Rozliczenie roczne PIT i CIT

Rozpoczęła się już akcja rozliczeniowa w podatku dochodowym od osób fizycznych i w podatku dochodowym od osób prawnych za 2004 r. Jak wynika z doświadczeń, nie jest to czynność lubiana przez podatników. Niektórzy z nich, rozliczający się z podatku dochodowego od osób fizycznych z tytułu dochodów osiągniętych w 2004 r., po raz pierwszy będą wypełniali dwa zupełnie nowe zeznania podatkowe: PIT-36L przeznaczony dla osób opodatkowanych podatkiem liniowym i PIT-38 przeznaczony dla podatników osiągających dochody z kapitałów. Dlatego dla ułatwienia podajemy przykłady prawidłowo wypełnionych formularzy podatkowych PIT i CIT. Każdy z nich został poprzedzony krótkim opisem stanu faktycznego.

Państwo Andrzej i Lucyna Klimek, zamieszkali w Łowiczu przy ulicy Kutnowskiej 12, przez cały 2004 r. pozostawali w związku małżeńskim, we wspólności majątkowej. Pan Andrzej prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie handlu artykułami spożywczymi. Jako dokumentację księgową tej działalności w 2004 r. prowadził podatkową księgę przychodów i rozchodów. Z podsumowania rocznego podatkowej księgi przychodów i rozchodów wynikają następujące dane:

• przychód 515 365,50 zł,

• koszty uzyskania przychodu 481 239,46 zł,

• dochód 34 126,04 zł.

Oprócz działalności prowadzonej na własne nazwisko pan Andrzej w 2004 r. był wspólnikiem spółki cywilnej. Spółka, w której posiadał 50% udziałów, prowadziła działalność w zakresie handlu hurtowego odzieżą. Z podsumowania rocznego podatkowej księgi przychodów i rozchodów tej spółki wynikają następujące dane:

• przychód 2 537 842,54 zł,

• koszty uzyskania przychodu 2 472 413,12 zł,

• dochód 65 429,42 zł.

A zatem na pana Andrzeja zgodnie z udziałem w spółce przypada:

• przychód 1 268 921,27 zł,

• koszty uzyskania przychodu 1 236 206,56 zł,

• dochód 32 714,71 zł.

Wypełniając obowiązek wynikający z postanowień art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pan Andrzej w 2004 r. wpłacił na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swego miejsca zamieszkania wynikające ze składanych deklaracji PIT-5 zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 11 794,50 zł. Oprócz zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego pan Andrzej wpłacił w obowiązujących terminach i wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (fundusz 52). Wpłacona w 2004 r. kwota składek zdrowotnych nie podlega w całości odliczeniu od podatku, lecz do wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru. W przypadku pana Andrzeja odliczeniu z tego tytułu podlega kwota 1673,85 zł. Natomiast wpłacone w 2004 r. do ZUS składki na ubezpieczenia społeczne pan Andrzej zaliczył bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu. W 2004 r. pan Andrzej otrzymał zgodnie z umową zwrot pożyczki wraz z odsetkami w kwocie 1500 zł. W związku z tym, że pożyczkobiorca był osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie miał obowiązku być płatnikiem zryczałtowanego podatku, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 1 ustawy. Podatek w wysokości 19% z kwoty otrzymanych odsetek pan Andrzej ma obowiązek doliczyć do podatku w składanym za 2004 r. zeznaniu rocznym.

Pani Lucyna jest lekarzem i przez cały 2004 r. była zatrudniona w szpitalu na oddziale pediatrii. Szpital jako płatnik wystawił jej informację PIT-11, w której wykazał: przychód 31 200 zł, koszty jego uzyskania 1227 zł, dochód 29 973 zł, pobraną zaliczkę na podatek 3319,70 zł. W informacji tej wykazano również składki na ubezpieczenia społeczne w kwocie 5837,52 zł oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne podlegające odliczeniu w kwocie 2092,40 zł.

W 2004 r. oprócz przychodów ze stosunku pracy pani Lucyna uzyskała z najmu lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną własność:

• przychód 12 000 zł,

• koszty uzyskania przychodu 350 zł,

• dochód 11 650 zł.

Pani Lucyna poinformowała szpital jako płatnika podatku od dochodów ze stosunku pracy o uwzględnianiu kwoty zmniejszającej podatek, wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej, przy obliczaniu wysokości należnych zaliczek na podatek dochodowy od dochodów z tytułu najmu.

