REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Koszty prac badawczych i rozwojowych w księgach rachunkowych

Subskrybuj nas na Youtube

REKLAMA

W ramach działalności gospodarczej prowadzimy prace badawczo-rozwojowe. Czy istnieje potrzeba osobnego ujmowania w księgach rachunkowych i sprawozdawczości finansowej prac badawczych i prac rozwojowych? Jeśli tak, to jak prace te od siebie odróżnić i jak je ewidencjonować?
Ustawa o rachunkowości nie precyzuje, jakiego rodzaju prace można zaliczyć do prac rozwojowych i w jaki sposób odróżnić je od prac badawczych. W literaturze przedmiotu proponuje się, aby przez prace badawcze rozumieć podejmowanie przez przedsiębiorstwo szeroko rozumianych działań wynalazczych i naukowych w celu zdobycia nowej wiedzy użytecznej gospodarczo. Jednocześnie poleca się, aby prace rozwojowe definiować jako podejmowanie przez przedsiębiorstwo działań – poprzedzających nowe lub zmienione operacje gospodarcze na skalę komercyjną – mających na celu praktyczne wdrożenie wyników badań lub innej wiedzy z wyraźnym zamiarem gospodarczego wykorzystania1.
Na potrzeby praktyki uzasadnione jest skorzystanie z definicji podanej w Międzynarodowych Standardach Rachunkowości. Zgodnie z MSR nr 38 „Wartości niematerialne” do prac rozwojowych zalicza się w szczególności:
a) projektowanie, wykonanie i testowanie prototypów i modeli doświadczalnych (przed ich wdrożeniem do produkcji seryjnej lub użytkowania),
b) projektowanie narzędzi, przyrządów do obróbki, form i matryc z wykorzystaniem nowej technologii,
c) projektowanie, wykonanie i działanie linii próbnej, której wielkość nie umożliwia prowadzenia ekonomicznie uzasadnionej produkcji przeznaczonej na sprzedaż, oraz
d) projektowanie, wykonanie i badanie wybranych rozwiązań dotyczących nowych lub udoskonalonych materiałów, urządzeń, produktów, procesów, systemów lub usług2.
Wartość początkowa prac rozwojowych może obejmować cenę ich nabycia od innych jednostek lub koszt wytworzenia siłami własnymi. Koszty wytworzenia obejmują: koszty bezpośrednio dotyczące danej pracy rozwojowej oraz uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wykonaniem tej pracy. Do kosztów prac rozwojowych można zaliczyć koszty tzw. zewnętrznego finansowania (które wynikają z odsetek lub np. różnic kursowych), ponoszone przez jednostkę gospodarczą w związku z wykorzystywaniem kapitału pożyczkowego służącego finansowaniu prowadzonych prac. Koszty takie mogą być jednak zaliczane do kosztów prac rozwojowych jedynie wówczas, gdy można je bezpośrednio przyporządkować do wycenianego i powstałego dzięki pożyczonym środkom finansowym składnika aktywów, w tym przypadku kosztów prac rozwojowych. Aktywowane powinny być jedynie znaczne koszty prac rozwojowych, których zaliczenie w koszty w roku ich poniesienia zakłóciłoby współmierność przychodów i kosztów oraz spowodowało zniekształcenie wyniku finansowego.
Koszty zakończonych prac rozwojowych są wykazywane jako aktywa pod warunkiem, że (art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości):
• prace te są prowadzone przez jednostkę na własne potrzeby,
• zostały poniesione przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii,
• są wiarygodnie określone,
• techniczna przydatność rezultatów pracy rozwojowej została udokumentowana i przewiduje się, że w najbliższej przyszłości nastąpi wykorzystanie wyników tych prac,
• oczekuje się, że koszty prac rozwojowych zostaną pokryte spodziewanymi przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.
Wszystkie koszty prac badawczych odpisuje się w pozostałe koszty operacyjne. Natomiast koszty ponoszone w czasie prowadzenia prac rozwojowych księguje się jako czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów. Po zakończeniu tych prac suma poniesionych na nie kosztów jest rozliczana w zależności od uzyskanego efektu. Jeżeli prace rozwojowe zakończą się pozytywnie i warunki określone w art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości zostaną spełnione, to koszty tych prac zarachowuje się na stronę Wn konta „Wartości niematerialne i prawne” (w analityce: „Koszty zakończonych prac rozwojowych”). W przypadku braku gospodarczego efektu prac rozwojowych koszty tych prac księguje się w ciężar konta „Pozostałe koszty operacyjne”. W myśl art. 33 ust. 3 ustawy o rachunkowości koszty prac rozwojowych powinny być systematycznie odpisywane w czasie nie dłuższym niż 5 lat.
Do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się jedynie koszty takich prac rozwojowych, które zakończą się pozytywnie i które spełniają warunki określone w art. 33 ust. 2 ustawy o rachunkowości.
Sposób ewidencji kosztów prac rozwojowych prezentuje przykład.
Przykład
W 2004 r. spółka „Alfa” prowadziła we własnym ośrodku badawczo-rozwojowym prace badawcze polegające na ocenie wpływu zmian technologicznych na właściwości produkowanych opakowań plastikowych. W tym okresie na badania te poniesiono nakłady w wysokości 160 000 zł. Końcowym rezultatem prac badawczych było opracowanie nowej, mniej kosztochłonnej technologii wytwarzania opakowań. Było to podstawą podjęcia decyzji o produkcyjnym zastosowaniu nowej technologii. Przed jej wdrożeniem do produkcji, w I kwartale 2005 r., przeprowadzono próby z wytwarzaniem opakowań według nowej technologii, które kosztowały 60 000 zł. Próby te wykazały, że zastosowanie nowej technologii jest uzasadnione ekonomicznie, ponieważ przewidywane przychody ze sprzedaży opakowań znacznie przewyższają koszty ich wytwarzania. Założono, że minimalny okres wykorzystania nowej technologii wyniesie 4 lata.
Decydując o sposobie ewidencji nakładów poniesionych na „badania i rozwój” należy mieć na uwadze to, że do czasu opracowania nowej technologii produkcji opakowań poniesione koszty prac badawczych nie spełniają warunków ustawowych uznania ich za wartości niematerialne i prawne. Oznacza to, że w całości powinny obciążyć pozostałe koszty operacyjne w roku ich poniesienia. Natomiast koszty prowadzonych prób wytwarzania opakowań spełniają warunki zakwalifikowania ich do kosztów prac rozwojowych. Ewidencja tych prac jest zatem następująca:
dr hab. Ryszard Kamiński
wykładowca w Katedrze Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu
Podstawa prawna
•  ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości – j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694; ost.zm. Dz.U. z 2005 r. Nr 10, poz. 66

1 Por. A. Karmańska, Koszty prac badawczych i rozwojowych – ich rola w polityce bilansowej przedsiębiorstwa (cz. 1), „Problemy Rachunkowości”, nr 4 (13) z 2001 r., s. 36–37.
2 Por. Międzynarodowe Standardy Rachunkowości 2001, International Accounting Standards Board, 2002, s. 1018.


Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Serwis Finansowo-Księgowy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

REKLAMA

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA