CN - Nowa matryca stawek VAT – Towary
PODATKI 2020 - Komplet
PKWiU - Nowa matryca stawek VAT – UsługiDarowizna jest ustawowo określonym typem umowy nazwanej. Zgodnie z art. 888 kodeksu cywilnego przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowiznę wyróżnia więc spośród innych czynności prawnych to, że ma ona na celu nieodpłatne przysporzenie obdarowanemu korzyści kosztem majątku darczyńcy.
Darowizna jest umową, a nie jednostronną czynnością prawną, i to także wówczas, gdy darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia nie nakładając na obdarowanego żadnych obowiązków. Jest ona umową zobowiązującą, pomimo że w określonych sytuacjach samo jej zawarcie skutkuje rozporządzaniem rzeczą lub prawem w sensie wykonania umowy, czyli spełnienia świadczenia na rzecz obdarowanego.
Z unormowania zawartego w art. 890 § 1 kodeksu cywilnego wynika w sposób jednoznaczny, że forma aktu notarialnego zastrzeżona jest wyłącznie dla oświadczenia darczyńcy, a więc dla skutecznego zobowiązania się tej osoby do przysporzenia korzyści obdarowanemu kosztem swego majątku. Natomiast oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny może być złożone w każdej formie, nie wyłączając sposobu tzw. domniemanego.
Niezachowanie przez darczyńcę formy aktu notarialnego pociąga w zasadzie nieważność umowy. Jednak jest to tylko nieważność względna, która może być zniesiona przez wykonanie przyrzeczonego świadczenia. Ustawodawca bowiem w zdaniu drugim art. 890 kodeksu cywilnego zamieścił wyraźne postanowienie, że umowa darowizny zawarta bez zachowania formy aktu notarialnego dla oświadczenia darczyńcy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Kwestia zaś, kiedy doszło do spełnienia świadczenia, nie ma tu istotnego znaczenia.
W sytuacji gdy oświadczenie darczyńcy nie zostało złożone w formie aktu notarialnego, wskazane jest, aby fakt dokonania darowizny został udokumentowany (niezależnie od faktury VAT i innych dowodów księgowych) przynajmniej złożonym na piśmie oświadczeniem obdarowanego o przyjęciu darowizny i przekazaniu jej na oznaczony cel lub też innym dowodem stwierdzającym przekazanie danej kwoty, jak np. przekaz pocztowy lub pokwitowanie obdarowanego.
Należy przy tym podkreślić, iż przeniesienie własności nieruchomości wymaga zawsze zawarcia umowy w formie aktu notarialnego (por. art. 158 k.c.). Dotyczy to oczywiście również darowizny.
Jak więc wynika z przedstawionych wyżej przepisów, umowa darowizny jest umową jednostronnie zobowiązującą. Świadczenie darowizny jest bezpłatne tylko wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Nieodpłatność ta oznacza, że darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania darowizny, ani też w przyszłości.