Wypełniając obowiązek wynikający z postanowień art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pani Lucyna wpłaciła do urzędu skarbowego w 2004 r. zaliczki na podatek w kwocie 1683,40 zł.

Pani Lucyna otrzymała również informację PIT-8B za 2004 r. w związku z wypłatą honorarium z tytułu praw autorskich. Z informacji tej wynika: przychód 15 000 zł, koszty jego uzyskania 7500 zł, dochód 7500 zł, pobrana zaliczka na podatek 1425 zł.

Innych dochodów w 2004 r. państwo Klimek nie uzyskiwali.

(wzór wypełnienia znajduje się poniżej )

Pan Andrzej Koziński, zamieszkały w Łodzi przy ulicy Marynarskiej 15, uzyskiwał w 2004 r. dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej. Działalność ta była prowadzona indywidualnie, a jej przedmiotem była produkcja odzieży ochronnej z gumy. Jako sposób rozliczenia podatku dochodowego w 2004 r. pan Andrzej wybrał opodatkowanie na zasadach ogólnych przy zastosowaniu jednolitej stawki 19%. Dokumentację podatkową prowadził w formie księgi przychodów i rozchodów. Z podsumowania rocznego tej księgi wynikają następujące dane:

• przychód 2 648 253,00 zł,

• koszty uzyskania przychodu 2 112 435,89 zł,

• dochód 535 817,11 zł.

Wypełniając obowiązek wynikający z postanowień art. 44 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych pan Andrzej w 2004 r. wpłacił na rachunek urzędu skarbowego właściwego według swego miejsca zamieszkania wynikające ze składanych deklaracji PIT-5L zaliczki na podatek dochodowy w kwocie 93 179,20 zł. Oprócz zaliczek na podatek w trakcie roku podatkowego pan Andrzej wpłacił w obowiązujących terminach i wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne (fundusz 52). Wpłacona w 2004 r. kwota składek zdrowotnych nie podlega w całości odliczeniu od podatku, lecz do wysokości 7,75% podstawy jej wymiaru. W przypadku pana Andrzeja odliczeniu z tego tytułu podlega kwota 1673,85 zł. Natomiast wpłacone w 2004 r. do ZUS składki na ubezpieczenia społeczne pan Andrzej zaliczył bezpośrednio w koszty uzyskania przychodu. W 2003 r. działalność prowadzona przez pana Andrzeja przyniosła stratę w kwocie 17 356,48 zł, a zatem za 2004 r. ma on prawo odliczyć nie więcej niż 50% tej straty, czyli 8678,24 zł. Z prawa tego pan Andrzej skorzystał w pełnej wysokości.

(wzór wypełnienia znajduje się poniżej )

Oprac. Piotr Dębski

Wypełnienie zeznania PIT-37 wraz z PIT/O i PIT/D zilustrujemy na przykładzie małżonków Marii i Kazimierza Matysiaków, pozostających w związku małżeńskim od kilkunastu lat, spełniających warunki do łącznego opodatkowania swoich dochodów.

W 2004 r. pan Matysiak uzyskał następujące przychody: 30 000 zł ze stosunku służbowego, 2000 zł w formie zasiłku pieniężnego z ubezpieczenia społecznego wypłaconego przez organ rentowy, oraz 20 000 zł z tytułu świadczenia pieniężnego, wypłacanego co miesiąc po zwolnieniu ze służby stałej, od którego płatnik pobierał zryczałtowany podatek w wysokości 20%. W sumie przychody podatnika wyniosły 52 000 zł, z czego jedynie 32 000 zł podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej (przychodów opodatkowanych w formie ryczałtu nie wykazuje się w zeznaniu PIT-37).

Z kolei małżonka podatnika uzyskała w 2004 r. przychody z następujących źródeł: ze stosunku pracy w kwocie 60 000 zł, 5000 zł z umów zlecenia oraz 8000 zł z tytułu tantiem. Łączna kwota przychodu podlegająca opodatkowaniu w zeznaniu PIT-37 to 73 000 zł.

Jeśli chodzi o koszty uzyskania przychodów, to w przypadku pana Matysiaka wyniosły one jedynie 613,50 zł. Są to koszty przysługujące z tytułu uzyskania przychodów ze stosunku służbowego (podatnik przed zwolnieniem ze służby przepracował 6 miesięcy, czyli 6 × 102,25 zł). Niestety, od zasiłków z ubezpieczenia społecznego kosztów się nie odlicza. Natomiast w przypadku małżonki pana Matysiaka koszty uzyskania przychodów kształtują się w następującej wysokości: 1533,84 zł ze stosunku pracy (z uwagi na fakt, że przez cały 2004 r. pani Matysiak dojeżdżała do zakładu pracy położonego w innej miejscowości niż ta, w której mieszka), 1000 zł z umów zlecenia oraz 4000 zł od przychodów z tantiem.

