o podatku od towarów i usług. Z kolei w innej stacji, a niekiedy nawet w tej samej stacji, ten sam typ pojazdu jest klasyfikowany jako niespełniający wymagań. Wydanie przez okręgową stację zaświadczenia stwierdzającego, że dany pojazd nie spełnia warunków technicznych, o których mowa w ustawie o podatku od towarów i usług, nie upoważnia podatnika do uznania za podatek naliczony całej kwoty podatku związanego z nabyciem tego pojazdu. To, że w innej lub nawet tej samej stacji kontroli pojazdów inne pojazdy danego typu należące do podatnika uzyskały zaświadczenia potwierdzające spełnienie przez nie przedmiotowych warunków, jest faktycznie bez znaczenia. Dzieje się tak dlatego, że zaświadczenia wydawane są dla konkretnych pojazdów, a nie typów pojazdów.

---

Na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej podatnik nabył w grudniu 2007 r. samochód ciężarowy. W dowodzie rejestracyjnym tego samochodu brak było wpisu potwierdzającego, że pojazd odpowiada dodatkowym warunkom technicznym przewidzianym w art. 86 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług i nie zostało przeprowadzone dodatkowe badanie techniczne, o którym mowa w art. 86 ust. 5 ustawy. W związku z tym w rozliczeniu za grudzień 2007 r. podatnik pomniejszył podatek należny o 60 proc. kwoty podatku naliczonego wynikającego z faktury dokumentującej zakup przedmiotowego samochodu. Natomiast w styczniu 2008 r. podatnik uzyskał zaświadczenie ze stacji diagnostycznej o przeprowadzonym badaniu technicznym, z którego wynika, że pojazd spełnia wymogi, o których mowa w art. 86 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług.

---

Podatnik prowadzi działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży samochodów osobowych. W związku z tym używa samochody przeznaczone do sprzedaży do jazd próbnych. Według art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Z kolei według art. 88 ust. 1 pkt 3 tej ustawy obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, o których mowa w art. 86 ust. 3. Jednak w ustawie zawarty jest również art. 86 ust. 4 pkt 7, z którego wynika, że regulacja ust. 3 nie dotyczy przypadków, gdy przedmiotem działalności podatnika jest odprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub oddanie w odpłatne używanie tych samochodów (pojazdów) na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze, i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy. Oznacza to, że zakaz odliczenia podatku naliczonego przy zakupie paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu wykorzystywanych do napędu samochodów osobowych i pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, przewidziany w art. 88 ust. 1 pkt 3 ustawy, nie ma zastosowania do wspomnianych samochodów osobowych i pojazdów samochodowych zakupionych w celu dalszej odprzedaży i wykorzystywanych do jazd próbnych.

---

Polscy przedsiębiorcy leasingują z zagranicy wiele samochodów. Czy w takim przypadku opłaty leasingowe podlegają polskiemu podatkowi dochodowemu?

dr JANUSZ MARCINIUK

doradca podatkowy Marciniuk i Wspólnicy

Opłaty leasingowe, uiszczane przez polskich leasingobiorców na rzecz zagranicznych leasingodawców, podlegają opodatkowaniu polskim zryczałtowanym podatkiem dochodowym (dalej podatek u źródła), w zależności od rodzaju umowy leasingu. Z podatkowego punktu widzenia inaczej bowiem są traktowane umowy leasingu, których celem jest zapewnienie leasingobiorcy użytkowania przedmiotu leasingu od umów leasingu, które skutkują jego nabyciem.

Na podstawie art. 21 ustawy o CIT oraz art. 29 ustawy o PIT, podatkowi u źródła pobieranemu w Polsce podlega m.in. użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzenia przemysłowego lub handlowego, w tym także środka transportu. Powyższe przepisy powodują, że na gruncie polskiego prawa podatkowego opłaty leasingowe uzyskiwane przez zagranicznych leasingodawców z tytułu umów leasingu, których istotą jest korzystanie z majątku ruchomego przez polskich leasingobiorców przez określony czas (leasing operacyjny), są traktowane jako należności licencyjne podlegające opodatkowaniu podatkiem u źródła.