Od wymienionych przychodów płatnicy pobrali zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 2097 zł od przychodów ze stosunku służbowego, 380 zł od zasiłku chorobowego, 5787 zł od przychodów ze stosunku pracy, 760 zł z umów zlecenia oraz 800 zł od przychodów z tantiem.

Państwo Matysiakowie zamierzają odliczyć od dochodu składki na ubezpieczenia społeczne (w przypadku pana Matysiaka jest to kwota 5613 zł, w przypadku jego żony – 11 226 zł), darowizny na cele kultu religijnego (ale uwaga, mimo że każda z osób podarowała kwotę 500 zł na budowę kościoła, kwota odliczenia nie może przekroczyć 350 zł zarówno u męża, jak i u żony) oraz 7500 zł, jakie pozostało z wydatków na budownictwo wielorodzinne na wynajem, które nie znalazły pokrycia w dochodach podatników uzyskanych w ubiegłych latach. Dodatkowo pani Matysiak odlicza kwotę 3000 zł w związku z opłaceniem opieki pielęgniarskiej w domu nad swoją niepełnosprawną mamą (pani Matysiak spełnia warunki do zastosowania ww. odliczenia w ramach tzw. ulgi rehabilitacyjnej).

Z kolei od podatku państwo Matysiakowie zamierzają odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne, pobrane przez płatnika (ów) w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru składki. W przypadku pana Matysiaka jest to w sumie kwota 3440 zł (w tym 1550 zł od świadczenia opodatkowanego ryczałtem), w przypadku jego małżonki – 3780 zł. Ponadto w zeznaniu PIT-37 za 2004 r. podatnikom przysługuje prawo do odliczenia od podatku 19% z wydatków, jakie ponieśli w 2004 r. na remont swojego mieszkania. Łącznie na ten cel wydali 24 000 zł, z czego jedynie 20 000 zł mają udokumentowane fakturami VAT. Co istotne, pierwsze podlegające odliczeniu wydatki remontowe podatnicy ponieśli już w 2003 r. (1800 zł), z tym że odliczenie z tego tytułu w całości nie znalazło pokrycia w podatku małżonków.

Dodatkowo w 2005 r., przed złożeniem wspólnego zeznania o wysokości dochodów uzyskanych w 2004 r., małżonkowie dokonali wpłaty na rachunek bankowy wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego. Wpłata wyniosła 150 zł.

(wzór wypełnienia znajduje się poniżej )

Oprac. Monika Rek

W 1999 r. pan Marek Markiewicz otrzymał w spadku po ojcu 1032 akcje banku X o wartości ogółem na dzień otwarcia spadku 102 137,04 zł (cena rynkowa każdej akcji wynosiła 98,97 zł). Akcje te sprzedał w 2004 r. po 136 zł/szt.

W 2003 r. pan Markiewicz zakupił na giełdzie 1000 akcji firmy telekomunikacyjnej po 15 zł/szt. Następnie w 2004 r. kupił na giełdzie 2000 akcji tej samej firmy po 17 zł/szt. W tym samym roku sprzedał na rynku giełdowym 1500 akcji po 16,50 zł.

• przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych 8250 zł,

• koszty uzyskania przychodów 8684,37 zł,

• przychód 8250 zł,

• koszty uzyskania przychodów 8684,37 zł,

• strata 434,37 zł.

• przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, nabytych przed 1 stycznia 2004 r. 156 852 zł.

Pan Markiewicz, na podstawie otrzymanej od biura maklerskiego informacji PIT-8C oraz danych, którymi biuro nie dysponuje (np. kwoty zapłaconego podatku od spadku w postaci akcji), sporządził zeznanie PIT-38, z tytułu uzyskania w 2004 r. przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

• przychody wykazane w części E informacji PIT-8C 8250 zł,

• koszty uzyskania przychodów 8684,37 zł.

• inne przychody (w tym z odpłatnego zbycia akcji nabytych w drodze spadku) 133 054,80 zł,

• koszty uzyskania przychodów 872,12 zł.

A zatem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych w 2004 r. pan Markiewicz osiągnął:

• przychód 141 304,80 zł,

• koszty uzyskania przychodów 9556,49 zł,

• dochód 131 748,31 zł.

Warto wspomnieć, że ustawodawca zagwarantował prawa nabyte do zwolnienia od podatku dochodów uzyskanych m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, dopuszczonych do publicznego obrotu papierami wartościowymi, nabytych przed 1 stycznia 2004 r. na podstawie publicznej oferty lub na giełdzie papierów wartościowych albo w regulowanym pozagiełdowym wtórnym obrocie publicznym.

Tego rodzaju przychody, chociaż ich wykazanie w części F informacji PIT-8C jest obowiązkiem biura maklerskiego, nie podlegają opodatkowaniu, a tym samym podatnik nie wykazuje ich w składanym zeznaniu PIT-38. Zwolnieniem nie są natomiast objęte, mimo że zostały nabyte przed 1 stycznia 2004 r., akcje odziedziczone przez pana Markiewicza po ojcu. Należy przy tym zwrócić uwagę na postanowienia art. 21 ust. 1 pkt 105 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którymi wolny od podatku dochodowego jest dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku albo darowizny – w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od spadków i darowizn. Dlatego też przychód w kwocie 140 352 zł uzyskany przez pana Marka Markiewicza z odpłatnego zbycia papierów wartościowych nabytych w drodze spadku, wykazany przez biuro maklerskie w części F informacji PIT-8C, został pomniejszony o kwotę podatku od spadku zapłaconego przez pana Markiewicza przy jego nabyciu, czyli o kwotę 7297,20 zł.

(wzór wypełnienia znajduje się poniżej )

Oprac. Beata Małkowska

Podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) w rozliczeniu za rok podatkowy są zobowiązani do złożenia zeznania CIT-8 o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do końca trzeciego miesiąca roku następnego (jeżeli rok podatkowy jest tożsamy z kalendarzowym do 31 marca 2005 r.). W tym terminie podatnicy są też zobowiązani wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Podatnicy, którzy mają obowiązek sporządzenia sprawozdania finansowego, przekazują do urzędu skarbowego sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego, a spółki także odpis uchwały zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe. Przepisy podatkowe nie decydują o terminie sporządzenia tego sprawozdania, ale jedynie zobowiązują do złożenia tych dokumentów w terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego. Obowiązek złożenia opinii i raportu nie dotyczy w ogóle podatników, których sprawozdania finansowe, na podstawie odrębnych przepisów, są zwolnione z obowiązku badania.

W 2004 r. zostało opublikowane rozporządzenie Ministra Finansów z 20 grudnia 2004 r. w sprawie określenia wzorów deklaracji, zeznania, oświadczenia oraz informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (Dz.U. Nr 279, poz. 2761), zawierające nowe wzory formularzy CIT, które obowiązują w 2005 r. Przy zeznaniu za 2004 r. należy uwzględnić przepisy przejściowe tego rozporządzenia, które stanowią, że podatnicy:

– których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed 1 stycznia 2005 r. do dochodów osiągniętych (poniesionych strat) w tym roku podatkowym stosują wzory formularzy obowiązujące przed dniem wejścia w życie rozporządzenia,

– których rok podatkowy jest tożsamy z rokiem kalendarzowym i zakończył się 31 grudnia 2004 r. składają zeznania podatkowe również na wzorach formularzy obowiązujących przed dniem wejścia w życie rozporządzenia.

Jeżeli zatem dla podatnika rok podatkowy jest tożsamy z kalendarzowym, to za 2004 r. składa zeznanie na wzorze obowiązującym w 2004 r. – CIT-8.

1. Wyniki podatkowe spółki „Mikomo” z tytułu prowadzonej w Polsce działalności usługowej:

01) przychody z działalności usługowej 2 110 500 zł,

02) otrzymana dotacja z budżetu gminy w kwocie 15 000 zł (jest przychodem podatkowym, który jest wykazywany jako wolny od podatku – poz. 9 CIT-8/O),

03) otrzymane odsetki od udzielonej pożyczki 20 000 zł,

04) naliczony VAT w związku z wykorzystaniem prawa do obniżki należnego VAT, w tej części, w której uprzednio został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów 25 000 zł,

05) wartość należności przedawnionych, od których dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zaliczone do kosztów uzyskania przychodów 30 000 zł,

06) wartość należności umorzonych, od której dokonane odpisy aktualizujące zostały uprzednio zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów (przychody) 35 000 zł,