Z punktu widzenia podatkowej klasyfikacji opłat leasingowych kluczowe są zatem zapisy danej umowy leasingu dotyczące wykupu przedmiotu leasingu. W przypadku gdy dana umowa przewiduje obowiązek, nie zaś opcję zakupu przedmiotu leasingu po upływie okresu, na który została zawarta (leasing finansowy), opłaty leasingowe mogą być potraktowane jako odpłatność za sprzedaż rzeczy ruchomej. W takim przypadku przychody ze sprzedaży rzeczy ruchomej, w tym samochodu, będą traktowane co do zasady jako tzw. zyski przedsiębiorstwa, których opodatkowanie zależy w szczególności od istnienia bądź nieistnienia zakładu (stałej placówki) zagranicznego leasingodawcy w Polsce.

Przepisy art. 21 ustawy o CIT oraz art. 29 ustawy o PIT należy interpretować przy uwzględnieniu umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które zawarła Polska z państwami trzecimi. Regulacje umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są jednak jednolite w zakresie klasyfikacji opłat leasingowych jako należności licencyjnych. Część umów traktuje opłaty takie jako zyski przedsiębiorstwa (np. umowa pomiędzy Polską a Francją), które nie będą podlegały opodatkowaniu w Polsce, przy założeniu że zagraniczny leasingodawca nie ma w Polsce zakładu. Jednak w przypadku gdy zagraniczny leasingodawca posiada w Polsce zakład, to przychody z opłat leasingowych będą podlegały w Polsce opodatkowaniu na zasadach ogólnych w takim zakresie, w jakim przychody te można przypisać temu zakładowi. Należy przy tym pamiętać, że już samo udostępnienie urządzenia przez zagranicznego leasingodawcę do korzystania w Polsce może być interpretowane w ten sposób, że przyczynia się do powstania zakładu leasingodawcy w Polsce. Dotyczy to w szczególności przypadków, w których umowa leasingu obejmuje również serwis przedmiotu leasingu.

Podatek u źródła od opłat leasingowych, które kwalifikuje się jako należności licencyjne, wynosi 20 proc. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania przewidują co do zasady niższe stawki lub zwolnienie z tego podatku. Znajdą one jednak zastosowanie jedynie wówczas, gdy leasingodawca przedstawi leasingobiorcy jako płatnikowi pobierającemu ten podatek tzw. certyfikat rezydencji, który dokumentuje miejsce jego siedziby dla celów podatkowych.

(KT)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 29 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

• Art. 21 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

---

Czy samochód, którego okres używania przez podatnika wynosił co najmniej pół roku, staje się towarem używanym? Czy dostawa takiego samochodu jest zwolniona z podatku od towarów i usług?

KRZYSZTOF SŁAPCZYŃSKI

prawnik w kancelarii BSO Prawo & Podatki we Wrocławiu

Zdarza się, że wielu przedsiębiorców kupuje samochody i używa ich przez ponad pół roku. Najczęściej jednak podatnicy ci nie mają pewności, czy takie auto może uznać dla celów podatku od towarów i usług za towar używany. A w praktyce ma to bardzo istotne znaczenie. Otóż dostawę towarów używanych zwolniono z podatku. Wynika to z art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Według tego unormowania zwalnia się z podatku od towarów i usług dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze.

Z kolei w art. 43 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług zawarta jest definicja towaru używanego na potrzeby wcześniej wspomnianej regulacji. Otóż przez towary używane rozumie się budynki i budowle lub ich części - jeżeli od końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej pięć lat, a także pozostałe towary, z wyjątkiem gruntów, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku.

Jak wynika z definicji zawartej w art. 2 pkt 6 ustawy o podatku od towarów i usług, towarem są m.in. rzeczy ruchome, a więc i samochody. Dlatego, żeby uznać, że samochód jest towarem używanym, muszą być spełnione wspomniane warunki. Okazuje się jednak, że w praktyce powstają problemy interpretacyjne dotyczące okresu używania przez podatnika. Pojęcie to może sugerować, że podatnik musiał dysponować osobiście samochodem i go eksploatować. Wyrażany jest jednak pogląd, że wystarczy sam zakup samochodu, by rozpoczął się półroczny termin na uznanie go za towar używany.