07) wartość otrzymanych nieodpłatnie świadczeń 40 000 zł,

08) koszty uzyskania przychodów 1 800 600 zł,

09) koszty ogólne funkcjonowania spółki, w tym wydatki na reklamę oraz poniesione koszty prenumeraty na 2005 r. 40 000 zł,

10) odsetki uiszczone od kredytu bankowego 25 000 zł,

11) zapłacone kwoty z tytułu umów zlecenia 15 000 zł (są kosztem uzyskania przychodów w dacie poniesienia 16 ust. 1 pkt 58 updop),

12) odpis aktualizujący 50 000 zł,

13) umorzone wierzytelności uprzednio zarachowane jako przychody należne 35 000 zł,

14) składka na rzecz organizacji zrzeszającej przedsiębiorców 5000 zł (do wysokości limitu z art. 16 ust. 1 pkt 37 lit. c updop).

2. Spółka jest udziałowcem spółki cywilnej – wysokość jej udziału wynosi 50%. Osiągnięte w 2004 r. łączne przychody spółki cywilnej to 100 400 zł, a koszty 80 800 zł. Przypadające na spółkę przychody (art. 5 updop) wynoszą: 100 400 zł × 50% = 50 200 zł (poz. 27 CIT-8), a koszty uzyskania przychodów 80 800 zł × 50% = 40 400 zł (poz. 30 CIT-8).

3. Spółka uzyskała w Stanach Zjednoczonych:

1) z działalności położonego tam zakładu dochód w przeliczeniu na złotówki w wysokości 200 000 zł (poz. 28 CIT-8) oraz uiściła podatek, który przy stopie 35% wyniósł 200 000 zł × 35% = 70 000 zł,

2) dywidendę od spółki amerykańskiej w wysokości odpowiadającej 100 000 zł (poz. 26 CIT-8); od tej kwoty spółka uiściła podatek w wysokości odpowiadającej 20 000 zł (spółka „Mikomo” posiadała w spółce amerykańskiej mniej niż 75% udziałów i w tym przypadku nie ma zastosowania dodatkowe odliczenie, o którym mowa w art. 20 ust. 2 updop).

Łączna kwota odliczenia podatku nie może przekroczyć tej części podatku obliczonego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypada na dochód uzyskany w obcym państwie (art. 20 ust. 1 updop) 300 000 zł (200 000 zł + 100 000 zł) × 19% = 57 000 zł (taką kwotę spółka może odliczyć od podatku – poz. 47 CIT-8/O).

4. Spółka poniosła w ubiegłych latach straty podatkowe: w 2001 r. – 80 200 zł i w 2002 r. – 66 600 zł. Wykorzystując maksymalny limit spółka odlicza 50% kwoty każdej straty, tj. 40 100 zł i 33 300 zł.

5. Spółka udzieliła organizacji pozarządowej darowizny na cele dobroczynne w kwocie 8000 zł oraz na cele kultu religijnego 8000 zł (w ramach 10-procentowego limitu odliczenia od dochodu – art. 18 ust. 1 pkt 1 i 7 updop).

6. Spółka otrzymała w 2004 r. dywidendę od polskiej spółki akcyjnej „Y” w wysokości 150 000 zł (tego rodzaju dywidenda nie jest wykazywana w zeznaniu jako przychód podatkowy – art. 7 ust. 3 pkt 2 updop); od tej kwoty został potrącony zryczałtowany 19-procentowy podatek w kwocie 28 500 zł (poz. 48 CIT-8/O, stosownie do art. 23 updop spółka ma prawo do odliczenia kwoty tego uiszczonego zryczałtowanego podatku od podatku obliczonego według zasad ogólnych).

7. Spółka wypłaciła w listopadzie 2004 r. na rzecz firmy mającej siedzibę na terenie Księstwa Andory (brak umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu) kwotę stanowiącą równowartość 100 000 zł za świadczenia polegające na szkoleniu polskich pracowników oraz wykonaniu usług doradczych. W takim przypadku spółka, jako płatnik, miała obowiązek do 7 grudnia 2004 r. przekazać na rachunek urzędu skarbowego kwotę pobranego podatku 100 000 zł × 20% = 20 000 zł.

8. Spółka wykazuje w CIT-8/O w części E obok informacji o otrzymanych dywidendach i podatku również dane informacyjne o dokonanej osobie zagranicznej wypłacie oraz o pobranym podatku.

(wzór wypełnienia znajduje się poniżej )

Oprac. Monika Konrad

Treść artykułu w wersji PDF do pobrania tutaj