Należy jednocześnie mieć na uwadze fakt, że do skorzystania z możliwości zwolnienia z podatku od towarów i usług nie wystarczy jedynie wypełnienie warunków przewidzianych w definicji towaru używanego. Ustawa przewiduje bowiem dalej idące warunki, by towar używany podlegał zwolnieniu. Otóż zwolnienie następuje przede wszystkim pod warunkiem, że w stosunku do towaru używanego nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W art. 2 pkt 10 ustawy o podatku od towarów i usług zdefiniowano pojęcie nowego środka transportu, które obejmuje m.in. samochody. Nowym środkiem transportu w rozumieniu tej definicji jest pojazd napędzany silnikiem o pojemności skokowej większej niż 48 centymetrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowatów, jeżeli przejechał nie więcej niż 6 tys. kilometrów lub od momentu dopuszczenia go do użytku upłynęło nie więcej niż sześć miesięcy. W przepisie tym wyjaśnia się również, który dzień uznaje się za moment dopuszczenia do użytku pojazdu lądowego. Można z tego wyciągnąć wniosek, że używany jest samochód niespełniający przesłanek do uznania go za nowy środek transportu. Zatem samochód, którego okres używania przez podatnika wynosił co najmniej pół roku, staje się towarem używanym. Oznacza to, że dostawa takiego samochodu jest zwolniona z podatku od towarów i usług, oczywiście pod wspomnianym warunkiem, że w stosunku do niego nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

(KT)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 2 i 43 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

---

Kiedy wydatek na nabycie samochodu będzie mógł zostać rozliczony dla celów podatkowych w drodze odpisów amortyzacyjnych?

ZBIGNIEW MARCZYK

radca prawny, Kancelaria Lovells

Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt. 1 lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej nazywana ustawą o PIT), co do zasady, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie środków trwałych. Wydatki takie, stosownie do art. 22 ust. 8 ustawy o PIT, zaliczane są do kosztów uzyskania przychodów poprzez odpisy amortyzacyjne (takie same reguły mają zastosowanie do podatników podatku dochodowego od osób prawnych, dlatego też ten komentarz pozostaje aktualny również na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Wspomniane reguły stosuje się generalnie również w odniesieniu do wydatków na nabycie samochodów. W konsekwencji wydatek na nabycie samochodu będzie można rozliczyć dla celów podatkowych w drodze odpisów amortyzacyjnych. Wskazać jednak należy, że przepisy przewidują pewne szczególne reguły, jeżeli chodzi o amortyzację tych pojazdów, które zakwalifikowane są do kategorii samochodów osobowych. Zgodnie z definicją z art. 5a pkt. 19 ustawy o PIT, samochodem osobowym jest pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż dziewięciu osób łącznie z kierowcą. Definicja ta wyłącza jednak z pojęcia samochodu osobowego szereg kategorii pojazdów, mimo że spełniają one wspomnianą generalną definicję (są to m.in. samochody z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunku - typu pick-up oraz tzw. samochody specjalne).

Według art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, w przypadku zakwalifikowania pojazdu do kategorii samochodów osobowych, kosztem uzyskania przychodów nie będą odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 tys. euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania. To ograniczenie nie dotyczy samochodów innych niż samochody osobowe.

Zgodnie z pozycją 7 załącznika nr 1 do ustawy o PIT, roczna stawka amortyzacyjna, mająca zastosowanie do samochodów, to 20 proc. Podatnicy jednak mogą indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla używanych lub ulepszonych środków trwałych, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych danego podatnika. W takim przypadku okres amortyzacji samochodów nie może być krótszy od 30 miesięcy (dotyczy to również samochodów osobowych).

Artykuł 22k ust. 7 ustawy o PIT przewiduje możliwość dokonania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w roku rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej przez podatnika, jak i w przypadku tzw. małych podatników (tj. podatników, których wartość przychodu ze sprzedaży, wraz z kwotą należnego VAT, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 tys. euro). Jednorazowy odpis amortyzacyjny może być dokonywany od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 tys. euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Niemniej jednak, na mocy wyraźnego wyłączenia, ta metoda amortyzacyjna nie dotyczy samochodów osobowych (można ją natomiast stosować do samochodów innych niż osobowe).

(KT)

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 5a, 22, 22a, 22k, 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).